Numer 4 (62)

Przegląd Kulturoznawczy

O czasopiśmie

Dla Autorów

2024 (First View)

Opis

Publikacja sfinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej oraz przez Polską Akademię Nauk.

Niniejsza publikacja została dofinansowana ze środków Wydziału Polonistyki w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

Licencja: CC BY

Redakcja

Redaktorki tematycznej części numeru Łucja Iwanczewska, Arkadiusz Półtorak

Redaktorka naczelna Anna Nacher

Zastępczyni redaktorki naczelnej Ewelina Twardoch-Raś

Sekretarka redakcji Justyna Janik

Zawartość numeru

Krytycznie, etycznie, troskliwie? Sposoby poznania we współczesnych praktykach badawczych, artystycznych i pedagogicznych

Łucja Iwanczeska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

W kręgu idei

Na czym polegają badania artystyczne i dlaczego niekoniecznie na wytwarzaniu wiedzy? Uwagi o pozycji epistemicznej i instytucjonalnym usytuowaniu współczesnych badań artystycznych

Arkadiusz Półtorak

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Tekst odnosi się do potrzeby instytucjonalnej legitymizacji i strukturalnego wsparcia dla badań artystycznych w Polsce, wskazywanej m.in. przez organizatorów takich projektów jak warsztat Współmyślenia, który odbył się w Chęcinach w 2024 roku i miał na celu skonsolidowanie środowisk zajmujących się wspomnianymi praktykami. Kluczowym wyzwaniem z ich perspektywy jest brak ciągłego wsparcia ze strony instytucji akademickich i kulturalnych, które częściej kładą nacisk na tworzenie artefaktów niż na wspieranie długofalowych procesów badawczych. Ważną rolę w rozwoju badań artystycznych w Polsce odgrywają w tym kontekście oddolne sieci i współprace, które stają się fundamentem przetrwania badań artystycznych. Włączając się do dyskusji o możliwych ścieżkach ich instytucjonalizacji, autor tekstu postuluje, że pożądany system wsparcia nie powinien opierać się wyłącznie na instytucjach akademickich, a szerokie spektrum aktorów społecznych zaangażowanych we współczesne badania artystyczne powinno znaleźć w nim odzwierciedlenie. Autor zachęca jednocześnie, by zrezygnować z myślenia o badaniach artystycznych w kategoriach „produkcji wiedzy”. Zdaniem autora żargon zapożyczony od twórców instytucjonalnych inicjatyw z Europy zachodniej i północnej z przełomu XX i XXI wieku jego zdaniem może okazać się współcześnie obciążeniem – szczególnie w perspektywie coraz bardziej złożonych relacji pomiędzy sztuką i trandsycyplinarnymi praktykami w obrębie nauki i technonauki.

Archiwum, atlas, grzybnia. W stronę epistemicznych (eko)rebelii

Aleksandra Ubertowska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Interweaving Somatic Practice and Theory: A Dancing Researcher’s Aesthetic Experience

Falk Heinrich

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Toksyczna empatia czy wirtualna rozmowa, która sprzyja otwarciu się na Innego? O różnych sposobach projektowania spotkania w niefikcjonalnych doświadczeniach rzeczywistości wirtualnej

Monika Górska-Olesińska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Pejzaże kultury

Oscylowanie między ironią a autentycznością: metamodernizm w polskiej i ukraińskiej refleksji akademickiej

Mariia Varlygina

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

„Zapis socjologiczny" na modernistycznym blokowisku czyli w jak Barbara Gryka reinterpretuje działania Zofii Rydet

Michalina Sablik

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Narrative Refusals, Lacunae, and the Reference by Absence in Quantum Break Novelization

Agata Waszkiewicz

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

„Poszerzyłam też te granice odwagi”: odzyskiwanie głosu i stawanie się artystką

Karolina Sikorska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

W artykule próbuję zdać sprawę z roli, jaką w pracy biograficznej jednostki odgrywa praktyka artystyczna. Podstawą mojej analizy jest opowieść o życiu, która wyłoniła się z autobiograficznego wywiadu narracyjnego, przeprowadzonego z urodzoną w l. 80. XX wieku polską artystką wizualną. Przyglądając się tej opowieści, wskazuję na momenty „milczenia” i „zabierania głosu” jako na istotne akty w procesie budowania własnej tożsamości i sytuowania się w świecie sztuki.

Geneza i idee fact-checkingu w Stanach Zjednoczonych

Piotr Aptacy

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Omówienia i rozbiory

O (wybranych) etycznych aspektach projektowania niefikcjonalnych doświadczeń rzeczywistości wirtualnej (VRNF) – rozmowa z Joanną Popińską, reżyserką The Choice VR (2021) i Reich of Ashes [in progress]. Rozmawia Monika Górska-Olesińska

Joanna Popińska, Monika Górska-Olesińska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Sztuka metafikcji, czyli o grach, które grają same ze sobą

Joanna Pigulak

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 4 (62), 2024 (First View)

Recenzja książki Agaty Waszkiewicz Metagames. Games about Games odnosi się do analizy zjawiska metagier – gier, które świadomie komentują własną strukturę i medium. Waszkiewicz bada narzędzia metareferencyjne (meta devices) wykorzystywane w grach wideo, zwłaszcza w produkcjach niezależnych, oraz ich związek z literaturą i filmem. Osoba autorska przedstawia sześć zasad metafikcji w grach, od łamania czwartej ściany po hiperwidoczne interfejsy i nieprzyjazne projektowanie rozgrywki. Recenzja podkreśla interdyscyplinarną erudycję autorki oraz zwraca uwagę na znaczenie metagier w kontekście społeczno-kulturowym i ich potencjał do przekraczania granic medium.

Słowa kluczowe: teoria poznania, archiwum, Jacques Derrida, Aby Warburg, humanistyka środowiskowa, Anna Tsing, niefikcjonalne doświadczenia rzeczywistości wirtualnej, VR humanitarny, spotkanie, The Choice, Clouds over Sidra, empatia, syntetyczne widzenie, metamodernizm, nowa szczerość, ukraińska sztuka współczesna, polska sztuka współczesna, badania nad kulturą Europy Centralno-Wschodniej, performans fotograficzny, dziedzictwo modernizmu, autoetnografia, forma otwarta, architektura, opowieść o życiu, artystki wizualne, Carol Gilligan, role genderowe, narracyjny wywiad autobiograficzny, gry cyfrowe, metagra, metafikcja, metareferencyjność, rozgrywka, warstwa ludyczna

Informacje o finansowaniu

Publikacja sfinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej oraz przez Polską Akademię Nauk.

Niniejsza publikacja została dofinansowana ze środków Wydziału Polonistyki w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim