Streszczenie

Kamienica Waliców 14 w swojej obecnej formie, jest zobrazowaniem sumy faktów, które były udziałem Warszawy w XX wieku. Miniony wiek odcisnął swoje piętno na wielu innych miastach Europy, ale w tu działo się to w sposób bardzo widoczny. Kamienica Waliców 14 jest reliktem Miasta, które dziś już nie istnieje w swojej poprzedniej strukturze. Jest materialnym elementem tamtej idei. Jednocześnie należy do dzisiejszej rzeczywistości. Poprzez umiejscowienie w przestrzeni czasu, jest nośnikiem pamięci, rodzajem kodu egzystencjalnego i przestrzennego Miasta.

Walicow 14 Tenement House. The City Memory Total

Walicow 14 Warsaw Tenement House has become an image of the total of most facts and events concerning the City during 20th century. The past left its traces on many European cities. The Warsaw case is very spectacular. Walicow 14 Warsaw Tenement House is an integral element of the city structure, which does not exist any more as reality, but still exist as an idea, as well as an element of real today’s city structure. By its urban historical and emotional context it contains the City memory. It transmits the existential and spatial type of City code through the time.

The generalization of the typological, functional, and architectural organization of entertaining establishments will contribute to the further improvement of their development in modern conditions. The purpose of the article is to identify the system-structural principles of the architectural environment typology of entertaining establishments and to consider the features of the architectural and spatial structure of leisure objects in accordance with the hierarchical levels of their environment’s formation and development.
The research was based on A systematic approach that allows us to consider the architectural environment of entertaining institutions as hierarchically subordinate to the integrity. Methods of historical, comparative and typological analysis were also used.
The article summarizes the features of the entertaining institutions’ typology. The specifics of their location in the architectural environment are considered. Features and examples of their functional and spatial solutions, including existing buildings and structures, are considered, taking into account the transformation and adaptation of them for entertaining establishments. The hierarchical levels of formation and development of the architectural environment of leisure objects are revealed.

Streszczenie

Głównym tematem artykułu jest zjawisko udomawiania przestrzeni biurowej, a mianowicie nowej tendencji projektowej polegającej na wprowadzaniu do współczesnych biur form charakterystycznych dla wnętrz mieszkalnych. Na potrzeby publikacji, pod kątem wykorzystywanych układów funkcjonalnych i ich modyfikacji, oraz zastosowanych elementów i materiałów wykończeniowych zostaną przeanalizowane wybrane wnętrza biurowe w ośrodkach polskich, oraz w krajach Europy Zachodniej, powstałe w ostatnich latach.

Elements of Home Interior Design Introduced into Modern Office Spaces – Examples and Tendencies

The main topic of the following article is a process of making office spaces look more like home interiors by introducing furniture, decorative elements and finishing material traditionally used in housing. For this article use there are several examples of polish and western European office building analysed, that have been ejected in few las years. There are functional schemes with all the modifications taken into consideration, as well as elements and materials used to arrange interior spaces.

Streszczenie

Tematem artykułu są domy narożne w kwartale zabudowy miejskiej i towarzysząca im wyjątkowość formy wynikająca ze specyfiki ich usytuowania w strukturze miasta. Celem badań jest wykazanie, iż znane z przeszłości rozwiązania próbują być współcześnie implementowane i reinterpretowane na nowych warunkach formalnych i estetycznych. Badania zostały przeprowadzone ze względu na wyjątkową specyfikę przestrzenną formy domu narożnego w zabudowie miejskiej, która jest predestynowana do rozwiązań oryginalnych i od zawsze stanowiła twórczą pokusę do wymyślania kształtów mogących aspirować do miana lokalnego znaku miejsca. Przedmiotem badań są budynki narożne o szeroko rozumianym przeznaczeniu mieszkalnym, których formy mają kluczowy wpływ na rozpoznawalność współtworzonych miejsc. Podstawową metodą badawczą jest analiza wybranych realizacji. Wyniki badań wskazują na różnorodne rozstrzygnięcia przestrzenne brył domów narożnych, dając przesłanki do wypracowania pewnych typologii i  teoretycznych  podstaw projektowania tego rodzaju zabudowy. Na podstawie przeprowadzonych badań wysunięto wnioski dotyczące zasad komponowania atrakcyjnych form domów narożnych. Atrakcyjność ta może być realizowana zarówno w oparciu o rozwiązania zachowawcze i wynikowe, jak i tworzyć czytelny znak miejsca poprzez oryginalne formy, często o ekspresywnym charakterze.

A corner house in an urban block – the sign of a place or towards a form predestined for originality

The topic of the paper are corner houses in an urban block and the accompanying uniqueness of form that results from the specific nature of their location in the urban structure. The study aims to demonstrate that there are currently attempts at implementation and reinterpretation of the solutions known from the past under new formal and aesthetic  conditions. The study was conducted owing to the unique spatial specificity of the form of a corner house in urban development, which is predestined for original solutions and has always been a creative temptation to invent shapes that can aspire to the status of the local sign of a place. The subject of the study is corner buildings with a broadly understood residential purpose whose forms have a key impact on the recognition of co-created places. The basic research method is the analysis of selected developments. The research results indicate various spatial solutions of the bodies of corner houses, giving premises for the formulation of certain typologies and theoretical bases for the  design of this type  of buildings. On the basis of the research, conclusions were drawn on the principles of composing attractive forms of corner houses. This attractiveness can be achieved both by means of conservative and resultant solutions, as well as by creating the legible sign of a place through original forms which are frequently expressive in character.

Streszczenie

Kamienice miały duże znaczenie w Krakowie i pełniały ważne funkcje. Nie tylko pełniły rolę moralną i polityczną. Były stałym miejscem zamieszkania. Jednak w XIX w.” dom w mieście „stanowił jeszcze jedną sferę- rodzinną. Był miejscem egzystencji i spotkań, wyrazem zamożności jego mieszkańców. Taki przykład domu wzorcowego był niewątpliwie właściwy mieszczańskiemu życiu prywatnemu. Występował on w licznych wariantach, różniących się niezliczonymi szczegółami. Możemy mówić o względnej jedności mody życia mieszczańskiego w XIX w. i sposobów zamieszkiwania wzmocnionej stylami architektonicznymi. Przedmiotem moich rozważań będzie złożone społecznie, bardzo różnorodne środowisko kamienicy, które tworzyło odrębny świat. Opierając się jednak na licznych wspomnieniach, na publicystyce prasowej, można starać się odtworzyć rozkład, strukturę społeczną oraz życie codzienne mieszkańców. Kwestia architektury mieszkalnej XIX-wiecznych miast była szeroko badana, ale mało powstało do tej pory prac łączących aspekt architektoniczny ze społeczno-obyczajowy.

A Cracow tenement house as an example of a house in the city. Functioning and life of Cracow tenements at the turn of the 19th and 20th centuries

The tenement houses were very important in Cracow and played important functions. They not only played a moral and political role. They were a permanent place of residence. However, in the nineteenth century, “house in the city” was one more sphere - family. It was a place of existence and meetings, an expression of the wealth of its inhabitants. Such an example of a model house was undoubtedly a good bourgeois private life. He appeared in numerous variants, differing in innumerable details. We can talk about the relative unity of fashion of bourgeois life in the nineteenth century and ways of living reinforced by architectural styles. The subject of my deliberations will be a socially complex, very diverse environment of a tenement house that created a separate world. However, based on numerous memories, on press journalism, one can try to recreate the distribution, social structure and everyday life of the inhabitants. The issue of the residential architecture of 19th century cities has been widely studied, but so far few works have been created connecting the architectural aspect with social and moral aspects.

The article deals with the issue of urban development at the Secession period, it reveals the role of a private estate as an urban-planning unit of the late 19th century – beginning of the 20th century, analyses the specific features of private estates in different cities of Ukraine. The role of the historical and architectural site plans in modern conditions for the preservation of the historical environment of the cities was determined.

