Redaktorki koncepcji tematycznej: dr Elżbieta Binczycka-Gacek, dr Justyna Tuszyńska
Deadline: 25.01.2024
Artykuły prosimy przesyłać na adres redakcji: przeglad.kulturoznawczy[at]uj.edu.pl
Narracje queerowe w globalnej kulturze popularnej stają się coraz bardziej widoczne i zyskują coraz szersze grono odbiorców także w Polsce. Heartstopper, komiks Alice Oseman opowiadający o skomplikowanej miłości dwóch nastolatków, przez wiele tygodni zajmował pierwsze miejsce na liście najczęściej kupowanych książek – wyprzedzając między innymi najnowszą powieść Olgi Tokarczuk. Porównywalny sukces odniosła jego netflixowa ekranizacja. W polskiej wersji Tańca z gwiazdami zatańczyła pierwsza para gejowska, a trzeci odcinek stworzonego na podstawie gry serialu The Last of Us (Long, Long Time, podejmujący wątek romansu między dwoma mężczyznami) zaledwie kilka godzin po publikacji zyskał miano kultowego i właściwie oderwał się od całości produkcji jako autonomiczny tekst kultury.
Wydaje się, że nie brak dzisiaj w polskim dyskursie naukowym analiz wątków queerowych. Często jednak dotyczą one przede wszystkim „kultury wysokiej”. Literaturoznawcy, filmoznawcy, kulturoznawcy sięgają najczęściej po twórczość tzw. wielkich autorów, demaskując w ich utworach ukryte obrazy nieheteronormatywnych relacji (koncepcja sublimacyjna). Brakuje monograficznego spojrzenia, które nie tylko zbadałoby narracje queerowe w popularnych formach literackich czy filmowych (nie tylko w dziełach kanonicznych), ale także konfrontowałoby je z narracjami prezentowanymi w innych mediach (np.: komiks, podcast, gry, nowe media).
W planowanym numerze „Przeglądu Kulturoznawczego” chcielibyśmy postawić pytania: co przynosi nam fuzja narracji queerowych i kultury popularnej? Czy możemy mówić o queer-popie/pop-queerze? Czy jest on queerowaniem kultury popularnej, czy popularyzowaniem kultury queerowej? Czy i w jakiej formie queer istnieje poza (globalnym) centrum i w jaki sposób wyraża się w nim lokalność? Jakie są kierunki wzajemnych wpływów queeru i kultury popularnej, ścieżki migrowania schematów i konwencji, a także czy możemy już mówić o wypracowanych tradycjach i kanonach? Jak wygląda dziś eksploatacja drzemiącego w kulturze queerowej potencjału krytycznego? Czy gatunki kultury popularnej stały się formą wypowiedzi narracji równościowych, czy wręcz przeciwnie: queer jest tylko narzędziem bądź scenografią służącą do odświeżenia wyeksploatowanych formatów filmowych, literackich czy prasowych?
Ramę teoretyczną tych rozważań chciałybyśmy wyznaczyć za pomocą takich pojęć i koncepcji, jak nowoczesne urządzenie seksualności oraz pamięć popularna [popular memory] Michela Foucaulta, habitus jako społeczna natura jednostki oraz kapitał kulturowy i jego reprodukcja Pierre’a Bourdieu, tożsamość kulturowa zdefiniowana przez Stuarta Halla, teoria niska w ujęciu McKenzie Wark i Jacka (Judith) Halberstama, a także narracje i praktyki wernakularne.
Chcielibyśmy skupić się na następujących obszarach badań:
Przygotowując swoje zgłoszenia, prosimy stosować się do następującego stylu bibliograficznego, zgodnego z naukami humanistycznymi:
Szulc L., Transnational Homosexuals in Communist Poland. Cross-Border Flows in Gay and Lesbian Magazines, London: Palgrave Macmillan, 2018.
Śmieja W., Homoseksualność i polska nowoczesność. Szkice o teorii, historii i literaturze, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2015.
Doty A., Gove B., Queer representation in the Mass Media [w:] Lesbian and Gay Studies. A Critical Introduction pod red. S. Munt, A. Medhurst, London: Cassell, 1997, s. 84–98.
Kamp. Antologia przekładów, pod red. P. Czapiński, A. Mizerka, Kraków: Universitas, 2012.