Celem artykułu jest analiza formuły Radbrucha (lex iniustissima non est lex) z punktu widzenia pojęć w niej użytych, oraz wskazanie, że formuła ta wyraża podstawowy problem filozofii prawa związany z dyskusją pomiędzy pozytywizmem prawniczym a doktrynami prawno-naturalnymi. W oparciu o przeprowadzone analizy przedstawiona jest także pewna propozycja możliwego racjonalnego kompromisu pomiędzy tymi oboma stanowiskami. Główny problem sporu pomiędzy konkurencyjnymi doktrynami sprowadza się do przyjęcia jakiegoœś materialnego kryterium dla okreœlenia rażącej niesprawiedliwości, tłem tego sporu jest natomiast funkcjonowanie zasady mówiącej, że prawo nie działa wstecz.

Celem artykułu jest metafizyczna analiza jednej z głównych tez pozytywizmu prawniczego, głoszącej, że fakty prawne są ostatecznie wyznaczone wyłącznie przez fakty społeczne. Po krótkiej analizie pojęcia faktu społecznego i faktu prawnego artykuł przedstawia możliwe ujęcia relacji wyznaczania. Rozważane są trzy możliwe ujęcia: redukcja faktów prawnych do faktów społecznych, superweniencja faktów prawnych na faktach społecznych oraz ugruntowanie faktów prawnych przez fakty społeczne. Dwa pierwsze ujęcia są odrzucone jako niezadawalające. Ujęcie relacji wyznaczania jako metafizycznego ugruntowania wydaje się obiecujące, jednakże stwarza trudności w wyjaśnieniu normatywnego charakteru faktów prawnych.

Budowanie normatywnej teorii wykładni prawa wiąże się z różnego rodzaju trudnościami. Jedną z nich jest uznanie założeń poznawczych dotyczących wyboru przepisów prawa podlegających wykładni. Problemem jest również ustalenie, co przesądza o racjonalności działań interpretacyjnych prowadzonych zgodnie z proponowanymi dyrektywami wykładni. Trzecią trudnością jest konieczność uzgodnienia teorii wykładni z dialogicznością rozumienia i historycznością dyskursu prawniczego.

Artykuł odsłania napięcie między etyką i prawem u Emmanuela Lévinasa. Instytucje i etyka w różny sposób stosują się do jednostek w ich „unikalności” tudzież „podmiotowości prawnej”. Po zdemaskowaniu ambiwalencji prawa pozytywnego Lévinas stanowczo apelował o to, by ustawy znajdowały umocowanie w dyskursie obywatelskim. Prawa powinny być też zorientowane na pierwotne prawa ludzkie. W pismach Lévinasa stopniowo na ważności zyskują sprawiedliwość i „Trzeci”. Autorka prześledziła tę ewolucję i ramowo zarysowała sceptyczną filozofię prawawedle Lévinasa, niezależną od widocznych u niego predylekcji do bezwarunkowej etyki

Autor posługuje się nietzscheańską metaforą śmierci boga do zobrazowania kondycji współczesnego prawoznawstwa, które oparte dotychczas na pozytywistycznym paradygmacie musi zmierzyć się z antyfundacjonistycznymi i sceptycznymi tendencjami we współczesnej filozofii.

Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: Czy istnieje konieczny związek pomiędzy ważeniem wartości w prawie a odrzuceniem możliwości istnienia wartości absolutnych? Innymi słowy możemy zapytać, czy już sam fakt ważenia wartości w prawie implikuje relatywność tych wartości?
Autorka za H. Hubmannem proponuje odróżnienie absolutności wartości samych w sobie od relatywizacji ich ciężkości w przypadku konkretnego zastosowania. Twierdzi ona, że ważenie wartości nie wyklucza samo przez się istnienia wartości absolutnych. Cecha absolutności przysługuje wartościom podstawowym, powszechnie obowiązującym. Jednak w przypadku konfliktu między nimi, ich waga może być różna w zależności od okoliczności konkretnego przypadku.
W konkluzji autorka stwierdza, że relatywizuje się nie sama wartość, która sama w sobie pozostaje wartością absolutną, lecz jej ciężar w kontekście wymagań stawianych przez inne wartości i wymagań płynących z natury rzeczy.

Głównym celem rozważań jest podważenie dostrzegalnej w dyskursie prawniczym tendencji do zawężania wizji człowieka jako podmiotu prawa do konstrukcji osoby fizycznej. Jako kategoria prawa prywatnego, podmiotowość osoby fizycznej nie jest w stanie oddać złożoności relacji, w jakich człowiek funkcjonuje w przestrzeni regulowanej prawem oraz uwzględnić cech, które go na gruncie prawa charakteryzują. W tekście staram się więc zrekonstruować inny, bardziej uniwersalny model podmiotowości prawnej człowieka, miarodajny dla całego prawa.

Artykuł omawia nieredukowalność norm z zakresu praw człowieka do reguł logiki i sylogistycznego modelu stosowania prawa. Omawia propozycję aplikacji metody hermeneutycznej w procesie sądzenia, której efektem jest doprowadzenie do odpowiedniości oczekiwanych sensów faktów i norm prawnych.

Artykuł dotyczy relacji pomiędzy rozwojem doktryny precedensu w angielskiej praktyce orzeczniczej a ewolucją brytyjskiego pozytywizmu prawniczego. Przedmiot analizy stanowi w szczególności problematyka kształtowania się praktyki orzeczniczej oraz kryteriów prawomocności. Na przykładzie konkretnych sporów dotyczących rozumienia precedensu, a pośrednio także rozumienia kryteriów ważności prawa, przedstawione zostały dylematy imperatywnej teorii prawa. Proponowana w tekście hipoteza zakłada, iż ewolucja doktryny precedensu w prawie angielskim stanowiła istotny impuls dla powstania wyrafinowanego pozytywizmu prawniczego, w szczególności zaś koncepcji reguły uznania.

Artykułu koncentruje się na analizie pojęciowej prawa i moralności z perspektywy ich związku z pojęciem przemocy i przymusu. Autor dokonuje analizy fenomenologicznej pojęcia prawa i moralności wskazując na ich wieloznaczność oraz trudności z określeniem ich wzajemnej relacji. Analizy te prowadzą do wniosku o konieczności uwzględniania trzech fenomenów (prawa, moralności i prawa pozytywnego) w poprawnym określeniu tej relacji. Pozwala to uchronić treść prawa pozytywnego przed dogmatyzmem i ideologiami. Autor podważa również tezę o szczególnej roli moralności w relacjach społecznych, a silnie podkreśla bardzo istotną, prymarną rolę prawa pozytywnego.

Artykuł ma na celu prezentację teoretycznej koncepcji prawa autorstwa Kaarlo Tuoriego, określanej mianem krytycznego pozytywizmu prawniczego (KPP). W ramach tekstu wskazane zostają główne założenia KPP co do pojęcia prawa, zgodnie z którymi prawo jest pojęciem złożonym i dialektycznym, łączącym w sobie do pewnego stopnia przeciwstawne elementy, określane w tradycji prawniczej jako ratio i voluntas (rozumne standardy oraz wolę polityczną). Według KPP tę złożoność najlepiej oddaje model prawa jako porządku wielopoziomowego, obejmującego warstwę powierzchniową (prawo stanowione), kulturę prawniczą oraz „głęboką kulturę”. Wszystkie trzy warstwy, w zgodzie z pozytywistyczną orientacją, rozumiane są jako tworzone społecznie, różnią się jednak charakterem i sposobem powstawania. Po zrekonstruowaniu ww. warstw porządku prawnego artykuł omawia podstawowe funkcje głębszych warstw. Zgodnie z KPP, pełnią one z jednej strony rolę limitującą i krytyczną wobec prawa (ograniczając samowolę podmiotów tworzenia i stosowania prawa), z drugiej zaś – konstytuują i legitymizują prawo pozytywne, stanowiąc tym samym medium komunikacji pomiędzy prawem a opinią publiczną.

Na gruncie dominującego stanowiska pozytywistycznego pojęcie obowiązywania prawa traktowane jest jako niestopniowalne: reguła prawna bądź obowiązuje, bądź nie obowiązuje. Jednak taka koncepcja obowiązywania krytykowana jest przez niektórych badaczy za nadmierny rygoryzm i sztywność. Z pozoru atrakcyjną alternatywą mogłaby być zaproponowana przez Alfa Rossa teoria obowiązywania jako pojęcia probabilistycznego. Ross zakładał, że im silniejsze predykcje odnośnie do przyszłych decyzji sędziowskich generuje reguła, tym wyższe prawdopodobieństwo można przypisać jej obowiązywaniu. Taka koncepcja nie jest jednak wolna od kontrowersji. W niniejszym artykule sformułowane zostały przeciw niej cztery zarzuty: zarzut pozornej stopniowalności, zarzut problematycznej stwierdzalności, zarzut normatywnej błahości probabilistycznej informacji i zarzut zaniedbywania normatywności reguł prawnych. Zarzuty te traktowane są w poniższym tekście jako stanowiące silne podstawy dla odrzucenia twierdzenia Rossa, że predykcje zachowań sędziowskich sformułowane na podstawie reguł są pojęciowo powiązane z ich obowiązywaniem (tj. definiują ich znaczenie); broniona jest teza, że są one jedynie sposobem testowania empirycznych hipotez dotyczących stosowania (efektywności) reguł prawnych.

Przedmiotem artykułu jest status najbardziej fundamentalnych sporów prawniczych. Spory te są sporami o podstawy prawa (tzw. sporami teoretycznymi w sensie Dworkina). Po przedstawieniu podstawowych koncepcji podstaw prawa, spory teoretyczne zostają poddane ocenie z punktu widzenia epistemologii. Należy przyjąć, że spory teoretyczne są sporami między tzw. epistemicznymi parami, gdyż zachodzi swoista „symetria świadectw” na rzecz każdej z proponowanych teorii. Aby uniknąć sceptycyzmu, do którego może prowadzić taka diagnoza, należy zastanowić się raczej nad pragmatycznym, a nie jedynie teoretycznym, uzasadnieniem zasadniczych rozstrzygnięć teorii prawa.