With the turn of the millennium, Chinese central government issued arrays of policies targeted to promote virtuous cycles of vitalization in rural areas, mitigate the socio-economic gap with urbanised regions, and face the problem of food security. The current transition is leading China to have an ever-saturated land where the boundaries between human settlements are elusive and blurred, shaping what is scholarly labelled as an urban-rural continuum. The settlement’s schemes realized over the last years, that consists of small or medium size towns as the result of natural villages relocation or new agglomerations, intercepts the call for urbanity, and its related amenities in terms of infrastructure and services – or, in aword, the desire for ahouse in the city – emerging from the marginalized rural citizens. The authors found that such controversial practices are shaping the new Chinese countryside which, conceived as aform of sustainable development by national programs, turned out to impact significantly on the people lifestyle as well as the built environment. Based on several months on-field observations and recent literature, the paper reveals atwo-fold degree of resilience: weak about the real production of space for dwelling and robust about the intangible culture composed by indigenous beliefs and symbolism entangled with the concepts of home and family

Streszczenie

Logika przestrzeni mieszkaniowej zmienia się. Podobnie struktura domu, którego rola we współczesnym mieście komplikuje się. Artykuł zawiera analizę wybranych najnowszych realizacji architektonicznych będącą podstawą do rozważań na temat struktury architektury mieszkaniowej i jej zmianom. Swą skalą obejmuje budynki w gęstej zabudowie miejskiej. Zestawienie odmiennych przykładów pod względem logiki struktury i jej czytelności pozwala postawić pytania: czy zmiana formy i wewnętrznej logiki domu ma wpływ na miasta? Jaka jest rola nietypowych struktur w ich przestrzeni?

In the maze of structure

The logic of living space is changing. Likewise, the structure of a house, whose role in the contemporary city is becoming increasingly complicated. The paper presents an analysis of selected architectural works in the 20th century and the latest ones, constituting the basis for considerations on the structure of residential architecture and its changes. Its scale encompasses buildings in densely built-up urban areas. The juxtaposition of different examples in terms of the logic of the structure and its legibility allows one to ask the following questions: does the change in the form and internal logic of the house affect the cities? What is the role of unusual structures in their space?

Streszczenie

Artykuł jest częścią badań autorki nad tendencjami racjonalistycznymi we współczesnej architekturze mieszkaniowej. Przedmiotem analizy są teorie urbanistyczno-architektoniczne Aldo Rossiego i ich wpływ na projektowaną przez niego architekturę mieszkaniową wielorodzinną różnych typów (kwartał zabudowy, budynek narożny, miejska willa, blok) w Berlinie i Mediolanie.
Aldo Rossi, teoretyk i twórca, badał, a następnie stosował w projektowaniu metodologię, która czerpała informacje o mieście i jego architekturze z przeszłości, z historii i „zbiorowej pamięci”. Tam próbował określić uniwersalne, niezmienne formy i elementy architektoniczne. W swoich badaniach typologicznych szukał następnie połączenia abstrakcyjnego języka geometrii z funkcją (również zgłębianą historycznie), analizował teren, lokalne struktury, materiały, unikalne cechy miejsca. Autorkę interesuje, dlaczego dzieła Rossiego, charakteryzujące się niezwykłym formalizmem i bezkompromisowością, stanowiły w czasie swego powstania i nadal stanowią ważne przykłady, a nawet ikony miejskiej architektury mieszkaniowej. Tekst ma również pokazać, że „dziedzictwo teoretyczne i architektoniczne” Aldo Rossiego może być nadal źródłem inspiracji w rozwiązywaniu problemów stojących przed architekturą. Również dzisiaj twórcy, sięgając po ustalone w przeszłości formy, struktury, typy oraz materiały, mogą kontynuować poszukiwania wartości uniwersalnych w architekturze, biorąc pod uwagę współczesne warunki i potrzeby.
Podjęcie tematu ma zwrócić uwagę na kwestię racjonalizmu jako ogólnej postawy w kształtowaniu miejskiej architektury mieszkaniowej, która może stanowić kompromis pomiędzy przeszłością a teraźniejszością, tradycją a nowością.

