FAQ

Volume 11 (2016) Następne

Data publikacji: 20.01.2017

Licencja: Żadna

Redakcja

Redaktor naczelny Ewa Willim

Sekretarz redakcji Orcid Mateusz Urban

Zawartość numeru

Magdalena Charzyńska-Wójcik

Studies in Polish Linguistics, Vol. 11, Issue 4, Volume 11 (2016), s. 167 - 187

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.16.009.6168

Celem artykułu jest ukazanie rozbieżności pomiędzy polskim Psałterzem w XVI-wiecznym przekładzie Walentego Wróbla a jego drukowanym wydaniem przygotowanym przez Andrzeja Glabera. Przyjęło się sądzić, że interwencje Glabera w tekst Wróbla miały charakter wyłącznie redakcyjny i w związku z tym drukowaną wersję Żołtarza uważa się za dzieło Wróbla. Analiza sposobu, w jaki Glaber potraktował jedno wybrane tu dla przykładu zjawisko składniowe (pozycja zaimka dzierżawczego w stosunku do członu głównego we frazie nominalnej), ukazuje, że stopień interwencji Glabera w tekst Wróbla znacznie przekracza zakres interwencji redakcyjnych, o jakich czytamy w literaturze przedmiotu. Dlatego też artykuł stawia tezę, że obie wersje tekstu – rękopiśmienną i drukowaną – winno się traktować jako odrębne dzieła. 

Czytaj więcej Następne

Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska

Studies in Polish Linguistics, Vol. 11, Issue 4, Volume 11 (2016), s. 189 - 208

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.16.008.6167

Artykuł opisuje zwięźle rozwój (w ostatnim półwieczu) subdyscypliny lingwistyki literackiej zwanej w tradycji anglojęzycznej (głównie brytyjskiej) semantyką literacką, wskazując na jej korzenie w innych paradygmatach naukowych (m.in. w formalizmie rosyjskim oraz moskiewsko-tartuskiej szkole semiotyki) oraz na jej bliskie związki z poetyką kognitywną. Autorka wskazuje też na rozwój badań nad językiem artystycznym we współczesnej polskiej myśli lingwistycznej. Semantyka literacka, według idei T. Eatona prezentująca szerokie, interdyscyplinarne podejście do tekstów literackich, w naturalny sposób wchodzi w dialog z translatologią w obrębie studiów zwanych stylistyką porównawczą. Autorka omawia pojęcie zwane dominantą semantyczną, wprowadzone do teorii języka przez Romana Jakobsona w 1976 r., a do polskiej krytycznej teorii przekładu przez S. Barańczaka (2004), a oznaczające najbardziej wyróżniający się element złożonej struktury wiersza, funkcjonujący jako klucz do jego interpretacji i tłumaczenia. Przykłady przytoczone przez Barańczaka, zarówno jako metajęzykowy komentarz do konstruowania jego własnych przekładów wybranych anglojęzycznych utworów poetyckich, jak również jako krytyczna ocena wytworów innych tłumaczy, prowadzą autorkę artykułu do konkluzji, że pojęcie dominanty semantycznej winno zostać zastąpione dominantą stylistyczną, która to kategoria lepiej odzwierciedla szczególną cechę konstrukcji znaczenia w tekstach poetyckich, przebiegającej na wielu płaszczyznach języka i często multimodalnej, zwaną wieloznaczeniowością (plurisignation, termin Philipa E. Wheelwrighta, 1954/1968). Ponadto, raczej niż o pojedynczej dominancie stylistycznej, powinniśmy mówić o ich zespole jako kluczu do złożonej semantyki poezji. Ważną dominantą pozostaje fi guracja (a szczególnie użycie tropów), jednakże instrumentacja wiersza (całość jego fonetyki i wersyfi kacji), a często także układ grafi czny odgrywają nie mniejszą rolę w konstrukcji jego znaczenia.

Czytaj więcej Następne

Magdalena Szczyrbak

Studies in Polish Linguistics, Vol. 11, Issue 4, Volume 11 (2016), s. 209 - 234

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.16.010.6169

Plotka, która jest zbliżona do stereotypu, stanowi mechanizm transmisji o funkcjach perswazyjnych, jednak nie próbuje odpowiedzieć na pytania o prawdziwość czy fałsz samego przekazu, ani o jego umocowanie w rzeczywistości innej niż ta, która jest budowana w procesie komunikacji (Wagner 2006: 39). Twierdzenie to dotyczy także internetowych plotek o gwiazdach, których autorzy stosują rozmaite strategie umożliwiające różnicowanie mocy epistemicznej formułowanych osądów, a także sygnalizujące, czy biorą oni odpowiedzialność za prawdziwość przekazywanych informacji. Uwzględniając powyższe ustalenia, w badaniu przeanalizowano elementy pozycjonowania epistemologicznego (Bednarek 2006) w artykułach plotkarskich pochodzących z bruk-portali napisanych w językach angielskim i polskim, tj. w językach nieposiadających gramatycznej kategorii ewidencjalności. W szczególności zwrócono uwagę na strategie przekazywania wiedzy, w tym na znaczniki związane z konstruowaniem (nie)pewności w badanym dyskursie. Analizą objęto następujące kategorie źródeł wiedzy: „Percepcja/Inferencja”, „Wiedza ogólna”, „Dowód”, „Oczywistość”, „Nieokreślone źródło wiedzy”, „Pogłoska” i „Referowane doświadczenie mentalne”, na podstawie których wyodrębniono najczęstsze znaczniki w językach angielskim i polskim. Wyniki badania pokazują, że zarówno autorzy artykułów o gwiazdach napisanych w języku angielskim, jak i tych w języku polskim stosują głównie znaczniki odnoszące się do percepcji i inferencji, a także te sygnalizujące, iż źródłem informacji jest pogłoska. To z kolei sugeruje, że autorzy artykułów o celebrytach nie wykazują dużego zaangażowania epistemicznego oraz że ich teksty mają niską wartość informacyjną. 

Czytaj więcej Następne