FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Tom 13 (2013) Następne

Data publikacji: 14.11.2013

Licencja: Żadna

Redakcja

Redaktor naczelny Marcela Świątkowska

Sekretarz redakcji Iwona Piechnik

Zawartość numeru

Marcela Świątkowska

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 1 - 1


Czytaj więcej Następne

Edyta Bocian

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 11 - 19

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.001.1386

Status metafory: terminologia i kategoryzacje
Artykuł dzieli się na dwie części. W pierwszej Autorka snuje refleksję nad terminologią metaforyczną wynikającą z licznych klasyfikacji, zwłaszcza na płaszczyźnie zwyczajny/niezwyczajny według kryterium frekwencji użycia oraz przywołania obrazu wyjściowego. W drugiej, na tak zarysowanym tle, proponuje zwrócić uwagę na pojęcie cząstkowego charakteru struktury metaforycznej, wypracowane w ramach kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona. Pojęcie to stanowi kryterium klasyfikacyjne służące wyróżnieniu metafory oryginalnej i wypełniającej (metafora riempitiva). Poza tym, Autorka kładzie nacisk na status metafory uśpionej, oscylującej pomiędzy kategorią metafory konwencjonalnej i niekonwencjonalnej.
 

Czytaj więcej Następne

Marcin Jakubczyk

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 20 - 28

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.002.1387

Duchênebillot i Malicki: dwie pierwsze i konkurencyjne polskojęzyczne gramatyki języka francuskiego
W artykule zanalizowano dwie pierwsze polskojęzyczne gramatyki języka francuskiego opublikowane w Polsce na przełomie XVII i XVIII wieku. Są to: Nouvelle methode très facile pour aprendre un peu de tems à lire, écrire & parler François... – Nowy sposób do nauczenia się łatwo i prędko czy-tać, pisać i gadać po francusku F.D. Duchênebillota (1699) oraz Klucz do języka francuskiego, to jest Gramatyka polsko-francuska B.K. Malickiego (1700).

Czytaj więcej Następne

Marcin Jakubczyk

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 29 - 37

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.003.1388

Użycie terminu ekiwok w języku francuskim XVII i XVIII wieku (gramatykopisarze i homonimia)
Zjawisko homonimii, dziś usytuowane w obrębie semantyki, było w dawnych wiekach włączane, zgodnie z ówczesnym stanem wiedzy językowej, do opisów gramatycznych. Homonimy (w tym: homofony i homogramy) określano w XVII-wiecznych gramatykach francuskich mianem mots équivoques, a więc dwuznaczników (pol. dawn. ekwiwok, ekiwok). W artykule zanalizowano listy ekiwoków zamieszczone w gramatykach opublikowanych w XVII-wiecznej Francji oraz w dwóch pierwszych polskojęzycznych gramatykach języka francuskiego wydanych w Polsce na przełomie XVII
i XVIII wieku.

Czytaj więcej Następne

Mateusz Kłagisz

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 38 - 51

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.004.1389

Uwagi o francuskich zapożyczeniach we współczesnym języku nowoperskim
Słownictwo współczesnego języka nowoperskiego to prawdziwy skarbiec, który może stanowić przedmiot zainteresowania niejednego leksykologa. Co prawda jego znaczną część stanowią zapożyczenia z języka arabskiego a także zapożyczenia z języków tureckich, a obecnie nowoperskiej znajduje się pod silnym wpływem języka angielskiego, to zapożyczenia z języka francuskiego wciąż stanowią znaczy odsetek słów pojawiających się w codziennej komunikacji. Zagadnienie wpływu francuszczyzny na perszczyznę stanowiło przedmiot kilku studiów, dlatego w tym artykule zdecydowałem się skupić na specyficznym słownictwie związanym z modą i ubiorem, by poddać ocenie wnioski wysuwane przez wcześniejszych badaczy, uzupełniając ich spostrzeżenia.

Czytaj więcej Następne

Jan Lazar

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 52 - 58

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.005.1390

O formach hipokorystycznych w pseudonimach we francuskim języku chatu
Przedmiotem artykułu są pseudonimy antroponimiczne używane podczas wymiany informacji w Internecie, tzn. na czatach. Autora interesują szczególnie pseudonimy antroponimiczne utworzone przez formy hipokorystyczne. Celem niniejszej publikacji jest szczegółowa analiza wszystkich strategii, jakimi posługują się użytkownicy czatu, by stworzyć formy hipokorystyczne pseudonimów oraz opracowanie dokładnej kwantyfikacji tych metod w ramach elektronicznego dyskursu medialnego. Ogromną różnorodność tych strategii ilustrują konkretne przykłady zawarte w korpusie.

