An Unrealistic Account of Moral Reasons

In this paper I will analyze John McDowell’s broad account of practical rationality and moral reasons, which he mainly puts forward in his articles “Are moral requirements hypothetical imperatives?” (1978) and “Might there be external reasons?” (1995). My main aim is to argue that from a philosophical perspective, no less than from an empirical one, McDowell’s account of practical rationality is not a realistic one. From a philosophical point of view, I will argue that his intellectualist account is not convincing; and if we consider his virtue-ethical ideal of practical rationality in light of the model of human cognition, we also realize that moral behavior is not immune to cognitive biases and does not always flow from robust traits of character like virtues. At the same time, this puts at stake his strong thesis of moral autonomy – the idea that with the ‘onset of reason’ moral beings are no longer determined by ‘first nature’ features.

Keywords: John McDowell, practical rationality, moral reasons, virtue ethics, second nature.

Nierealistyczne ujęcie racji moralnych

W niniejszym artykule analizuję szerokie ujęcie praktycznej racjonalności i racji moralnych Johna McDowella, które przedstawia głównie w swoich artykułach “Are moral requirements hypothetical imperatives?” (1978) i “Might there be external reasons?” (1995). Moim głównym celem jest pokazanie, że z perspektywy filozoficznej, nie mniej niż empirycznej, jego ujęcie praktycznej racjonalności nie jest realistyczne. Argumentuję, że z filozoficznego punktu widzenia jego intelektualistyczne ujęcie nie jest przekonujące; a jeśli jego ideał praktycznej racjonalności oparty na etyce cnoty rozważymy w świetle modelu ludzkiego poznania, zdamy sobie również sprawę, że zachowanie moralne nie jest odporne na kognitywne uprzedzenia i nie zawsze wypływa z wyrazistych cech charakteru takich jak cnoty. Tym samym podważa to jego mocną tezę autonomii moralnej – mianowicie ideę, że z „nadejściem rozumu” istoty moralne nie są już zdeterminowane przez cechy „pierwszej natury”.

Keywords: Chwistek, reality, axiom, ontology, aesthetics

Czy ontologię można powiązać z estetyką? Przypadek Leona Chwistka

Why Tolerate Religion?

The majority of legal systems in Western democracies accord special treatment to religions, e.g. exemptions from generally applicable laws if they conflict with religious convictions. Other beliefs do not usually enjoy such far‑reaching tolerance on the part of the state. The article raises the question of how granting such privilege to religious views can be justified. Arguments of some philosophers (e.g. Thomas Hobbes’) which suggest that an intolerant attitude might sometimes be disadvantageous are in fact only instrumental, and do not prove that tolerance is a moral virtue. This last claim only follows from the arguments of John Stuart Mill and John Rawls, who exemplify two basic approaches in ethics, i.e. utilitarianism and deontology. None of the analyzed arguments for freedom of conscience and religion distinguishes between religious and other beliefs, which suggests that the existing differences in their moral and legal treatment cannot be justified. Therefore, the question arises of whether legal regulations regarding religious and other beliefs should not be equated, so that religious views are not privileged.

Keywords: toleration, religion, freedom of conscience and religion, arguments for toleration, John Stuart Mill, John Rawls

Dlaczego tolerować religię?

Większość systemów prawnych zachodnich demokracji zawiera uregulowania przyznające specjalne przywileje religiom, w szczególności zaś zwolnienia z niektórych powszechnie obowiązujących praw, jeśli te wchodzą w konflikt z przeświadczeniami religijnymi. Tak daleko idącą tolerancją ze strony państwa zwykle nie cieszą się inne, podobnie silnie żywione przekonania. Artykuł stawia pytanie, jak można uzasadnić tego rodzaju uprzywilejowanie poglądów religijnych. Argumenty niektórych filozofów (np. Thomasa Hobbesa) – sugerujące zwykłą nieopłacalność postawy nietolerancyjnej – mają charakter instrumentalny i w żaden sposób nie dowodzą, iż tolerancja miałaby być cnotą moralną. Wynika to dopiero z argumentów Johna Stuarta Milla i Johna Rawlsa, egzemplifikujących, odpowiednio, utylitaryzm i deontologię. Żaden z analizowanych argumentów na rzecz wolności sumienia i wyznania nie odróżnia pomiędzy przeświadczeniami religijnymi i innymi, co sugeruje, że istniejące różnice w ich moralnym i prawnym traktowaniu nie znajdują uzasadnienia. Powstaje zatem pytanie, czy uregulowania prawne wobec przeświadczeń religijnych i innych nie powinny zostać zrównane, tak aby poglądy religijne nie były uprzywilejowane.

Cultural images of the world as a condition for the autonomy of music.

The general aim of the essay is to pose the question of the relationship between the elements of a socially shared, general image of the world (using Aaron Gurevich’s terminology) and the possibility of constructing the idea of autonomous music. Musical autonomy is understood here as the thesis that the order of music is independent from any other order, e.g. social, cultural etc. Hence the focus of these considerations is on cultural images of music that situate music beyond external social conditions. Several possibilities of this type are considered, such as the Pythagorean connection between music and the cosmic order, the Iranian concept of Aša, and the ancient Chinese connection between music and the cosmo-political order. Shamanism is considered as a possible archaic source for this kind of mental operation. These considerations do not aim at any kind of archaistic reduction, but rather at describing the cultural-historical conditions that made the very idea of autonomous music possible.

