FAQ

2015 Następne

Data publikacji: 30.06.2015

Licencja: Żadna

Redakcja

Redaktor naczelny Orcid Alicja Jagielska-Burduk, Anna Koziczak

Redakcja numeru prof. dr hab. Wojciech Kowalski, dr Alicja Jagielska-Burduk

Zawartość numeru

Jan Pruszyński

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 9 - 40

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.001.3767
Artykuł prezentuje poglądy autora na instytucję muzeum, na muzealnictwo jako ogół problemów związanych z organizacją i działaniem muzeów oraz na prawo ich dotyczące. Jego przedmiotem są: dziedzictwo kultury, świadomość kulturalna i znaczenie ich pielęgnowania dla pamięci, tradycji oraz poczucia wspólnoty, jak również kwestie etyki muzealnej i kształcenia kadr muzealnych. Przedstawiona została geneza muzeów od czasów antycznych, z wymienieniem najważniejszych światowych kolekcji stworzonych na przestrzeni wieków, a także okoliczności ich powstawania i – niekiedy – niszczenia. Przywołane też zostały prawne regulacje tych zagadnień. W tym kontekście omówiona została specyfika muzeów powstałych na ziemiach polskich, warunków ich funkcjonowania i losów pod zaborami i okupacjami, ze szczególnym uwzględnieniem niepowetowanych strat kultury polskiej w XX w. Przedstawione zostały również przebieg i skutki bezprawnego powojennego przejęcia ogółu muzeów przez państwo, z przekreśleniem ich tradycyjnej autonomii, oraz zabór wielu zbiorów prywatnych prowadzące łącznie do zaniku tożsamości lokalnych i świadomości kulturalnej społeczeństwa. W artykule scharakteryzowane zostały dotyczące tej problematyki regulacje obowiązujące na ziemiach polskich, ze wskazaniem niektórych mankamentów obowiązującej regulacji.
 
 
 

Abstract

Museums. Museum Law

The paper presents the author’s critical views on museums as public institutions in relation to their organisation, management and legal foundations. In particular, it draws attention to the limitations of the law in regulating matters such as: cultural heritage and cultural awareness and their significance in cherishing memory, tradition and a sense of community, as well as issues related to museum ethics and the education of museum staff. While discussing the evolution of museums over the centuries, the paper provides a broad comparative legal analysis. Then, it focuses on the particularities of the Polish case. It explains that the first Polish museum institutions were established in the nineteenth century under foreign (Austrian, Prussian and Russian) rule. Thus, their creation was essentially linked to the process of national self-determination. In fact, they were founded in the wake of civic initiatives and movements, often against organized state cultural policies. The paper also recalls the work of museums during the short period of Poland’s independence, in 1918-1939, followed by the devastating experiences of the Second World War and subsequent ideological policies adopted by the communist regime towards public cultural institutions and private collectors. The final part of this paper discusses critically the reform of museum legislation and management during the period of political and economic transition in Poland after 18. It concludes with a practical assessment of the existing regulations in force, indicating their shortcomings in respect of the responsibility of museums to a broader society and its individual members

Czytaj więcej Następne

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 41 - 48

Prof. Krzysztof Pomian – wybitny badacz kolekcjonerstwa i muzealnictwa, od 2001 r. dyrektor Muzeum Europy w Brukseli. Autor wielu publikacji z zakresu filozofii i historii, m.in. Przeszłość jako przedmiot wiedzy (Warszawa 1992, 2010), Zbieracze i osobliwości: Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek (Warszawa 1996), Historia – nauka wobec pamięci (Lublin 2006).
Czytaj więcej Następne

