Zmiany demograficzne, jakie możemy obecnie odnotować w społeczeństwie, mają charakter bezprecedensowy: jeszcze nigdy w historii liczba mieszkańców naszego świata nie powiększała się tak gwałtownie a jednocześnie – średnia wieku ludności nie była tak wysoka. Szacuje się, że już w tym momencie grupa osób powyżej sześćdziesiątego roku życia to około 500 milionów w skali świata, a do roku 2050 proporcja osób starszych najprawdopodobniej niemal się podwoi, stanowiąc ponad 1/5 całej populacji. Istnieje wiele definicji miasta inteligentnego: różnią się one rozłożeniem akcentów – jedne z nich zwracają uwagę głównie na kwestie technologiczne, inne – na zagadnienia społeczne. Współczesne miasta coraz częściej wykorzystują inteligentne rozwiązania i technologie, a miarą ich racjonalnego stosowania jest wskaźnik jakości życia mieszkańców. Co istotne – wszystkich mieszkańców, niezależnie od ich możliwości i sprawności. Z dużą pewnością założyć można, że miasto inteligentne jest więc miastem dostępnym i przyjaznym.Artykuł ma na celu analizę tych spośród stosowanych rozwiązań i polityk miejskich współczesnych smart cities, które w bezpośrednisposób wpływają na jakość życia mieszkańców starszych i z niepełnosprawnością.

Smart City – Accessible City. Newest urban technologies as a framework of universal design

Pojęcie smart city jest obecnie jednym z bardziej popularnych i chwytliwych haseł związanych z procesem rozwoju tkanki miejskiej. Zjawisko to, pomimo iż dotyczy procesów będących przedmiotem zainteresowań architekta/ urbanisty, wykracza poza obszar jego kompetencji. Jest ono przejawem inteligentnej rzeczywistości opartej na cyfrowych sieciach i zachodzących w nich interakcjach. Jej pojawienie się zostało przewidziane pod koniec lat 80. przez dwie koncepcje: wszechobecnego przetwarzania danych i Internetu Rzeczy/Internetu Wszechrzeczy. Infrastruktura inteligentnego miasta czy budynku nie jest kolejną „branżą” uczestniczącą w procesie projektowym. To szerokie innowacyjne spojrzenie, narzędzie, które oddziałuje wszechstronnie na różne aspekty struktury miasta, także społeczne. Cyfrowa rzeczywistość w postaci sieci urządzeń, czujników i aplikacji powiązanych z Internetem stanowi inteligentną przestrzeń, które wpływa na nasze życie i równocześnie umożliwia wpływ na kształtowanie zmian w realnym świecie.

Smart space – between a smart building and a smart city

Abstract

Nowadays, the term ‘smart city’ is one of the most popular and catchy phrases concerning the process of development of the urban tissue. Despite the fact that this phenomenon refers to processes which fall into the scope of interests of an architect / an urban planner, it goes beyond the competence of these professions. It is a manifest of smart reality based on digital networks and interactions that happen within them. Its occurrence was predicted in late 1980s by two concepts: the concept of ubiquitous computing, and the concept of the Internet of Things / Internet of Everything. Infrastructure of an intelligent city or building is not yet another ‘specialty’ taken into account in the course of designing. It is a broad, innovative approach, a tool which exerts a comprehensive influence on different aspects of the urban structure, including the social ones. Digital reality, manifested in networks of devices, sensors, and applications connected to the Internet, constitutes a smart space, which influences our lives, and simultaneously enables us to influence changes in the real world.

