Średniowieczna powieść Partonopeu de Blois a orientalizm
Artykuł jest próbą zastosowania teorii orientalizmu do średniowiecznej anonimowej powieści francuskiej Partonopeu de Blois, tekstu niezwykle wówczas popularnego. Autorka artykułu analizuje zachowanie młodego rycerza z Zachodu po przybyciu do bizantyjskiego miasta opływającego w bogactwa, skrywającego cuda orientalnej techniki oraz zapewniającego dostatek niewidzialnym mieszkańcom. Kontakty Partonopeusa z wróżką i następczynią tronu Melior, a także wydarzenia, które zaprowadzą bohatera do władzy nad imperium, pozwalają na dokonanie kolejnych interpretacji. Na podstawie tych elementów wyłania się szczególna wizja relacji między Zachodem a bizantyjskim Wschodem, w której ten ostatni wydaje się poddawać obcemu zwierzchnictwu.

Kultura innego. Il ballo tondo Carmine Abate
Carmine Abate, reprezentujący dość nowy prąd w literaturze włoskiej, tak zwaną literaturę migra-cyjną, jest autorem, którego twórczość literacka zyskuje uznanie krytyków całkiem niedawno, bo do-piero na początku XXI wieku. Artykuł, bazując na założeniach badawczych imagologii, zdefiniowa-nych przez Norę Moll, skupia się na ukazaniu obrazu wierzeń, tradycji oraz zwyczajów kultywo-wanych przez nieliczną społeczność arbëresh zamieszkującą niewielką wieś w Kalabrii o nazwie Hora. Analizie zostaje poddana pierwsza powieść Abate Il ballo tondo (1991), której fabuła jest nasy-cona elementami charakterystycznymi dla kultury arbëresh.

Rozbestwiony Ulisses. Synteza hermeneutycznej drogi w pieśni XXVI Piekła Dantego
Oratio suasoria Wergiliusza skierowana do Ulissesa w Piekle Dantego jest interpretowana w tym artykule jak mowa w języku greckim, utrzymana w stylu wysokim, która operuje wyrażeniami zakochanej Dydony z arcydzieła łacińskiego. Figura Ulissesa jest następnie analizowana w odniesieniu do modelu komicznego z II Satyry Horacego (bardzo oczywiste, chociaż do tej pory nie studiowane źródło Dantego). Władca Itaki jest tam ukazany jako oszust wprowadzający w błąd starych głupców, by przejąć ich majątek. Oszustwo Ulissesa jest grzechem, ale jeszcze większym jest jego małpi śmiech na widok góry czyśćcowej, będącej konkretnym i symbolicznym znakiem nieskończoności. Pragnienie wyjścia poza ludzką racjonalność nie może być winą dla Dantego zgodnie z jego chrześcijańskim myśleniem, dążącym do duchowej transcendencji. Prawdziwą winą jest jego postawa pozbawiona pokory, jaką okazuje w obliczu Tajemnicy: pokory, która graniczy z negacją siebie samego, z koniecznością otwarcia się na Drugiego.

„Se fede merta nostra maggior musa”: Wergiliusz i jego mitologia w Komedii w świetle chrześcijańskich poglądów Dantego
Eneida jest najważniejszym intertekstem klasycznym dla opus magnum Dantego, a Wergiliusz, niekiedy z nią metonimicznie utożsamiany, odgrywa w Komedii istotną rolę jako postać. Celem niniejszego artykułu jest z jednej strony analiza i interpretacja niektórych aspektów relacji pomiędzy nim a Dantem-pielgrzymem, tych zwłaszcza (rzadko badanych przez krytykę), które dotyczą jego porażki jako autorytetu i przewodnika Dantego na drodze do jego doskonalenia duchowego. Wynikają one głównie z jego nadmiernego racjonalizmu. Dante-autor ukazuje, jak – w krytycznych momentach wędrówki – krucha jest jego wiara osiągnięta dopiero po śmierci i nieoświecona przez łaskę i jak niepełna jest jego znajomość dobra i zła. Z drugiej strony autorka artykułu analizuje na wybranych przykładach „dialog” intertekstualny, jaki Komedia Dantego prowadzi z Eneidą Wergiliusza w oparciu o koncepcję sztuki, a w szczególności poezji tego pierwszego; w dialogu tym istotna jest reinterpretacja dzieła rzymskiego poety o charakterze emulacyjnym, ukierunkowana na ujawnienie jego potencjału chrześcijańskiego, którego Wergiliusz nie był oczywiście świadomy.

Funkcje personifikacji rzeki Pad w tomie Eridanus Giovanniego Pontana
Tom Eridanus Giovanniego Pontana (1429–1503) poświęcony jest Stelli, jego ostatniej wielkiej miłości. Rzeka Pad, przepływająca przez ojczyznę Stelli, była identyfikowana z mitycznym Erydanem, do którego spadło ciało Faetona. Mit o Faetonie, znany z I i II księgi Metamorfoz Owidiusza, staje się głównym motywem mitologicznym tomu Eridanus.Pontano dokonuje amplifikacji wątku rzeki Erydan, która przyjęła i obmyła spalone ciało Faetona. W swoich utworach podkreśla uzdrawiającą moc Padu (Erydanu). Personifikacja rzeki zostaje ukazana jako dobrotliwe i litościwe bóstwo: daje bezpieczne schronienie zakochanym, otacza opieką ludzi strapionych i skrzywdzonych przez los.

„I tego, żeby być, także trzeba się uczyć”: kobiety i ich korpusy wiedzy w Percewalu z Walii czyli opowieść o Graalu i Rycerzu nieistniejącym
Artykuł podejmuje kwestię wiedzy i edukacji w odniesieniu do romansu Chrétien de Troyes Percewal z Walii czyli opowieść o Graalu oraz opowiadania Rycerz nieistniejący autorstwa Italo Calvino. Używając metafory korpusu wiedzy, artykuł pokazuje, że w romansie Chrétien de Troyes średniowieczne kobiety, które zwykle przedstawiane były w roli biernej w stosunku do mężczyzny, stają się aktywnymi dawczyniami wiedzy, którą młody rycerz ma przyswoić w czasie swojej wędrówki. Jednakże dosłowność, z jaką Percewal stosuje się do zaleceń swoich nauczycielek, sprawia, iż pozostaje on dosłownie zamknięty w swojej rycerskiej zbroi, co przywodzi na myśl bohatera opowiadania Italo Calvino – Agilulfa – rycerza, który istnieje jedynie jako pusta zbroja. Kwestia kobiet oraz przekazywanej przez nich wiedzy jest przez Calvino ukazana w bardzo ciekawy sposób: osadzona w roli narratora, kobieta staje się nie tylko źródłem wiedzy, ale także początkiem życia, egzystencji, oraz przyszłości.