Artur Nowak-Far

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 49 - 66

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.001.3768

 Rzymska Konwencja Restytucyjna (RKR) wzmacnia międzynarodowy system ochrony dóbr kultury przed ich nieregularnym (w tym nielegalnym) przemieszczeniem. Jest elementem rozbudowywanej siatki uniwersalnych regulacji służących ochronie dorobku kulturowego poszczególnych krajów i społeczności – jeszcze niepełnej, ale stale uzupełnianej. Zasadniczą formułą RKR jest zasada bezwarunkowego zwrotu skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dóbr kultury, nawet jeśli aktualny ich posiadacz pozyskał je zgodnie z prawem. Konwencja ta określa istotne w postępowaniach restytucyjnych kwestie proceduralne: zasadnicze elementy postępowania w sprawie zwrotu, najważniejsze zagadnienia dowodowe, kwestie wypłaty odszkodowania posiadaczowi w dobrej wierze, a także właściwość organów państwowych. Skutkiem dostosowania się poszczególnych państw do jej wymogów jest zwiększenie przejrzystości reguł krajowych, a przez uniwersalizację standardów – podwyższenie efektywności międzynarodowego systemu służącemu restytucji dóbr kultury na rzecz podmiotów uprawnionych. 

 

Functions of international regulations protecting illegally exported cultural objects as exemplified by the UNIDROIT Convention of 1995

Abstract

The 1995 Rome Convention on Stolen or Illegally Exported Cultural Objects (UNIDROIT) makes a significant contribution to the international system of protection against the illegal export of cultural goods. It also constitutes part of a network of world-wide regulations that is currently being built up with the aim of protecting the cultural heritage of individual societies. This network, not yet fully complete, is still expanding and developing. The basic formula of UNIDROIT is the principle of the return of stolen or illegally exported cultural property, including cultural objects legally acquired but not transferred to a legally entitled entity.
The Rome Convention specifies procedures that are of material importance in restitution proceedings such as: the principal elements of proceedings in restitution cases, the main evidential issues as well as the competence and jurisdiction of state bodies. The effect of individual states harmonizing their regulations with the provisions of the Convention is the improved transparency of national regulations and the increased efficacy of the international system for the restitution of cultural objects arising from the establishment of world-wide standards.
 

Czytaj więcej Następne

Wojciech W. Kowalski

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 67 - 92

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.001.3769
Przedmiotem artykułu jest analiza Konwencji UNIDROIT z 1995 r., poprzedzona wprowadzeniem, w którym przedstawiono wcześniejsze próby przyjęcia przez społeczność międzynarodową podobnych rozwiązań. Autor omawia następnie szczegółowo bezwzględny obowiązek zwrotu skradzionego dobra kultury, przyjęte terminy przedawnienia oraz odszkodowanie dla nabywcy, który wykazał należytą staranność w nabyciu tego dobra, a także dodatkowe rozwiązania szczegółowe. Analogicznej analizie poddana jest sytuacja posiadacza dobra kultury pochodzącego z nielegalnego wywozu. Artykuł kończą rozważania na temat możliwych zmian udoskonalających rozwiązania przyjęte w Konwencji.
 
The road to the 1995 UNIDROIT Convention and its basic solutions
Abstract
The subject of this paper is an analysis of the 1995 UNIDROIT Convention, preceded by an introductory paragraph presenting earlier attempts at similar solutions undertaken by the international community. The absolute duty of returning a stolen cultural good is then discussed, followed by a reference to the limitation dates and indemnity payable to the buyer who has exercised due care while purchasing the work of art. Certain specific solutions are also presented. A similar analysis is then made in respect of the possessor of a stolen or illegally exported cultural good. Some recommendations for improvements to the solutions of the Convention are proposed.
Czytaj więcej Następne

Katarzyna Zalasińska

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 93 - 102

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.002.3770
Ponad 40 lat obowiązywania Konwencji dotyczącej środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, przyjętej przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury, zebraną w Paryżu w dniach od 12 października do 14 listopada 1970 r., skłania do refleksji nad jej skutecznością oraz aktualnością wobec współczesnych zagrożeń dziedzictwa ruchomego. Celem artykułu jest omówienie najważniejszych postanowień niniejszej Konwencji oraz ich implementacji w Polsce.
 
 
The Means of Prohibiting and Preventing the Illicit Import, Export and Transfer of Ownership of Cultural Property– An Overview of the Implementation of the 1970 UNESCO Convention in Poland
Abstract

Forty years after the Convention on Prohibiting and Preventing the Illicit Import, Export and Transfer of Ownership of Cultural Property adopted by the General Conference of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization gathered in Paris between 12 October and 14 November 1970 is a good occasion to discuss its effectiveness and topicality in today’s world with its threats to the movable heritage. The aim of this article is to discuss the most important provisions of the Convention and their implementation in Poland.

