Artykuł jest analizą wykrzykników z formantem deminutywnym -k- we współczesnym języku polskim. Analiza została przeprowadzona na podstawie danych językowych zgromadzonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (NKJP) oraz w serwisie Twitter. Jednym z celów jest porównanie kolokacji i emocjonalnych znaczeń polskich wykrzykników z afiksem -k-, głównie (o)jejku ( (o)jej). Zjawisko deminutywizacji interiekcji nie zostało dotąd gruntownie zbadane. Według Wierzbickiej (1992) deminutywy z -k- są charakterystyczne dla języka dzieci. Zebrane wyniki wskazują jednak, że wykrzykniki te mogą być używane w innych kontekstach, niż się powszechnie uważa. Analiza ilościowa i jakościowa ukazuje bogactwo znaczeń i funkcji pragmatycznej badanych wykrzykników. Jakkolwiek wykrzykniki bez -k- i z -k- mogą się pojawić w podobnych kontekstach, wyniki analizy skłaniają do wniosku, że wykrzykniki deminutywne mają silniejsze zabarwienie emocjonalne w porównaniu z wykrzyknikami bez -k-, a czasem są też używane do złagodzenia negatywnej emocji lub sytuacji. Ponadto wnioski płynące z przeprowadzonych analiz rzucają światło na rzadsze warianty deminutywów we współczesnej polszczyźnie.

Przedmiotem niniejszej części artykułu jest ocena hipotezy, według której we wszystkich językach spółgłoski sonorne oraz samogłoski nie mają specyfikacji fonologicznej ze względu na dźwięczność. Jest to główne założenie przyjęte w pracy Cyrana (2014), dla którego autor nie podaje jednak żadnego uzasadnienia i które nie wynika wprost z żadnej właściwości teorii elementów. Spółgłoski sonorne nie ulegają ubezdźwięcznieniu w wygłosie, a dźwięczność nigdy nie pełni funkcji dystynktywnej w samogłoskach. Przypadki, gdy dźwięczność rzekomo różnicuje fonologicznie spółgłoski sonorne, są nieliczne i powinny być traktowane z ostrożnością, gdyż nie zawsze jest oczywiste, że cechą kontrastującą jest rzeczywiście dźwięczność. Jako poligon doświadczalny posłuży więc zjawisko udźwięcznienia interwokalicznego. Założenie, że spółgłoski sonorne i samogłoski nie mogą rozprzestrzeniać cechy dźwięczności, ponieważ jej nie mają, skutkuje tym, że udźwięcznienie interwokaliczne nigdy nie jest asymilacją. Można je natomiast zinterpretować jako przypadek lenicji w pozycji słabej (interwokalicznej), w której to obstruenty ulegają delaryngalizacji (tzn. tracą element odpowiedzialny za dźwięczność), wskutek czego są podatne na udźwięcznienie fonetyczne (tj. na poziomie interpretacji). Lenicja jest zjawiskiem uzależnionym od pozycji i nie polega na przekazywaniu elementów. Niekonsekwencją jest często praktykowane przedstawianie udźwięcznienia interwokalicznego zarówno jako przykładu lenicji i rozprzestrzenienia jakiejś cechy związanej z dźwięcznością.