FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

First View (2024) Następne

Opis
Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Filologicznego: program „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim oraz programu „Rozwój Czasopism Naukowych”, MEiN, nr umowy RCN/SP/0284/2021.

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Orcid Katarzyna Bazarnik

Zastępca redaktor naczelnej / sekretarz Orcid Natalia Palich

Zawartość numeru

Agata Sobczyk

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 19, Issue 4, First View (2024)

Artykuł analizuje ewolucję postaci oraz przemiany formy literackiej w kontekście miłości dworskiej na przykładzie dwóch tekstów z końca średniowiecza: Le Dit du Prunier i Jehan d’Avennes. Zagadnienie miłości powiązane jest z czasem, ujawniając dynamikę oraz wewnętrzne napięcia między przeszłością a oczekiwaniami przyszłości. Praca pokazuje, jak w kontekście poezji trubadurów dążenie do spełnienia charakteryzuje się cyklicznością i przemianą, prowadząc do osobistego rozwoju postaci. W obu analizowanych utworach młody mężczyzna poddawany jest edukacji miłosnej przez zamężną damę, co wpływa na jego osobowość oraz pozycję społeczną. Zróżnicowanie narracji – od wierszowanej opowieści do prozy – wpływa na przedstawienie czasu i psychologii postaci, tym samy rozwój emocjonalny powiązany jest z przemianami form narracyjnych. Zastosowane techniki narracyjne, takie jak metalepsa i epistolografia, wzbogacają obraz relacji między postaciami, ukazując złożoność ich dążeń wobec czasu. Artykuł podkreśla znaczenie umiejętności zarządzania czasem w kontekście miłości jako kluczowego elementu w rozwoju osobistym i społecznym bohatera.
Czytaj więcej Następne

Katarzyna Jaśtal

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 19, Issue 4, First View (2024)

Artykuł koncentruje się na opublikowanym w 1836 r. utworze Noce florenckie autorstwa dziewiętnastowiecznego pisarza Heinricha Heinego (1799-1856), by zinterpretować jako formę refleksji autora nad sztuką taneczną, której ówczesnym wzorcem był balet. Artykuł konfrontuje zawarte w utworze opisy tańca z istotnymi z punktu widzenia ówczesnej sztuki baletowej traktatami, by ukazać, w jaki sposób Heine kreując postać tancerki Laurencji rozważa alternatywny wobec dominującego model sztuki tanecznej. Stworzona przez pisarza opowieść domaga się, by istotnym walorem sztuki, osiąganym nawet za cenę brzydoty, była prawda. Takie pojmowanie tańca staje się bliskie teoretykom tańca dopiero pod koniec XIX w. gdy zaczynają protestować przeciw skostnieniu baletowych form i domagają się zaakceptowania na scenie ruchów odzwierciedlających indywidualny potencjał ekspresji ciała ludzkiego. Można zatem uznać Noce florenckie za tekst literacki antycypujący przyszłe fazy rozwoju techniki tanecznej.
Czytaj więcej Następne

Sabina Giergiel

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 19, Issue 4, First View (2024)

Artykuł poświęcony został mało znanej literackiej reprezentacji rzeczywistości obozowej, a mianowicie wydanej w 1980 r. powieści Jasenovac Ljuby Jandricia. W powieści zaprezentowany został stosunkowo rzadki punkt widzenia na sytuację internowania, a mianowicie perspektywa komendanta obozu. Jednak oryginalność utworu polega na akcentowaniu przez autora przyrodniczych uwarunkowań działań ludobójczych. Przyroda przedstawiana jest jako ważny czynnik w funkcjonowaniu obozu. Uwaga w artykule zostaje również poświęcona zmysłom (wzroku, słuchu i węchu), jako tym elementom świata przedstawionego, za pomocą których autor przekazuje doświadczenie obozowej makabry. W tekście uwzględniony został postulat czytania retrospektywnego (Aleksandra Ubertowska), które pozwala na przywrócenie odbiorcy tekstów przeoczonych, umożliwia przeczytanie ich w nowy sposób i wskazanie wynikających z nich, (nieoczywistych) sensów.
Czytaj więcej Następne

Kaziwa Salih

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 19, Issue 4, First View (2024)

Świat kurdyjski jest przestrzenią graniczną. W tej przestrzeni konsekwentnie doświadcza się stanów między wojną a pokojem, oporu i otwartości, obiektywności i subiektywności, przemian i zniekształceń społecznych. Niniejszy artykuł kładzie nacisk na doświadczenia Mestûre Ardalan, najbardziej znanej kobiety w kurdyjskiej historii w tej liminalnej przestrzeni, kurdyjskiej księżniczki z księstwa Ardalan,. Ta poetka i autorka była także jedyną kobietą-historykiem Bliskiego Wschodu aktywną pod koniec XIX wieku. W artykule zbadano, w jaki sposób liminalne doświadczenia Mestûre ukształtowały jej formacyjną i transformacyjną przestrzeń, reprezentującą to, co Victor Turner (1974) nazywa „rytuałem przejścia”, ponieważ uwidacznia on dramat i bieg codziennego życia społeczności oraz znaczenie rytuałów dla zmiany społecznej.
Niniejszy artykuł bada liminalność w trzech różnych kontekstach w odniesieniu do doświadczeń Mestûre. Po pierwsze, liminalność w sensie bycia w radykalnej opozycji do istniejącej struktury. Po drugie, liminalność jako formę symbolicznego statusu istnienia w stanie pośrednim. Wreszcie, liminalność jako samozaparcie, odnoszące się do neutralnego genderowo sposobu, w jaki Mestûre kanalizowała kryzys tożsamości na patriarchalną modłę, której została sama poddana. W tym kontekście liminalność odnosi się do przekroczenia progu lub granicy, kiedy jednostki dobrowolnie lub mimowolnie opuszczają dotychczasowy czas i przestrzeń, wkraczając w nową przestrzeń.
Czytaj więcej Następne

Sylwia Filipowska

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 19, Issue 4, First View (2024)

Przy pomocy narzędzi narratologii feministycznej powieść Oktaya Rifata Bir Kadının Penceresinden (1976) odczytana została w kontekście udziału kobiet w życiu politycznym Turcji w latach 70. XX w. W artykule przedstawiono pokrótce drogę Turczynek do uzyskania pełni praw politycznych. Analiza powieści, dotycząca zaangażowania głównej bohaterki w życie polityczne, pokazała, że mimo iż obracała się ona w środowisku rewolucjonistów, zachowała obojętność i bierność w kwestiach politycznych. Udowodniono, że wątek ten, pozornie dygresyjny i sprowadzony jedynie do poziomu tła, jest symptomatyczny w kontekście braku możliwości świadomego udziału kobiet w życiu politycznym w tamtym czasie.
Czytaj więcej Następne

Informacje o finansowaniu

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Filologicznego: program „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim oraz programu „Rozwój Czasopism Naukowych”, MEiN, nr umowy RCN/SP/0284/2021.