Zmiany następujące w procesie pracy człowieka rzutują na jego podej- ście do tej formy aktywności i  traktowanie jej jako wartości; a  także prowokują do stawiania pytań o podmiotowość człowieka żyjącego w warunkach tych zmian. Znajdują one odzwierciedlenie w  funkcjonowaniu człowieka jako podmiotu. Znaczenie podmiotowości rozpatrywane być może na gruncie filozofii, socjologii, psychologii i pedagogiki, ale także nauk o zarządzaniu zasobami ludzkimi. To właśnie w dwóch ostatnich zakresach rozważana jest w niniejszym opracowaniu podmiotowość pracownika. Podkreślono w nim konieczność podmiotowego podejścia do zasobów ludzkich. Zarządzanie zasobami ludzkimi opierać się powinno na podmiotowości konkretnych pracowników. Kształtowanie poczucia podmiotowości pracownika jest bowiem niezbędne w czasach ogromnych i niezwykle szybkich zmian cywilizacyjnych. 

Przedmiot rozważań w niniejszym artykule stanowią: praca dyrektora szkoły i jej wyróżniki oraz problematyka ról i rozwoju zawodowego dyrektora szkoły. W artykule podkreślam konieczność synkretycznego ujęcia w osobie dyrektora szkoły ról związanych z  administrowaniem, zarządzaniem i  przywództwem w  szkole i  jej otoczeniu oraz stawiam pytanie o to, co leży u podstaw kompetencji pracy dyrektorów szkół pod nieustanną presją. Wyprowadzam wnioski odnoszące się do rozwoju zawodowego dyrektorów i ich profesjonalizmu.

Przedmiotem artykułu jest problematyka kapitału społecznego, szczególnie w  kontekście jego roli w  środowisku pracy i  rozwijaniu przedsiębiorczości. W artykule rozpatrywane jest znaczenie ważnego wskaźnika kapitału społecznego, jakim jest zaufanie w relacjach społecznych i gospodarczych oraz w stosunkach pracy. Kapitał społeczny zapewnia długookresowe korzyści w zakresie szybszego rozwoju społecznego i  gospodarczego. Ponadto kapitał społeczny jest ważnym wskaźnikiem szeregu czynników kluczowych dla jakości życia i rozwoju społeczeństw: zdrowia, innowacyjności, produktywności, na poziomie indywidualnym, grupowym oraz w życiu prywatnym i zawodowym. 

W  toku przeprowadzonych rozważań podjęto cztery zazębiające się problemy dotyczące: kariery zawodowej, kariery akademickiej, kariery naukowej i mistrza w obszarze nauki. Najbardziej dyskusyjna jest nazwa: kariera akademicka, bowiem nakazuje mówić tylko o studiach II stopnia oraz tzw. studiach jednolitych. Takie ustalenie i analizowanie problemów strukturalnych nastręczyło po drodze wiele trudności, przy tym miejscami zamazywało przejrzystość myślenia i dowodzenia. Autor tych rozważań uważa jednak, iż istota poszczególnych części opracowania zaakcentowana została wystarczająco dobrze i czytelnie. Podkreślone w konkluzji zazębiające się problemy – możliwe że zachęcą przynajmniej niektórych czytelników do zajęcia się nimi w kontekście ich wzajemnych powiązań, bowiem wszystkie one rzutują na współczesne rozumienie i uznawanie kategorii pojęciowej „kariera”.

Praca zawodowa w warunkach pokapitalistycznych cechuje się niestabilnością, a jej przebiegi mają charakter nieliniowy i nieciągły. Rozwój zawodowy wykonujących ją pracowników jest sekwencją niezliczonych stanów chwilowych. Wyznaczają ją różne czynniki, które niegdyś były przewidywalne, natomiast obecnie mogą wywoływać nieprzewidziane następstwa. Wymaga to bieżącego wyznaczania kolejnych celów i dobierania sposobów ich realizacji. Ważną rolę odgrywa edukacja, któ- rej interwencje zachodzące na przestrzeni całego życia mogą znacząco modyfikować przebiegi biografii zawodowych.

Prezentowany artykuł poświęcony został „metamorfozom” zakładu pracy, który stanowi jeden z głównych obszarów badawczych subdyscypliny pedagogicznej pedagogiki pracy. W oparciu o różne źródła interdyscyplinarnej wiedzy przedstawiono tytułowe metamorfozy, ukazując ewolucję zakładu pracy od czasów gospodarki naturalnej po najbliższe prognozy na przyszłość. Analiza wybranych aspektów historycznych i organizacyjnych związanych z tą problematyką, miała na celu wzbogacenie opracowań przygotowywanych przez pedagogów pracy na temat tak złożonej poznawczo kategorii, jaką stanowi zakład pracy.

