FAQ

2017 Następne

Data publikacji: 2017

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Krzysztof Guczalski

Zawartość numeru

Tomasz Bekrycht

Principia, Tom 64, 2017, s. 1 - 1

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.005.9277

On the legitimation of law (power), taking as an example the dispute over the Constitutional Tribunal in Poland

The aim of this article is to analyse the on‑going dispute over the Constitutional Tribunal in Poland from the perspective of legal philosophy. The author first posits that an argument from the Rechtsstaat idea is inadequate for a prospective solution to this dispute, then that the dispute is based on the assumptions of outdated paradigms, such as legal positivism and post‑totalitarian models of law. In order to resolve the dispute, the author proposes reflection based on the model of a communicational concept of law and the idea of a civil community.

Keywords: Rechtsstaat, rule of law, Constitutional Tribunal, legitimation of law, communicational model of law

O legitymizacji prawa (władzy) na przykładzie tzw. sporu o Trybunał Konstytucyjny

Celem artykułu jest analiza toczącego się w Polsce tzw. sporu wokół Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy filozoficznoprawnej. Autor stawia tezę o nieadekwatności argumentu z idei Rechtsstaat dla potencjalnego rozwiązania tego sporu, twierdzi również, że spór jest ufundowany na założeniach nieaktualnych  paradygmatów, takich jak pozytywizm prawniczy i posttotalitarne modele prawa. Dla rozwiązania sporu proponuje refleksję opartą na modelu komunikacyjnej koncepcji prawa i idei wspólnoty obywatelskiej.

Czytaj więcej Następne

Carl Humphries

Principia, Tom 64, 2017, s. 5 - 41

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.001.9273

This article argues that the challenges to political legitimacy currently encountered by liberal democracies affected by populist anti-centrism imply a crisis of theoretical understanding. This is because the competing claims made by recent and contemporary political thinkers reflect common underlying assumptions that put them  radically at odds with the perspectives of at least some of those now embracing political populism. As a consequence, the latter find themselves excluded from any justifications for preferring certain sorts of political institution – such as liberal-democratic ones – over others.

Keywords: Populism, anti-centrism, political legitimation, social validation, normativism, realism

Populistyczne wyzwanie dla legitymizacji politycznej:
kryzys uprawomocnienia

Artykuł argumentuje, że wyzwania dla legitymizacji politycznej, z którymi mierzą się obecnie liberalne demokracje dotknięte populistycznym anty-centryzmem, pociągają za sobą kryzys w teorii politycznej. Wynika to stąd, że rywalizujące ze sobą twierdzenia współczesnych myślicieli politycznych odwołują się do wspólnych założeń, które stoją w radykalnym konflikcie z punktami widzenia przynajmniej niektórych dzisiejszych zwolenników populizmu politycznego. W konsekwencji ci ostatni nie mogą utożsamić się z żadnymi uzasadnieniami na rzecz preferowania pewnych rodzajów instytucji politycznych, np. liberalno-demokratycznych.

Czytaj więcej Następne

Joanna Klimczyk

Principia, Tom 64, 2017, s. 43 - 80

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.002.9274

In his article “Is Meaning Fraught with Ought?” (2009), Daniel Whiting advanced quite a battery of refurbished arguments for the claim that linguistic meaning is intrinsically normative. He ended the paper with the conclusion that he had managed to achieve two of his stated aims: to defend normativism and to show how the normativist can turn the innocent platitude that meaningful expressions possess conditions of correct use into an argument in favour of normativism. In the present article, I show that Whiting failed on both counts, although his failure reveals an important issue which has been overlooked by both parties to the debate. The issue in question is one of methodology: the plausibility of semantic normativism turns on the theory of practical normativity to which a particular philosopher tacitly or explicitly subscribes. To put my main criticism in a nutshell: semantic normativism cannot be defended without a plausible account of the nature of semantic reasons.

Keywords: normativity, normativity of meaning, Kripke, Whiting, practicality, normative reason

Rozbroić normatywizm

W swoim artykule z 2009 roku „Is Meaning Fraught with Ought?” Daniel Whiting wytoczył całą baterię argumentów na rzecz tezy, że znaczenie językowe jest z natury normatywne. Whiting zakończył swój artykuł stwierdzeniem, że udało mu się zrealizować dwa wytyczone cele: obronić normatywizm semantyczny oraz pokazać, w jaki sposób normatywista może niekontrowersyjną tezę głoszącą, że wyrażenia językowe posiadają warunki poprawnego użycia, przekształcić w wiarygodny argument na rzecz normatywizmu w języku. W niniejszym artykule twierdzę, że wbrew deklaracjom Whitingowi nie udało się osiągnąć założonych celów. Pokazuję również, że niepowodzenie jego przedsięwzięcia ujawnia  kluczowy, choć przeoczany aspekt całej debaty wokół normatywności w języku. Pominięty przez Whitinga element dotyczy metodologii, a konkretnie uzależnienia wiarygodności tezy normatywizmu semantycznego od koncepcji racji normatywnych. Mój główny zarzut wobec argumentów Whitinga można streścić następująco: aby obronić stanowisko normatywizmu semantycznego, jego zwolennik musi przedstawić przekonującą teorię racji normatywnych o charakterze ściśle językowym.

Czytaj więcej Następne

Olga Poller

Principia, Tom 64, 2017, s. 81 - 108

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.003.9275

In defence of a descriptive theory of reference for proper names
Part II. A response to Kripke’s semantic arguments

This article is the second part of my defence of a non-classical descriptive theory of reference-fixing for proper names against objections raised by Kripke. In part I (in the previous issue), I defined the notion of descriptivism, showed how taking the parameter of time into account influences the formulation of theses of descriptivism and explained why Kripke’s modal objection does not apply to descriptive theory of reference. I then formulated theses of the defended descriptive theory of reference-fixing and answered Kripke’s epistemic objection. In this paper, I answer Kripke’s semantic objection against descriptivism, considered to be his strongest and most persuasive argumentation (Salmon 2005, p. 29), because it concerns the use of proper names in simple contexts without epistemic or modal operators. The semantic objection consists of a number of arguments, which I answer in turn. In section II.1, I explain the notion of knowledge required by the defended version of descriptivism. Next I argue that the only moments when knowledge of descriptions is required are those when a name is bestowed or learned, and I show that, in light of the defended theory, knowledge of descriptions at those moments is necessary and sufficient for knowing a name. In section II.2, I answer all the strands of the semantic objection. In section II.3, I show that the defended version of descriptivism has all the virtues traditionally associated with descriptive theories.

Keywords: proper names, descriptive theory of reference, descriptivism, Kripke’s semantic arguments

Obrona deskrypcyjnej teorii odniesienia nazw
Część II. Odpowiedź na argumenty semantyczne Kripkego

Artykuł ten stanowi drugą część obrony nieklasycznej deskrypcyjnej teorii odniesienia nazw własnych przed zarzutami Kripkego. W części I (w poprzednim numerze) wyjaśniłam, czym jest deskryptywizm, wytłumaczyłam, w jaki sposób uwzględnianie parametru czasu wpływa na formułowanie tez deskryptywizmu oraz dlaczego deskrypcyjnej teorii odniesienia nie dotyczy zarzut modalny. Następnie sformułowałam tezy bronionej wersji deskryptywizmu oraz odpowiedziałam na zarzut epistemiczny. W tej części odpowiem na argument semantyczny, który jest uważany za najmocniejszy i najbardziej przekonujący (Salmon 2005, s. 29), ponieważ dotyczy użycia nazw własnych w kontekstach zwykłych (a nie modalnych bądź epistemicznych). Na argument ten składa się wiele wątków, na które po kolei odpowiem. W sekcji II.1 wytłumaczę, na czym polega wymóg wiedzy bronionej wersji deskryptywizmu. Następnie podam argumentację za tym, że momentami, w których wymagana jest znajomość deskrypcji, są momenty nadawania oraz uczenia się nazwy, oraz pokażę, że znajomość deskrypcji w tych momentach jest na gruncie bronionej teorii konieczna i wystarczająca, by znać nazwę. W sekcji II.2 przejdę do odpowiedzi na poszczególne wątki argumentu semantycznego, a następnie pokażę – w sekcji II.3 – że broniona wersja deskryptywizmu ma tradycyjne zalety teorii deskrypcyjnych.

Czytaj więcej Następne

Zbigniew Ambrożewicz

Principia, Tom 64, 2017, s. 109 - 154

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.004.9276

Transcendence in immanence: the myth of Western individualism

In this article, I show that contemporary individualism is strongly rooted in Christian thinking about the person (divine and human). I endeavour to demonstrate the gradual aspiration to the utmost individualisation and separation of the human subject, beginning with the first definitions of the person. I outline the process of self-authorisation, whereby moral and cognitive powers formerly ascribed to God are transferred to the human subject. That process ultimately leads to (divine) transcendence becoming fixed in (human) immanence, and so to the full individualisation of the subject. In this article, I focus in particular on St Thomas Aquinas, generally seen as a precursor of personalism, and on Søren Kierkegaard, as a thinker in whom one can observe almost first-hand the emergence of self-authorisation and its various consequences. I end by looking at individualism and singularity in terms of mythology and the myth of Western culture, yet grounded on real existential foundations.

Keywords: individualism, person, self-authorisation, singularity, self, myth, St Thomas Aquinas, Kierkegaard

Transcendencja w immanencji: mit zachodniego indywidualizmu

W artykule dowodzę, że korzenie współczesnego indywidualizmu tkwią mocno w chrześcijańskim myśleniu o osobie (boskiej i ludzkiej). Staram się zaprezentować stopniowe – począwszy od pierwszych definicji osoby – dążenie do jak największej indywidualizacji i separacji ludzkiego podmiotu. Przedstawiam proces zwany self-authorization, czyli przenoszenie do podmiotu ludzkiego przypisywanych niegdyś Bogu uprawnień moralnych i poznawczych. Proces ten prowadzi ostatecznie do osadzenia (boskiej) transcendencji w (ludzkiej) immanencji, czyli do pełnej indywidualizacji podmiotu. W artykule szczególnie dużo uwagi poświęcam św. Tomaszowi, postrzeganemu na ogół jako prekursor personalizmu, i Kierkegaardowi jako myślicielowi, u którego można zaobserwować niemal naocznie stawanie się self-authorization i jegoróżnorakie konsekwencje. Na zakończenie podejmuję próbę spojrzenia na indywidualizm i jednostkowość jako na mitologię i mit zachodniej kultury, ugruntowane jednak na realnych podstawach bytowych.

Czytaj więcej Następne

Maciej Kijko

Principia, Tom 64, 2017, s. 201 - 223

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.006.9278

On Donald Davidson’s theory of interpretation once again

This article is a polemic with Roman Godlewski’s text on Donald Davidson’s theory of interpretation and with his critique of Jerzy Kmita’s reading of the American neo-pragmatist’s ideas. The aim of this article is to rebut the arguments against Kmita’s proposed interpretation of Davidson’s theory. I find those arguments to be  inconclusive, in some cases even inadequate, and I formulate a strengthening of Kmita’s standpoint.

Keywords: interpretation, rationality, cultural studies, Donald Davidson, Jerzy Kmita

O teorii interpretacji Donalda Davidsona raz jeszcze

Artykuł jest polemiką z tekstem Romana Godlewskiego O teorii interpretacji Donalda Davidsona i zawartą w nim krytyką odczytania myśli amerykańskiego neopragmatysty przez Jerzego Kmitę. Celem artykułu jest odparcie argumentów przeciwko zaproponowanej przez Kmitę wykładni teorii interpretacji Donalda Davidsona. Uznaję, że argumenty przedłożone na rzecz takiego odrzucenia są niekonkluzywne, w niektórych przypadkach nawet chybione i formułuję wnioski wzmacniające stanowisko Kmitowskie.

Czytaj więcej Następne

Anna Alichniewicz, Monika Michałowska

Principia, Tom 64, 2017, s. 225 - 255

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.007.9279

Human enhancement: problems of definition and argumentation

This article surveys the main issues of definitions and argumentation relating to the debate over human enhancement. We note the existence of a sort of notional cascade: seeking to provide a definition of enhancement, authors attempt to distinguish it from therapy. Defining therapy requires the notion of normality, which in turn  refers – explicitly or implicitly – to the notion of human nature. In this article, 1) we present the complexity and lack of clarity displayed by the notion of enhancement 2) we analyse the main arguments in favour of distinguishing the notions of “therapy” and “enhancement”, 3) we analyse the notion of normality, 4) we refer to  problems of interpretation relating to the notion of “human nature”, 5) noting that fears over human enhancement are grounded on the phenomenon known as neophobia, we explore that phenomenon in one of its manifestations, 6) we outline the issue of criteria for the categorisation and classification of methods of enhancement – a problem embroiled in a number of implicit assumptions.

Keywords: human enhancement, therapy, normality, normativity, human nature, cognitive functions, natural/unnatural

Udoskonalanie gatunku ludzkiego − problemy definicyjne i argumentacyjne

Artykuł jest przeglądem głównych problemów definicyjnych i argumentacyjnych debaty nad udoskonalaniem gatunku ludzkiego. Dostrzegamy istnienie swoistej kaskady pojęciowej – usiłując podać definicję udoskonalania, autorzy starają się odróżnić je od terapii, dla zdefiniowania której potrzebują pojęcia normalności, a to z  kolei odsyła – explicite lub implicite – do pojęcia natury ludzkiej. W artykule: 1) przedstawiamy złożoność i nieostrość pojęcia udoskonalania, 2) analizujemy główne argumenty na rzecz zasadności odróżnienia pojęć „terapia” i „udoskonalanie”, 3) analizujemy pojęcie normalności, 4) odnosimy się do trudności interpretacyjnych  związanych z pojęciem „natura ludzka”, 5) dostrzegając, że u podstaw obaw przed udoskonalaniem gatunku ludzkiego leży zjawisko nazywane neofobią, przyglądamy się mu w jednym z jego przejawów, 6) przedstawiamy uwikłany w szereg niejawnych założeń problem kryteriów kategoryzacji i klasyfikacji metod uważanych za doskonalące.

Czytaj więcej Następne