Czytaj więcej Następne

Piotr Stec

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 103 - 118

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.003.3771
Dyrektywa 93/7/EWG stworzyła ramy prawne zwrotu dóbr kultury nielegalnie wywiezionych z terytorium państw członkowskich. Procedura zwrotowa okazała się być mało efektywna z wielu różnych przyczyn. Najważniejszymi z nich były: wąska definicja dobra kultury, ułomne narzędzia współpracy administracyjnej oraz ryzyka procesowe związane z koniecznością wypłaty odszkodowania posiadaczowi. Nowa dyrektywa 2014/60/UE stanowi nowy krok w kierunku stworzenia efektywnego europejskiego systemu zwrotu dóbr kultury. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami każde państwo członkowskie samodzielnie określa, co jest jego narodowym dobrem kultury, stworzono nowy system współpracy administracyjnej wykorzystujący środki komunikacji elektronicznej, a postępowanie sądowe zostało zmodyfikowane tak, by ograniczyć ryzyka prawne. Można więc założyć, że implementacja dyrektywy przez państwa członkowskie doprowadzi do zwiększenia liczby zabytków zwróconych na podstawie jej przepisów.
 
 

Directive 93/7/EEC: a Twenty-Year Retrospective

Abstract

Directive 93/7/EEC created a legal framework for the return of cultural goods illegally removed from the territory of a Member State. The procedure for the return of cultural goods proved to be ineffective for numerous reasons, including a very narrow definition of a cultural good, flawed instruments of administrative cooperation, or risky court proceedings connected with the indemnification of the possessor. Directive 2015/60/EU is a new step towards the creation of an effective European system of return of cultural goods. Pursuant to the new directive each Member State can now define which cultural goods constitute national treasures. The directive has also provided for the creation of new, electronic means of fostering administrative cooperation, while court proceedings have been amended to minimize the aforementioned legal risks. Thus, once the new directive has been implemented by Member States, the result may be a greater number of returns of illegally exported cultural goods, based on adherence to its provisions.

Czytaj więcej Następne

Alicja Jagielska-Burduk

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 119 - 134

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.004.3772
Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego ma szczególne znaczenie w przypadku obrotu dobrami kultury. W systemach prawnych przyjmowane są różne rozwiązania umożliwiające bądź też uniemożliwiające nabycie własności rzeczy ruchomej w dobrej wierze. Odrębne zagadnienie stanowią regulacje dedykowane przedmiotowi obrotu, czyli składnikom dziedzictwa kultury, tworząc przykładowo reżim res extra commercium. W polskim systemie prawnym ustawodawca traktuje jednakowo każdą rzecz ruchomą, mając na względzie pewność obrotu. Z punktu widzenia obrotu dobrami kultury szczególnego znaczenia nabiera działanie w dobrej wierze przy ich nabywaniu. Model postępowania nabywcy kształtują orzecznictwo, przedstawiciele doktryny, a także dobre praktyki tworzone przez podmioty uczestniczące w rynku sztuki. Wycinkowo rozwiąże problem nowelizacja wprowadzona ustawą o rzeczach znalezionych, w której specjalnym reżimem prawnym objęto obiekty wpisane do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury.

 

Acquisition of a title of ownership of a cultural object from an unlawful  vendor: selected issues

Abstract

Acquisition of ownership of movable property is of particular significance in the trade in cultural objects. Legal systems adopt different solutions which either allow or disallow acquisition in good faith of ownership of movable property. Another issue of importance is regulation governing the object of a transaction which is an item of cultural heritage. Under Polish law each item of movable property receives the same treatment with regard to the legality of a transaction. From the point of view of the trade in cultural objects, acting in good faith when purchasing such objects becomes of particular importance. The model of such acquisition is here shaped by legal principle, earlier judicial decisions as well as practices prevailing in the art market. Partial solutions of the issues discussed in the paper will be achieved after the adoption of an amended law on found property, in which objects entered into a national register of lost goods have been covered by a special legal regime.