Keywords: music, musical culture, aesthetic autonomy, image of the world, history of culture

Elementy kulturowego obrazu świata jako warunek autonomizacji muzyki.

Celem artykułu jest postawienie pytania o zależność między elementami społecznie podzielanego, ogólnego obrazu świata (w terminologii Aarona Gurevicha) a możliwością ukonstytuowania idei autonomii muzyki. Autonomia ta rozumiana jest jako teza o niewywiedlności zasad muzyki z odmiennych względem niej porządków: społecznych, kulturowych, itp. Przedmiotem rozważań są zatem takie kulturowe obrazy muzyki, które usuwają ją ze społecznej empirii poprzez powiązanie z porządkiem innego rodzaju. Omówionych zostaje kilka możliwości tego typu, w tym pitagorejskie skojarzenie muzyki z ideą kosmosu, perskie z ideą Aša, czy chińskie z porządkiem kosmogonicznym i politycznym zarazem. Jako możliwe archaiczne podłoże dla tego rodzaju operacji podany zostaje przykład szamanizmu. Celem rozważań nie jest przy tym redukcja autonomistycznego myślenia o muzyce do archaicznych obrazów świata, lecz poszukiwanie historyczno-kulturowych warunków, które umożliwiły późniejszą konstrukcję idei muzyki autonomicznej.

Music as theophany? Questions for George Steiner

Music occupies a special place in George Steiner’s thinking: “Three areas: the essence and name of God, higher mathematics and music (what is the connection between them?) are located at the limits of language” (Steiner, Errata). The seemingly rhetorical question in parentheses turns out to be a source of deep controversy, the essence of which is revealed in historical-genealogical reflection. Steiner attempts to incorporate Romantic metaphysics within the traditional scholastic symbiosis of Biblical creationism and Pythagoreanism, which reveals his philosophy of music to be entangled in a range of contradictions. On the one hand, a critical reading of Steiner's works uncovers the difficulties posed by the attempt to reconcile pre- and post-Enlightenment culture; on the other hand, the still unused opportunities offered by Romanticism and its modernist continuations are clearly visible. Musical aesthetics, rooted in the idea of infinity, plays a crucial role in these divagations.

Keywords: George Steiner, Arnold Schönberg, musical aesthetics, philosophy of religion, romanticism

Muzyka jako teofania? Pytania do George’a Steinera

W myśleniu George’a Steinera muzyka zajmuje miejsce szczególne: „Trzy obszary: istota i imię Boga, wyższa matematyka oraz muzyka (jaki między nimi związek?) stanowią warunki graniczne mowy” (Steiner, Errata). Wtrącone w nawiasie pytanie, pozornie retoryczne, okazuje się źródłem zasadniczej kontrowersji, której sedno odsłania się w refleksji historyczno-genealogicznej. Steiner stara się bowiem do tradycyjnej, scholastycznej symbiozy biblijnego kreacjonizmu i pitagoreizmu włączyć metafizykę romantyczną, w efekcie czego jego filozofia muzyki wykazuje cały szereg sprzeczności. Z krytycznej lektury dzieł Steinera wyłania się, z jednej strony, obraz trudności, jakie stwarza próba pogodzenia kultury przed- i pooświeceniowej; z drugiej jednak zarysowują się wyraźniej wciąż niewykorzystane możliwości, jakie otworzył romantyzm i jego modernistyczne kontynuacje. Estetyka muzyczna, zagnieżdżona w idei nieskończoności, odgrywa w tych dywagacjach doniosłą rolę.

Arche and Arte. The Basic Dualism from the Spirit of Music

The arche–arte dualism (concrete–abstract) is fundamental and basic, due to its universality and comprehensive generative function. This duality characterizes our actions in every dimension, and is thus necessarily involved in cognitive and creative acts. The “arteic” includes the categories of consciousness, consideration, calculation, ordering, knowledge, intellect, and artificiality. On the other hand, the “archeic” refers to that which is, in us, subconscious, eternal, primordial, innate, instinctive, and natural. When this basic duality is posited at the outset, it furnishes an analytical‑interpretative‑synthesizing tool that can be applied to diverse facts. The omnipresence and explanatory potential of the arche‑arte dualism are illustrated through musical examples. The dual nature of sound is thereby revealed to be a structural model for the subconscious sensations that music evokes in us.

Keywords: arche, arte, dualism, music, the subconscious, musical mind

Arche i arte. Prymarny dualizm z ducha muzyki

Dualizm arche–arte (konkretowo‑abstraktowy) jest prymarny ze względu na jego powszechność oraz ogólną funkcję generatywną. Dualność ta charakteryzuje nasze poczynania w każdym wymiarze, zawiera się w aktach poznawczych i kreacyjnych. Arteiczność obejmuje m.in. kategorie świadomości, namysłu, kalkulacji, porządkowania, wiedzy, rozumu, sztuczności. Archeiczność natomiast odwołuje się m.in. do tego, co w nas podświadome, odwieczne, pierwotne, wrodzone, instynktowne, naturalne. Wychodząc od prymarnej podwójności zyskujemy narzędzie analityczno‑interpretacyjno‑syntetyzujące dla różnych faktów. Wszechobecność i eksplanacyjny potencjał dualizmu arche–arte przedstawione zostały na przykładach muzycznych. Odsłania się tam dualna natura dźwięku jako strukturalnego modelu dla podświadomych doznań, jakie wywołuje w nas muzyka.