Artykuł podejmuje temat idei smart city oraz sposobu jej wdrożenia na przykładzie obiektu firmy Siemens – The Crystal w Londynie. Budynek ten jest jednocześnie obiektem typu smart building, jak i przestrzenią wystawienniczą prezentująca smart city w trzech, powiązanych ze sobą, skalach: mega, makro i mikro. Pierwsza z nich odnosi się do globalnych uwarunkowań kształtujących współczesne miasta, takich jak: coraz szybsza urbanizacja wraz z rosnącym znaczeniem miast, zmiany klimatu oraz zmiany demograficzne. Skala makro odnosi się do współczesnych miast: ich formy urbanistycznej, czy użytych instrumentów planistycznych. Skala mikro akcentuje perspektywę mieszkańca danego miasta oraz postrzeganie przez niego przestrzeni miejskiej. Autor stawia pytanie, czy zastosowana systematyka i zaprezentowane kierunki wdrażania idei smart cityopartej na modelu przedstawionym w pawilonie wystawowym firmy Siemens mogą stanowić wyznacznik przy transformacji danego ośrodka.

The Crystal in London – a new determinant in creating smart cities?

Abstract

The article tackles a problem of the smart city idea and how it has been implemented on the example of the Siemens’ building- The Crystal in London. The building is simultaneously a smart building, as well as an exhibition space presenting the smart city idea in three interconnected scales: mega, macro and micro. The mega area looks at the global megatrends which shape contemporary cities, such as: rapid urbanization with the growing importance of cities; climate change and demographic change. The macro scale refers to contemporary cities: their urban form and planning methods. The micro scale emphasizes the perspective of a inhabitant of a given city and their perception of urban space. The author poses a question whether the applied systematics and the smart city methods presented in the Siemens’ building may be a determinant in cities’ transformation.

Kształtowanie miast nowoczesnych, funkcjonalnych, produktywnych i jednocześnie zrównoważonych przyrodniczo jest jednym z największych wyzwań współczesnej urbanistyki. Zaburzenia przestrzenne i wynikające z nich negatywne konsekwencje ekonomiczne i społeczne każą poszukiwać rozwiązań wychodzących naprzeciw tego typu problemom. Koncepcja miejskich sieci ekologicznych opartych na zintegrowanym systemie miejskiej zieleni publicznej pozwala sukcesywnie rewitalizować przestrzeń miasta i czynić go nowoczesnym, ale też przyjaznym mieszkańcom. Artykuł traktuje miasto nowoczesne jako miasto innowacyjne nie w sensie technologicznym, ale biorąc pod uwagę kapitał społeczny. Stanowi próbę oceny czy i w jaki sposób krajobraz miasta, a przede wszystkim zielone struktury w mieście wpływają na innowacyjność społeczności je zamieszkujących.

Do innovations need greenery? About 10 most influential cities in the world

Abstract

Developing modern functional productive and at the same time sustainable cities is one of the greatest challenges of modern urban planning. Spatial disturbances and the resulting negative economic and social consequences have prompted the search for solutions to these issues. The concept of urban ecological networks based on an integrated urban public green system allows successively to revitalize the city space and make it modern but also friendly to the inhabitants.The paper perceives the modern city as innovative not in a technological sense, but in terms of social capital. It attempts to assess whether and how the city’s landscape and, above all, the green structures in the city affect the innovativeness of the communities inhabiting them.

Działania inwestycyjno-remontowe i zmiany funkcjonalne określone są na Starym Mieście w Bydgoszczy przez obowiązujące lokalne akty prawne, w których w większym stopniu zajęto się tkanką materialną, niż aspektem ludzkim. Celem pracy jest przedstawienie znaczenia miejsca, jako przestrzeni identyfikowanej przez aktywność wspólnoty. Przeprowadzono analizę literatury przedmiotu, badanie przepisów obowiązujących w Bydgoszczy dotyczących starówki i obserwacje in situ. Dokonano przeglądu działających stowarzyszeń i grup lokalnych, ich struktury i profilu działania. Okazuje się, że rewitalizacja przez nadanie nowego charakteru społecznego miejscom, może być realizowana dzięki młodym wspólnotom łączącym aktywność ruchów miejskich, interakcje z mieszkańcami, kreatywność liderów. Aktywność w dziedzinie kultury i sztuki, wielowątkowe wsparcie administracji miejskiej oraz szeroki wachlarz dostępnych programów finansujących może zmienić wygląd ulic, nie tylko kamienic administrowanych przez miasto.

