FAQ

Sposoby czy metody? Aspekty podmiotowe i przedmiotowe wycen dzieł sztuki w Polsce

Data publikacji: 10.01.2018

Santander Art and Culture Law Review, 2017, 1/2017 (3), s. 115 - 156

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.17.009.7381

Autorzy

,
Wojciech Szafrański
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0001-8420-4673 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →
Dariusz Wilk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7493-1380 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Sposoby czy metody? Aspekty podmiotowe i przedmiotowe wycen dzieł sztuki w Polsce

Abstrakt

Wiarygodność cen jest niezbędna dla funkcjonowania każdego rynku, stąd wycena, a więc określanie wartości rynkowej obiektu, jest istotną czynnością dla rynku sztuki. Na polskim rynku sztuki nie wypracowano odpowiedniego modelu wyceny dzieł sztuki, a sama działalność ekspertów w zakresie wyceny pozostawia wiele wątpliwości. W artykule omówiono przyczyny tego stanu rzeczy oraz najważniejsze wady wycen. Jednocześnie wskazano podmioty, które mogą mieć odpowiednią wiedzę i umiejętności w sporządzaniu wycen dzieł sztuki. W szczególności zwrócono uwagę na działalność rzeczoznawców Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ekspertów ds. rynku, z których dziś już korzystają muzea i instytucje publiczne. Zaproponowano przy tym niezbędne elementy, które powinna zawierać wycena dzieła sztuki.

 

Ways or methods? Subjective and objective aspects of art valuation in Poland

Abstract

The reliability of prices is crucial to every market. Hence valuation, i.e. activities aimed at determining the market value of an object, is an important activity for the art market. An appropriate model of art valuation had not been developed yet on the Polish art market. Activities of experts in field of art valuation are also not proper. The reasons of this situation and the most important defects in art valuation are described in this paper. Additionally, those subjects with the appropriate knowledge and skills necessary for art valuation are identified. The activities of the appraisers of the Minister of Culture and National Heritage and of market experts who have already worked for museums and public institutions are especially highlighted. Moreover, the most crucial elements which should be included in an art valuation are suggested.

