Celem artykułu jest szerokie ujęcie problemu transkrypcji aktu urodzenia dziecka pary jednopłciowej. Pochylając się nad tym tematem, należy zauważyć, że nieodłącznym dla debaty w tej sprawie jest przede wszystkim dobro dziecka immamentnie związane z prawami człowieka. W opracowaniu zostaje ukazane, że w związku z brakiem transkrypcji człowiek jest traktowany przez władze publiczne jako obywatel „kategorii B”, a praktyczny aspekt posiadania polskiego aktu urodzenia jest niezwykle ważny w życiu codziennym. Artykuł wykazuje, że światopoglądowe kwestie powinny zostać odrzucone w imię dobra dziecka, zwłaszcza jako obywatela państwa. Główna oś opracowania opiera się na ukazaniu argumentów przeciwników i zwolenników ww. transkrypcji, ze szczególnym ujęciem konstytucyjnoprawnego pojęcia rodziny. Przeprowadzona analiza orzecznictwa ukazuje odmienne podejście do dopuszczalności dokonania transkrypcji aktu urodzenia dziecka pary nieheteronormatywnej. Artykuł ukazuje również relewantną pozycję Rzecznika Praw Obywatelskich w czuwaniu nad przestrzeganiem podstawowych praw człowieka.

Ograniczenia wprowadzone w związku z pandemią COVID-19, szczególnie uderzyły w sektor transportowy oraz turystyczny. Nietypowa sytuacja pandemiczna ujawniła mankamenty obecnych regulacji oraz konieczność dalszej harmonizacji przepisów prawa na poziomie Unii Europejskiej. Europejska sieć ECC-net stanowi ważny element ułatwiający mieszkańcom Unii Europejskiej, Islandii oraz Norwegii polubowne dochodzenie roszczeń konsumenckich, wynikających z zawartej umowy przewozu lotniczego. W przedmiotowym opracowaniu autorka skupia się na przedstawieniu obecnych ram prawnych regulujących prawa pasażera, problemach jakie ujawniła pandemia COVID-19 oraz obecnym systemie dochodzenia roszczeń pasażerskich w Polsce w ujęciu instytucjonalnym.

Unia Europejska wraz z Radą Europy i Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, tworzy regionalny, europejski system ochrony praw człowieka. Po wielu latach postępującej integracji europejskiej w roku 2000 została proklamowana Karta Praw Podstawowych.

Ten nowoczesny dokument skupiający przepisy prawa międzynarodowego jest obecnie podstawowym dokumentem regulującym ochronę praw człowieka w ramach UE. Choć pierwotnie akt był tylko deklaracją o charakterze politycznym, to jego rola zmieniła się w 2009 r., kiedy to stał się prawem wiążącym o statusie prawa pierwotnego UE. Zakres stosowania Karty został ograniczony do organów i instytucji Unii Europejskiej, a w stosunku do poszczególnych państw członkowskich obowiązuje jedynie w zakresie, w jakim wykonują one prawo unijne.

Mimo obaw politycznych złożonych przez niektóre kraje, na czele z Wielką Brytanią, Czechami i Polską KPP, prawa podstawowe i ich ochrona stanowią ważny element unijnego systemu prawnego i są impulsem w procesie kontynuacji europejskiej integracji.

Artykuł skupia się na współcześnie gorąco dyskutowanym temacie ochrony powietrza i klimatu. Porusza problem istniejącej marginalizacji tej problematyki w wydatkach inwestycyjnych polskich gmin. Utrzymanie się takiej postawy wśród władz samorządowych stawia pod znakiem zapytania realizację w Polsce, deklarowanej przez kraje Unii Europejskiej do 2050 roku neutralności klimatycznej. Trudno będzie osiągnąć polskim władzom centralnym ten ambitny cel bez silniejszego jego zrozumienia ze strony samorządowców. Studium koncentruje się wokół inwestycji władz gminnych w ochronę powietrza i klimatu w jednym z uboższych w dochody regionów Polski centralnej, jakim pozostaje województwo świętokrzyskie. Uwaga pracy skupia się na gminach powiatu pińczowskiego w latach 2010–2018. Stara się ona wykazać, że na terenach, gdzie żyją niewielkie społeczności lokalne, inwestycje w ochronę powietrza i klimatu niejednokrotnie były dotąd marginalizowane. Co więcej, skala istniejącej tam luki inwestycyjnej w tym zakresie nie pozwoli na szybką transformację energetyczną. Analiza artykułu oparła się na wynikach analiz dokumentów lokalnych, sprawozdań finansowych i informacjach pochodzących ze statystyk publicznych.

Artykuł zawiera opis stadiów procesu ustawodawczego na Ukrainie i jego krótką analizę. W artykule przedstawiono także kwestię zmiany grona podmiotów uprawnionych do inicjatywy ustawodawczej w okresie stanowienia państwa prawa w latach 90.

W artykule zawarta jest również krótka analiza procesu ustawodawczego na przykładzie działalności parlamentu III, IV, VI i VIII kadencji. Na diagramie przedstawionym w artykule pokazano liczby projektów ustaw zgłaszanych, w każdej z wymienionych kadencji przez wszystkie uprawnione podmioty. Także jako wynik przeprowadzonej analizy zostały podane informacji o wydajności parlamentu każdej kadencji w stosunku procentowym.

Opierając się na otrzymanych wynikach analizy, zaproponowano kierunki wyeliminowania istniejących wad procesu ustawodawczego i sformułowano propozycje dla zmniejszenia „spamu legislacyjnego”, polepszenia wskaźników jakościowych oraz powiększenia wydajności parlamentu.

Artykuł zawiera analizę kilku wybranych wyroków prejudycjalnych TSUE wydanych w odpowiedzi na odesłania polskich sądów administracyjnych. W wyrokach tych zostało poruszonych wiele zagadnień istotnych z punktu widzenia zarówno prawa UE, jak i prawa polskiego: pierwszeństwo prawa UE, zakres pojęcia „przepisów technicznych” w prawie UE, ochrona prawna adresatów decyzji odmownych w sprawach wiz, ograniczeń swobody przemieszczania się obywateli Unii po jej terytorium, a także zakresu uprawnień sądów administracyjnych do przeprowadzania postępowania dowodowego w celu wykonania wyroków prejudycjalnych TSUE.

Procedura prejudycjalna odegrała istotną rolę w rozwoju orzecznictwa w zakresie prawa do sądu i wypracowania określonych standardów w celu zapewnienia jednostkom ochrony tego prawa. Równocześnie orzecznictwo prejudycjalne dotyczące prawa do sądu wpłynęło na samą procedurę prejudycjalną, tj. na wykładnię pojęcia sądu w rozumieniu art. 267 TFUE. W ostatnich latach procedura ta stała się także ważnym narzędziem obrony praworządności oraz niezależności polskich sądów.

Niewątpliwie, temat dotyczący procedury prejudycjalnej w kontekście prawa do sądu jest wielowątkowy i naznaczony trwającym od wielu lat sporem o to, kto jest ostatecznym arbitrem konstytucyjności w Europie. Stronom tego sporu nie powinno umykać, że chodzi tutaj nie tylko o kwestię prymatu czy jednolitej wykładni prawa unijnego, ale przede wszystkim o zapewnienie skutecznej ochrony prawnej konkretnym stronom postępowania przed sądem krajowym.

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza roli sądów prawa krajowego w dziedzinie ochrony środowiska i znaczenia procedury pytań prejudycjalnych dla ochrony prawnej jednostek, czy też szerzej ujmując dla egzekwowania unijnych norm ochrony środowiska, w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Szczególna odpowiedzialność, jaka spoczywa na sędziach krajowych w procesie wykładni, kontroli legalności i egzekwowania prawnośrodowiskowych standardów i norm ochronnych jest odzwierciedleniem zarówno ewolucji i transformacji ochrony środowiska w systemie prawa unijnego na gruncie ustrojowym, jak i konsekwencją specyfiki instrumentów unijnego prawa procesowego oraz unijnego prawa materialnego, w tym treści Karty Praw Podstawowych.

Sąd krajowy (WSA w Warszawie) posiadał wątpliwość w zakresie wykładni pojęcia nieprawidłowości zdefiniowanego w art. 2 pkt 7 rozporządzenia 1083/2006. Powyższa wątpliwość stała się przyczyną wystąpienia do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym. Trybunał w wydanym wyroku określił przesłankę, na podstawie której należy odróżnić naruszenie powodujące ryzyko wystąpienia szkody w budżecie UE od naruszenia formalnego, które nie posiada jakiegokolwiek negatywnego wpływu na budżet UE. Dodatkowo Trybunał odniósł się do kwestii ustalenia wartości korekty finansowej, mimo iż sąd zadający pytanie prejudycjalne nie posiadał wątpliwości w tym zakresie. Trybunał podkreślił, iż korekta finansowa w każdym przypadku powinna być proporcjonalna. W sytuacjach, gdy wartość korekty finansowej ustalana jest na podstawie ryczałtowego taryfikatora, należy zweryfikować, czy taka korekta będzie proporcjonalna oraz, czy występują w sprawie okoliczności pozwalające na obniżenie lub podwyższenie korekty w stosunku do przyjętego ryczałtowego wskaźnika.

Wielojęzyczność jest kluczową zasadą funkcjonowania Unii Europejskiej. Zasada jednakowej autentyczności wszystkich wersji językowych prawa UE stanowi istotny element wielojęzyczności. Zasada ta ma charakter formalny, w praktyce mogą pojawić się rozbieżności między poszczególnymi wersjami językowymi. Rozbieżności te mogą skutkować problemami interpretacyjnymi, których rozstrzygnięcie będzie wymagało zainicjowania przez sąd krajowy procedury prejudycjalnej.

Przedkładane opracowanie zawiera uwagi krytyczne do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 października 2019 r., wydanego do sygn. akt III SA/Kr 573/19, w którym sąd rozstrzygał o dopuszczalności przyznania statusu strony postępowania osobie spowinowaconej ze zmarłym w dalszym stopniu pokrewieństwa, niż to wynika z art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy cmentarnej.