Czytaj więcej Następne

Wojciech Szafrański

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 135 - 172

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.005.3773
 Z racji swojej specyfiki rynek dzieł sztuki stanowi  doskonałe miejsce dla funkcjonowania przestępczości, czerpiącej  korzyści finansowe przy coraz bardziej wymyślnych mechanizmach  wykorzystujących międzynarodowy handel dziełami sztuki. Na rynku sztuki powstają pewne mity, takie jak chociażby: mit dualizmu (legalnego i nielegalnego rynku), mit wiary w prawo narodowe i soft law  czy mit młodego rynku. W rzeczywistości słaba znajomość mechanizmów występujących na rynku sztuki i powielanie owych mitów  powodują umacnianie się na nim patologii, m.in. korupcji, manipulacji cenami, legalizacji obiektów pochodzących z kradzieży czy  nielegalnych wykopalisk. Obok systematyzowania zjawisk patologicznych na rynku sztuki, w ramach studium przypadku wskazano  na problematyczność rozstrzygnięć konfliktu między właścicielem  a nabywcą w dobrej wierze, zarówno w ujęciu praktycznym, jak i propozycji nowego modelu, nazwanego „wiecznym rombem prawa”. 

 

 

Myths and pathologies of  the trade in works of art

Abstract

The specific conditions of the art market constitute a perfect place in which crime can function well and flourish by making use of increasingly more sophisticated mechanisms used in the international trade in these objects. There are certain myths, such as the myth of the dual market (legal and illegal), the myth of faith in national law and in soft law, or the myth of a young market. However, reality shows a poor understanding of the mechanisms that are present in the art market and a spreading of those myths, which in consequence leads to a further strengthening of the pathologies that do exist in the market, such as, among other things, corruption, price manipulation, or the legalization of stolen or excavated objects. In this paper, the pathologies occurring in the art market are categorized and the case study presented shows the practical difficulty of solving the conflict that arises between a seller (owner) and a buyer in good faith as well as the shortcomings of the new model referred to as an eternal rhombus.

Czytaj więcej Następne

Joanna Kozińska, Piotr Stec

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 173 - 200

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.006.3774
Najnowsze zmiany w Kodeksie cywilnym dotyczące odpowiedzialności za wady rzeczy wywrą istotny wpływ na rynek sztuki. Według przepisów dotychczasowych odpowiedzialność sprzedawcy była zróżnicowana w zależności od tego, czy nabywcą był konsument (niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową), czy też inny podmiot (rękojmia). W wyniku nowelizacji Kodeksu cywilnego oba reżimy odpowiedzialności zostały połączone, co należy uznać za rozwiązanie trafne, ułatwiające rozstrzyganie spraw dotyczących falsyfikatów. Nowelizacja przepisów Kodeksu cywilnego i ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wywarła jednak nieoczekiwany skutek, jeśli chodzi o odpowiedzialność za wady prawne. W wyniku wprowadzenia przepisów służących zwalczaniu przestępczości przeciwko zabytkom wielu nabywców zostanie pozbawionych możliwości skutecznego podnoszenia roszczeń z tego tytułu.
 
 
Liability for the Lack of Conformity of a Delivered Artwork with a Contract of Sale in the amended Civil Code

Abstract

The recent amendments to the Civil Code of the Republic of Poland regarding the liability of a seller for the lack of conformity of delivered goods with the contract of sale will have a significant impact on the art market. Until recently the Code provided for a distinction between the seller’s liability in the case of a consumer (liability for lack of conformity of goods) and liability in other types of sales (“rękojmia”- warranty). As a consequence of the recent amendments to the Polish Civil Code both types of liability have now been amalgamated. Currently, the seller’s liability is based on the concept of warranties and conditions, which makes a significant difference, particularly in the case of the sale of forged artworks or antiquities. Surprisingly, new amendments to the Civil Code and to the Antiquities Protection and Care Act aimed at combating art theft have led to unexpected results, depriving many buyers of stolen works of their right to rescind the contract and to claim money back.

Czytaj więcej Następne

Iwona Gredka

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 201 - 222

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.007.3775
Błędna interpretacja przepisu art. 264 ust. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym spowodowała bezprawne przypisywanie bibliotekarzom niebędącym nauczycielami akademickimi uprawnienia do urlopu wypoczynkowego w zwiększonym wymiarze 36 dni. Prawidłowa wykładnia tego przepisu, zgodnie z którą mianowanym pracownikom bibliotecznym oraz pracownikom dokumentacji i informacji naukowej zatrudnionym na stanowiskach: kustosza bibliotecznego, starszego bibliotekarza i starszego dokumentalisty przysługuje urlop wypoczynkowy wynoszący 26 dni, spotkała się natomiast z krytyką w środowisku bibliotekarzy. Bibliotekarze postawili zarzut, że pozbawia się ich uprawnienia do urlopu w zwiększonym wymiarze, który słusznie im się należy w świetle przepisów obowiązującego prawa. Tymczasem należy podkreślić, że od dnia wejścia w życie ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, tj. od 1 września 2005 r., bibliotekarze niebędący nauczycielami akademickimi nie mają uprawnienia do urlopu w wymiarze 36 dni, albowiem zostali tego uprawnienia pozbawieni przez samego ustawodawcę. W niniejszym artykule przedstawiono analizę trzech aktów prawnych: 1) ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, 2) ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, a także 3) ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zwrócono także uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 18 stycznia 2013 r., II PZP 7/12, w której Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdza, iż bibliotekarze od dnia 1 września 2005 r. nie mają prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni roboczych. Z analizowanych przepisów jednoznacznie wynika zatem, że uprawnienie do 36 dni urlopu wypoczynkowego przysługiwało bibliotekarzom niebędącym nauczycielami akademickimi wyłącznie do końca obowiązywania ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym. Uprawnienia takiego nie przywidywała już natomiast ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w okresie przed jej nowelizacją i uprawnienie to nie zostało również przywrócone w nowelizacji Prawa o szkolnictwie wyższym z 2011 r. Podsumowując poczynione rozważania, należy zatem stwierdzić, że od 1 września 2005 r. bibliotekarze niebędący nauczycielami akademickimi nie mają uprawnienia do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni, lecz ich urlop wypoczynkowy wynosi 26 dni.

 

Holiday entitlement of librarians who are not academic teachers

Abstract

The misinterpretation of the provisions of Article 264 section 7 of the Act of 27th July 2005 – Law on Higher Education resulted in the unlawful attribution to librarians who are not academic teachers of an entitlement to annual leave of 36 days, whilst a proper interpretation of the same Article reads that library staff as well as workers employed as library curators, senior librarians and senior documentalists are entitled to 26 days of annual leave. This interpretation, however, encountered criticism from the librarian community. Nevertheless, pursuant to the applicable law in Poland, as of 1st September 2005 librarians who are not academic teachers are not entitled to annual leave of 36 days and their entire holiday entitlement is 26 days.

Czytaj więcej Następne

Red. Janusz Miliszkiewicz

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 223 - 232

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.008.3776
Portret – dzieło sztuki to brama do nieśmiertelności, buduje wizerunek, jest wizytówką modela. Na świecie prawnicy  zamawiają portrety nieprzerwanie od pokoleń. W artykule podjęto  próbę odpowiedzi na pytania: jak, komu i za ile pozować? Jak odrodzić dawną polską tradycję zamawiania portretów?
 
 

Polish self-portrait

Abstract

An artistic portrait is a gate to immortality. It builds an image and serves as the calling card of the model. All over the world, lawyers have always commissioned their portraits, nothing has changed in that for generations. In this paper, an attempt is made at answering questions of how, for whom and for how much to pose for a portrait and of how to revive the old Polish tradition of commissioning portraits.