Czytaj więcej Następne

Maria Malinowska

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 59 - 70

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.006.1391

Przyimek włoski in i jego polskie odpowiedniki – ujęcie kognitywne
Przyimki we wszystkich językach są jednostkami polisemicznymi, czyli występują w różnych kontekstach semantyczno-składniowych, które trudno sprowadzić do jednego schematycznego znaczenia. Teoria schematów wyobrażeniowych opracowana przez Johnsona (1987) i Lakoffa (1987) pozwala na podjęcie próby określenia takiego znaczenia w kontekstach przestrzennych, które według teorii lokalistycznych przypadka, również analitycznego, są podstawowe i prowadzą do wyjaśnienia znaczenia przyimków w rozszerzeniach metaforycznych. Znaczenie włoskiego przyimka in opiera się na schemacie wyobrażeniowym pojemnika i znaczenie to jest obecne zarazem w kontekstach lokatywnych jak i kierunkowych. W obydwu przypadkach trajektor lokalizowany jest w landmarku, nie zawsze będącym pojemnikiem prototypowym (trójwymiarowym), ale zawsze mającym wyraźnie nakreślone granice, oddzielające wnętrze od części zewnętrznej. Przyimek in ma w języku polskim następujące odpowiedniki: w+loc, w+acc, na+loc, na+acc i do+gen. Odpowiedniki modelowane są przy pomocy schematu pojemnika (w+loc), przy pomocy schematu pojemnika i ścieżki (w+acc), przy pomocy schematu podpory i styczności (na+loc), przy pomocy schematu podpory i styczności oraz ścieżki (na+acc), oraz poprzez schemat punktu końcowego (do+gen). Sprowadzenie przyimka in do pięciu konstrukcji przyimkowo-przypadkowych w języku polskim może mieć znaczenie w dydaktyce języka włoskiego dla Polaków.

Czytaj więcej Następne

Francisco Javier Sánchez Martín

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 71 - 85

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.007.1392

Studium terminologiczne dzieła Nueba ymbención y demonstración de la quadratura del círculo Diega Ariasa de Tavoada (1646)
Ów traktat o geometrii, zatytułowany Nueba ymbención y demonstración de la quadratura de el círculo, był badany w zbiorach i katalogach Królewskiej Biblioteki Alberta I w Brukseli. Jego pierwszorzędną wartością jest fakt, że nie był jeszcze opisywany przez specjalistów. To dzieło jest także świadectwem wkładu flamandzkich autorów w szerzenie wiedzy naukowej w różnych ujęciach w ciągu 16 i 17 wieku, nie tylko w dziedzinie literatury czy słowników lub gramatyk, lecz także prac naukowych, które były drukowane w Antwerpii. Badając ten traktat staraliśmy się pokazać olbrzymią wartość, jaką analiza języka naukowego wnosi w historię języka hiszpańskiego.

Czytaj więcej Następne

Dorota Sieroń

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 86 - 93

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.008.1393

Czy kiedyś zniknie? Użycie congiuntivo 150 lat po zjednoczeniu Włoch na przykładzie dziennika „La Repubblica”. Studium korpusowe
Odkąd język włoski stał się językiem codziennej komunikacji, jego normy gramatyczne uległy ewolucji. Jedną z często wymienianych tendencji rozwojowych jest zanik użycia trybu congiuntivo. Celem artykułu jest zbadanie, czy faktycznie można zaobserwować taką tendencję w języku prasy na przykładzie dziennika „La Repubblica”. Studium jest oparte na korpusie „La Repubblica” liczącym około 380 milionów słów i zbierającym teksty opublikowane w ciągu 15 lat. Na podstawie przeanalizowanego materiału można stwierdzić, że pozycja congiuntivo we włoskim systemie trybów i czasów jest niezachwiana. Mimo to istnieją pewne różnice zarówno pomiędzy kontekstami użycia, jak i pomiędzy poszczególnymi wyrażeniami, po których może pojawić się ten tryb, co może świadczyć o powolnej zmianie zasad użycia congiuntivo.

Czytaj więcej Następne

Ewa Stala

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 94 - 104

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.009.1394

Polisemiczne latynizmy w języku hispańskim – analiza zjawiska
W swoim artykule sprzed kilu dekad (1971) Bruno Migliorini namawiał do szczegółowych badań w językach romańskich olbrzymiego zasobu tych latynizmów, których etymony są polisemiczne. Powyższy artykuł jest próbą kontynuacji wskazówek włoskiego językoznawcy, tym razem w pełnej, udokumentowanej wersji. Jakkolwiek, z oczywistych powodów, studium ograniczamy do jednego języka i niewielkiej ilości leksemów, mamy nadzieję, że udało się w nim przedstawić podstawowe schematy adaptacji semantycznej latynizmów w języku hiszpańskim. Tym samym, zapraszamy do dalszych badań nad tym tematem.

Czytaj więcej Następne

Andrzej Zieliński

Romanica Cracoviensia, Tom 13, Numer 1, Tom 13 (2013), s. 105 - 115

https://doi.org/10.4467/20843917RC.13.010.1395

Semantyczno-składniowa ewolucja sufiksu superlatywnego -ísimo w języku hiszpańskim
Celem niniejszego artykułu jest analiza semantyczno-składniowej ewolucji końcówki superlatiwu -ísimo w języku hiszpańskim. Przy pomocy dość szerokiego korpusu tekstowego autor starał się ustalić czynniki, które doprowadziły do pełnego zakorzenienia się tejże końcówki uważanej za zapożyczoną.

Czytaj więcej Następne