Numer 2 (36) 2018

2018

Data publikacji: 04.04.2018

Licencja: CC BY-NC-ND

Zawartość numeru

W kręgu idei

How to kiss the sky. György Kepes’ aesthetic program in view of the cold war crisis of trust towards scientific institutions

Arkadiusz Półtorak

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 161 - 181

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.009.9187

The central aim of this article is to situate the curatorial and artistic practice, ecosophy and aesthetic thought of György Kepes within the political landscape of the cold war United States. Półtorak discusses multiple manifestations of Kepes’ ecological thinking in the 1960s in view of the artist’s pacifist turn, one responding to the complicity of his prior didactic and design-related activities with imperialist politics. György Kepes’ political position in the postwar years is compared to stances embraced by such scientists as Norbert Wiener or Lewis Mumford, who sustained an ambiguous attitude towards their host institutions – embedded within the military-industrial complex – in the cold war years. In the last part of the article Półtorak points at contemporary continuations of Kepes’ ecosophy and the model of cultural practice he proffered in the 1960s.

PDF

Czytaj więcej

Electrical "superstition"? Mesmerism against the institutional and scientific practices of Vilnius University (1816-1818)

Piotr Urbanowicz

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 182 - 198

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.010.9188

The paper focuses on practices in medicine conducted by the authorities of Vilnius University at the beginning of the nineteenth century. The author analyzes institutional and scientific meaning of these practices, claiming that they are main reason for emerging animal magnetism in Vilnius. Emerging of mesmerism was caused first of all by depersonalizing medical treatment and secondly by peculiar interpretation of electricity as a vital force. The author shows that the latter was common for mesmerists and scientific establishments and thus mesmerists proved the credibility of their science. Therefore he states that animal magnetism in polish culture should not be consider as an epidemic of irrational pseudoscience, but rather a logical consequence of the biopolitical and scientific practices of University.

PDF

Czytaj więcej

You Never Step in the Same River Twice. Quixotic futures of tactical media. Interview with Brian Holmes by Arkadiusz Półtorak

Arkadiusz Półtorak

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 199 - 208

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.011.9189

PDF

Czytaj więcej

The sleep of reason. Arkadiusz Półtorak in conversation with Matthew Fuller

Arkadiusz Półtorak

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 209 - 213

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.012.9190

PDF

Czytaj więcej

Zalew irracjonalności? Niekoniecznie. O zaufaniu do nauki i jej autorytecie rozmawiają Łukasz Afeltowicz i Piotr Urbanowicz

Piotr Urbanowicz, Łukasz Afeltowicz

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 214 - 223

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.013.9191

W dyskursie publicznym i popularnonaukowym często spotkać możemy się z twierdzeniami na temat kryzysu zaufania obywateli do nauki. Przywołuje się w tym kontekście ruchy antyszczepionkowe oraz osoby odrzucające twierdzenie na temat zmiany klimatycznej. Wiele wskazuje jednak na to, że nie mamy do czynienia z zalewem irracjonalności. Teorie spiskowe i pseudonauka nie są zjawiskami nowymi, a postawy irracjonalne towarzyszą nam od dawna. W swej irracjonalności nie jesteśmy jednak w pełni nieprzewidywalni. Trudności z przyswajaniem pewnego rodzaju treści naukowych można przewidzieć i ująć w typy. Tradycyjnie pojmowana edukacja oraz zabiegi mające na celu obalanie teorii spiskowych okazują się nie być fortunnymi rozwiązaniami. Istnieją jednak pewne podejścia umożliwiające „przemycanie” wiedzy naukowej i zwiększanie zainteresowania laików nauką, którym warto poświęcić uwagę.

PDF

Czytaj więcej

Pejzaże kultury

Jewish-Israeli Papercutting in the Light of Actor-Network Theory. Tracing the Chain of Transformations in Ethnographic Research

Agata Szepe

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 224 - 241

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.014.9192

The paper shows the chains of transformations that enabled a little-known art of papercutting to become a subject of ethnographic research in Israel. The main assumptions of the actor network-theory are presented. The meaning of “circulating reverence” and “chain of reference” is described. The crucial role of “representative guarantors” in the chain of reference on ethnographic research on Jewish papercut from the beginning of 20th century is shown. The role of the center of calculation is presented. The chain breakdown during the Second World War is described. The development of papercutting network in Israel as well as the strategies of Israeli ethnographers to continue the research are depicted. The new perspectives that ANT approach gives on ethnographic research on the papercutting in Israel are summarised.