Centre of Bydgoszcz – a search of the place’s identity through building local communities

Abstract

Investing-reconstructing actions and functional changes are set in the Old Town of Bydgoszcz by current law policies, where there is more about material tissue, than the human aspect. The goal of this work is to present the meaning of the place and a space identified through the activity of the community. What was conducted, it was the analysis of literature, research of Bydgoszcz’s current policies regarding Old Market and in situ observations. The review of active communities and local groups, their structure and profile of actions, have been made. It has turned out, that revitalization through giving a new social character to places can be realized thanks to young communities, which consists of city movements’ activities, interactions with citizens and leaders’ creativity. The activity in the matter of art and culture, multilayered support of town hall and vast array of available financial programs can change the look of the streets, not only the tenement houses.

The real value of BIM, as a method, is partially undiscovered and require deeper understanding of what real potentialities are and how to take advantage of them in the professional activities. More than ever before the collaboration between engineers, architects and technicians is promoted thanks to BIM. On top of this, the construction industry has realized that the main weakness for decades were the lack of effective communication through reliable and timely channels. Naming BIM, the entire design process should be revised, because we should finally accept that the cooperation, communications and sharing are the seminal elements of the success. This paper, starting with these premise, will present and analyze some good examples of BIM designed projects realised recently in Italy, as the Unicredit Pavilion in Milan by Architetto Michele De Lucchi and the Forti HQ in Pisa by ATIproject that marge smart building processes with environmental targets and a new vision for the urban fabric quality.

Miasta typu smart są efektem rozwoju technik innowacyjnych i całego sektora badań w zakresie zaawansowanych technologii. Liczne globalne firmy są zainteresowane sprzedażą swoich produktów, które są adresowane i przystosowywane do rozwiązań miejskich. Obserwując rozwój miast inteligentnych wyróżnić można rozmaite etapy wprowadzania produktów zaawansowanych technologicznie do codziennego życia miasta, a z czasem także do kreacji rożnej wielkości założeń urbanistycznych a nawet całych miast. Wprowadzanie tych produktów związane jest także z prowadzonymi badaniami społeczności miejskich i ich adaptacji do przyjmowania coraz nowszych rozwiązać.W artykule zostanie przedstawionych, wyróżnionych przez autorkę sześć etapów rozwoju miast typu smart popartych przykładami głównie z terenu Europy, oraz ich ilustracjami.

Stages of development of smart cities

Abstract

Smart cities are the result of the development of innovative techniques and the entire advanced technology research sector. Numerous global companies are interested in selling their products, which are addressed and adapted to urban solutions. By observing the development of smart cities, you can distinguish the various stages of introducing technologically advanced products to the everyday life of the city, and over time also the creation of different sizes of urban assumptions and even cities. The introduction of these products is also related to ongoing research in urban communities and their adaptation to take more and newer fix. The paper will be presented, distinguished by the author of six stages in the development of smart cities supported by examples mainly from Europe, and their illustrations.

Building Information Modeling usprawnia projektowanie, budowę i zarządzanie cyklem życia wszystkich obiektów środowiska budowlanego. Celem jest tworzenie cyfrowego modelu, który przedstawia skoordynowane, wiarygodne informacje o projekcie budowlanym na różnych etapach jego realizacji. Płaska dokumentacja techniczna jest zastąpiona cyfrowym modelem 3D. Model przedstawia zapisane cyfrowo odzwierciedlenie fizycznych i funkcjonalnych właściwości obiektu. BIM umożliwia projektantom podejmowanie trafnych, szybkich i świadomych decyzji, dzięki którym podnoszona jest jakość projektu. Technologia pomaga w różnych środowiskach przewidywać konsekwencje podjętych decyzji. Zgromadzone dane możemy porównywać, analizować, wykrywać kolizje i nanosić zmiany. Zmniejsza się ilość błędów, skraca się czas analiz i na każdym etapie pracy z projektem możemy dopracowywać poszczególne elementy. Model umożliwia współpracę w jednym standardzie we wszystkich branżach, które biorą udział w procesie projektowym.