Residential architecture of Aldo Rossi – between rationality and poetic

This article is part of the author’s research on rationalist tendencies in contemporary residential architecture. The subject of this analysis are the urban-architectural theories of Aldo Rossi and their influence on the design of various multi-family housing architecture (building quarter, corner building, urban villa, block) in Berlin and Milan.
Aldo Rossi, a theoretician and creator, researched the history and collective memory to draw information - about the city and its architecture -, and then applied this methodology to his design. He tried to define universal, invariable forms and architectural elements. In his typological research, he was looking for a combination of: an abstract language of geometry with a function (also explored historically), analysis of the area, local structures, materials, and unique features of the environment. The author is interested in why Rossi’s works, characterized by unusual formalism and a unwillingness to compromise, during their formation and now, still constitute important examples, or even icons, of urban housing architecture.
The text is also intended to show that Aldo Rossi’s “theoretical and architectural heritage” can still be a source of inspiration in solving the problems facing contemporary architecture. Even today, creators reaching for the forms, structures, types and materials established in the past, may continue to search for universal values in architecture, taking into account contemporary conditions and needs. The objective is to draw attention to the issue of rationalism as a general attitude in shaping urban housing architecture, which may constitute a compromise between the past and the present, tradition and novelty.

Streszczenie

Artykuł ukazuje przebieg zmian, które zaszły w obrębie Kurdwanowa po jego włączeniu do Krakowa. Omówione zostały przekształcenia form architektonicznych oraz układu przestrzennego i funkcjonalnego znajdującego się w historycznych granicach Kurdwanowa, obowiązujących do zmiany granic dzielnic Krakowa w 2008 roku. Uzyskane wyniki są efektem analizy archiwalnej dokumentacji, obserwacji terenowych oraz informacji uzyskanych od mieszkańców Kurdwanowa.
Wieś Kurdwanów została włączona w granice miasta w 1941 roku. Budowa osiedla na niezagospodarowanym wzgórzu powyżej ul.Cechowej została rozpoczęta na przełomie lat 70. i 80.
Kolejnym przełomowym momentem było wybudowanie odcinka południowej obwodnicy Krakowa w 2003 roku. Inwestycja rozdzieliła historyczną wieś na dwie części, niszcząc walory krajobrazowe i więzi społeczne.
Badania przeprowadzono, aby określić przyczyny degradacji dawnej wsi oraz dominacji terenów dotąd pustych. Wynik analizy wskazuje, że głównym czynnikiem były błędy w polityce przestrzennej miasta Krakowa.
Poznanie niekorzystnych procesów zachodzących w obrębie Kurdwanowa, daje szansę na wdrożenie działań zapobiegających dalszej degradacji omawianego obszaru.

Kurdwanów – development or degradation of the village as a result of being included in Krakow

The article presents the changes that took place in the village of Kurdwanów after its inclusion to Krakow. The analysis is carried out for area within the historical borders of Kurdwanów. These borders functioned until the introduction of a new division of the districts of Krakow in 2008. Transformations of architectural forms as well as spatial and functional layout are presented. The results were based on: analysis of archival documentation, observation of the environment and information obtained from the residents of Kurdwanów. The village of Kurdwanów was incorporated into the city in 1941. Construction of the multi-family housing estate began at the turn of the 1970s and 1980s. The housing estate was erected on a previously undeveloped hill above Cechowa Street. As a result, the main street of the village lost its importance.
Another crucial moment was the construction of a section of the southern Krakow bypass in 2003. The investment separated the historic village into two parts. Landscape values and social ties were destroyed.
The research was carried out to determine which processes and activities contributed to the destruction of the old village and the domination of previously empty areas. The result of the analysis indicates that the main factor were errors in the spatial policy of the city of Krakow.
Determination of unfavorable processes in the Kurdwanów’s area gives an opportunity to implement measures to prevent further degradation of the region.

