Numer 6 (2020)

Nie masz jeszcze konta?

Zarejestruj się

Polska Myśl Pedagogiczna

Informacje o Czasopiśmie

Proces recenzowania

Informacje dla Autorów

VI (2020)

Data publikacji: 2020

Opis

Czasopismo zostało dofinansowane ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie umowy nr 287/WCN/2019/1 z dnia 30.05.2019 r. z pomocy przyznanej w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych”.

Licencja: CC BY-NC-ND

Redakcja

Redakcja naukowa tomu Justyna Kusztal, Martin Strouhal

Zawartość numeru

STUDIA I ROZPRAWY. Z HISTORII POLSKICH IDEI PEDAGOGICZNYCH

Child and Family as Proletarians of the Educational Ideology of Bolshevik Marxism in the Critical Reflection of Polish Humanists from the Period 1917–1939

Janina Kostkiewicz

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 17-37

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.002.12236

Ideologia edukacyjna, jaką była bolszewicka wersja marksizmu, miała w swych działaniach instrumentalne sięganie po dziecko i rodzinę. Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób rodzina i dziecko zostały użyte do wdrażania jej „ideałów”; jak nieświadomie stały się jej proletariatem, ofiarami w sensie zadanego im cierpienia, śmierci czy ograniczonego rozwoju w sferach najmocniej dotkniętych przez ideologię (konsekwencje bezdomności, głodu, nadużyć seksualnych). Miejsce i czas – sto lat temu w Związku Radzieckim – są istotne ze względu na szacunek do niewinnych ofiar. Lecz dla pedagoga istotniejsze są dziś kategorie argumentów i mechanizmy, którymi posługiwał się wówczas bolszewicki marksizm. Nade wszystko uwagę zwracają strefy „koniecznej zmiany” (religia, moralność – rodzina, dziecko). Na przykładzie sytuacji rodziny i dziecka rosyjskiego widzimy, jak twórcy bolszewickiego projektu „lepszego świata” cynicznie uczynili je narzędziem zmiany; można zobaczyć realność wielkiej manipulacji. Śmierć, cierpienie, wyniszczenie biologiczne, psychiczne, duchowe nie miały znaczenia wobec przypisanej im roli. Mechanizm ten osłaniał pozór (zakamuflowane kłamstwo). Ideologia bolszewickiego marksizmu w swych odniesieniach do dziecka i rodziny była przedmiotem krytyki w pismach polskich humanistów lat 1917–1939.

PDF

Trwanie i humanizacja rodu ludzkiego. Recepcja dorobku kulturowego Stanisława Wawrzyńca Staszica

Alicja Żywczok

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 39-58

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.003.12237

Ksiądz Stanisław Wawrzyniec Staszic, choć nie uprawiał filozofii, miał jednak wyraźne przekonania filozoficzne – i dawał im wyraz bezpośrednio bądź pośrednio. Wyjątkowa pozycja Staszica w dziejach Polski sprawia, że warto rekonstruować i twórczo interpretować jego poglądy również z zakresu „filozofii człowieka”, „filozofii wychowania” czy filozofii społecznej. Nie pomijając także innych prac Staszica, w niniejszym artykule przeanalizowano przede wszystkim zawartość merytoryczną Rodu ludzkiego, ponieważ dostrzeżono oryginalność tego dzieła oraz szansę transmisji kapitału kulturowego przeszłości współczesnym i przyszłym odbiorcom kultury. Pozyskanie dzięki metodom hermeneutycznym treści znaczących dla rozwoju społecznego i kulturowego ludzkości stanowi priorytetowy cel poznawczy autorki artykułu. Zatem problemy badawcze zostały sformułowane następująco: Jak Staszic pojmuje ludzkość/ród ludzki (lub jak definiuje ten termin)?; Czy, w jego przekonaniu, jest możliwa humanizacja ludzkości?; Jeśli tak, to jak zachodzi oraz jak się przejawia?; Jakie daje się wyliczyć czynniki trwania (względnie przetrwania) oraz humanizacji ludzkości?; Co stanowiło w dziejach ludzkości, w jego opinii, największe przeszkody w realizacji tych procesów?; Jaką rolę przypisuje w tym zakresie filozofom, duchowieństwu i pedagogom?; Jakie przesłanie pedagogiczne dla współczesnych pokoleń udaje się odczytać w wyniku analizy i interpretacji treści dzieł Staszica? Końcową część artykułu stanowią wnioski zawierające zwięzłe odpowiedzi na problemy badawcze.