The role of digital tools in architectural design

Summary

Building Information Modelling (BIM) streamlines the design, construction, and lifecycle management of all building environments. The goal is to create a digital model that provides coordinated, reliable information on the construction project at various stages of its implementation. The two-dimensional technical documentation is replaced by a digital 3D model. The model shows the digitally rendered physical and functional properties of the object. BIM enables designers to make relevant, quick and informed decisions that enhance the quality of the project. Technology helps to predict the consequences of the decisions in different environments. The collected data can be compared, analyzed, cleared for collision, and modified. The number of errors is reduced, the analysis time is reduced, and specific elements can be fine-tuned at each stage of the project. The model enables one-stop collaboration in all industries involved in the design process.

Oprócz wpisania się w witruwiańską triadę, projektowanie wymaga dziś uwzględnienia takich czynników jak: kontekst, zasady zrównoważonego projektowania, oddziaływanie na środowisko, nastroje społeczne. Współczesne oceanaria muszą spełniać te założenia, będąc równocześnie niezwykle skomplikowanymi budynkami/kompleksami. Zastosowanie rozwiązań smart building, a także projektowanie w technologii BIM pomaga osiągnąć zamierzone cele w zakresie kształtowania oceanariów i spełnić wymagania zaostrzających się norm.

Oceanariums. Intelligent Technologies, Sustainable Solutions

Abstract

Besides the need to be inscribed in the Vitruvian Triad, designing of today requires that more factors are taken into account, such as context, principles of sustainable design, the effect on the environment, the public mood. Contemporary oceanariums must fulfill these assumptions, and at the same time they are extremely complicated buildings / projects. The application of smart building solutions, as well as designing in the BIM technology, allows to achieve the planned goals in the scope of designing oceanariums and to satisfy the requirements of the more and more strict standards.

Projekty smart wkraczają w otaczającą rzeczywistość coraz prężniej. Coraz śmielsze i nowocześniejsze rozwiązania wspomagają życie człowieka, sprawiają, iż przebywamy w coraz bardziej ekologicznym świecie, stwarzają pomost pomiędzy życiem fizycznym a wirtualnymi elementami, bez których dzisiejszy świat w zasadzie obejść się nie może. Jedną z prób dostosowania terenu do nowoczesnego świata jest koncepcja zagospodarowania terenów wokół zbiornika wodnego w Krakowie. W założeniu, przestrzeń tutaj stać się ma nowoczesną platformą rekreacyjną – rozwiązaniem, które połączy realny odpoczynek z nierzeczywistym, ale istniejącym już, światem nowoczesnych technologii. Przy okazji będzie bezpieczny dla środowiska, nienaruszający równowagi ekologicznej, a materiały użyte w projekcie będą zgodne z naturą. Ze względu na fakt, że projekt jest obecnie przed etapem projektu budowlanego, nie ma pewności, czy taki eksperyment się uda, czy inwestorowi wystarczy energii i funduszy, by realizować powyższe założenia, czy urzędy przy wydawaniu pozwoleń wodnoprawnych i decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych nie sprofilują rozwiązań w innym niż przewidywany przez projektanta i inwestora kierunek. Warto jednak dokładniej przyjrzeć się proponowanym rozwiązaniom już teraz.

Friendly design. Smart in the recreation area

Abstract

Smart projects enter the surrounding reality. Increasingly bolder and more modern solutions support human life, make us live in an increasingly ecological world, create a bridge between physical life and virtual elements. One of the attempts to adjust the area to the modern world is the concept of development of the area around the water reservoir in Krakow. In the premise, the space here has become a modern leisure platform – a solution that will combine real rest with the unreal but already existing world of modern technology. It will be environmentally safe, balanced ecologically and materials used in the project will be in harmony with nature. Due to the fact that the project is currently in progress before the construction phase, there is no certainty that such an experiment will succeed or whether the investor will have enough energy and funds to implement the above assumptions, whether issuing water permits office and environmental determinations do not profess solutions in other than expected by the designer and investor direction. However, it is worthwhile to take a closer look at the proposed solutions.