Streszczenie

Tematem artykułu są badania wielorodzinnej architektury mieszkaniowej, której powstanie po 1989 r. powiązane jest z procesami urbanizacji obrzeżnych terenów aglomeracji szczecińskiej. Wybrane, reprezentatywne przykłady poddano analizie ze względu na cechy kompozycji urbanistycznej. W artykule dokonano opisu kolejnych faz rozwoju aglomeracji szczecińskiej od końca XIX w. do czasów współczesnych w kontekście zmian form wielorodzinnej architektury mieszkaniowej, powstającej na obszarach podmiejskich. Dla potrzeb opracowania wprowadzono typologię rozwiązań ze względu na wielkość i rodzaj kompozycji. Omówiono problemy powstawania nowej architektury mieszkaniowej na obszarach byłych wsi, adaptacje i rozbudowy byłych zespołów majątków ziemskich i założeń przemysłowych. Omówiono także wpływ form procesów inwestycyjnych na kształt rozwiązań przestrzennych, oraz omówiono perspektywy dalszego rozwoju.

Suburban Housing: Multifamily residential architecture as an element of urbanization in peripheral areas of the Szczecin agglomeration in the late 20th and early 21st century

The subject of the paper is the study of multifamily residential architecture, which was developed after 1989 and is directly related to the urbanization processes in the Szczecin agglomeration. Selected and representative examples were analyzed in terms of their characteristics of urban composition. The article describes the consecutive stages of development of the Szczecin agglomeration from the end of the 19th century to the present day in the context of changes in the shapes of multifamily residential architecture, emerging in suburban areas. For the purposes of the paper, typology of solutions was introduced based on the size and type of composition. Difficulties of creating new residential architecture in the areas of former villages, adaptations and extensions of former complexes of land estates and industrial complexes were discussed. The impact of the forms of investment processes on the shape of spatial solutions is also discussed, as well as the prospects for further development.

Streszczenie

Celem pracy jest ustalenie czy, a jeśli tak to w jaki sposób, najemcy społecznego budownictwa czynszowego, dopasowują przestrzeń zamieszkania do swoich potrzeb oraz czy restrykcyjny regulamin porządku domowego ogranicza jej symboliczną identyfikację. Przedmiotem badań jest dwubudynkowy zespół mieszkaniowy Szczecińskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego (STBS), a w nim stan zagospodarowania widocznych przestrzeni rekreacyjnych (balkonów, loggi i przedogródków) po 10 latach od zasiedlenia. Przeprowadzone badania wskazują, że budownictwo czynszowe nie jest pozbawione praktyk charakterystycznych dla prawa własności. W rekreacyjnej przestrzeni mieszkaniowej postępuje proces zmian, które manifestują prywatność i strzeżenie granic, potrzebę izolacji i osobności, sprzyjają prezentacji widocznych elementów lokali, manifestują terytorialność, budują tożsamość z miejscem oraz personalizują przestrzeń. Obserwowana lokatorska rearanżacja przestrzeni mieści się w granicach określonych zasadami regulaminu porządku domowego.

Rearrangement of a housing estate by the tenants of social rental construction

The purpose of the paper is to determine whether, and if so how, the tenants of social rental construction adjust the living space to their needs and whether restrictive housekeeping regulations restrict its symbolic identification. The subject of the analysis is a two-building housing complex of the Szczecin Society of Social Housing (STBS), and in it the  tate of development of visible recreational spaces (balconies, loggias and frontyards) after 10 years from settlement. The research carried out indicates that the rental construction is not devoid of practices characteristic of property rights. In the recreational housing area there is a process of change that manifests privacy and border guarding, the need for isolation and separation, favors the presentation of visible elements of premises, manifest territoriality, build identity with the place and personalize space. The observed space rearrangement is within the limits defined by the rules of the housekeeping regulations.

Streszczenie

Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniom związanym z miejscem zamieszkania człowieka w środowisku miejskim. We współcześnie kształtowanych przestrzeniach miejskich nadrzędną rolę pełnią miejsca przeznaczone do zamieszkania przez człowieka. Charakteryzują je szczególnie walory związane z pięknem oraz kompozycją przestrzenną, a także optymalne rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne mieszkań / domów w powiązaniu z otoczeniem natury i architektury.

Man’s place of residence in the urban environment

This article has been devoted to matters associated with man’s place of residence in the urban environment. In currently designed urban spaces, places assigned for human housing play a dominant role. They are characterised by assets associated with beauty and spatial composition and featuring optimal functional and spatial solutions in apartments and houses, linked with natural and architectural surroundings.