Artykuł zawiera analizę porównawczą dwóch metod pracy z klientem pomocy społecznej: coachingu oraz podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach. Opisano w nim etapy postępowania metodycznego oraz stosunek do motywacji do zmiany w obu podejściach. Pokazanie różnic między motywacją wewnętrzną i zewnętrzną w przypadku klientów pomocy społecznej jest szczególnie ważne, bo często są to osoby o wyuczonej bezradności oraz niskich kompetencjach społecznych. Praca nad zmianą jest więc wyjątkowo trudna, a oczekiwania społeczne i prawne generują wiele paradoksów działania profesjonalnego. Rozwiązaniem jednak nie jest kontrola i monitorowanie postępów klienta, ale zmiana podejścia wobec definiowania celów zmiany u klientów. W coachingu oraz PSR kluczowe cele to cele klienta i w artykule przedstawiono najpierw uzasadnienie takiego stanowiska. Następnie opisano założenia obu podejść i zaprezentowano podobne techniki wykorzystywane w pracy z klientem. Techniki te są proste do adaptacji w pracy metodycznej pracowników socjalnych i asystentów, gdy zakładają oni, że to klient jest ekspertem swojego życia, a tym samym zmiany i drogi do zmiany. W artykule scharakteryzowano strukturę procesu zmiany w obu podejściach. Celem podjętych rozważań jest zachęcenie do zaprezentowanego podejścia w pracy z klientami. Jest ono nie tylko skuteczne, lecz także zwalnia z odpowiedzialności pracowników socjalnych za porażki klientów, chroni przed wypaleniem zawodowym, a ponadto jest proste w zastosowaniu. Poza tym wiele instytucji pomocy społecznej skłania się ku pracy przedstawionymi metodami, tj. ku formułowaniu celów zgodnie z redukcją szkód, a nie radykalnymi zmianami.

W artykule opisano terapeutyczne wartości programu ,,Pamiętając o Wczoraj, Troszcząc się o Dzisiaj” dla osób żyjących z otępieniem. Projekt powstał z partnerami European Reminiscence Network, która działa nie tylko w krajach Unii Europejskiej, ale również w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Ameryce Łacińskiej, Australii i Indiach. Program opiera się na użyciu twórczości artystycznej i interakcji międzyludzkiej w pracy z reminiscencją, aby ,,[…] odkrywać na nowo i celebrować własną indywidualność i społeczną tożsamość” (European Reminiscence Network, 2020). Program może pomóc złagodzić samotność i/lub izolację społeczną, a w szerszej perspektywie – czynić życie, mimo starości i często niepełnosprawności, istnieniem godnym a zarazem wartościową fazą życiową (Zych, 2005).

Badania psychologów z końca lat 90. XX wieku wykazały, że osoby starsze mają znaczące potrzeby, które nie mogą być zaspokojone przez psychoterapię, pracę socjalną czy inne obszary pomocy. Seniorzy mierzą się z takimi kwestiami egzystencjalnymi, jak: znaczenie, godność, religia, miłość i konieczność, moralność, śmierć i inne (Erichsen, Büssing, 2013). Pracujący z nimi profesjonaliści dostrzegają najczęściej problem samotności spowodowanej samoalienacją i odrzuceniem siebie (Moustakas, 2008). Doświadczenia te wyraźnie ilustrują zjawisko samotności egzystencjalnej w życiu osób starszych. Jeśli ten problem nie zostanie rozwiązany, powoduje trudności psychospołeczne, które przeradzają się w niepokój egzystencjalny i wywołują poczucie bezsensu. Yalom (1980) identyfikuje to poczucie jako jeden z czterech „darów” egzystencjalnych obok śmierci, wolności i izolacji. Badania koncentrujące się na samotności osób starszych w kontekście europejskim są rzadkie. Potrzeby egzystencjalne i samotność egzystencjalna osób starszych są jednak omawiane przez Edberg i Bolmsjö (2019) oraz Sjöberg i in. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie multidyscyplinarnego spojrzenia na egzystencjalną samotność starszych żon.