Dynamiczny proces urbanizacji zmusza współczesnych urbanistów do całkowitego przeprojektowania mechanizmów planowania przestrzennego. Kreowanie jednostek wysoko wyspecjalizowanych technologicznie wydaje się być odpowiednim kierunkiem, umożliwiającym rozwiązanie problemów współczesnych miast. Województwo podkarpackie stanowi przykład tworzenia jednostki opierającej plany rozwoju na technologii lotniczej – 90 % krajowej produkcji przemysłu lotniczego znajduje się w regionie. Sytuacja ta wygenerowała potrzebę stworzenia budynku lotniska oraz Centrum Wystawienniczo- Kongresowego w Jasionce, które przez swoją architekturę i rozwiązania technologiczne podniosą rangę oraz atrakcyjność regionu. Uczestnictwo w procesie projektowania umożliwiło wykonanie analiz urbanistycznych i architektonicznych badanego obszaru. Warto podkreślić, że zjawisko jest unikatowe w skali kraju, wymagające nieszablonowego podejścia wszystkich członków procesu projektowego.

Controlling region’s development through modern architecture on example of Rzeszow and the airport area

Aplikacje mobilne pozwalają na zwiększoną interakcję pomiędzy mieszkańcami z miasta a miejscem, w którym żyją. Łatwiejszy dostęp do informacji pozwala ludziom w bardziej dynamiczny sposób reagować na zachodzące w ich otoczeniu zmiany. Z drugiej strony władze miejskie dzięki uzyskanym danym mogą w coraz bardziej racjonalny sposób planować swoje inwestycje i kierować rozwojem miasta. Mają też ułatwioną drogę do komunikowania się ze społeczeństwem i zdobywania informacji zwrotnych. Dzięki urządzeniom mobilnym i zainstalowanym na nich aplikacjom wiele czynności, które jeszcze na początku lat 90. XX wieku wydawały się niemożliwe do realizacji, stało się dostępne z poziomu zwykłego użytkownika telefonu komórkowego. Zastosowanie aplikacji mobilnych widzimy w wielu dziedzinach. Szczególnie ważnymi z perspektywy urbanistyki wydają się transport, ochrona środowiska oraz ochrona zdrowia (ułatwienia dla osób chorych i niepełnosprawnych).

Role of mobile applications in the shaping of the modern city

Abstract

Mobile applications enable increased interaction between the residents of a city and the place in which they live. Easier access to information allows people to react to the changes that occur in their environment more dynamically. On the other hand, municipal authorities, thanks to the data that they collect, are able to increase the rationality of the way in which they plan their projects and their city’s development. They also have an easier way of communicating with the public, as well as of getting feedback. Thanks to mobile devices and the applications that are installed on them, many activities that were thought to be impossible in the beginning of the 1990’s are now accessible at the level of an ordinary cellphone user. We can observe the use of mobile applications in numerous disciplines. From the point of view of urban design, the most important ones are transport, the protection of the environment and healthcare (advantages for sick and disabled persons).

Procesy globalne, obejmujące wszystkie dziedziny życia nie pozostawiają na uboczu również architekturę. W interesach naukowej wspólnoty jest wyprzedzenie i prognozowanie procesów społecznych. Podczas analizy problemów i tendencji teraźniejszości powstaje nie tylko problem naukowej obserwacji, ale i potrzeba uporządkowywania i skierowywania obiektywnych procesów do potrzebnego i pożytecznego społeczeństwu łożyska. Jednym z takich globalnych zjawisk jest fala międzynarodowej nieuregulowanej migracji, architektoniczny aspekt danego zjawiska zasługuje na oddzielne badanie i wyodrębnienie.

Integration of migrants into the structure of the city and society

Abstract

Global processes that cover all areas of life do not leave aside architecture as well. Interests of the scientific community have the forecast and prediction of social processes. Analyzing the present problems and trends appears not only the problem of scientific observation, but also the need for ordering and directing objective processes in the necessary channel useful for society. One of such global phenomena is a wave of unregulated international migration, the architectural aspect of this phenomenon deserves a separate study and separation.

The article analyzes the peculiarities of architectural and space-planning organization of campuses in Christian higher educational instutions as based on the example of the Catholic University of America in Washington, depicts the history of the university establishment process, outlines the development of its architecture within the perspectives of time and space, highlights the major tendecies that define the formation of architecture of buildings, facilities and spaces in contemporary higher educational institutions, which carry out their educational and scientific activities under the guidance of the Christian Catholic Church ideology.

Tematem artykułu jest próba refleksji nad rozwiązaniami stosowanymi we współczesnej architekturze w zakresie aktywnych elewacji i ich konsekwencji dla formy i funkcji obiektu. W perspektywie historycznej przenalizowano proces zmian znaczenia elewacji w architekturze okresu modernizmu, postmodernizmu, oraz rozwiązaniach najnowszych. W artykule omówiono wybrane przykłady związane z zastosowaniem fasad kurtynowych i ścian dwupowłokowych, ornamentyką na elewacjach szklonych, dozowaniem dostępu światła naturalnego, powłokami i membranami, interaktywnymi iluminacjami i multimediami, łączeniem elewacji interaktywnych z zielenią. W końcowej części podsumowano przeprowadzone rozważania.

Active elevations as an element that influences functional and formal solutions in contemporary architecture (chosen issues)

Abstract 

The subject of this article is an attempt to reflect upon active elevations’ solutions used in modern architecture and the consequences for form and function of a building. The process of changing the importance in modern, postmodern and contemporary architecture was analysed in historical perspective. In this article the author elaborates chosen examples that are connected with using solutions such as curtain- and two–layered walls, glass elevations’ ornamentation, controlled access to daylight, tensile structures and membranes, interactive illuminations and their connection with vegetation. The last segment contains the summarized reflection on this matter.

Obszary miejskie, które korzystają z technologii informacyjnych w celu rozwiązania różnorodnych problemów społecznych, gospodarczych i środowiskowych, a jednocześnie tworzą trwały rozwój gospodarczy i wysoką jakości życia, są określane jako „miasta inteligentne”.Wielką uciążliwością wszystkich współczesnych aglomeracji jest problem wzmagającego się ruchu ulicznego. Specyfika dynamiki ruchu, jak najbardziej nadaje się do próby ujarzmienia go, co polega na zaprogramowaniu logistyki, czyli takim kierowaniu uczestnikami ruchu, aby zmniejszyć zagęszczenie i zlikwidować „puste przebiegi”. To jest właśnie pole do działań dla technologii smart (inteligentnych rozwiązań).

New York – Smart Solutions in Freight Transportation and Bicycle Traffic

Abstract

Urban areas which use information technologies in order to solve different social, economic, and environmental issues, and at the same time create durable economic development and high quality of life, are referred to as ‘smart cities’. A great nuisance for all contemporary agglomerations is the problem of the growing street traffic. Owing to the specificity of the dynamics of traffic, attempts at taming it can be undertaken, consisting in logistics programming, that is in managing traffic participants so as to reduce their density and liquidate ‘empty rides’. And this is the field of action for smart technologies (smart solutions). 

The Secession style was the last style with the highly expressed artist’s individuality not only in architecture, paintings but also in lighting devices. One of the sources of the European Secession was the Japanese art: the inspiration that Japanese artists drew from nature, using its lines and forms was quickly assimilated by their European counterparts. The original features of Secession style in Ukraine present not only in facade’s composition, decor but also in original lamps – for example in the interiors of the House of Chimaeras (in the entrance hall) or of the Kachkovsky Clinic stairwell, connected with the idea of “Gesamtkunstwerk” – the total space of art. During the time of Vladislav Gorodetsky, the author of the House of Chimaeras all the lamps in his own unusual house were designed by the author. During the restoring of the House with Chimaeras specialists of the “Ukrrestavratsiya” corporation restored and reconstructed interior’s elements according to the author’s drawings or in the same style.