Czytaj więcej Następne

Katarzyna Sikora

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 233 - 248

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.009.3777
Głównym celem artykułu jest charakterystyka samorządowego konserwatora zabytków oraz analiza porównawcza porozumień w sprawie zlecenia zadań z zakresu właściwości Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na rzecz gminy miast Gdańska, Sopotu i Gdyni. Omówiono sposób powoływania samorządowego konserwatora zabytków, zasady funkcjonowania, procedury kontrolne i główne obowiązki określone w porozumieniu administracyjnym zawieranym na podstawie w art. 96 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz te wynikające z zadań własnych. Zawierane porozumienia zostały przedstawione jako główne narzędzia administracji samorządowej, pozwalające usprawnić i ulepszyć kuratelę nad zabytkami na terenie danej gminy. Omówiono również podstawę prawną zawieranych porozumień, następnie poddano je szczegółowej analizie, w której skupiono się na ukazaniu różnic w zakresie przekazanych kompetencji. Dodatkowo zostały wskazane obszary właściwe tylko wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków, które nie zostały przekazane do właściwości samorządowych konserwatorów zabytków.

 

Agreement from the Act on the conservation and the care of monuments as the basis of the formation of local government conservation

Abstract

The main purpose of the article is to outline the role of the local authority monument conservation officer and give a comparative analysis of agreements on the management of cases within the competence of the Pomeranian Monument Conservation officer dealt with by the local government structure of the City of Gdańsk, Sopot and Gdynia. The article begins with a discussion of the process of appointing the local authority monument conservation officer, the operating principles of the post, assessment procedures and main duties as determined in the 1996 Acts and those resulting from the officer’s own objectives. The agreements entered into are presented as the main tools of the local authorities, which should streamline and improve the supervision of monuments in a given commune. Next discussed are the legal grounds of such agreements followed by a detailed analysis of the most substantial differences which are the subject of further discussion. Additionally indicated are areas specific to the provincial monument conservation officer, despite their location in an area covered by a given commune. Final conclusions comment on the differences and, taking the above considerations into account, their application by local government monument conservation officers. The article concludes with a subjective evaluation of the office itself and its operation.

Czytaj więcej Następne

Agnieszka Woźniak-Wieczorek

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 249 - 262

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.010.3778
Artykuł porusza problematykę restytucji na przykładzie rozproszenia kolekcji gołuchowskiej, będącej przed II wojną światową jedną z najważniejszych prywatnych kolekcji dzieł sztuki na ziemiach polskich. Wydarzenia II wojny światowej okazały się tragiczne dla integralności kolekcji, która – trwając w rozproszeniu w okresie PRL – nie została scalona do dnia dzisiejszego. Ocalałe od grabieży fragmenty zbiorów gołuchowskich są przechowywane w Muzeum Narodowym w Krakowie i Zbiorach XX. Czartoryskich, Muzeum Narodowym w Warszawie oraz w Muzeum Narodowym w Poznaniu i jego oddziale – Zamku w Gołuchowie. Pozostałe składniki kolekcji pozostają rozproszone, niektóre z nich znajdują się za granicą. Historia kolekcji oraz jej status prawny sprawiają, że powrót obiektów do Polski jest skomplikowany. 
 

Restitution issues as exemplified by the dispersal of the Gołuchowska Collection

AbstractThe article focuses on the issue of the restitution of the Gołuchów Collection, one of the most important private art collections in Poland. During World War II a large part of the Gołuchów Collection, founded by Princess Isabella Działyńska née Czartoryska (1830-1899), was looted by the Nazis and the Soviets. In the communist period (Polska Rzeczpospolita Ludowa 1945-1989), as a result of a deliberate museum policy, the surviving items of the collection were dispersed to National Museums in Cracow, Warsaw and Poznan and have remained there till now.