Bibliografia

A History of the Western Art Market. A Sourcebook of Writings on Artists, Dealers, and Markets, red. T. Hulst, University of California Press, Oakland 2017.
Andrzejewski J., Szafrański W., Wyzysk (art. 388 Kodeksu cywilnego) w polskim prawie prywatnym a obrót dziełami sztuki, „Santander Art and Culture Law Review” 2016, nr 1(2).
Białynicka-Birula J., Rynek dzieł sztuki w Polsce. Aspekty prawno-ekonomiczne, raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, http://www.kon-greskultury.pl/library/File/RaportRynekSzt/rynek_dziel_sztuki_raport_w.pelna(1). pdf, s. 5 [dostęp: 15.09.2016].
Białynicka-Birula J., System Approach to Art Value in the Auction Market, w: Recent Advances in Circuits, Systems, Telecommunications and Control, Proceedings of the 4th European Conference of Systems (ECS’13), Paris 2013.
Białynicka-Birula J., Wartość dzieła sztuki w kontekście teorii estetycznych i ekonomicznych, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2003, nr 640.
Borowski K., Sztuka inwestowania w sztukę, Difin, Warszawa 2013.
Bryl M., Rynek sztuki w Polsce. Poradnik dla kolekcjonerów i inwestorów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
Coffman R.B., Art Investment and Asymmetrical Information, „Journal of Cultural Economics” 1991, t. 15.
Czerwińska A., Wycena i ocena wieku dzieła sztuki jako podstawa wywozu zabytku za granicę – zagadnienia węzłowe, w: W. Kowalski, K. Zalasińska (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
Day G., Explaining the Art Market’s Thefts, Frauds, and Forgeries (And Why the Art Market Does Not Seem to Care), „Vanderbilt Journal of Entertainment & Technology Law” 2014, t. 16, nr 4.
Fyderek N., Uczestnik mimo woli? Uwagi o muzeach na rynku sztuki, „Santander Art and Culture Law Review” 2016, nr 1(2).
Goetzmann W.N., The Informational Efficiency of the Art Market, „Managerial Finance” 1995, t. 21, z. 6.
Gwoździewicz-Matan P., Ekspert muzealnik? Aspekty prawne, w: A. Jagielska-Burduk, W. Szafrański (red.), Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, t. 3: Muzea a rynek sztuki. Aspekty prawne, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2014.
http://www.mkidn.gov.pl/pages/strona-glowna/dziedzictwo-kulturowe/ochrona-dziedzictwa/rzeczoznawcy-mkidn-w-dziedzinie-opieki-nad-zabytkami.php [dostęp: 1.03.2017].
http://www.orkds-zpap.pl/ [dostęp: 16.11.2016].
http://www.skz.pl [dostęp: 16.11.2016].
Jagielska A., Markowski D., Ekspertyza dzieła sztuki i pozycja eksperta w świetle polskiego prawa, „Art and Business” (dodatek „Kolekcjoner”) 2007, nr 10.
Markowski D., Od opinii do ekspertyzy, w: Problematyka autentyczności dzieł sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka – prawo. Materiały seminariów zorganizowanych w 2010 roku przez Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych (obecnie Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów) przy udziale Stowarzyszenia Antykwariuszy Polskich oraz Domu Aukcyjnego Rempex, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa 2012.
Odzyskiwanie utraconych dzieł sztuki. Informacja o wynikach kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, KNO.410.006.00.2016, nr ewid. 203/2016/P/16/024/ KNO https://www.nik.gov.pl/plik/id,13759,vp,16195.pdf [dostęp: 10.05.2017].
Protokół z Walnego Zgromadzenia Stowarzyszenia Antykwariuszy i Marszandów Polskich z dnia 12 maja 2017 r. w Busku-Zdroju, http://www.antykwariusze.pl/images/Protok%C3%B3%C5%82_z__WZ-SAiMP-12.05.2017.pdf [dostęp: 30.05.2017].
Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 10 maja 2004 r. w sprawie rzeczoznawców Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami, Dz. U. Nr 124, poz. 1302.
Steinkamp J.G., Fair Market Value, Blockage, and the Valuation of Art, „Denver University Law Review” 1994, t. 71, z. 2.
Szafrański W., Handel dziełami sztuki w Polsce a gry rynkowe – zarys problematyki, w: W. Kowalski, K. Zalasińska (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
Szafrański W., Mechanizm tzw. budowania cen na polskim rynku sztuki, „Prawo Europejskie w Praktyce” 2010, nr 7-8.
Szafrański W., Mity i patologie obrotu dziełami sztuki, „Santander Art and Culture Law Review” 2015, nr 1.
Szafrański W., Polish Price Paradox – o mechanizmach towarzyszących „polskim” dziełom sztuki na aukcjach zagranicznych. Korzyści i zagrożenia dla rodzimego rynku sztuki, w: A. Jagielska-Burduk, W. Szafrański (red.), Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, t. 2: Wokół problematyki prawnej zabytków i rynku sztuki, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2013.
Szafrański W., Jagielska-Burduk A., Jóźwiak K., Możliwość wystąpienia porozumień ograniczających konkurencję na rynku sztuki. Uwagi wstępne, „Santander Art and Culture Law Review” 2016, nr 1(2).
Tatarkiewicz W., O pojęciu wartości. Co historyk filozofii ma do zakomunikowania historykowi sztuki, w: O wartości dzieła sztuki. Materiały II Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Radziejowice 19-21 maja 1966, Desa, Arkady, Warszawa 1968.
Test regulacyjny dla założeń ustawy o biegłych sądowych, Ministerstwo Sprawiedliwości, ms.gov.pl/pl/informacje/download,5203,1.html [dostęp: 16.11.2016].
Ustawa o restytucji narodowych dóbr kultury z dnia z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury, Dz. U. poz. 1086.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 23.
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 599.
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 43, poz. 296.
Ustawa z dnia 21 listopada 1995 r. o muzeach, Dz. U. z 1996 r. Nr 5, poz. 24.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1446.
Ustawa z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury, Dz. U. poz. 1086.
Velthuis O., Talking Prices. Symbolic Meanings of Prices on the Market for Contemporary Art, Princeton University Press, Princeton 2005.
Waltoś S., Kolekcjonerstwo muzealne i muzealników w świetle Kodeksu Etyki ICOM, w: A. Jagielska-Burduk, W. Szafrański (red.), Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, t. 3: Muzea a rynek sztuki. Aspekty prawne, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2014.
Wilk D., Fałszerstwa dzieł sztuki. Aspekty prawne i kryminalistyczne, C.H. Beck, Warszawa 2015.
 

Informacje

Informacje: Santander Art and Culture Law Review, 2017, 1/2017 (3), s. 115 - 156

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Sposoby czy metody? Aspekty podmiotowe i przedmiotowe wycen dzieł sztuki w Polsce

Angielski:

Ways or methods? Subjective and objective aspects of art valuation in Poland

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-8420-4673

Wojciech Szafrański
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0001-8420-4673 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań

https://orcid.org/0000-0002-7493-1380

Dariusz Wilk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7493-1380 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 10.01.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Wojciech Szafrański (Autor) - 50%
Dariusz Wilk (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski