Artykuł jest prezentacją projektu naukowego „Searching for a New National Identity: The Construction of Swedish Cultural Memory in Carl Snoilsky’s Poems Svenska bilder” i pełni funkcję wprowadzenia do czterech kolejnych artykułów niniejszego numeru czasopis- ma Studia Litteraria, będących rezultatem projektu. Głównym celem prezentowanego projektu była wszechstronna analiza konstrukcji pamięci kulturowej w cyklu wierszy Svenska bilder (Szwedzkie obrazy) Carla Snoilsky’ego, zaliczanego przez wiele dziesięcioleci do ścisłego kanonu literatury szwedzkiej, a dziś w dużym stopniu zapomnianego. W części pierwszej artykuł przedstawia skomplikowany proces powstawania i publikacji Svenska bilder. Dokonuje także przeglądu stanu badań nad cyklem Snoilsky’ego, motywując potrzebę nowych perspektyw teoretycznych. W części drugiej artykuł analizuje sposoby ukazania pamięci narodowej w Svenska bilder na różnych poziomach intra- i ekstranarracyjnych, dowodząc, że pamięć kulturowa i jej przechowywanie należą do centralnych tematów cyklu. W części trzeciej artykuł naświetla konstrukcję pamięci kulturowej w Svenska bilder jako przykład XIX-wiecznej europejskiej pamięci kulturowej. Za szczególnie ważne dla wierszy Snoilsky’ego artykuł uznaje trzy cechy, typowe dla XIX-wiecznej kultury pamięci zbiorowej: subiektywizację, historyzację i nacjonalizację. W części czwartej artykuł omawia Svenska bilder jako próbę demokratyzacji stworzonego przez romantyków wzorca szwedzkiej pamięci narodowej. Artykuł dowodzi, że pamięć kulturowa w Svenska bilder pod wieloma względami odzwierciedla liberalne idee drugiej połowy XIX wieku, których Snoilsky był zwolennikiem. W części piątej artykuł bada miejsce polskości w konstrukcji szwedzkiej pamięci kulturowej w Svenska bilder. Mimo że Snoilsky uważał się za przyjaciela Polski i orędownika polskich ruchów niepodległościowych, w swym cyklu przydzielił polskości rolę negatywnego Innego, służącego do konsolidacji pozytywnie nacechowanej szwedzkiej tożsamości narodowej. Tekst kończy krótka prezentacja czterech artykułów, będących owocami prezentowanego projektu.

Artykuł analizuje związki pamięci kulturowej i mitu w cyklu wierszy Carla Snoilsky’ego Svenska bilder. Jednym z podstawowych celów XIX-wiecznej pamięci kulturowej jest zdaniem teoretyków konsolidacja państwa narodowego. Politycznie konserwatywny romantyzm szwedzki realizuje ten cel, nadając szwedzkiej pamięci kulturowej charakter mitologii narodowej, łączącej w sobie elementy mityczne i historyczne. Snoilsky, demokrata i liberał, dokonuje w swym cyklu rewizji romantycznej konstrukcji szwedzkiej pamięci narodowej poprzez jej demityzację. Jednakże patriotyczne intencje autora prowadzą niejednokrotnie do remityzacji demokratycznie skalibrowanych wydarzeń i postaci cyklu. Artykuł analizuje tę dialektykę, wykorzystując teorie mitu Rolanda Barthes’a, Northropa Frye’a, Carla Gustava Junga, Ernsta Casssirera, Mircei Eliadego, Maxa Webera i in., i wspierając je intertekstualnym aparatem pojęciowym Gérarda Genette’a. Do najważniejszych strategii demityzujących w Svenska bilder zaliczono w artykule mimetyczną dewaluację, archetypiczną deheroizację, semiotyczną denaturalizację i sekularyzację. Remityzacja w cyklu Snoilsky’ego realizowana jest albo poprzez przejęcie wybranych elementów romantycznej pamięci kulturowej, albo poprzez poddanie liberalnej pamięci kulturowej strategiom mityzującym. Najważniejszymi z nich są mimetyczna waluacja, archetypiczna heroizacja, semiotyczna naturalizacja i sakralizacja, czyli strategie będące dialektycznymi przeciwieństwami wyróżnionych strategii demityzujących.

W artykule przedstawiono analizę konstrukcji męskości militarnej w Svenska bilder Carla Snoilsky’ego. Konstrukcja męskości militarnej omówiona została jako istotny element pamięci kulturowej sformułowanej w tym kanonicznym dla literatury szwedzkiej cyklu poezji historycznej. Za teoretyczny punkt wyjścia rozważań nad znaczeniem męskości militarnej obrano assmanowską teorię pamięci kulturowej w zestawieniu z literackimi badaniami nad męskością. Poezję wojenną i militarną uznano za dominujący typ formy poetyckiej cyklu, a Genderowe wzorce pamięci kulturowej omówiono jako reprodukujące patriarchalne zasady XIX-wiecznej historiografii. Dominujący wzorzec męskości w Svenska bilder przedstawiony został jako naznaczony wartościami militarystycznymi w połączeniu z etosem męskości burżuazyjnej. Ponieważ cykl przypisuje poszczególnym etapom rozwoju życiowego mężczyzny zróżnicowane role militarne, dynamika znaczeń męskości ukazana została za pomocą kategorii wieku. Rycerska chłopięcość przedstawiona została jako etap poprzedzający młodość podporządkowaną wzorcom homospołecznej socjalizacji militarnej. Wizerunek dorosłego mężczyzny walczącego na froncie omówiony został jako amalgamat strategii heroizujących i deheroizujących. Obecność weteranów wojennych oraz koncepcji żołnierza obywatela (citizien soldier) w Svenska bilder uznano w artykule za potwierdzenie hegemoniczności wzorca militarnego tego cyklu.

Celem niniejszego artykułu jest naświetlenie spacjalnego aspektu pamięci kulturowej w cyklu wierszy Carla Snoilsky’ego Svenska bilder z perspektywy ekokrytycznej. Według Jana Assmanna pamięć kulturowa umieszcza swoje znaki w naturalnej przestrzeni, przy czym jako medium pamięci kulturowej mogą funkcjonować także całe krajobrazy. Ulegają one wówczas semantyzacji, zostają w całości podniesione do rangi znaku. Krajobraz staje się topograficznym tekstem pamięci kulturowej, miejscem pamięci, które Assmann nazywa mnemotoposem. Bazując na jednym z najważniejszych tropów myśli ekokrytycznej – sielance – artykuł bada, jak zbiór wierszy Snoilsky’ego prezentuje szwedzki krajobraz oraz w jaki sposóbów krajobraz staje się nośnikiem pamięci kulturowej.

Artykuł bada recepcję Svenska bilder Carla Snoilsky’ego w szwedzkich szkołach, od lat 90. XIX wieku do dziś, w świetle koncepcji pamięci kulturowej. Przez ponad pół wieku cykl wierszy Snoilsky’ego, przedstawiający ważne wydarzenia i postaci z wczesnonowożytnej historii Szwecji, należał do kanonu lektur szkolnych; trzy specjalne wydania dla szkół ukazały się odpowiednio w 1894, 1931 i 1939 roku i były często wznawiane. W latach 60. XX wieku, na skutek radykalnych reform oświatowych, nastąpiło odejście od idei wychowania narodowego, w wyniku czego ten zbiór wierszy historycznych stracił swoją silną pozycję jako lektura szkolna i od tego czasu jest mniej lub bardziej nieobecny w nauczaniu literatury. Wypływa z tego wniosek, że szkolna recepcja Svenska bilder pod wieloma względami odzwierciedla głębokie zmiany szwedzkiej pamięci kulturowej w XX wieku.