Projektowanie przestrzeni publicznej, w tym środowiska mieszkaniowego, powinno uwzględniać badania i prognozy demograficzne, dotyczące pozycji ludzi starszych we współczesnym świecie. W związku z powszechnym zjawiskiem starzenia się społeczeństw europejskich istnieje potrzeba dostosowania architektury do potrzeb starszych osób. W podejściu do kształtowania przestrzeni publicznej oraz właściwych form mieszkaniowych dla seniorów i niepełnosprawnych nastąpiła w dzisiejszych czasach wyraźna poprawa, niestety w rzeczywistości polskiej nie wszystkie zapisy konstytucyjne znajdują potwierdzenie a bariery architektoniczne są dla ludzi starszych nie do pokonania, co sprzyja izolacji tej grupy społecznej. Opierając się na badaniach można dokonać podziału na osoby starsze mieszkające we własnym domu – samodzielne, korzystające z Domów Dziennych, korzystające z usług Opieki Domowej oraz korzystające z domów opieki – w formule independent living, assisted living, Dom Opieki. Te ostatnie cieszą się na Zachodzie coraz większą popularnością, gdzie powstają całe centra dostosowane do potrzeb mieszkających w nich samodzielnie osób starszych.

Istnieje wiele przykładów zastosowania innowacyjnych form architektonicznych przeznaczonych i dostosowanych do konkretnej społeczności starszych ludzi, których potrzeby, wartości i styl życia są specyficzne. Warto wspomnieć Nursing home in Alcacer do Sal czy Santa Rita Geriatric Center. O ile pierwszy kompleks wygląda imponująco na zewnątrz i wtapia się naturalnie w topografię działki, to jednak dominująca biel przywodzi na myśl szpital. Druga realizacja może mniej atrakcyjna zewnętrznie w zamierzeniu architekta miała być optymistyczna, zachęcać do życia i stwarzać atmosferę witalności. W Polsce największą popularnością ciszą się miniplacówki, Rodzinne Domy Pomocy Społecznej, albo Osiedla dla Seniorów. Dzięki funduszom unijnym powstało wiele programów i społecznych inicjatyw, mających na celu aktywizację ludzi po 60. roku życia. Można i w naszym kraju odnaleźć przykłady ośrodków dla seniorów, np. Dom Opieki TriVita Care w Porąbce, którego bryła zewnętrzna wypada dość przeciętnie na tle światowych realizacji architektonicznych, niemniej otoczenie, malownicze widoki, oddalenie od zgiełku miast sprzyja dobremu samopoczuciu seniorów. Interesującą alternatywą może okazać się Dom Seniora na Osiedlu Nowe Żerniki we Wrocławiu. Ten projekt jest próbą połączenia na wspólnym osiedlu potrzeb trzech pokoleń – seniorów, dorosłych i dzieci. Ważne wydaje się w kontekście prognoz demograficznych poszukiwanie rozwiązań systemowych, a nie pojedynczych pomysłów i opracowań architektonicznych. Idea integracji i adaptacji przestrzeni publicznych do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych powinna stać się faktem.