PDF

Władysław Korniłowicz (1884–1946) in the Current of Catholic Culture Pedagogy

Jan Kochel

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 59-72

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.004.12238

Artykuł prezentuje postać i działalność pedagogiczną Władysława Korniłowicza – kapłana, sługi Bożego, wychowawcy, kierownika duchowego i współzałożyciela Dzieła Lasek k. Warszawy. Po ukończeniu studiów na Katolickim Uniwersytecie we Fryburgu przyjął święcenia kapłańskie w kaplicy Seminarium Duchownego w Krakowie (6 kwietnia 1912 roku). W latach 1912–1914 kontynuował studia doktoranckie we Fryburgu. Po powrocie do kraju podjął pracę duszpasterską i wychowawczą w różnych ośrodkach szkolno-wychowawczych na terenie Polski (m.in. w Zakopanem, Warszawie, Górze Kalwarii, Lesznie, Włocławku, Lublinie, Laskach k. Warszawy). Ksiądz Korniłowicz pełnił funkcję prefekta szkolnego, wikariusza w parafii, archiwisty i notariusza Kurii Archidiecezjalnej, cenzora i recenzenta podręczników do nauczania religii, dyrektora Konwiktu dla Księży Studentów KUL w Lublinie, współzałożyciela i kierownika duchowego Dzieła Lasek (Triuno: niewidomi, świeccy i współpracownicy Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi oraz Zgromadzenia Sióstr Służebnic Franciszkanek Krzyża). Jego działalność formacyjno-wychowawcza sytuuje się w nurcie katolickiej pedagogiki kultury, która polega na przygotowaniu człowieka do uczestnictwa w świecie wartości kulturowych i rozwinięcia na tej podstawie sił duchowych oraz do tworzenia nowych wartości. Ksiądz Korniłowicz w procesie formacyjno-edukacyjnym czerpał z idei skautingu, personalizmu, neotomizmu, ruchu franciszkańskiego i benedyktyńskiej odnowy liturgicznej.

PDF

STUDIA I ROZPRAWY. W SŁUŻBIE NIEDOSTOSOWANYM SPOŁECZNIE

W stronę aksjologicznej neutralności i prób jednoznaczności. Od „wykolejenia” do „zaburzenia”, czyli o przemianach w kluczowych definicjach pedagogiki resocjalizacyjnej

Barbara Ostafińska-Molik

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 75-92

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.005.12239

Celem artykułu są próby syntetycznego przedstawienia zmian w zakresie używania w literaturze desygnatów z tzw. grupy pojęć opisujących „trudne jednostki”, czyli synonimów i zamienników „niedostosowania społecznego” wytworzonych na gruncie polskiej resocjalizacji. Jest próbą usystematyzowania wiedzy wokół definicji, które od przeszło siedmiu dekad zdążyły wrosnąć w język pedagogiki. Artykuł ukazuje aksjologiczny i niejednoznaczny wymiar tych definicji, rozważa kwestie wartości słowa jako przekaźnika nasyconego czymś więcej niż tylko znakiem-literą. Potrzeba oderwania się od zbędnego wartościowania w definicjach wydaje się nader istotna w nauce XXI wieku. Celowość uporządkowania używanych pojęć jest wskazana i nader potrzebna, zwłaszcza dla rozumienia idei i kierunków rozwoju dyscypliny. To właśnie pojęcia pozwalają na projektowanie badań, prowadzenie diagnoz i opisów. W niniejszym artykule czytelnik może prześledzić zmieniające się definicje tworzone przez nestorów polskiej resocjalizacji i idee, w których te definicje są zakorzenione.

