FAQ

Stylistic Dominants in English and Polish Poetic Texts: Literary Semantics Facing Translation Studies

Data publikacji: 20.01.2017

Studies in Polish Linguistics, Volume 11 (2016), Vol. 11, Issue 4, s. 189 - 208

https://doi.org/10.4467/23005920SPL.16.008.6167

Autorzy

Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Stylistic Dominants in English and Polish Poetic Texts: Literary Semantics Facing Translation Studies

Abstrakt

The article refers briefly to the development, over the last half-century, of the sub-discipline of literary linguistics called literary semantics in anglophone tradition (mostly British), pointing out its roots in other scholarly paradigms (among others Russian formalism and the Moscow-Tartu school of semiotics) and its close connection with cognitive poetics. The author mentions also a development of studies on artistic language in contemporary Polish linguistic theorizing. Conceived by Trevor Eaton as a broad linguistic approach to literary texts, interdisciplinary in nature, literary semantics – in a natural way – enters into dialogue with translation studies in the area of research called comparative stylistics. The author discusses the notion of semantic dominant, introduced into linguistics by Roman Jakobson in 1976 and into the Polish critical theory of translation by Stanisław Barańczak (2004) to designate the most salient element of the poem’s complex structure, acting as a clue to its interpretation and translation. The examples provided by Barańczak, voiced as metalinguistic comments on the construal of his own translations of selected English poems as well as critical evaluation of other translators’ output, lead us to the conclusion that the concept of semantic dominant should be re-named stylistic dominant, the term that better reflects a peculiar characteristic of a multi-level and often multimodal nature of meaning in poetic texts (plurisignation, after Wheelwright 1954/1968). What’s more, we should talk about sets of stylistic dominants (rather than their single occurrences) that act as keys to complex semantics of poetry. An important dominant remains figuration (troping in particular) but the orchestration of the poem (the totality of its phonetics and versification) and often its graphic layout are of no less import in meaning construction.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Sources

Barańczak Stanisław (2012). Skrzydła Wielkanocne. [URL: http://malowane-wierszem.blogspot.com/2012/04/skrzydła-wielkanocne-george-herbert.html; accessed September 8, 2016].

Herbert George. Easter Wings. [URL: https://www.poetryfoundation.org/poems-and-poets/poems/detail/44361; accessed September 8, 2016].

Miłosz Czesław (1998/2008). Poezje wybrane – Selected Poems. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Critical literature

Aristotle (1996). Poetics. Translated with an introduction and notes by Malcolm Heath. London: Penguin Books.

Arystoteles (2008). Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Balcerzan Edward (2008). Słowo wstępne (Przekład całkowity, czyli o potędze hiperboli). In O tłumaczeniu, Paul Ricoeur, Peeter Torop, 7‒29. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Barańczak Stanisław (2004). Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem małej antologii przekładów-problemów. 3rd enlarged edition. Kraków: Wydawnictwo a5.

Bartmiński Jerzy (2007). Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński Jerzy (2009). Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. Ed. by Jörg Zinken, transl. Adam Głaz. London/Oakville: Equinox.

Bartmiński Jerzy, Tokarski Ryszard (eds.) (1998). Profilowanie w języku i w tekście. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

de Bończa Bukowski Piotr, Heydel Magdalena (2013). Polska myśl przekładoznawcza. Antologia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Catford John C. (1965). A Linguistic Theory of Translation. An Essay in Applied Linguistics. Oxford‒London: Oxford University Press.

Chrzanowska-Kluczewska Elżbieta (1999). Stylistic devices in Polish-English contrastive studies. In Probliemy zistavnoj siemantiki, Michail P. Kochergan (ed.), 371‒374. Kyiv: Kyiv National Linguistic University.

Chrzanowska-Kluczewska Elżbieta (2001). Stylistic component in Polish-English contrastive semantics: literary translation as a source of comparison. In Probliemy zistavnoj siemantiki. Vipusk 5, Michail P. Kochergan (ed.), 353‒356. Kyiv: Kyiv National Linguistic University.

Chrzanowska-Kluczewska Elżbieta (2005). Poetics of translation: imagery and figuration. In Probliemy zistavnoj siemantiki. Vipusk 7, Michail P. Kochergan (ed.), 407‒412. Kyiv: Kyiv National Linguistic University.

Chrzanowska-Kluczewska Elżbieta (2013a). Much More than Metaphor. Master Tropes of Artistic Language and Imagination. Frankfurt am Main: Peter Lang Edition.

Chrzanowska-Kluczewska Elżbieta (2013b). Synecdoche – an underestimated macrofigure? Language and Literature. Journal of the Poetics and Linguistics Association 22(3), 233‒247.

Dobrzyńska Teresa (2003). Tekst-styl-poetyka. Kraków: Universitas.

Dobrzyńska Teresa (2012). Od słowa do sensu. Studia o metaforze. Warszawa: IBL Wydawnictwo.

Drzewicka Anna (2002). Poezja Karola Orleańskiego. Między alegorią a metaforą, czyli o skutkach używania dużych i małych liter. Prace Komisji Neofilologicznej. Tom III, 25‒38.

Eaton Trevor (1966). The Semantics of Literature. The Hague: Mouton.

Eaton Trevor (1972). Theoretical Semics. The Hague: Mouton.

Eaton Trevor (2010/2016). Literary Semantics‘Definitive Work’, 2nd edition. Ely: Melrose Books.