Designing for the Elderly and the Disabled

Abstract

Designing public spaces, including housing environment, should take into account demographic studies and forecasts relating to the position of older people in the contemporary world. Due to the common phenomenon of aging in European societies, there is a need to adjust architecture to the needs of the elderly. Nowadays, there has been a clear improvement in the approach to designing public spaces and appropriate residential forms for senior citizens and disabled people. Regrettably, in the Polish reality not all constitutional provisions are acknowledged, and architectural barriers are impossible to overcome for the elderly, which causes isolation of this social group. On the basis of relevant research, a division could be made into two groups of people: the elderly who live in their own homes – independently, people using Day Care Centres, using Home Care services, and using nursing homes – in the formula of independent living, assisted living, and nursing home. The latter are getting more and more popular in western countries, where entire centres are built, adjusted to the needs of the elderly who live in them independently. There are many examples of the application of innovative architectural forms intended for and adjusted to a specific community of elderly people, whose needs, values, and lifestyle are specific. It is worth mentioning the nursing home in Alcácer do Sal, or Santa Rita Geriatric Center. Whereas the former complex looks very impressive from the outside and it naturally blends in the topography of the land, the dominating white brings associations with a hospital. The other project, perhaps less attractive from the outside, was designed by the architect as an optimistic place, encouraging to go on living, and creating the atmosphere of vitality. In Poland, the most popular are small facilities, family social welfare centres, or housing estates for senior citizens. Thanks to EU funds there are many programmes and social initiatives whose goal is to activate people aged >60. In our country, too, we can find examples of centres for senior citizens, e.g. the TriVita Care Nursing Home in Porąbka, the external form of which seems quite mediocre when compared to architectural projects implemented globally; nevertheless, the surrounding area, picturesque views, the distance from the hustle and bustle of cities fosters the sense of wellness of senior citizens. An interesting alternative could be the Senior Home in the Nowe Żerniki housing estate in Wrocław. This project is an attempt to combine the needs of three generations: senior citizens, adults, and children in one housing estate. In the context of demographic forecasts, the search of systemic solutions, and not one-off architectural concepts and studies, seems to be particularly important. The concept of integration and adaptation of public spaces to the needs of the elderly and the disabled should become a fact.

Enoturystyka to jedna z najszybciej rozwijających gałęzi turystyki w ostatnich latach. Ważnym aspektem turystyki winiarskiej jest fakt, że branża ta nastawiona jest na świadomego odbiorcę, dlatego istotne jest, aby ośrodki winiarskie miały odpowiednio przygotowane zaplecze i funkcjonalność umożliwiające turystom zgłębianie wiedzy i możliwość obserwacji produkcji wina na każdym jej etapie. Celem artykułu jest wskazanie ścisłej zależności między przebiegiem procesu projektowego i jakością architektury winnicy a rozwojem turystyki winiarskiej.

Role of architecture in the development of enotourism

Abstract

Enotourism is one of the fastest growing branches of tourism in recent years. An important aspect of wine tourism is that the industry is geared towards a conscious consumer, so it is important that wine centers have adequate facilities and functionality to enable tourists to explore the knowledge and ability to observe wine production at every stage. The aim of the article is to indicate the close relationship between the course of the design process and the quality of the vineyard architecture and the development of wine tourism.

XXI wiek przyniósł w dziedzinie projektowania rewolucję większą niż miała miejsce przy zamianie deski kreślarskiej na oprogramowanie komputerowe CAD. Mamy do czynienia z niezwykle dynamicznym rozwojem technologii oraz koniecznością stosowania się do wymogów związanych z projektowaniem zrównoważonym. Projektowanie zrównoważone wymaga ścisłej koordynacji na wszystkich etapach i w obrębie wszystkich biorących w nim udział specjalności. Pojawiły się więc narzędzia wspomagające w postaci oprogramowania w standardzie BIM (Building Information Modeling). Umożliwia ono już na bardzo wczesnych etapach opracowywania koncepcji budynku wprowadzenie szeregu istotnych parametrów i wykonanie wstępnych analiz służących zrównoważonemu projektowaniu. Wyniki tych analiz pozwalają na skorygowanie przyjętych założeń projektowych i ich optymalizację. Nauczanie projektowania zrównoważonego w oparciu o te technologie jest dziś niezwykle pomocne dla architektów i inżynierów, a w przyszłości może się stać nieodzowne. Dlatego edukacja w tym zakresie oraz integracja projektowania urbanistyczno-architektonicznego oraz budowlanego wydaje się być konieczna już od pierwszych lat studiów na wydziałach architektury.

Integrated sustainable design