PDF

Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960–1973) w kontekście założeń realnego socjalizmu

Mariusz Cichosz

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 95-112

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.006.12240

Ważnym obszarem poszukiwań dla pedagogiki jest obszar przyjmowanych wzorów i wzorców, także idei, gdy chodzi o sposób rozumienia człowieka, jak i szeroko – relacji społecznych. W tym zakresie przyjmowane są różne stanowiska – niekiedy istotnie zróżnicowane i odmienne. Jednym ze źródeł tej różnorodności jest bliskość pedagogiki i ideologii, która daje odpowiedzi na podobne jak w pedagogice – a nawet te same pytania. Ze względu jednak na charakter i specyfikę ideologicznego myślenia i przyjmowany w nim raczej pozaracjonalny sposób uzasadnień – powstaje pytanie o dopuszczalność takiego związku. Bardzo pouczające w tym zakresie mogą być analizy takich sytuacji, które miały już miejsce w polskiej pedagogice. Chodzi tu o wpływ realnego socjalizmu na budowany system oświatowy w latach 1960–1973. Na podstawie tych doświadczeń powstają pytania: do czego prowadziły inspiracje myśli socjalistycznej w pedagogice i jak wpływały na instytucjonalno- -systemowe rozstrzygnięcia przyjmowane w realnym życiu społecznym? Niniejszy artykuł jest próbą analizy tego zagadnienia.

PDF

Współczesne koncepcje oddziaływań resocjalizacyjnych wobec osób z zaawansowanymi przejawami zaburzeń w zachowaniu i niedostosowania społecznego

Małgorzata H. Kowalczyk

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 113-130

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.007.12241

Poszukiwanie skutecznych sposobów oddziaływań resocjalizacyjnych opiera się na zróżnicowanych nurtach teoretycznych, które jednak nie mogą być utożsamiane z teoriami kryminologicznymi. Modele oddziaływań resocjalizacyjnych nawiązują do wielu nurtów teoretycznych różniących się metodologicznie i prakseologicznie. Wśród najważniejszych nurtów wymienia się koncepcje behawioralne, psychodynamiczne, kognitywno-behawioralne, interdyscyplinarne czy interakcyjne. Na uwagę zasługują także modele oddziaływań korekcyjnych nawiązujących do ruchu evidence based practice, którego przykładami mogą być modele R-N-R i Good Life Model. Celem niniejszego opracowania jest scharakteryzowanie wybranych, podstawowych modeli oddziaływań korekcyjnych stosowanych obecnie w procesie resocjalizacji osób z zaburzeniami w zachowaniu, niedostosowanych społecznie i sprawców przestępstw. Z uwagi na teoretyczny charakter opracowania wykorzystano metodę przeszukiwania źródeł wtórnych.

PDF

Risk Assessment versus Resilience Reinforcement: Contradictory or Similar Foundations for the Social Rehabilitation Process?

Jana Chojecka

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 131-146

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.008.12242

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie dwóch koncepcji, które we współczesnej myśli resocjalizacyjnej zajmują ważne miejsce, i zastanowienie się, czy stanowią one tożsame podstawy procesu resocjalizacji. W pierwszej części zaprezentowano model Risk- -Need-Responsivity (RNR), którego założenia bywają sprowadzane do zarządzania ryzykiem. Autorka przybliżyła szerszy kontekst tego modelu i wskazała jego implikacje dla praktyki resocjalizacyjnej. W drugiej części analizie poddano koncepcję rezyliencji, która bywa rozumiana jako właściwość człowieka umożliwiająca prawidłową adaptację mimo napotykanych trudności. Celem było ukazanie szerszego kontekstu badań nad procesami i mechanizmami chroniącymi oraz podkreślenie doniosłej roli pozytywnie formułowanych celów profilaktycznych i resocjalizacyjnych.

PDF

Stanisław Jedlewski’s System of Education and System of Youth Social Rehabilitation on the Grounds of Chosen Works Analysis

Małgorzata Michel

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 147-166

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.009.12243

Celem tekstu jest zaprezentowanie czytelnikowi głównych tez i założeń, jakie w swoich pracach naukowych przedstawiał Stanisław Jedlewski. Wybrane pisma, których treści ulokowane są w pedagogice resocjalizacyjnej i skoncentrowane na refleksji dotyczącej procesu resocjalizacji nieletnich, tworzą pewną całość merytoryczną, a jej spójność oparta jest na dowodach naukowych. Z nich wyłania się nowa wizja procesów: opiekuńczowychowawczych, resocjalizacyjnych i edukacyjnych nieletnich. Analizowane teksty mają również wartość historyczną, gdyż z rozważań autora wyłania się obraz stanu panującego w zakładach poprawczych dla nieletnich w latach 50. i 60. XX wieku. Zbiór refleksji, tez i postulatów Stanisława Jedlewskiego można nazwać pedagogią i umieścić w dorobku polskiej myśli pedagogicznej.

