FAQ

O legitymizacji prawa (władzy) na przykładzie tzw. sporu o Trybunał Konstytucyjny

Data publikacji: 2017

Principia, 2017, Tom 64, s. 1 - 1

https://doi.org/10.4467/20843887PI.17.005.9277

Autorzy

Tomasz Bekrycht
Katedra Teorii i Filozofii Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-8944-6257 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

O legitymizacji prawa (władzy) na przykładzie tzw. sporu o Trybunał Konstytucyjny

Abstrakt

On the legitimation of law (power), taking as an example the dispute over the Constitutional Tribunal in Poland

The aim of this article is to analyse the on‑going dispute over the Constitutional Tribunal in Poland from the perspective of legal philosophy. The author first posits that an argument from the Rechtsstaat idea is inadequate for a prospective solution to this dispute, then that the dispute is based on the assumptions of outdated paradigms, such as legal positivism and post‑totalitarian models of law. In order to resolve the dispute, the author proposes reflection based on the model of a communicational concept of law and the idea of a civil community.

Keywords: Rechtsstaat, rule of law, Constitutional Tribunal, legitimation of law, communicational model of law

O legitymizacji prawa (władzy) na przykładzie tzw. sporu o Trybunał Konstytucyjny

Celem artykułu jest analiza toczącego się w Polsce tzw. sporu wokół Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy filozoficznoprawnej. Autor stawia tezę o nieadekwatności argumentu z idei Rechtsstaat dla potencjalnego rozwiązania tego sporu, twierdzi również, że spór jest ufundowany na założeniach nieaktualnych  paradygmatów, takich jak pozytywizm prawniczy i posttotalitarne modele prawa. Dla rozwiązania sporu proponuje refleksję opartą na modelu komunikacyjnej koncepcji prawa i idei wspólnoty obywatelskiej.

Bibliografia

Arendt, Hannah, Polityka jako obietnica, przeł. Wojciech Madej, Mieczysław Godyń, Prószyński i S‑ka, Warszawa (brak roku wydania, ca. 2007).

Barbour, Ian G., Mity, modele, paradygmaty. Studium porównawcze nauk przyrodniczych i religii, przeł. Marek Krośniak, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1984.

Bekrycht, Tomasz, Transcendentalna filozofia prawa. O zewnętrznym obowiązywaniu i uzasadnieniu istnienia prawa, Seria Wydawnicza Jurysprudencja (6), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015.

Bekrycht, Tomasz, Kryzys idei trójpodziału władzy. Kilka uwag na tle współczesnego sporu o Trybunał Konstutucyjny w Polsce – perspektywa filozoficznoprawna, „Studia Prawno‑Ekonomiczne” 2017, t. CIV, s. 11–26.

Buchner, Wojciech, Kant – państwo i prawo, Aureus, Kraków 1996. Cern, Karolina M.; Wojciechowski, Bartosz, Święty Graal dziedzictwem przyszłości, czyli o poszukiwaniu wspólnej kultury prawnej w praźródłach prawa unijnego, „Principia” 2013, t. LVII–LVIII, s. 165–190.

Cern, Karolina M., The Counterfactual Yardstick. Normativity, Self‑-Constitutionalisation and the Public Sphere, Peter Lang, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2014.

Cern, Karolina M., Refleksyjność w koncepcji sfer publicznych Jürgena Habermasa, w: Refleksyjność w prawie. Konteksty i zastosowania, red. Krzysztof J. Kaleta, Paweł Skuczyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015, s. 53–85.

Dworkin, Ronald, Imperium prawa, przeł. Jan Winczorek, Wolters Kluwer, Warszawa 2006.

Florczak‑Wątor, Monika, Możliwość kontrolowania przez Trybunał Konstytucyjny swobody ustawodawcy w zakresie realizacji norm programowych, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4(93), s. 111–128.

Gizbert‑Studnicki, Tomasz; Grabowski, Andrzej, Normy programowe w Konstytucji, w: Charakter i struktura norm Konstytucji, red. Janusz Trzciński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, 95–113.

Habermas, Jürgen, Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, przeł. Adam Romaniuk, Robert Marszałek, Scholar, Warszawa 2005.

Hart, Herbert L.A., Pojęcie prawa, przeł. Jan Woleński, PWN, Warszawa 1998.

Hegel, Georg W.F., Fenomenologia ducha, przeł. Światosław F. Nowicki, Aletheia, Warszawa 2002.

Husserl, Edmund, Badania logiczne, t. 1, przeł. Janusz Sidorek, Comer, Toruń 1996.

Husserl, Edmund, Badania logiczne, t. 2, przeł. Janusz Sidorek, PWN, Warszawa 2000.

Husserl, Edmund, Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii (Idee I), przeł. Danuta Gierulanka, PWN, Warszawa 1975.

Juchacz, Piotr W., Deliberatywna filozofia publiczna. Analiza instytucji wysłuchania publicznego w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej z perspektywy systemowego podejścia do demokracji deliberatywnej, Seria Coopera, Wydawnictwo Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2015.

Kelsen, Hans, Czysta teoria prawa, przeł. Rafał Szubert, LexisNexis, Warszawa 2014.

Kołakowski, Leszek, Filozofia pozytywistyczna, PWN, Warszawa 1966.

Korycka‑Zirk, Milena, Filozoficznoprawny wymiar kontroli konstytucyjności, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 2017.

Kustra, Ewa, Polityczne problemy tworzenia prawa, Wydawnictwo UMK, Toruń 1994.

Leszczyński, Leszek; Wojciechowski, Bartosz; Zirk‑Sadowski, Marek, Wykładnia w prawie administracyjnym, System prawa administracyjnego t. 4, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel, C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2015.

Morawski, Lech, Spór o pojęcie państwa prawnego, „Państwo i Prawo” 1994, nr 4, s. 3–13.

Morawski, Lech, Zasada trójpodziału władzy. Trybunał konstytucyjny i aktywizm sędziowski, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4(93), s. 59–74.

Nonet, Philippe; Selznick, Philip, Law and Society in Transition: Towards Responsive Law, Harper&Row, New York 1978.

Nowak, Ewa, Demokracja zaczyna się w umyśle. Rozwijając osobowość demokratyczną, „Principia” 2013, t. LVII–LVIII, s. 23–40.

Reichenbach, Hans, Experience and Predication, University of Chicago Press 1938.

Reichenbach, Hans, Trzy zadania epistemologii, przeł. Wojciech Sady, „Studia Filozoficzne” 1989, nr 7–8, s. 205–212.

Stelmach, Jerzy, Filozoficzne aspekty dyskusji o państwie prawnym, w: Prawo w zmieniającym się społeczeństwie, red. Grażyna Skąpska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń/Kraków 1992, s. 221–228.

Schmitt, Carl, Nauka o konstytucji, przeł. Magdalena Kurkowska, Robert Marszałek, Wydawnictwo Teologia Polityczna, Warszawa 2013.

Sulikowski, Adam, French Theory a konstytucjonalizm, w: Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych, red. Marek Zirk‑Sadowski, Bartosz Wojciechowski, Tomasz Bekrycht, Seria Wydawnicza Jurysprudencja (2), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s. 39–49.

Sulikowski, Adam, Trybunał Konstytucyjny a polityczność. O konsekwencjach upadku pewnego mitu, „Państwo i Prawo” 4/2016, 3–14.

Wittgenstein, Ludwig, Tractatus logico‑philosophicus, przeł. Bogusław Wolniewicz, PWN, Warszawa 1970.

Wojciechowski, Bartosz, Interkulturowe prawo karne. Filozoficzne podstawy karania w wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.

Woleński, Jan, Argumenty filozoficzne, w: tegoż, W stronę logiki, Aureus, Kraków 1996, s. 11–31.

Woleński, Jan, Dlaczego bezzałożeniowość jest utopią?, w: tegoż, W stronę logiki, Aureus, Kraków 1996, s. 137–146.

Woleński, Jan, Okolice filozofii prawa, Universitas, Kraków 1999.

Woleński, Jan, Moralność, cena wołowiny i Trybunał, „Krytyka Polityczna”, 28.01.2015, https://krytykapolityczna.pl/kraj/moralnosc- cena-wolowiny-i-trybunal/2015/.

Woleński, Jan, Trybunału Konstytucyjnego kłopoty z logiką, „Krytyka Polityczna”, 26.02.2015, https://krytykapolityczna.pl/kraj/wolenski-trybunalu-konstytucyjnego-klopoty-z-logika/.

Wronkowska, Sławomira, Charakter prawny klauzuli demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), w: Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. Sławomira Wronkowska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 101–122.

Wróblewski, Jerzy, Z zagadnień pojęcia i ideologii demokratycznego państwa prawnego (analiza teoretyczna), „Państwo i Prawo” 1990, nr 6, s. 3–16.

Zalewski, Wojciech, Sprawiedliwość, która leczy, w: Fascynujące ścieżki filozofii prawa, red. Jerzy Zajadło, LexisNexis, Warszawa 2008, s. 31–39.

Zirk‑Sadowski, Marek, Prawo a uczestniczenie w kulturze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998.

Zirk‑Sadowski, Marek; Grzybowski, Tomasz, Udział sądów najwyższych w legitymizacji polskiego porządku prawnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2016, nr 5 (68), s. 9–22.

Zmierczak, Maria, Kształtowanie się koncepcji państwa prawnego (na przykładzie niemieckiej myśli polityczno‑prawnej), w: Demokratyczne państwo prawne (aksjologia, struktura, funkcje), red. Henryk Rot, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994, s. 41–52.

Informacje

Informacje: Principia, 2017, Tom 64, s. 1 - 1

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

O legitymizacji prawa (władzy) na przykładzie tzw. sporu o Trybunał Konstytucyjny

Angielski:

On the legitimation of law (power), taking as an example the dispute over the Constitutional Tribunal in Poland

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8944-6257

Tomasz Bekrycht
Katedra Teorii i Filozofii Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-8944-6257 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Katedra Teorii i Filozofii Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

Publikacja: 2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Tomasz Bekrycht (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski