Redakcja numeru:
Sztuczna inteligencja nie jest kategorią nową, to jednak obserwowany w ostatnich latach dynamiczny rozwój generatywnej sztucznej inteligencji skłania do refleksji nad możliwościami jej zastosowania w sferze kultury i wskazuje na potrzebę identyfikacji konsekwencji wynikających z jej rozwoju zarówno dla twórców i osób zarządzających podmiotami rynku kultury, jak i dla uczestników kultury.
Z jednej strony sztuczna inteligencja zwiększa możliwości w zakresie kreacji, dystrybucji i promocji dóbr i usług kultury, a z drugiej wywołuje szereg pytań o status twórcy i rolę człowieka w coraz bardziej technologicznym i usieciowionymi świecie. Istotna staje się także odpowiedź na pytanie o obraz sztucznej inteligencji kreowany przez kulturę, a w tym literaturę, filmy, seriale, gry komputerowe. Tradycyjny podział na to co ludzkie i technologiczne oraz identyfikacja związanych z tym różnic pozwala na wyjaśnienie napięć i obaw związanych z rozwojem technologii. O ile człowiek może być utożsamiany m.in. z empatią, czy refleksyjnością, o tyle technologia kojarzona może być z bezdusznością oraz automatyzmem. Wskazuje to na przyczyny technolęków, które niejednokrotnie uwarunkowane są kulturowo.
Chociaż sztuczna inteligencja, a w szczególności generatywna sztuczna inteligencja może przynieść wiele korzyści, a jej zastosowanie w sferze kultury przyczyniać się do powstawania nowych rozwiązań artystycznych i innowacji w zakresie zarządzania podmiotami sfery kultury, a także do zwiększenia wiedzy o zachowaniach uczestników kultury, to jednak istnieją również ryzyka związane z jej wdrożeniem. Wśród nich należy wskazać na poleganie na jednym datasecie, które wiąże się z tym, że jeżeli sztuczna inteligencja bazuje na błędnych danych, to wyniki generowane przez nią również takie są. Nie można pomijać również kwestii bezpieczeństwa danych oraz oderwania ich od kontekstu i niuansów kultury, a także braku transparentności, który wynika z tego, że sztuczna inteligencja funkcjonując na zasadzie „czarnej skrzynki”, generuje wyniki bez wyjaśnienia ich w pogłębiony sposób.
To właśnie funkcjonowaniu sfery kultury w dobie rozwoju sztucznej inteligencji poświęcony jest niniejszy zeszyt tematyczny „Zarządzania w Kulturze”. Jego celem jest ukazanie w holistyczny sposób potencjału sztucznej inteligencji i jej zastosowań w sferze kultury oraz wynikających z tego konsekwencji dla twórców, osób zarządzających sferą kultury oraz uczestników kultury.
Wszystkich autorów zainteresowanych tą problematyką zapraszamy do zgłaszania propozycji artykułów. Opracowanie może się wpisać w obszary tematyczne poniższych zagadnień lub poruszać też inne pola badawcze w zakresie tematyki dotyczącej funkcjonowania podmiotów sfery kultury w dobie rozwoju sztucznej inteligencji.
Proponowane zagadnienia obejmują:
Mając na uwadze potrzebę interdyscyplinarnego ukazania problematyki zastosowań sztucznej inteligencji w sferze kultury, do składnia artykułów zapraszamy przedstawicieli różnych dziedzin, w tym specjalistów z nauk o sztuce, zarządzania, ekonomii, marketingu, prawa, psychologii, socjologii. Opracowania mogą mieć charakter badawczy, jak i teoretyczny oraz mogą przyjmować formę analizy studium przypadku. Cenne będą artykuły przygotowane zarówno z perspektywy artystycznej, jaki i ekonomiczno-zarządczej i prawnej.
Termin nadsyłania artykułów zgodnych ze standardem publikacji w “Zarządzaniu w Kulturze”: 31.12.2024 r. Adres, na który można przesyłać opracowania: czasopismo.zwk@uj.edu.pl