PDF

Czesław Czapów – „w drodze” ku mistrzostwu

Aneta Skuza

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 167-182

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.010.12244

Prezentowany artykuł ma na celu przybliżenie pierwszych prac naukowych napisanych przez wybitnego polskiego pedagoga, jakim był przedwcześnie zmarły (1980) doc. dr hab. Czesław Czapów z Uniwersytetu Warszawskiego. Pokazują nam one początki kształtowania się jego myśli, zainteresowań naukowych, które zaowocowały w późniejszych latach wybitnymi dziełami naukowymi, wpisującymi się w historię myśli resocjalizacyjnej w Polsce.

PDF

Destigmatisation Process within Henryk Józewski’s Volhynian Experiment

Łukasz Szwejka

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 183-196

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.011.12245

W naukach społecznych i humanistycznych kwestia naznaczenia społecznego stanowi istotną płaszczyznę analizy, dzięki której pełniej można zrozumieć sposób funkcjonowania człowieka w grupie. Prace w ramach teorii naznaczenia społecznego rozwijane są począwszy od lat 50. XX wieku, głównie w Stanach Zjednoczonych. Przy czym w polskiej myśli resocjalizacyjnej również teoria ta spotyka się ze znacznym zainteresowaniem. Z perspektywy procesu readaptacji szczególnie istotne wydaje się odwrócenie naznaczenia społecznego, czyli uruchomienie procesu destygmatyzacji. W niniejszym tekście rozważania o specyfice destygmatyzacji odniesiono do projektu wołyńskiej polityki społecznej realizowanej w latach 1928–1938 przez Henryka Józewskiego, która została określona mianem eksperymentu wołyńskiego. Celem eksperymentu była normalizacja stosunków polsko-ukraińskich, które w okresie II Rzeczypospolitej były napięte.

PDF

Szpakowisko. A Story about a Youth Movement Supporting the Building of a Group Identity of (Self)Excluded People

Karolina Kmiecik-Jusięga

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 197-210

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.012.12246

Celem artykułu jest przybliżenie mało znanego zjawiska społecznego, tworzonego przez młodzież, która od lat 80. XX wieku do pierwszej dekady XXI wieku uczestniczyła w Szpakowiskach, czyli cyklicznych spotkaniach, nad którymi pieczę sprawował ks. Andrzej Szpak, salezjanin (1944–2017). Naświetlone zostaną specyficzne dla Szpakowisk czynniki, które przyczyniły się do zsocjalizowania osób pierwotnie wykluczonych albo samowykluczających się ze struktur społecznych. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytania: czym charakteryzował się ruch młodzieżowy zwany Szpakowiskiem? Które elementy tego ruchu można opisać w charakterze czynników budujących tożsamość grupową? We wprowadzeniu została przedstawiona metoda badawcza oraz dylematy związane z tematem artykułu. Następnie scharakteryzowano Szpakowisko jako grupę wsparcia, omówiono proces budowania tożsamości oraz wyróżniono wybrane elementy omawianego zjawiska, takie jak: wspólny kod porozumiewania się, poszukiwania, mentalność i wspólnota samowykluczenia.

PDF

Classification of Convicts under Supervision of Probation Officers to the Recidivism Risk Groups Based on Criminogenic Factors

Andrzej Węgliński

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 211-228

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.013.12247

W artykule na podstawie badań przekrojowych przeprowadzono ocenę zasad kwalifikacji do grup ryzyka osób skazanych objętych dozorem kuratora sądowego. Zaklasyfikowanie osób dozorowanych do grup ryzyka ma na celu poprawę bezpieczeństwa publicznego i dostosowanie rodzaju i intensywności oddziaływań kuratorów do profilu skazanych. W ten sposób powstaje możliwość dostosowania metodycznych oddziaływań kuratorów sądowych do strategii pracy ogólnoświatowych służb probacyjnych opartych na modelu zarządzania przypadkiem (case management). Przyjęte rozwiązania są zgodne z Wzorcowymi regułami minimalnymi Narodów Zjednoczonych (tzw. zasady tokijskie) oraz standardami zawartymi w europejskich regułach probacyjnych.

