Powszechnie uznaje się, że między myślą Aby’ego Warburga i Waltera Benjamina ist- nieją rozliczne powinowactwa. Obaj są zainteresowani pamięcią kulturową, ale analogię można zarysować także między metodą dialektyczną Benjamina a ikonologią Warburga, którą nazywał „ikonolgią interwału”l. Pod wieloma względami renesans zainteresowania Warburgiem można w istocie zawdzięczać wciąż rosnącej roli Benjamina jako krytyka kultury. Ujawnia się w tym pewien kontrast w odniesieniu do sytuacji sprzed siedemdzie- sięciu lat, kiedy Benjamin – dostrzegając brak możliwości realizacji tradycyjnej kariery akademickiej – szukał dojścia do wpływowego kręgu badaczy związanych z Kulturwissens- chaftliche Bibliothek Warburga. Motywacją zakończonych niepowodzeniem starań Benja- mina był nie tylko potencjał prywatnej instytucji, ale stanowiło ją również poczucie pew- nej wspólnoty celów. Podobieństwa między dwoma badaczami można nakreślić na wiele sposobów, zamierzam zatem skupić się na jednym wybranym aspekcie ich myśli: propo- nowanej przez obu autorów analizie nowoczesności, a zwłaszcza na roli pojęcia mimesis. Jak pokażę, ich ujęcia nowoczesności cechują znaczące podobieństwa, nie tylko tam, gdzie idzie o istotną ambiwalencję wobec „postępu” osiągniętego w tej epoce. W przypadku obu autorów źrodeł tych pokrewieństw można szukać w XIX-wiecznym zainteresowaniu teorią empatii i mimetyzmem. Rozpocznę zatem od tego zagadnienia, by w następnej kolejności przyjrzeć się roli, jaką odgrywa ono u Warburga i Benjamina.