W niniejszym artykule dokonano naukowej analizy literatury przedmiotu. Metoda badania została wybrana w celu ujawnienia zjawiska egzystencjalnej samotności z perspektywy multidyscyplinarnej i pokazania jej holistycznego, egzystencjalnego charakteru. Samotność egzystencjalna wiąże się z problemem społecznym, którego źródła tkwią w obniżonych kompetencjach społecznych i różnicach indywidualnych między jednostkami. Samotność osób starszych jest ściśle powiązana z systemem wartości społeczeństwa i rozprzestrzenianiem się solidarności w społeczeństwie. Z socjologicznego punktu widzenia samotność egzystencjalna jest traktowana jako konstrukt wieloaspektowy, skorelowany z kontekstem historycznym i kulturowym społeczeństwa, a zatem podlegający ciągłym negatywnym przemianom w obrębie grup społecznych.

Z perspektywy psychologicznej samotność egzystencjalna jest związana z możliwościami rozwoju osoby, głębszym samopoznaniem, odkrywaniem kreatywności. Z drugiej strony ma ona negatywną konotację smutku, bezradności, żalu, bezsensu czy cierpienia.

W filozoficzno-teologicznym postrzeganiu samotności egzystencjalnej wyłaniają się dwa aspekty związane z ujmowaniem samotności jako nieuniknionej egzystencjalnej części człowieka oraz izolacji od samego siebie. Na płaszczyźnie chrześcijańskiej ten wymiar samotności utożsamia się z potrzebą samotności religijnej, której zadaniem jest odkrycie sensu samotności przy jednoczesnym uznaniu jej niezaprzeczalnej wartości duchowej.

W artykule podjęta została problematyka szkoły wirtualnej jako swoistej alternatywy wobec tradycyjnego klasowo-lekcyjnego systemu nauczania. Na wstępie starano się wyjaśnić znaczenie kilku zasadniczych dla tej tematyki terminów, w tym pojęć rzeczywistości wirtualnej i oczywiście szkoły wirtualnej. Przede wszystkim omówiono istotę i rodzaje szkół wirtualnych z wyartykułowaniem zalet wirtualnego kształcenia. Sygnalnie zostały również zaprezentowane kompetencje zawodowe nauczyciela szkoły wirtualnej.

W artykule podjęto problematykę skutecznych praktyk przywódczych dyrektorów szkół w zakresie wspierania zdolności adaptacji szkół i nauczycieli w czasie pandemii COVID-19. Prezentowane analizy skupiają się wokół odpowiedzi na podstawowe pytanie badawcze: jakie są główne sposoby działania skutecznych liderów na rzecz wspierania adaptacji szkół i nauczycieli w Polsce do nowych warunków w celu maksymalizacji możliwych pozytywnych rezultatów zdalnej edukacji w czasach pandemii COVID-19? W badaniach wykorzystano metodę studium przypadku. Odwołując się do pięciu studiów przypadków, przedstawiono siedem podstawowych praktyk skutecznego przywództwa w szkołach: podtrzymywanie świadczenia usług edukacyjnych i wprowadzanie innowacji; planowanie w kontekście niepewności i reagowanie na zmiany w polityce krajowej; przeformułowanie i rozszerzenie polityki bezpieczeństwa i higieny pracy w oparciu o dane dotyczące zdrowia i edukacji; przywództwo w całej szkole; zapewnienie integracyjnego programu nauczania; inkluzywne integracyjne partnerstwo z rodzinami dzieci oraz motywację, zaangażowanie i rozwój zawodowy nauczycieli. W artykule zaprezentowano implikacje dla dalszych badań oraz pytania dotyczące roli dyrektorów szkół w budowaniu bardziej odpornych systemów edukacyjnych.