PDF

Działania wychowawczo-edukacyjne jako forma wsparcia aresztantów i aresztantek na terenie województwa krakowskiego w czasach II Rzeczypospolitej i ich aktualność we współczesnej readaptacji społecznej

Barbara Nowak

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 229-250

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.014.12248

W latach 1918–1939 aresztanci stanowili grupę osób szczególnie narażoną na marginalizację i wykluczenie społeczne, co dotyczyło także członków ich rodzin. Sytuację pogarszał jeszcze fakt, że osoby skazane najczęściej pochodziły z rodzin doświadczających biedy, ubóstwa, a zachowania przestępcze były niejednokrotnie wynikiem trudnej sytuacji życiowej, której doświadczali zarówno w życiu rodzinnym, jak i społecznym. Szczególnie trudna była sytuacja ówczesnych aresztantek, jak również rzeszy sierot żyjących na ulicach miast, utrzymujących się z żebractwa, drobnych kradzieży czy rozbojów. Jedyną szansą na zmianę ich sytuacji życiowej były działania pomocowe w obszarze wychowania i edukacji, które dawały im możliwość nie tylko poprawy moralnej, ale niejednokrotnie odmieniały ich życie poprzez zdobycie wykształcenia, pracy, jak również mieszkania. Podejmowane działania w wielu przypadkach dotyczyły też dzieci aresztantów, ich wychowania i edukacji. Wsparciem aresztantów i ich rodzin były przede wszystkim działania dobroczynne realizowane przez stowarzyszenia, towarzystwa, bractwa religijne, działania podejmowane przez pracowników sądowych, więziennych i nauczycieli szkół. Wiele z tych inicjatyw pomocowych można zaobserwować we współczesnych działaniach obejmujących wsparcie osadzonych i ich rodzin. Niezmiernie interesujące jest, iż współcześnie, w zmienionej już rzeczywistości społecznej znajdują zastosowanie między innymi te same metody oddziaływania wychowawczego i wsparcia edukacyjnego.

PDF

The Concept of Working with Juveniles in Local Community: Activities and Interactions Based on Evidence-Based Practice in Attendance Centres

Sonia Dzierzyńska-Breś, Sylwester Matkowski

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 251-266

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.015.12249

W niniejszym artykule na przykładzie ośrodków kuratorskich pokazano koncepcję pracy z nieletnimi w społeczności lokalnej, która skupia się na funkcji uspołeczniania jednostki oraz zakłada, iż niedostosowanie społeczne i przestępczość nieletnich mają swoje źródła w wadliwym funkcjonowaniu środowiska społecznego. Idea ta stosowana w praktyce wykazuje wysoką skuteczność i przyczynia się nie tylko do spadku przestępczości, ale również pełni funkcje profilaktyczne, angażując społeczności lokalne w swoje działania.

PDF

Mediacja jako pozasądowa metoda rozwiązywania sporu – perspektywa historyczna i współczesna

Hanna Karaszewska

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 267-284

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.015.12250

Mediacja stanowi proces oparty na zasadzie dobrowolności, który powinien zmierzać do rozwiązania konfliktu między stronami. Jako forma interwencji w spór stwarza możliwość porozumienia się między stronami bez udziału sądu. Wypracowane podczas procedury mediacji rozwiązania ukierunkowują strony na przyszłość i pozwalają zaspokoić interesy obu stron. Praca porusza problem historycznych uwarunkowań powstania mediacji, jej definiowania na przestrzeni wieków. W artykule opisane zostały także sądy polubowne jako te, które rozstrzygały spory od czasów nowożytnych aż do współczesnych. Przede wszystkim skoncentrowano się na mediacji, podkreślono jej istotę, a także jej możliwości zastosowania w poszczególnych państwach. Mediacja prezentowana jest jako ważna metoda, pozwalająca stronom decydować, jak rozwiązać konflikt. Artykuł zawiera informacje dotyczące historii jej rozwoju, a także podstawy prawne, które dały początek jej rozpowszechnieniu w kraju i na świecie. Oprócz historycznych uwarunkowań powstania mediacji opisano zasady obowiązujące podczas prowadzenia mediacji, a także podstawowe problemy, które pojawiają się w trakcie jej prowadzenia.

