Artykuł podejmuje kwestię śladów tradycyjnych wzorców kulturowych współistnienia żywych i umarłych we współczesnej prozie irańskiej. Analizując struktury heterotopii w dwóch powieściach napisanych przez kobiety, tj. Tubā va ma’nā-ye šab (Tuba i znaczenie nocy) autorstwa Šahrnuš Pārsipur i Kouli-ye kenār-e ātaš (Cyganka przy ogniu) pióra Moniru Ravānipur, wykazano wagę literackiego potencjału reprezentacji przestrzeni oraz metafor w tożsamościowym dyskursie kobiet i przepracowywaniu traumatycznych doświadczeń oraz innych problemów społeczeństwa w okresie przejścia od tradycyjnej struktury do nowoczesnego indywidualizmu.

Artykuł zawiera przekład z języka perskiego utworu Taʾdib al-redżāl, czyli Wychowania mężczyzn − satyrycznego traktatu, napisanego prawdopodobnie w 1886/1887 roku przez anonimową irańską arystokratkę związaną z dynastią Kadżarów − wraz z komentarzem tłumacza, interpretującym tekst jako dowód przemian społeczno-kulturowych w okresie późnokadżarskim, a także zwiastun dyskursu nowoczesności i ruchu wyzwolenia kobiet w Iranie.

Wpisując się w aktualny ruch prawniczy i literacki, artykuł skupia się na literackim przedstawieniu zmian w postępowaniu rozwodowym w dziewiętnastowiecznej Francji na podstawie powieści Guy de Maupassanta Bel-Ami. Napisana w 1885 roku książka w bardzo realis-tyczny sposób przedstawia proces rozwodowy oparty na winie, tak jak wyglądał on w momencie jej powstania. We wstępie pokrótce omawiam ewolucję francuskiego postępowaniarozwodowego w XVIII i XIX wieku i jego końcowy rezultat: legalizację rozwodu wprowadzoną w 1884 roku. Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, ta rewolucyjna zmiana prawa rozwodowego wpłynęła na treść powieści i sposób, w jaki Guy de Maupassant przedstawił zakończenie małżeństwa, a także próbę zweryfikowania, czy ten obraz odzwierciedla ówczesną rzeczywistość prawną.

Artykuł dotyczy eksperymentu prozatorskiego Die Auswandernden austriackiego pisarza Petera Waterhouse’a i ilustratorki Nanne Meyer z 2016 roku. Książka zaliczana jest do kategorii tekstów literackich odzwierciedlających doświadczenia uchodźców i osób ubiegających się o status uchodźcy, które pojawiają się na niemieckim rynku wydawniczym od 2012 roku. Artykuł ma na celu opisanie strategii literackich stosowanych przez Waterhouse’a do przedstawienia sytuacji uchodźców. Bada ukryte wypowiedzi programowe autora, konstrukcję bohaterki jako postaci uchodźczyni i ubiegającej się o azyl oraz refleksje Waterhouse’a nad językiem, zwłaszcza językiem austriackiego sądownictwa.

The article focuses on the prose experiment Die Auswandernden by the Austrian writer Peter Waterhouse and the illustrator Nanne Meyer in 2016. The book falls in the category of literary texts reflecting refugee and asylum-seeker experiences1 that have appeared on the German book market since 2012. The paper aims to describe the literary strategies Waterhouse uses to represent the refugee condition. It explores the author’s implicit programmatic statements, the construction of the female protagonist as a refugee and asylum seeking figure and Waterhouse’s reflections on language, especially the language of Austrian judiciary system.

Literatura nie musi ograniczać się wyłącznie do tekstu, ale może towarzyszyć jej ruchomy obraz, animacja, dźwięk, muzyka, a także wieloliniowa narracja, która stała się łatwiejsza do zintegrowania dzięki wykorzystaniu hipertekstu i technologii rozszerzonej rzeczywistości (AR). Jednym z autorów, który chętnie korzysta z takich innowacji, jest Stu Campbell, szerzej znany pod pseudonimem Sutu. Oprócz bycia pisarzem Campbell jest także projektantem interaktywnych aplikacji i ilustratorem, który łączy sztukę i technologię, tworząc unikalne, eksperymentalne utwory. Campbell inspiruje się wieloma gatunkami i formatami o poruszającej tematyce, takiej jak pamięć i jej utrata, nieuchronny upływ czasu, a także znaczenie tożsamości i rzeczywistości w naszym, coraz bardziej cyfrowym i narzucającym szybkie tempo, środowisku. Dlatego w niniejszym artykule omówiono wybrane prace Stu Campbella w kontekście ich eksperymentalnego i technologicznego charakteru, odwołując się do refleksji Paoli Trimarco na temat „afordancji”, terminu wywodzącego się z dorobku psychologa Jamesa L. Gibsona, a oznaczającego możliwości i ograniczenia w określonych środowiskach. Artykuł omawia Modern Polaxis, wielowierszowy komiks w formie prywatnego dziennika, którego narracja opiera się na technologii AR, Nawlz, cyberpunkowy komiks internetowy stworzony na płaskim, interaktywnym, cyfrowym „płótnie”, oraz These Memories Won’t Last, na wpół autobiograficzny komiks internetowy, zawierający muzykę, dźwięk i animację.

Funkcja tańca w sztukach Szekspira, jak w całej kulturze renesansu, ma swoje korzenie w starożytności, w której taniec symbolizował zgodę i harmonię odzwierciedlającą kosmiczne ruchy ciał niebieskich. W tym kontekście znaczenie tańca w scenie balowej na początku Romea i Julii jawi się jako fascynujący materiał do przestudiowania pod kątem teatralnego potencjału tekstu tego dramatu. W analizowanej scenie muzyka i taniec pełnią funkcję symboliczną, której celem jest podkreślenie dramatycznej ironii, realizowanej przez połączenie języka retoryki i choreografii z bogatym, sformalizowanym językiem poetyckim i sytuacją balową jako kluczowymi elementami fabuły. Takie połączenie otwiera szereg możliwych interpretacji teatralnych, a każda decyzja ma duży wpływ na znaczenie tego epizodu dramatu. W artykule scena balu została przeanalizowana z perspektywy literackiej, dramatycznej i historycznej. Realizację jej teatralnego potencjału ilustrują wybrane interpretacje sceniczne, które świadczą o kluczowej roli tej sceny w proponowaniu możliwych interpretacji całej tragedii.