Czytaj więcej Następne

Olgierd Jakubowski

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 263 - 274

https://doi.org/10.4467/2450050XSR.15.011.3779
Badając zjawisko przestępczości przeciwko dziedzictwu kulturowemu, można stosować różne metody w celu zdiagnozowania poziomu zagrożenia. Studium konkretnych przypadków przestępstw, których ofiarą padają dobra kultury, w ujęciu rocznym pozwala dostrzec tendencje w działaniach sprawców oraz pomaga wypracować metody przeciwdziałania przyszłym zdarzeniom. Wieloletnie badania przypadków przestępstw godzących w dziedzictwo kulturowe umożliwiają w sposób komplementarny ocenić poziom zagrożenia takimi czynami i zminimalizować ryzyko ich występowania. Opracowanie rozpoczyna coroczny cykl artykułów mających na celu systematyczne przedstawienie zjawiska przestępczości przeciwko dziedzictwu kulturowemu. W tekście zaprezentowany został wybór spraw, które w ocenie autora mogą stanowić materiał pomocniczy do zdiagnozowania poziomu zagrożenia dóbr kultury we wskazanym okresie. W formie krótkich informacji ukazano przypadki różnych działań przestępczych wymierzonych w dziedzictwo, takich jak kradzieże, rabunki czy zniszczenia cennych obiektów.

 

Criminal threats to the national heritage – an analysis   of the events of 2014

Abstract

There is a variety of methods that may be used in the analysis of crimes against the cultural heritage which allow us to determine the level of risk. A case study covering all instances of crime against cultural goods during a year allows us to note tendencies present in the behaviour of criminals and helps to develop methods of counteracting similar crimes in the future. Based on the results of a number of such case studies it is then possible to assess the risk of crime against the national heritage in a much more complementary manner and minimise its occurrence.

Czytaj więcej Następne

Publikacje

Wojciech Szafrański

Santander Art and Culture Law Review, 1/2015 (1), 2015, s. 281 - 282


Czytaj więcej Następne

Słowa kluczowe: muzeum, muzealnictwo, dziedzictwo kultury, świadomość kulturalna, zabytek, eksponat muzealny, historia muzeów, straty w zasobie zabytkowym ; museum, museums, cultural heritage, cultural consciousness, historic monument, museum exhibit, history of museums, losses of historical resources, ochrona dóbr kultury, Rzymska Konwencja Restytucyjna UNIDROIT, restytucja dóbr kultury, dobra kultury ; protection of cultural property, the Roman Convention UNIDROIT, restitution of cultural objects, cultural property, Konwencja UNIDROIT, dobro kultury, skradzione dobro kultury, dobro kultury pochodzące z nielegalnego wywozu, należyta staranność, odszkodowanie ; UNIDROIT Convention, cultural good, stolen cultural good, a cultural good originating in illegal export, due care, indemnification, dobra kultury, dziedzictwo kulturowe, wywóz dóbr kultury za granicę ; cultural goods, cultural heritage, export of cultural goods, dobra kultury, restytucja, dziedzictwo kulturowe ; cultural goods, restitution, cultural heritage, przeniesienie własności rzeczy ruchomej, nabywca w dobrej wierze, dobra kultury, rzecz ruchoma, „wieczny romb prawa” ; acquisition of ownership of property, unlawful vendor, cultural objects, cultural property, movable thing, eternal rhombus, rynek sztuki,  dzieła sztuki,  dobra kultury,  przemyt,   kradzież,  mity w handlu dziełami sztuki,  „wieczny romb prawa” ; works of art market, works of art, cultural goods, smuggling, theft, myths of trading in the works of art, eternal rhombus, rynek sztuki, rękojmia, odpowiedzialność; art law, conditions, warranties, liability, Law on higher education, holiday entitlement, librarian, artistic portrait, zamawianie portretu,  model,  pozowanie,   portret – dzieło sztuki ; commissioning of portraits, model, posing, miejski konserwator zabytków, samorządowy konserwator zabytków, porozumienie administracyjne w sprawie przekazania kompetencji, samorządowa ochrona zabytków ; monument conservation officer, local government monument conservation officer, agreement handing over competences, self-government conservation, commune, kolekcja gołuchowska, Izabella z Czartoryskich Działyńska, Jan Działyński, restytucja, wazy gołuchowskie ; Gołuchów Castle, The Gołuchów Collection, Countess Isabella Działyńska née Czartoryska, Count Jan Działyński, The Gołuchów Estate, Princess Maria Ludwika Czartoryska, Fischhorn Castle, restitution, Stanisław Lorentz, The Gołuch, przestępczość, dziedzictwo kulturowe, napad rabunkowy, zniszczenie ; crime, national heritage, robbery, theft, damage