PDF

Sport jako metoda instytucjonalnej resocjalizacji niedostosowanych społecznie dziewcząt

Mirosław Mielczarek

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 285-304

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.016.12251

Celem podjętych w artykule rozważań jest ukazanie sportu jako metody resocjalizacji nieletnich dziewcząt w środowisku instytucjonalnym. Z celem tym koresponduje problem badawczy zawarty w pytaniu dopełnienia: czy, a jeżeli tak, to w jakim stopniu i w jaki sposób sport może stanowić pożądaną metodę pracy wychowawczej w procesie instytucjonalnej resocjalizacji niedostosowanych społecznie dziewcząt? W badaniach wzięło udział 71 nieletnich płci żeńskiej przebywających w młodzieżowym ośrodku wychowawczym. Postępowanie badawcze zrealizowano przy pomocy metody sondażu diagnostycznego z uwzględnieniem techniki ankiety i jej autorskim kwestionariuszem pełniącym funkcję narzędzia badawczego. Na podstawie badań została przyjęta hipoteza, że w procesie instytucjonalnej resocjalizacji niedostosowanych społecznie dziewcząt sport jest pożądaną metodą pracy wychowawczej, ponieważ cieszy się dużym zainteresowaniem, umożliwia rozwijanie pasji sportowych, pomaga przyjemnie spędzać czas, redukuje stres. Ponadto zaplecze młodzieżowego ośrodka wychowawczego do organizacji zajęć sportowych i kompetencje kadry pedagogicznej w opinii niedostosowanych społecznie dziewcząt są wystarczające.

PDF

Between Opportunity of Choice and Consciousness of Drama: Constructing a Space for Biographical Experiences in the Context of Social Exclusion’s Dynamic

Joanna Żeromska-Charlińska

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 305-318

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.017.12252

Celem jest próba zrozumienia funkcjonowania kobiety w rolach, dynamiki epifanii i podejmowanych działań w ramach ograniczeń, na jakie natrafia w perspektywie temporalnej, przybliżenia fenomenu biograficznego konstruowania tożsamości, w szczególności kategorii podmiotu obarczonego wykluczeniem. To próba opisu i zrozumienia sytuacji życiowych ujawniających granice widzialności rzeczywistej, próba prowokująca do pytań: Jak konstytuuje się podmiot i jakie znaczenia nadaje przejawom codzienności? W jaki sposób sporządza swój świat? W jaki sposób trajektoria określa granice jego doświadczenia?
Artykuł stanowi refleksję nad przeprowadzonymi przeze mnie badaniami biograficznymi, których usytuowanie w orientacji interpretatywnej stwarza możliwość poznania perspektywy uczestnika. Rekonstrukcja procesu trajektorii doświadczeń ujawnia trzy fazy: pogranicza, pomiędzy, poza. Indywidualne doświadczenie życiowe stanowi element wiedzy biograficznej podmiotu, jego myślenia biograficznego, i inicjuje refleksyjność jednostki, wskazującą na istotę sił ludzkich w kształtowaniu się jej doświadczeń biograficznych. Retrospektywne definiowanie sytuacji życiowej w trzech przenikających się przestrzeniach zmierza do przejęcia kontroli nad dynamiką trajektorii – pozorna aktywność sprawcza jest postawą kinematyczną – walka o przetrwanie jest postawą statyczną – nieegalitarna optyka to upominanie się o normatywność funkcjonowania podmiotu.

PDF

ARCHIWUM

Wytyczne wychowania (wybór i oprac. Justyna Golonka)

o. OP Jacek Woroniecki, Justyna Golonka

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 321-326

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.018.12253

Niepublikowany dotąd tekst w formie kompletnego trzystronicowego maszynopisu, napisanego najprawdopodobniej osobiście przez o. Jacka Woronieckiego, znajduje się w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie (Archiwum o. Jacka Woronieckiego: S39/221, O. Jacek Woroniecki: Wytyczne wychowania; ok. 1944 r.). W opracowaniu ukazującym całość tekstu zachowano oryginalną składnię, stylistykę i interpunkcję. Źródło datowane jest na trzeci kwartał roku 1944.