Prawo obejmuje 3 typowe obszary regulacji własności stanowiące o jej zakresie. Należą do nich fakty społeczne, wartości moralne oraz kluczowe poję- cia. Fakty społeczne odpowiadają za warstwę społeczną i uznają prawo lub określają jego istnienie. Wartości moralne, stanowiące obszar aksjologiczny prawa, decydują o jego treści i poszanowaniu dla prawa w oparciu o wiarę lub dumę. Polepszeniu polityki karnej służą sankcje pośrednie, oparte na ograniczeniu wolności, jak również opracowanie katalogu środków probacyjnych – sankcji karnych w oparciu o nadzór w zakresie ograniczenia wolności, związany z podejmowaniem zadań w środowisku życia społecznego i zawodowego.

W nowoczesnych warunkach na Ukrainie wykształcenie pedagogiczne, będąc integralną częścią systemu szkolnictwa wyższego, zapewnia przygotowanie przyszłych nauczycieli do bycia świadomymi ich roli w nowym, innowacyjnym społeczeństwie. Istnieje jednak konieczność reformy systemu przygotowania zawodowego. Pomimo pozytywnych zmian w wykształceniu pedagogicznym, w dalszym ciągu istnieją wady zawodowego przygotowania nauczyciela. Można je przezwyciężyć poprzez uznanie edukacji nauczycieli jako sfery rozwoju kapitału ludzkiego; aktualizację treści kształcenia w oparciu o standaryzację; tworzenie zmiennych, zróżnicowanych profilów edukacyjno-zawodowych programów edukacyjnych zgodnie z poziomami wyższego kształcenia pedagogicznego; ciągłemu rozwojowi zawodowemu nauczycieli, pedagogów w ramach formalnej, nieformalnej oraz poza-formalnej edukacji.

W popularnym rozumieniu różnice pomiędzy zachowaniami Romów i innych członków społeczeństwa są uwarunkowane kulturowo. Zachowania Romów są zazwyczaj opisywane jako suboptymalne i uzasadnione innym dziedzictwem kulturowym, inercja którego nie pozwala im przystosować się do nowych warunków. Z kolei ekonomiści oraz nauczyciele zakładają, iż ludzie jako jednostki zachowują się w sposób optymalny i szybko dostosowują się do okoliczności. Celem niniejszej pracy jest określenie okoliczności, w których optymalizacja jednostek przynosi społecznie suboptymalne rezultaty, oraz zaproponowanie środków zaradczych. Ramy te posłużą do przeanalizowania problemów Romów na rynku pracy. Problem stanowi wyjątkowo wysoki poziom bezrobocia w grupie etnicznej Romów. Ponadto Romowie wykonują prace niewymagające kwalifikacji i zarabiają mniej niż większa część społeczeństwa. U podstaw niższego statusu Romów na rynku pracy leży wiele wzajemnie na siebie oddziaływujących przyczyn i  czynników. Analiza dotyczy zatem różnych przyczyn tego niezadowalającego stanu i jego interakcji. Główny nacisk położony jest na sferę wychowania, edukacji i ogólnej sytuacji społecznej w odniesieniu do romskiej grupy etnicznej.  

Niniejszy artykuł przedstawia wycinek podjętego przez autora przedsię- wzięcia badawczego, ukazujący zarówno wybrane zagadnienia teoretyczne (dokumentujące źródła wyłonionych zagadnień badawczych), jak i rezultaty badań, w kontek- ście czynników determinujących wybór zawodu przez osoby młode, ze szczególnym uwzględnieniem duchowości i religijności. 

Artykuł ma charakter badawczy/empiryczny. Jego celem było poznanie opinii mężczyzn (studentów) na temat aktywności zawodowej kobiet na rynku pracy, ich roli zawodowej, którą wypełniają z  jednoczesnym powiązaniem jej z  rolą rodzinną. Aktywność zawodowa kobiet scharakteryzowana zostanie w  świetle literatury przedmiotu, a także badań empirycznych (własnych). Na końcu sformułowane zostały wnioski.

W artykule skoncentrowano się na rozwoju zawodowym i poczuciu zawodowej satysfakcji osób starszych, które zakończyły swą aktywność na rynku pracy kilkanaście, czy kilkadziesiąt lat temu. Badani, wskazując motywy rozwoju, czynniki utrudniające i umożliwiające rozwój zawodowy, podkreślają zmianę, jaka jest charakterystyczna dla współczesnego rynku pracy. Ich motywatory, doświadczenia zawodowe są zupełnie inne niż osób współcześnie aktywnych zawodowo. Pokazują, jakie priorytety wyznaczały ich rozwój i jak priorytety te są nieaktualne na współczesnym rynku zatrudnienia.

W artykule zaprezentowano możliwość planowania kariery zawodowej w  oparciu o  kwalifikacyjne kursy zawodowe, które są elastycznym sposobem uzupełniania i  poszerzania kwalifikacji poszukiwanych na rynku pracy. Kwalifikacyjne kursy zawodowe projektuje się zgodnie z Europejską i Polską Ramą Kwalifikacji (EQR),(PQR)w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach i standardy kompetencji zawodowych. W tekście zawarto wyniki badań identyfikacji kompetencji zawodowych opisujących standard. Określone w standardzie kompetencje zawodowe, wiedza i umiejętności, są narzędziem do projektowania programów szkoleń.

W artykule podjęto zagadnienie barier, na ktore napotykają romskie kobiety na rynku pracy. Autorka analizuje cząstkowe wyniki VEGA Project – przemoc wobec kobiet romskich w związkach, a także nterpretuje granice wejścia romskich kobiet na rynek pracy.

Zasada dobra wspólnego obwarowuje przyjęcie mechanizmu rynku jako sposobu regulacji gospodarki. W encyklice Centesimus annus (1991) Jan Paweł II wskazał rynek jako właściwy mechanizm regulacyjny gospodarki, uznając go jednak za jeden z elementów współtworzących doktrynę społeczną Kościoła. Obok wymienił jednak prymat wartości moralnych i duchowych nad ekonomicznymi i materialnymi, a także pierwszeństwo pracy przed kapitałem, zasadę solidarności i sprawiedliwości społecznej. Zróżnicowanie możliwego działania ekonomicznego przez wykonywanie różnorodnych zawodów wymaga opracowania szczegółowych zasad i przepisów, które mogą normować etykę zawodową, uwzględniającą wkład jednostki w dobro wspólne spo- łeczeństwa. 

W tekście omówiona została – w sposób interdyscyplinarny –  kategoria «etyczna siła» pracy ludzkiej. Szczególną uwagę zwrócono na filozoficzno-pedagogiczne aspekty tego problemu, na przykładzie twórczego dziedzictwa świętego Jana Pawła II i Tadeusza Wacława Nowackiego, twórcy (wraz z Profesorami: Stanisławem Kaczorem i Zygmuntem Wiatrowskim) pedagogiki pracy. Analizie poddano problem solidaryzacji i  relacji profesjonalnych w działalności zawodowej na  Ukrainie, a także etycznej siły pracy w kontekście wieloaspektowości i wolności człowieka w pracy. Przeprowadzono analizę porównawczą podstawowych podejść do kształtowania etycznych cech pracowników w warunkach szkolenia personelu w Japonii i Korei Południowej. Tekst odzwierciedla niektóre aspekty wolontariatu i nauki etyki w szkołach Ukrainy.

Szczególną rolę w adaptacji i integracji społecznej osób z niepełnosprawnością odgrywa praca zawodowa – przemawiają za tym także względy terapeutyczne, ekonomiczne. Ruch i  wysiłek fizyczny czy intelektualny wywiera korzystny wpływ na łagodzenie procesów chorobowych i poprawę czynności, które uległy zaburzeniu. Wielu teoretyków i praktyków rehabilitacji podkreśla korzystne skutki psychologiczne i społeczne pracy, a pogląd, że problemy ludzi niepełnosprawnych można rozwiązać poprzez opiekuńczą rolę państwa, przeszedł do historii. Obecnie mocno akcentuje się rolę aktywności w procesie rehabilitacji i integracji spo- łecznej osób z niepełnosprawnością. Aktualnym zadaniem polityki społecznej w pań- stwie demokratycznym jest przygotowanie zawodowe i stworzenie miejsc pracy dla osób o obniżonej wydolności. W systemie wartości kulturowych naszej społeczności, integracja, jako idea i wartość jest wyznacznikiem postaw społecznych, takich jak: solidarność, akceptacja, tolerancja, życzliwość. Z punktu widzenia etyki humanistycznej każdy człowiek ma prawo do pracy, która jest wartością uniwersalną, instrumentalną, a dla wielu ludzi także autoteliczną. 

Postępujący proces starzenia się społeczeństw sprawia, że coraz większego znaczenia nabierają zagadnienia związane z możliwością podejmowania aktywności przez ludzi starszych. Istotną rolę w tym zakresie pełni dobrze zorganizowane i prowadzone poradnictwo całożyciowe. W polskich warunkach wspomaganie aktywizacji seniorów nie jest zbyt popularne, jednak świadomość potrzeb w tym obszarze jest coraz bardziej powszechna. Artykuł prezentuje charakterystykę okresu starości, potrzeby ludzi starszych w kontekście podejmowania różnych rodzajów aktywności, sposoby działań doradców w odniesieniu do seniorów, a także przedstawia stan aktualny, perspektywy i potrzeby w zakresie rozwijania aktywności osób starszych.