PDF

Czytaj więcej

Cultural ways of conceptualizing dreams in indigenous cultures: a psycho-cultural perspective

Adam Anczyk

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 242 - 261

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.015.9193

The following article presents, following B. Tedlock’s methodological stance combined with the indigenous psychology perspective, a culturally-sensitive approach towards dreams, which can be applied in prospective research within cultural studies, anthropology and psychology. In the outlined perspective, dreams should not only be analyzed as a night-time individual experiences of psychological nature, but also as a significant, meaning-making contributions to rituals and social performances that may have influence on a given cultural system. Chosen contexts of indigenous societies are discussed (Sambia, Zuni, K’iche, Aguaruna, Rarámuri), as examples of cultural differences in ways of conceptualizing dreams.

PDF

Czytaj więcej

Między afektami i emocjami

Justyna Tabaszewska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 262 - 275

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.017.9720

This article critically analyses the relationship between such notions as affect, emotions, and feelings. The author attempts to demonstrate that the retreat from using the category of emotions in the humanities, affective studies are partly responsible, seems premature. Therefore, this article proposes an interpretation of emotions not as isolated phenomena, but as processes that endure, evolve and seamlessly go through various stages.

PDF

Czytaj więcej

Reportaż jako sztuka pamięci. Wokół książki 1945. Wojna i pokój Magdaleny Grzebałkowskiej

Edyta Żyrek-Horodyska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 276 - 295

https://doi.org/10.4467/20843860PK.18.016.9194

The purpose of this article is to analyse the reportage 1945. War and Peace by Magdalena Grzebałkowska in the context of contemporary memory studies. I am particulary interested in the way the modern literary reportage reflects the past and deals with the subjectivism of memory and post-memory. In my research I focus on medialisaton of the collective and the personal memory. My intention is to discuss the immense influence of media on the contemporary discourse on the past. According to Grzebałkowska, the language used in the literary reportage is strongly rooten in the experiences of the witnesses of the war. I would like to present how the cultural memory shapes the identity of individuals and society. My analyses shows that the book of Grzebałkowska can be read not only as a story about complicated situation of Poles in 1945, but also as a text which documents and collects their memories.

PDF

Czytaj więcej

OMÓWIENIA I ROZBIORY

Wernakularne praktyki cyberkultury (Magdalena Kamińskia, Memosfera. Wprowadzenie do cyberkulturoznawstwa)

Piotr Grochowski

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 296 - 303

PDF

Czytaj więcej

Zhipermediatyzowany obraz i redefinicje prawdy w kontekście fotografii cyfrowej (Teoria i estetyka fotografii cyfrowej. Antologia. Wybór, wprowadzenie i redakcja naukowa: Piotr Zawojski)

Justyna Weronika Łabądź

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 304 - 316

PDF

Czytaj więcej

Mapowanie Europy. Wokół książki Autorzy kina europejskiego VII (pod redakcją Patrycji Włodek i Kamili Żyto)

Agnieszka Kamrowska

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 317 - 325

PDF

Czytaj więcej

Wizualny kosmos płyt – okładki albumów muzycznych. (Mateusz Torzecki, Okładki płyt. Rzecz o wizualnym uniwersum albumów muzycznych)

Paweł Tański

Przegląd Kulturoznawczy, Numer 2 (36), 2018, s. 326 - 333

PDF

Czytaj więcej

Pliki do pobrania

Spis treści PDF

Słowa kluczowe: ecocriticism, curatorial studies, aesthetics, military-industrial complex, Vilnius University, animal magnetism, medicine, electricity, science and technology studies, kryzys zaufania do nauki, pseudonauka, teorie spiskowe, ruchy antyszczepionkowe, zmiana klimatyczna, Ethnography, Israel, Actor-Network Theory, Bruno Latour, chain of references, Jewish papercut, papercutting in modern Israel, dreams and culture, indigenous psychology, dream studies, anthropology of dreams, cultural studies of dreams, affect, emotion, feelings, memory, reportage, memory, postmemory, World War II, relocation, medialisation

Numer 2 (36)

2018 Następne

Zawartość numeru

W kręgu idei

Pejzaże kultury

OMÓWIENIA I ROZBIORY

Pliki do pobrania

2018