FAQ

Volume 13 (2018) Następne

Data publikacji: 29.06.2018

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Ewa Willim

Zawartość numeru

Maria Bloch-Trojnar

Studies in Polish Linguistics, Vol. 13, Issue 2, Volume 13 (2018), s. 69 - 92

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.18.004.8743

Celem artykułu jest identyfikacja klas czasowników bazowych w procesie derywacji przymiotników skłonnościowych w języku polskim za pomocą przyrostka -liw(y) oraz ukazanie tego procesu z szerszej perspektywy tworzenia przymiotników odczasownikowych. Przymiotniki z przyrostkiem -liwy należy traktować jako podklasę subiektowych przymiotników potencjalnych, gdyż charakteryzuje je jeden argument, który pełni funkcję subiektu względem czasownika bazowego. Różnica pomiędzy znaczeniem skłonnościowym a potencjalnym nie ma charakteru kategorialnego lecz wskazuje na różnice w intensywności występowania wspólnej cechy jaką jest potencjalność. Zidentyfikowano następujące klasy czasowników bazowych: nieprzechodnie czasowniki odnoszące się do komunikacji i emisji, nieprzechodnie czasowniki zwrotne odnoszące się do stanów emocjonalnych, czasowniki dekauzatywne, przechodnie czasowniki odnoszące się do stanów psychicznych, mentalnych i emocjonalnych, które można interpretować jako wewnętrzne sytuacje/stany dotyczące jednego uczestnika, nieprototypowe czasowniki przechodnie, których argumenty występują  w dopełniaczu lub celowniku oraz czasowniki występujące zarówno w strukturach tranzytywnych jak medialnych. Skłonnościowa interpretacja przymiotnika nie pochodzi od przyrostka, lecz jest zależna od cech uczestnika sytuacji wyrażonej przez czasownik (osobowy, żywotny etc.).

Czytaj więcej Następne

Krzysztof Hwaszcz, Hanna Kędzierska

Studies in Polish Linguistics, Vol. 13, Issue 2, Volume 13 (2018), s. 93 - 121

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.18.005.8744

Celem artykułu jest ocena etapu gramatykalizacji rodzajnika nieokreślonego w języku polskim. Choć przyjęło się uważać, że rodzajniki nie występują w językach słowiańskich, w niektórych z nich zaimki wywodzące się od liczebnika jeden (np. w języku bułgarskim czy macedońskim) nabyły część cech i funkcji rodzajników nieokreślonych, występujących w innych językach, takich jak angielski, niemiecki czy włoski. Proces gramatykalizacji rodzajnika nieokreślonego może zostać przyspieszony poprzez kontakt międzyjęzykowy (Heine i Kuteva 2006) i przebiega w pięciu etapach: (i) liczebnika, (ii) słowa wprowadzającego (ang. presentative marker), (iii) wyznacznika referencji szczegółowej, (iv) wyznacznika referencji nieokreślonej oraz (v) rodzajnika (np. Givón 1981, Heine 1997). Na podstawie przeprowadzonych badań (ocen 53 rodzimych użytkowników polskiego oraz testów diagnostycznych) można stwierdzić, że w przypadku języka polskiego proces gramatykalizacji osiągnął etap wyznacznika referencji szczegółowej, okazjonalnie wykazując też cechy charakterystyczne dla dalszego etapu gramatykalizacji (tj. wyznacznika referencji nieokreślonej).

Czytaj więcej Następne

Ewelina Wojtkowiak, Geoffrey Schwartz

Studies in Polish Linguistics, Vol. 13, Issue 2, Volume 13 (2018), s. 123 - 143

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.18.006.8745

Proces udźwięcznienia sandhi w wybranych dialektach języka polskiego dotyczy spółgłosek znajdujących się na końcu wyrazu, które znajdują się bezpośrednio przed kolejnym wyrazem rozpoczynającym się od samogłoski lub spółgłoski zwarto-otwartej. Według tradycyjnych opisów, proces ten zachodzi bez względu na to, czy spółgłoska jest z zasady dźwięczna czy bezdźwięczna. Zjawisko to sprawiało problemy dla teorii fonologicznej - wcześniejsze analizy albo wymagają mechanizmów ad-hoc pozwalających na rozprzestrzenianie się cechy [voice] albo w niezadawalający sposób tłumaczą ograniczenia kontekstu tego procesu. W tym artykule badamy hipotezę, że w dialektach w których występuje proces udźwięcznienia granice wyrazów są słabsze. Porównujemy użytkowników (N=10) standardowej polszczyzny z użytkownikami (N=10) dialektu wielkopolskiego, którzy nagrali zdania zawierające sekwencje spółgłoski właściwej i spółgłoski zwarto-otwartej na granicy wyrazów. Znalezione zostały dowody akustyczne słabszych granic w dwóch parametrach prozodycznych u użytkowników dialektu, co odzwierciedla przywidywania teoretyczne. Przewidywania te pochodzą z modelu Onset Prominence (Schwartz 2010 et seq.), który tłumaczy też dlaczego proces ten ogranicza się do kontekstu przed spółgłoską zwarto-otwartą i rolę, jaką stopień otworu artykulacyjnego ma w jego wywoływaniu.

Czytaj więcej Następne