FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Działania wychowawczo-edukacyjne jako forma wsparcia aresztantów i aresztantek na terenie województwa krakowskiego w czasach II Rzeczypospolitej i ich aktualność we współczesnej readaptacji społecznej

Data publikacji: 05.10.2020

Polska Myśl Pedagogiczna, VI (2020), Numer 6, s. 229-250

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.014.12248

Autorzy

Barbara Nowak
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5211-3643 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Działania wychowawczo-edukacyjne jako forma wsparcia aresztantów i aresztantek na terenie województwa krakowskiego w czasach II Rzeczypospolitej i ich aktualność we współczesnej readaptacji społecznej

Abstrakt

W latach 1918–1939 aresztanci stanowili grupę osób szczególnie narażoną na marginalizację i wykluczenie społeczne, co dotyczyło także członków ich rodzin. Sytuację pogarszał jeszcze fakt, że osoby skazane najczęściej pochodziły z rodzin doświadczających biedy, ubóstwa, a zachowania przestępcze były niejednokrotnie wynikiem trudnej sytuacji życiowej, której doświadczali zarówno w życiu rodzinnym, jak i społecznym. Szczególnie trudna była sytuacja ówczesnych aresztantek, jak również rzeszy sierot żyjących na ulicach miast, utrzymujących się z żebractwa, drobnych kradzieży czy rozbojów. Jedyną szansą na zmianę ich sytuacji życiowej były działania pomocowe w obszarze wychowania i edukacji, które dawały im możliwość nie tylko poprawy moralnej, ale niejednokrotnie odmieniały ich życie poprzez zdobycie wykształcenia, pracy, jak również mieszkania. Podejmowane działania w wielu przypadkach dotyczyły też dzieci aresztantów, ich wychowania i edukacji. Wsparciem aresztantów i ich rodzin były przede wszystkim działania dobroczynne realizowane przez stowarzyszenia, towarzystwa, bractwa religijne, działania podejmowane przez pracowników sądowych, więziennych i nauczycieli szkół. Wiele z tych inicjatyw pomocowych można zaobserwować we współczesnych działaniach obejmujących wsparcie osadzonych i ich rodzin. Niezmiernie interesujące jest, iż współcześnie, w zmienionej już rzeczywistości społecznej znajdują zastosowanie między innymi te same metody oddziaływania wychowawczego i wsparcia edukacyjnego.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Akta i Księgi rożne 1852–1934, sygn. Kr 4707–4827.

Akta i protokoły kapituł prowincjalnych oraz narad definitorium, akta w sprawach jurysdykcyjnych, współdziałania z innymi zakonami, pisma kurii generalnej, kopiarze i rejestry pism dotyczące prowincji małopolsko-litewskiej, galicyjskiej i polskiej z lat 1682–1937. W: Archiwum OO. Karmelitów w Krakowie, sygn. A169/AKKr 103.

Akta Miejskiego Urzędu Zdrowia 1910–1934. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. Kr 4090–4307.

Akta Sądu Krajowego Karnego w Krakowie z lat 1898–1918. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. S7/2.

Cechy szewców w Krakowie, Kazimierzu i Kleparzu 1563–1925. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), nr zespołu 184, sygn. AD/DD.

Dekret Naczelnika Państwa z dnia 31 grudnia 1918 roku, w przedmiocie objęcia zarządu wymiaru sprawiedliwości w b. zaborze austrjackim, Dz.U. 1918, nr 23, poz. 76.

Ustawa z dnia 3 grudnia 1920 roku tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spisza i Orawy, Dz.U. 1920, nr 117, poz. 768 ze zm.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 maja 1921 r. w przedmiocie wykonania art. 3 ustawy z dnia 3 grudnia 1920 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spisza i Orawy, Dz.U. 1921, nr 46, poz. 282.

Komisariat obwodów IV i V, korespondencja przychodząca 1925–1935. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. Kr 5865.

Podania ubogich o przyjęcie do Towarzystwa Dobroczynnego Krakowskiego z lat 1908–1932. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. TD 239.

Sądy rożne zbiór szczątków zespołów. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), Akta Miasta Krakowa, nr zespołu 26.

Sprawozdanie Towarzystwa kolonii leczniczych dla dzieci w Zakopanem za lata 1912–1916, Kraków 1914.

Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Opieka nad dziewczętami pw. św. Józefa za. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. 157a/1937.

Szkoła więzienna i zatrudnienie więźniów. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. 29/440/107.

Szkoła więzienna i zatrudnienie więźniów. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. 29/440/111.

Zakupienie nowych miar i wag dla tut. Domu Karnego. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. 29/440/110.

Żywienie więźniów wyznania mojżeszowego podczas świąt żydowskich przez zbór izraelski. W: Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK), sygn. 29/440/111.

Źródła drukowane:

Hoszowski, Konstanty Moroz. „O środkach skutecznie zapobiec mogących żebractwu w mieście naszym”. W: Pamiętnik Towarzystwa Dobroczynności Krakowskiego wydany z powodu obchodzonego w dniu 24 i 25 czerwca 1866 r. pięćdziesięcioletniego jubileuszu wskrzeszenia w r. 1816 tegoż Towarzystwa, Kraków 1868.

Krakowskie zakłady poświęcone ochronie dzieci. Sprawozdanie Biura Centralnego Związku Okręgowego Stowarzyszeń Zakładów i Instytucji poświęconych Ochronie Dzieci w Krakowie o stanie działalności Zakładów Dobroczynno-Wychowawczych istniejących w Krakowie i okolicy, Kraków 1915.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 1931 r. w sprawie regulaminu więziennego (Dz.U. 1931, nr 71, poz. 577), na podstawie art. 71 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1928 roku w sprawie organizacji więziennictwa (Dz.U. 1928, nr 29, poz. 272).

Spraw. Towarzystwa Opieki Szpitalnej dla Dzieci w Krakowie wraz z sprawozdaniami Szpitala św. Ludwika i kolonii leczniczej dla dzieci skrofulicznych w Rabce za lata 1872–1916, Kraków 1917.

Sprawozdanie Towarzystwa kolonii leczniczych dla dzieci w Lwowie za lata 1911–1912, Lwow 1912.

Sprawozdanie z działalności Patronatu w Krakowie (Towarzystwo Opieki nad Więźniami), za czas od 1 kwietnia 1925 do 31.03.1926, Kraków 1926.

Sprawozdanie z działalności Patronatu w Krakowie (Towarzystwo Opieki nad Więźniami), za czas od 1 kwietnia 1938 do 31.03.1939, Kraków 1939.

www.gov.pl/aktualnosci_promowane/areszt-sledczy-w-krakowie (dostęp: 15.04.2020).

Literatura:

Gondek, Maciej. „Austriacka procedura karna z 1853 i 1873 roku w praktyce orzeczniczej sądów krakowskich”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego XVI (2013).

Malinowski, Ludwik. Wychowanie państwowe w Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej, 2015.

Nawroczyński, Bogdan Polska myśl pedagogiczna. Lwow: Książnica – Atlas, 1938.

Nowak, Barbara. Działania pomocowe w obszarze wsparcia ubogich kobiet-aresztantek na terenie Krakowa w czasach II Rzeczypospolitej. Gliwice: J&L Żochowski, 2016.

Nowak, Barbara. Pomoc kobietom z nizin społecznych na terenie Krakowa (1918–1939). Kraków: PETRUS, 2017.

Nowak, Barbara, Szymczyk, Marcin. Przygotowanie do życia poza murami więziennymi poprzez działania kulturalno-oświatowe w jednostkach penitencjarnych i w warunkach wolnościowych. Kraków: Katedra Pomocy Postpenitencjarnej i Wychowania do Pracy Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2019.

Zarzecki Leon. „O głównych postulatach wychowania narodowego”. Przegląd Wszechpolski 6 (1924).

Informacje

Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, VI (2020), Numer 6, s. 229-250

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Działania wychowawczo-edukacyjne jako forma wsparcia aresztantów i aresztantek na terenie województwa krakowskiego w czasach II Rzeczypospolitej i ich aktualność we współczesnej readaptacji społecznej

Angielski:
Educational Activities as a Form of Support for Detainees in the Areas of the Cracow Voivodeship during the Second Republic of Poland and their Topicality in Detainee Contemporary Social Readaptation

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5211-3643

Barbara Nowak
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5211-3643 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska

Publikacja: 05.10.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Barbara Nowak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski