FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Volume 18, Special issue (2023)

„Ulysses 100 Years After. Joyce Studies in Poland”

2023 Następne

Data publikacji: 10.2023

Opis

Projekt okładki: Paweł Bigos.

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Filologicznego: program „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim oraz program  „Rozwój czasopism naukowych”, MEiN nr umowy RCN/SP/0284/2021

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Issue Editors Orcid Katarzyna Bazarnik, Dirk Vanderbeke, Jolanta Wawrzycka

Redaktor naczelny Orcid Katarzyna Bazarnik

Zawartość numeru

Katarzyna Bazarnik, Dirk Vanderbeke, Jolanta Wawrzycka

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 1-4

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.006.17838
Czytaj więcej Następne

Jolanta Wawrzycka

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 5-16

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.007.17839

Artykuł rozważa zagadnienia intertekstualności w tłumaczeniu Ulissesa Jamesa Joyce’a. Koncentruje się na Joyce’owskich odniesieniach do Szekspira i podkreśla złożoność problematyki, z jaką borykają się nie tylko tłumacze Szekspira, ale także tłumacze Joyce’a mierzący się z szekspirowską intertekstualnością. Autorka wybrała trzy przykłady szekspirowskich zapożyczeń Joyce’a z Hamleta, Otella i Henryka IV we francuskich, włoskich i polskich tłumaczeniach Ulissesa, z przelotnym komentarzem do przykładu z hiszpańskiego Ulissesa, celem ukazania szerokiego zakresu rozwiązań w językach docelowych. Artykuł kończy się sugestią, że tłumacze Joyce’a muszą uwzględniać i zajmować się intertekstualnością w Ulissesie, aby w pełni uchwycić i oddać niuanse pisarstwa Joyce’a.

Czytaj więcej Następne

Barry Keane

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 17-28

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.008.17840

Niniejszy artykuł analizuje adaptacje teatralne Ulyssesa i Finnegans Wake Jamesa Joyce’a z lat 70. XX wieku, które stały się integralną częścią teatralnego ruchu awangardowego w Polsce. Inne adaptacje ewoluowały w okresie posttransformacyjnym: od lat 90. aż do dziś. Nie tylko zgłębiały tematykę przedstawioną w dziełach Joyce’a, ale także odnosiły się do tematu uniwersalności osobistych kryzysów, narodowych żali oraz tęsknoty za ogniskiem domowym i ojczyzną.

Czytaj więcej Następne

Katarzyna Biela

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 29-39

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.009.17841

W artykule przedstawiono analizę wystawianej w latach 90. XX wieku sztuki Finnegans Make, będącej adaptacją prozy Joyce’a, skomponowaną i wyreżyserowaną przez Zenona Fajfera i Katarzynę Bazarnik w ramach działalności Stowarzyszenia Teatralnego Zenkasi. Artykuł ukazuje, w jaki sposób użycie awangardowych strategii kompozycyjnych i gier językowych przyczyniło się do przetłumaczenia złożonych pod względem strukturalnym i stylistycznym dzieł Irlandczyka na język teatru. Zbadano opartą na kolistym schemacie kompozycję sztuki, odwołującą się do fragmentów Dublińczyków, Portretu artysty, Ulissesa i Finnegans Wake, oraz sposoby angażowania widzów i wykorzystanie przestrzeni teatru. Ponadto omówiono, jak Fajfer i Bazarnik wykorzystują przestrzeń książki i układ graficzny strony, by przygotowana już po wystawieniu i wydrukowana w woluminie partytura mogła jak najlepiej oddać to, co wydarzyło się na scenie.

Czytaj więcej Następne

Leszek Drong

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 41-53

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.010.17842

Latem 1912 roku James Joyce spędził kilka tygodni w Galway, odwiedzając rodzinę Nory Barnacle, a także przygotowując artykuły dla triesteńskiego Il Piccolo della Sera. Dwa teksty, które wówczas powstały, dotyczą bezpośrednio zachodu Irlandii – regionu Galway i jego mieszkańców. Jeden z nich opisuje przeszłość i teraźniejszość samego miasta Galway, natomiast drugi stanowi relację z wycieczki Joyce’a do Aranmor, największej z Wysp Arańskich leżących na zachód od Galway. Joyce wybiera z przeszłości regionu elementy stanowiące powód do dumy dla jego mieszkańców, opisując także perspektywy rozwoju zachodniego wybrzeża Irlandii w związku z planem rozbudowy miejscowego portu (the Galway Harbour Scheme). Takie spojrzenie na zachód Irlandii stanowi istotny kontrapunkt w stosunku do wizji regionu przedstawianej w twórczości przedstawicieli Irlandzkiego Odrodzenia, którzy dostrzegali tam przede wszystkim skarbnicę tradycyjnych wartości „celtyckich” o stosunkowo jednorodnym charakterze. Dziennikarskie spojrzenie na Galway i Wyspy Arańskie zasługuje na uwagę współczesnego czytelnika tekstów Joyce’a, ponieważ antycypuje kluczowe znaczenie zyskujących popularność dopiero pod koniec XX wieku kategorii, takich jak hybrydowość czy mobilność transkulturowa. I wreszcie artykuły Joyce’a napisane dla Il Piccolo della Sera w 1912 roku dostarczają wartościowego materiału do refleksji nad zmieniającą się perspektywą pisarza na Irlandię i jej historię, powstały bowiem w okresie, kiedy Joyce stopniowo odchodził od retoryki charakteryzującej wykład z 1907 roku pt. „Irlandia – wyspa świętych i mędrców”, zmierzając w kierunku znacznie bardziej kosmopolitycznego postrzegania zachodu Irlandii jako przestrzeni w istotny sposób kształtowanej przez rozmaite wpływy europejskie.

Czytaj więcej Następne

Dominika Oramus

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 18, Special issue (2023), 2023, s. 55-66

https://doi.org/10.4467/20843933ST.23.011.17843

„A mobility of illusory forms immobilized in space.” James Joyce and the Pre-Einsteinian Universe odczytuje Ulissesa Jamesa Joyce’a jako pełne ironii pożegnanie newtonowskiej wizji Wszechświata. Artykuł rekonstruuje i przeciwstawia sobie nawzajem wyobrażenia kosmosu, jakimi – mniej lub bardziej świadomie – posługują się bohaterowie Joyce’a. Zarówno Stephen, jak i Bloom odczuwają potrzebę konceptualizacji Wszechświata, chcieliby wyobrazić sobie czas i przestrzeń oraz pojąć, jakie miejsce zajmuje w nich rasa ludzka. Na dwa odmienne sposoby Stephen „artysta” i Bloom „naukowiec” wizualizują Ziemię wśród gwiazd i dywagują na temat istoty czasu. Newtonowska wizja Wszechświata, którą wyznaje Bloom, okazuje się zawodna. Stephen również posługuje się fizyką newtonowską, ale dzięki „artystycznemu” temperamentowi dodaje element twórczy do swych dywagacji na temat czasu i przestrzeni.

Czytaj więcej Następne