PDF

Nasz brak tradycji wychowawczej (wybór i oprac. Justyna Golonka)

o. OP Jacek Woroniecki, Justyna Golonka

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 327-330

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.019.12254

Prezentowany tekst w formie rękopisu o. Woronieckiego znajduje się w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie (Archiwum o. Jacka Woronieckiego: S39/220, O. Jacek Woroniecki: Nasz brak tradycji wychowawczej). W niniejszym opracowaniu zachowano oryginalną składnię, stylistykę i interpunkcję (z niewielkimi wyjątkami ułatwiającymi zachowanie płynności tekstu). Pominięto jedno zdanie ze względu na niemożność jego odczytania. Niepublikowany dotąd, trudny do odczytania rękopis prawdopodobnie został napisany w okresie międzywojennym, za czym przemawia jakość użytego papieru.

PDF

Posłowie do drugiego wydania Polskiej myśli pedagogicznej Bogdana Nawroczyńskiego

Agnieszka Skulimowska

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 331-348

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.020.12255

PDF

The Polish Current of Criticism of German National Socialism (Nazism) Before 1939. Bibliography of Sources

Janina Kostkiewicz

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 349-362

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.021.12256

PDF

The Polish Current of Criticism of Communism (Bolshevism) in the Years 1917–1939. Bibliography of Sources

Janina Kostkiewicz

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 363-374

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.022.12257

PDF

ARTYKUŁ RECENZYJNY

Towards the Social and Cultural Integration. Around the book Social Services in Work with Refugees on Polish German Cross-border Region (ISBN 978-83-7867-771-0)

Jacek Bylica

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 383-393

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.023.12258

PDF

ARCHIWUM

Bibliografia spuścizny Tadeusza Strumiłły (1884–1958)

Justyna Legutko

Polska Myśl Pedagogiczna, Numer 6, VI (2020), s. 375-382

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.024.12816

PDF

Pliki do pobrania

Strony tytułowe PDF Strona redakcyjna PDF Spis treści PDF Od Redakcji PDF

Słowa kluczowe: ideologia edukacyjna, marksizm, bolszewizm, dziecko w komunizmie, rodzina w komunizmie, wychowanie w marksizmie, ludzkość, ród ludzki, Stanisław Staszic, Oświecenie, godność, rozum, wola, wolność, Władysław Korniłowicz, pedagogika kultury, personalizm, wychowanie, aksjologia pojęć, nestorzy polskiej resocjalizacji, wykolejenie, niedostosowanie społeczne, zaburzenia w zachowaniu, socjalizm, marksizm, polityka oświatowa, społeczeństwo socjalistyczne, całościowy system oświaty i wychowania, niedostosowanie społeczne, zaburzenia w zachowaniu, kierunek behawioralny, model kognitywny, kierunek wielowymiarowy, model dobrego życia, model RNR, szacowanie ryzyka, czynniki ryzyka, czynniki chroniące, rezyliencja, procesy i mechanizmy chroniące, pedagogia, Stanisław Jedlewski, pisma wybrane, praca egzaminacyjna, praca magisterska, dysertacja doktorska, Henryk Józewski, eksperyment wołyński, destygmatyzacja, teoria naznaczenia społecznego, Szpakowisko, ruch młodzieżowy, tożsamość grupowa, samowykluczenie, kuratorzy sądowi, osoby dozorowane, grupy ryzyka przestępczości powrotnej, aresztanci, wsparcie, działania pomocowe, wychowanie, edukacja, bieda, ubóstwo, Arcybractwo Miłosierdzia, Stowarzyszenie św. Wincentego a Paulo, Towarzystwo Opieki nad Podrzutkami, Stowarzyszenie Sług św. Zyty, Towarzystwo Tanich Mieszkań, Patronat (Towarzystwo Opieki nad Więźniami), odczyty, pogadanki o moralności, praca społeczno-oświatowa, praktyki oparte na dowodach, ośrodek kuratorski, resocjalizacja nieletnich, mediacja, konflikt, spór, arbitraż, porozumienie, ugoda, mediator, sport, resocjalizacja nieletnich, metodyka resocjalizacji, młodzież niedostosowana społecznie, trudna młodzież, perspektywa biograficzna, narracja, doświadczenia traumatyczne, trajektoria, jakość codzienności