Artykuł traktuje o podmiotowych aspektach funkcjonowania pracowników w organizacji. Przedmiotem badań było sprawdzenie, czy istnieją istotne różnice pomiędzy postawą twórczą oraz nadzieją na sukces a wykształceniem i pełnionymi funkcjami pracowników organizacji. W badaniach uczestniczyło 120 osób pełniących funkcje kierownicze i wykonawcze w organizacjach o profilu działalności usługowej i produkcyjnej w Polsce południowo-wschodniej. Wśród badanych było 66 kobiet i 54 mężczyzn. W badaniach posłużono się Kwestionariuszem Twórczego Zachowania – KANH (Bernacka, Popek, Gierczyk, 2016) oraz Kwestionariuszem Nadziei na Sukces – KNS (Łaguna, Trzebiński, Zięba, 2005). Analizy dotyczyły porównań osób pełniących funkcje kierownicze i wykonawcze oraz wykształcenia w zakresie postawy twórczej i nadziei na sukces. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że osoby na stanowiskach kierowniczych charakteryzują się wyższym poziomem postawy twórczej i nonkonformizmu w porównaniu do osób pełniących funkcje wykonawcze. Osoby z wykształceniem wyższym odznaczają się większą nadzieją na sukces, siłą woli oraz wyższym stopniem umiejętności znajdowania rozwiązań w porównaniu do osób z wykształceniem średnim. Uzyskane wyniki badań mogą mieć istotne znaczenie dla zwiększenia efektywności działań w organizacji.

Przedmiotem artykułu są rozważania dotyczące zaangażowania systemu edukacji na rzecz wdrażania polityki spójności społecznej na podstawie polskich doświadczeń. Przykładem takiego zaangażowania jest aktywność w procesie wdrażania projektu zatrudnienia wspomaganego, którego ważnym elementem jest przygotowanie trenerów pracy do wykonywania zadań zawodowych. Na tle przeprowadzonych badań zaprezentowano sposoby określania treści kształcenia w procesie przygotowania trenerów pracy oraz instrumentarium potrzebne do profesjonalnej organizacji środowiska pracy dla podopiecznych trenera. Zwrócono uwagę na przyjętą w nowocześnie prowadzonej polityce społecznej zasadę odchodzenia od bezpośrednich transferów socjalnych na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niepełnosprawność, której przykładem jest zatrudnienie wspomagane. Podkreślono znaczenie edukacji na rzecz kształtowania postaw sprzyjających inkluzji społecznej osób marginalizowanych.

Aktywna polityka rynku pracy jest ważnym elementem polityki społecznej zapewniającym bezrobotnym wsparcie w poszukiwaniu pracy przez rozwijanie ich umiejętności. Podstawą inwestycji społecznych jest projektowanie polityki zachęcającej ludzi do aktywności zawodowej, zastosowania ich umiejętności, założenia rodziny i wychowania dzieci (Kvist, 2014). W związku z tym badania aktywnej polityki rynku pracy dokonują się na postawie analizy instrumentów i ich rozwoju. Brakuje jednak badań przeprowadzanych z perspektywy inwestycji społecznych. Biorąc pod uwagę powyższe, celem niniejszego badania jest analiza aktywnej polityki rynku pracy na Litwie z perspektywy inwestycji społecznych w latach 2009–2020. Wybór okresu badawczego zdeterminowany był wybuchem światowego kryzysu finansowego w 2009 roku oraz pandemii COVID-19 w roku 2020. Dla realizacji sformułowanego celu zastosowano analizę aktów prawnych i danych Eurostatu za lata 2009–2018. Jako metodę badawczą kształtowania aktywnej polityki rynku pracy wykorzystano ponadto metaanalizę Raportów Społecznych opublikowanych przez Ministerstwo Ubezpieczeń Społecznych i Pracy w latach 2009–2017. Badanie zostało zrealizowane z zastosowaniem metodologii Bonolego (2011), wskazującej klasyfikację mierników aktywnej polityki rynku pracy na podstawie dużych i małych inwestycji w kapitał ludzki. Według Bonolego (2011) wykształcenie podstawowe lub szkolenia zapewniają duże inwestycje w kapitał ludzki, podczas gdy małe są generowane przez tworzenie nowych miejsc pracy, subsydiowanie, doradztwa, pomoc w poszukiwaniu pracy, świadczenia oraz ulgi podatkowe. Analiza litewskich instrumentów aktywnej polityki rynku pracy wykazała, że zarówno duże, jak i małe inwestycje w kapitał ludzki były zrównoważone podczas kryzysów. Mimo to interwencje aktywnej polityki rynku pracy na Litwie w latach 2009–2020 były bardziej skierowane na małe inwestycje w środki kapitału ludzkiego lub realizację zasady „najpierw praca”.

W niniejszym artykule zbadano wpływ improwizacji zasobów edukacyjnych na nauczanie biologii w szkołach średnich pierwszego stopnia w południowym okręgu senatorskim Ondo w stanie Ondo w Nigerii. Próba badawcza liczyła 350 osób i składała się z uczniów wybranych losowo z 10 szkół średnich. Samodzielnie opracowany kwestionariusz został zaprojektowany i zatwierdzony przez testy pilotażowe, a następnie zastosowany w celu zebrania danych. Zostały one zestawione w tabelach i poddane analizie. Wyniki przedstawiono przy użyciu procentów, średniej, odchylenia standardowego i analizy t-testu. Badania pokazały przede wszystkim, że: do nauczania przedmiotów ścisłych dostępne są urządzenia edukacyjne, jak – waga, taśma audio, podręczniki, wykresy, diagramy i mapy; istnieje pozytywny wpływ improwizacji zasobów edukacyjnych na nauczanie biologii w szkołach średnich pierwszego stopnia i nie ma znaczącej różnicy między uczniami płci męskiej i żeńskiej w zakresie wpływu improwizacji zasobów edukacyjnych na nauczanie biologii. Na podstawie wyników tego badania sformułowano główne zalecenia.

W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego wpływu pandemii COVID-19 na osiągnięcia w nauce studentów uniwersytetów w Osun w Nigerii. Badanie miało charakter opisowy. Wzięło w nim udział 360 studentów z uniwersytetów w stanie Osun. Narzędzie do zbierania danych stanowił opracowany przez badacza kwestionariusz, którego poziom rzetelności wyniósł 0,83. Zebrane dane zostały przeanalizowane przy użyciu statystyk opisowych, w szczególności średniej, odchylenia standardowego, liczby częstości i korekcji momentu produktu osoby (PPMC). Wyniki dowiodły, że pandemia COVID-19 ma negatywny wpływ na to, jakie rezultaty osiągają studenci w stanie Osun w Nigerii. Wykazały również brak znaczącej różnicy w wynikach uzyskiwanych przez studentów w zależności od typu szkoły, jak również płci. Przedstawiono następujące rekomendacje: rząd powinien dostrzegać potrzebę budowania dobrych szkół i wyposażania ich w nowoczesne urządzenia cyfrowe oraz zapewnić włączenie nauczania online, takiego jak zintegrowane cyfrowe platformy edukacyjne, lekcje wideo, nadawanie przez radio i telewizję itp. w celu uzupełnienia nauczania w klasie; nauczyciele i uczniowie muszą być przeszkoleni w zakresie obsługi i korzystania z urządzeń edukacyjnych online; nauczyciele są obowiązani poświęcić czas na przygotowanie i sprawić, aby ich lekcje były kreatywne, interaktywne, zorientowane na ucznia i oparte na grupie; do obowiązków rodziców należy poświęcanie uwagi monitorowaniu i nadzorowaniu dzieci, dopóki nie przystosują się do środowiska nauczania online, a pomoc rządu jest potrzebna w zakresie inwestowania w narzędzia edukacyjne przyszłości wraz z całkowitą przebudową sektora edukacyjnego w postaci reform krajowego programu nauczania po pandemii.