Freeman Margaret (2002). The body in the word. A cognitive approach to the shape of a poetic text. In Cognitive Stylistics: Language and Cognition in Text Analysis, Elena Semino, Jonathan Culpeper (eds.), 23‒47. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Harrison Chloe, Nuttall Louise, Stockwell Peter, Wenjuan Yuan (eds.) (2014). Cognitive Grammar in Literature. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Jakobson Roman (1989). W poszukiwaniu istoty języka 1, 2. Ed. by Maria R. Mayenowa. Warszawa: PIW.

Kałuża Irena (1975). English Feature Grammar and Its Application to Deviant Sentences. Kraków: PWN.

Kiklewicz Aleksander (2015). Styl jako kategoria lingwistyki międzykulturowej. Stylistyka XXIV. Różnorodność kulturowa a styl – Cultural Variety and Style, 7‒28.

Korwin-Piotrowska Dorota (2015). Białe znaki. Milczenie w strukturze i znaczeniu utworów narracyjnych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kwiatkowska Alina (ed.) (2012). Texts and Minds. Papers in Cognitive Poetics and Rhetoric (Łódź Studies in Language, ed. by Barbara Lewandowska-Tomasz-czyk). Frankfurt am Main: Peter Lang.

Lakoff George, Turner Mark (1989). More than Cool Reason. A Field Guide to Poetic Metaphor. Chicago/London: The University of Chicago Press.

Lambrou Marina, Stockwell Peter (eds.) (2007/2010). Contemporary Stylistics. London/New York: Continuum.

Leech Geoffrey, Short Mick (1981/2007). Style in Fiction. A Linguistic Introduction to English Fictional Prose. Harlow, England, etc.: Pearson Longman.

Leech Geoffrey (2008). Language in Literature. Style and Foregrounding. Harlow, England, etc.: Pearson Longman.

Levin Samuel (1965). Internal and external deviation in poetry. Word 2(1985), 225‒237.

Lotman Yurij M. (1971/1977). The Structure of the Artistic Text (Michigan Slavic Contributions). Transl. Ronald Vroon. Ann Arbor: The University of Michigan.

Lotman Yurij M. (1990). Universe of the Mind. A Semiotic Theory of Culture. Bloomington, Indianapolis: Indiana University Press.

Mayenowa Maria R. (1971/1979/2000). Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wrocław: Ossolineum.

McIntyre Dan, Busse Beatrix (eds.) (2010). Language and Style. Basingstoke, UK/New York: Palgrave Macmillan.

Nowakowska Nina (1977). Language of Poetry and Generative Grammar. Toward Generative Poetics? Poznań: UAM.

Pajdzińska Anna, Tokarski Ryszard (eds.) (2001). Semantyka tekstu artystycznego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Ricoeur Paul, Torop Peeter (2008). O tłumaczeniu. Transl. Tomasz Swoboda, Stanisław Ulaszek. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Semino Elena (1997). Language and World Creation in Poems and Other Texts. London/New York: Longman.

Semino Elena, Culpeper Jonathan (eds.) (2002). Cognitive Stylistics. Language and Cognition in Text Analysis. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Shklovsky Viktor (1917/1965). Russian Formalist Criticism. Four Essays. Transl. and with an Introduction by Lee T. Lemon and Marion J. Reis. Lincoln: University of Nebraska Press.

Sinclair McHardy John (2004). Trust the Text: Language, Corpus and Discourse. London/New York: Routledge.

Stalmaszczyk Piotr (ed.) (2016). From Philosophy of Fiction to Cognitive Poetics (Studies in Philosophy of Language and Linguistics). Frankfurt am Main: Peter Lang Edition.

Stockwell Peter (2002). Cognitive Poetics. An Introduction. London: Routledge.

Stockwell Peter, Whiteley Sara (2014). The Cambridge Handbook of Stylistics. Cambridge: Cambridge University Press.

Tabakowska Elżbieta (1993). Cognitive Linguistics and Poetics of Translation. Tübingen: Gunter Narr Verlag.

Tabakowska Elżbieta (2015). Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie. Wybór prac, ed. by Piotr de Bończa Bukowski, Magda Heydel. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Torop Peeter (1995/2008). Przekład całkowity. In O tłumaczeniu, Paul Ricoeur, Peeter Torop, 61‒283. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Webster Michael (2001). Magic iconism: defamiliarization, sympathetic magic, and visual poetry (Guillaume Apollinaire and E. E. Cummings). European Journal of English Studies Vol. 5(1), 97‒98.

Weinreich Uriel (1966). Explorations in semantic theory. In Current Trends in Linguistics, Vol. III, T. A. Sebeok (ed.), 395‒477. The Hague: Mouton.

Wheelwright Philip E. (1954/1968). The Burning Fountain: a Study in the Language of Symbolism, revised edition. Bloomington: Indiana University Press.

Wilkoń Aleksander (2002a). Dzieje języka artystycznego w Polsce. Kraków: Universitas.

Wilkoń Aleksander (2002b). Spójność i struktura tekstu. Kraków: Universitas.

Informacje

Informacje: Studies in Polish Linguistics, Volume 11 (2016), Vol. 11, Issue 4, s. 189 - 208

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Angielski:

Stylistic Dominants in English and Polish Poetic Texts: Literary Semantics Facing Translation Studies

Autorzy

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 20.01.2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski