Współczesność cechują: dynamiczny rozwój nauk, przepływ wyników badań i metodologii dyscyplin naukowych. Owocuje to przemianami w języku poszczególnych dyscyplin. Konieczne są badania tych przemian. Potrzeba wyjaśniania ich sensu. W edukacji problem narasta z uwagi na nowe wyniki badań nad człowiekiem i jego działalnością. Praca człowieka generuje nowe systemy pojęć.

W artykule, wychodząc od kategorii „pracy” i „edukacji”, wyprowadza się kategorię rozwoju, który chociaż postrzegany w aspekcie przyrodniczym i procesualnym jest nade wszystko kategorią aksjologiczną, ważną dla pedagogiki i wychowania człowieka. W obliczu swoistego „wygaszania”, czy „zwijania” dzieł i wytworów ludzkich, z jakim spotykamy się we współczesnej Europie, tym bardziej aktualna staje się aksjologia rozwoju i jej implikacje edukacyjne. Problematykę rozwoju (aksjologicznie) ujmuje społeczne nauczanie Kościoła katolickiego, zwłaszcza papieża Jana Pawła II, kierujące nasze myślenie wyraźnie ku wychowaniu do rozwoju przez miejsca w  encyklice Sollicitudo rei socialis wyraźnie mówiące o  wychowaniu. Według Jana Pawła II „rozwój domaga się nade wszystko ducha inicjatywy” od jednostek i społeczności, którego przejawem, jak to dobitnie wyraził Benedykt XVI, jest wzrastanie duchowe, umożliwiające pozostawanie otwartym na faktyczny stan rzeczy, na konkretne doświadczenie i całość tego, co nazywamy przemianą, a co się dokonuje zarówno na zewnątrz, jak i w samej osobie. Element duchowy przenikający podjęcie pełnej odpowiedzialności przez człowieka, prowadziłby do stania się wychowawcą samego siebie, co może być postrzegane jako ukoronowanie procesu rozwoju jednostkowego i spo- łecznego, czemu miałoby służyć wychowanie do rozwoju. 

Artykuł poświęcony jest analizie kryzysu ojcostwa w świecie współczesnym. Chociaż na ten temat powstało wiele książek i artykułów, to jednak wydaje się, że należy poświęcić więcej uwagi badaniu rzadko wykorzystywanych źródeł, które zawierają ważne wskazówki pomocne dla ojców w procesie wychowania dzieci. Jednym z  takich źródeł jest niewątpliwie Pismo Święte, w  którym można znaleźć ogromną ilość tekstów, zawierających gruntowne analizy zagadnienia ojcostwa. Jednym z takich tekstów jest Ef 6,4, w którym autor podkreśla, że na ojcach spoczywa szczególny obowiązek znalezienia odpowiednich środków wychowawczych. Na początku autor przestrzega ojców, aby „nie pobudzali swych dzieci do gniewu”, gdyż gniew jest szczególnie gwałtownym uczuciem, nad którym bardzo trudno jest człowiekowi zapanować. W przypadku dziecka zalecenie to jest nawet bardziej uzasadnione, gdyż, będąc istotą nie w pełni ukształtowaną, dziecko nie ma jeszcze w pełni wyrobionych umiejętności potrzebnych do panowania nad sobą. W procesie wychowania ojciec powinien stosować właściwe metody, spośród których ważne miejsce zajmuje pouczenie, rozumiane jako dostarczanie dziecku wiedzy o tym co jest zgodne z wolą Bożą, przez co umoż- liwi mu prowadzenia owocnego życia. Niezbędną metodą wychowawczą jest również karność, przez którą należy rozumieć nauczenia dziecka umiejętności kontrolowania swojego zachowania i namiętności, co umożliwi mu uniknięcie wielu przeszkód w życiu. Metody te zachowują swoją ważność również w świecie współczesnym, gdyż podkreślają ogromną rolę, jaką pełni ojciec w procesie wychowania i edukacji swoich dzieci, a przez to czynią ten proces bardziej skutecznym. 

Artykuł dotyczy kontrastów obecnych w  izraelskiej edukacji. Wychodząc od podstaw prawnych izraelskiego szkolnictwa w postaci – Prawa o obowiązku szkolnym (1949); Prawa o systemie edukacyjnym (1953); Prawa o Radzie w szkolnictwie wyższym (1958); Prawa o szkolnictwie specjalnym (1988) oraz Prawa o prawach uczniów (2000) – przechodzę do opisu struktury edukacji w  państwie żydowskim. Następnie charakteryzuję podzielony system szkół w Izraelu, na szkoły publiczne; publiczne o profilu religijnym; publiczne arabskie oraz niepubliczne – ale finansowane z pieniędzy państwowych – szkoły ultraortodoksyjne. Artykuł kończą ustalenia na temat konsekwencji funkcjonowania podzielonego szkolnictwa, a zwłaszcza szkół ultraortodoksyjnych i arabskich. 

Artykuł ukazuje praktyczne zagadnienia związane z informatyką prawniczą. Celem pracy jest przedstawienie wybranych systemów wyszukiwawczych. W pracy zostały omówione podstawowe systemy informacji prawnej: LEX, Internetowy System Aktów Prawnych, Dzienniki Urzędowe, Bazy orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Bazy orzeczeń sądów administracyjnych. Wskazano na podstawowe zasady funkcjonowania systemu wyszukiwania informacji. 

W opracowaniu zostało podjęte zagadnienie prawnej dopuszczalności zatrudniania nauczycieli akademickich na podstawie umów prawa cywilnego w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych. Problem ten dotyczy przede wszystkim uczelni niepublicznych, które z uwagi na sytuację specyfikę finansową, próbują ograniczać koszty zatrudnienia nauczycieli w ten sposób, że zastępują zatrudnienie pracownicze zatrudnieniem cywilnoprawnym. Tym co przesądza o atrakcyjności umów prawa cywilnego dla zatrudniających jest przede wszystkim inny, w  porównaniu do umów o  pracę, skutek jaki wywierają one w sferze ubezpieczeń społecznych. Ustawodawca przyznał zatrudniającym i poszukującym pracy swobodę w sferze wyboru podstaw prawnych zatrudnienia, co nie jest jednak równoznaczne z  pełną autonomią w  tym zakresie. W artykule wskazano, jakie warunki muszą być spełnione aby zgodnie z prawem można było zatrudnić nauczyciela akademickiego na podstawie umowy prawa cywilnego oraz rodzaje umów, jakie mogą być stosowane. 

W  świadomości społecznej istnieje przekonanie, że to wykształcenie uzyskane na poziomie wyższym decyduje o sukcesie społeczno-zawodowym jednostki. Trudno jest temu zaprzeczyć. Jednakże wiele badań eksponuje fakt, iż to właśnie szkoła średnia, a w szczególności liceum, jest decydująca, (obok czynnika rodzinnego) w kształtowaniu kapitału kulturowego jednostki i jej „potencjału” społecznego. Trudno jest przecenić w tym zakresie, zarówno w kontekście historycznym, jak i współcześnie, rolę elitarnych szkół licealnych, z  absolwentów których w  praktyce tworzy się elita intelektualna danego społeczeństwa. Niniejszy artykuł wpisuje się we współczesne debaty na temat roli edukacji w  podtrzymywaniu nierówności społecznych. Podejmuje on ten problem na przykładzie społecznych funkcji brytyjskich elitarnych szkół średnich, w kontekście konstruowania tożsamości absolwentów oraz dynamiki relacji między zjawiskiem reprodukcji kulturowej a ruchliwości społecznej.

Edukacja w Afryce przechodzi długoletnią drogę, od tradycyjnych wierzeń plemiennych, obyczajów oraz ich praktykowania poprzez wprowadzenie nauki czytania, pisania, matematyki, nauk ścisłych i technologii po naukę języków obcych, by dostosować się do zmian w globalnym świecie. Krajem, który próbuje nadążyć za zmianami jest ponad czterdziestomilionowe państwo we wschodniej Afryce – Kenia, które pomimo wprowadzanych zmian na przestrzeni dziesięcioleci w obszarze politycznym, gospodarczym czy społecznym, ma jeszcze stosunkowo dużo do zrobienia w  obszarze edukacji. Oświata stanowi jeden z  najważniejszych elementów polityki państwa w aspekcie walki z ubóstwem i wykluczeniem. Pomimo trwających reform w  kraju, nadal ponad milion dzieci nie uczęszcza do szkoły, a  skala analfabetyzmu wynosi 14%. Artykuł stanowi prezentację systemu edukacyjnego w Kenii, z uwzględnieniem pod- łoża historycznego tradycji i kultury mieszkańców. Jednocześnie autorki wskazują na istotne zmiany wprowadzane przez rząd kenijski na przestrzeni lat. Jest próbą uchwycenia znaczenia edukacji w życiu społecznym i gospodarczym Kenijczyków.

W  artykule przedstawiono model „kulturowej transmisji stereotypu płci”, za którego pomocą można skutecznie tłumaczyć olbrzymią dysproporcję kobiet w stosunku do mężczyzn studiujących na kierunkach humanistycznych i społecznych oraz mężczyzn wobec kobiet – na kierunkach technicznych i ścisłych. Model testowano na podstawie danych zgromadzonych od 1373 studentów (681 kobiet) I roku studiów technicznych/ścisłych (n = 637) i humanistycznych/społecznych (n = 700). Wybór kierunku studiów objaśniano, wiążąc za pomocą funkcji logitowej zmienną objaśnianą z  następującymi predyktorami: (1) wpływ rodziców; (2) wpływ nauczycieli; (3) egalitarne vs szowinistyczne poglądy uczestników badania; (4) oczekiwania rodziców; (5) oczekiwania nauczycieli; (6) autooczekiwania studentów; (7) czas nauki języka ojczystego; (8) czas nauki matematyki; (9) wynik testu maturalnego z ję- zyka ojczystego i  (10) wynik testu maturalnego z  matematyki, oddzielnie w  grupie kobiet i mężczyzn. Uzyskane wyniki przedyskutowano w ramach teorii stereotypizacji, stygmatyzacji i efektów oczekiwań interpersonalnych występujących w różnych grupach społecznych i demograficznych. 

Młodzież bezrobotna, pomimo dojrzewania w warunkach powszechnego dostępu do edukacji oraz mająca możliwość powszechnego korzystania z nowych osiągnięć cywilizacyjnych, często ma bardzo poważne problemy na rynku pracy. Brakiem   pracy zazwyczaj zagrożone są osoby młode wykazujące szereg specyficznych cech współwystępujących i wraz z tym wzajemnie się wzmacniających. Są to m.in. niedojrzałość społeczna,  kłopoty w relacjach z innymi, bierność i wycofanie. Skutecznym sposobem wsparcia może być systemowe oddziaływanie edukacyjne, odwołujące się do rożnych sfer osobowości i aktywności młodych ludzi. W artykule przedstawiono holistyczne podejście edukacyjne prowadzące do aktywizacji społecznej i zawodowej młodzieży, wykorzystujące wybrane doświadczenia niemieckie i szwedzkie.

Artykuł podejmuje problematykę patriotyzmu, a dokładnie wychowanie do tej wartości. Patriotyzm jest zjawiskiem wieloaspektowym, złożonym, niezwykle ważnym we współczesnym świecie. Do patriotyzmu, jak do każdej duchowej sprawności, człowieka należy wychować. Ten wymóg w szczególny sposób dotyczy działań ludzi wobec osób młodych, wchodzących dopiero w życie społeczne. Rolę pierwszych nauczycieli miłości ojczyzny spełniają rodzice i  nikt ich nie jest w  stanie w  tej roli zastąpić. Wychowanie patriotyczne dokonuje się także poprzez aktualne świadectwo liderów i  przywódców narodowych, stąd tak bardzo ważną rolę wychowawczą peł- ni postawa polityków, nauczycieli i ludzi prezentujących autorytet ważnych instytucji społecznych.

Rozważania wokół szkolnej edukacji dzieci sześcioletnich prowadzę na tle pytań o bariery blokujące rozwiązanie trudnego, jak się okazuje, problemu związanego z przyszłością człowieka i społeczeństwa. Wiele jest powodów, dla których ciągle nie znajdujemy rozwiązania na miarę potrzeb człowieka XXI wieku. W opracowaniu próbuję analizować różne postacie lęku dorosłych o dzieci: przed nierównością, niedoskonałością, przed rożnymi trudnościami egzystencjalnymi, przed zagrożeniem utraty dzieciństwa, Lęki tego rodzaju ujawniają się implicite w rozmowach, argumentacjach prowadzonej na scenie gry o przyszłość edukacji, w kulisach i przenoszone są bezkrytycznie, nierefleksyjnie do rzeczywistości jako jej mistyfikacje, tworzące pozory poważnej debaty.

Przedmiotem tego artykułu jest mowa, język i komunikacja z osobami starszymi, którzy są niekiedy naznaczeni chorobą i/lub niepełnosprawnością. Europejskie społeczeństwo gwałtownie się starzeje. Trzydzieści lat temu Europę nazwano „podstarzałą Europą”, a  dzisiaj powiada się, że Europa jest „starcem świata”… Dziś ludność Polski to „najszybciej starzejące się społeczeństwo w Europie…”. W artykule przedstawiono aktualne demograficzne, medyczne i społeczne problemy związane z starzejącym się społeczeństwem. Ostatnie dziesięciolecia przyniosły nową kategorię gerontologiczną i lingwistyczną zarazem, jaką jest elderspeak, czyli mowa starcza. W schorzeniach neurodegeneracyjnych i naczyniowych występują cztery „A” się: Amnezja, Agnozja, Apraksja i  Afazja. Afazja powoduje trudności w  konwersacji i  komunikacji interpersonalnej. Paul Grice sformułował wiele lat temu klasyczne zasady kooperacyjnej konwersacji oraz maksymy komunikacyjne i/lub konwersacyjne, które obejmują: a) ilość przekazywanych informacji, b) jakość informacji, czyli ważność bądź znaczenie komunikatu, oraz c) odniesienie, czyli stosunek do osoby chorej. Artykuł zamyka konkluzja, że konieczne staje się tworzenie w najbliższych latach – w obrębie geragogiki specjalnej – nowej dziedziny logopedii, jaką będzie gerontologopedia, a przede wszystkim istnieje potrzeba stworzenia na polskich uczelniach nowego kierunku studiów podyplomowych z zakresu gerontologopedii.

Przestrzeń edukacyjna należy do najważniejszych pojęć w obszarze szeroko pojmowanej edukacji. Często jest jednak rozumiana nieprecyzyjnie, intuicyjnie. Rozwój nowych technologii, jak też towarzyszące mu przemiany kulturowe, społeczne i cywilizacyjne oraz rodzący się nowy model człowieka coraz silniej zanurzonego w świecie cyfrowych mediów – człowieka sieciowego, prowadzą do konieczności zmiany interpretacji przestrzeni edukacyjnej. Jesteśmy bowiem świadkami przenikania i łączenia się dotychczas postrzeganych całkowicie odrębnie dwóch światów: realnego i wirtualnego. W rezultacie powstaje świat, który można nazwać hybrydowym, w którym granice między światem realnym i wirtualnym są jedynie umowne, dla każ- dego inne i tracą swój sens. Współczesny człowiek w oraz większym stopniu staje się obywatelem tego nowego hybrydowego świata. Świat hybrydowy oznacza spektakularne poszerzenie przestrzeni edukacyjnej. Oferuje on nowe możliwości, ale też niesie nowe, na obecnym etapie rozwoju trudne do określenia i zdefiniowania zagrożenia. 

W artykule ukazany został sexting jako nowe zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Tekst poprzedzony jest krótkim wstępem, w którym zasygnalizowane zostały problemy poruszane w dalszej części opracowania. Artykuł składa się z trzech części: pojęcie i typy sextingu, przyczyny i skala i specyfika zjawiska sextingu oraz konsekwencje sextingu. Opracowanie kończy się podsumowaniem i zamieszczoną bibliografią.