W 2008 roku czeski tygodnik „Respekt” oskarżył pisarza Milana Kunderę (1929–2023) o to, że w latach 50. XX wieku wydał czechosłowackiej bezpiece Miroslava Dvořáčka – młodego współpracownika amerykańskiego kontrwywiadu. Ofiara donosu została skazana na lata ciężkiego więzienia i cudem uniknęła śmierci. Publikacja, która jednoznacznie ogłosiła winę pisarza, powstała na podstawie jednej odnalezionej w archiwum USTR (czeski odpowiednik IPN) notatki milicyjnej, w której wymieniono nazwisko Milana Kundery. Sprawę szeroko omawiały media zarówno w Czechach, jak i na świecie. Także w Polsce rozpętała się burza. Dziś, gdy świat żegna Milana Kunderę, warto wrócić do tamtej publikacji, przyjrzeć się jej formie, językowi i zabiegom stylistycznym, które mocno podważyły reputację znanego pisarza. Ostatecznie Milanowi Kunderze niczego nie udowodniono, a sam pisarz wydał jedynie lakoniczne oświadczenie, w którym wszystkiemu zaprzeczył. Autorzy artykułu koncentrują się na publikacji „Respektu” z 2008 roku: jego formie i rzetelności przekazu. Jaki obraz, jaką rzeczywistość udało się wykreować autorom tego tekstu? Podjęto próbę spojrzenia na wydarzenia z 2008 roku z dzisiejszej perspektywy. Ważne wydaje się pytanie o to, czy teksty rozliczeniowe w ogóle powinny gościć na łamach prasy, czy lepiej, aby były przedmiotem wyłącznie badań i publikacji naukowych? Jeśli o podobnych sprawach powinna dowiadywać się opinia publiczna z prasy codziennej, jakie podstawowe standardy powinna ona spełniać?

W artykule przybliżono dorobek naukowy poświęcony analizie działalności centralnego aparatu KC PZPR, który zajmował się nadzorem nad propagandą i mass mediami w Polsce w latach 1948–1989/90. Dokonano przeglądu rozważań po roku 1989. Skupienie się na analizie badawczej decyzji politycznych i działalności członków Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR oraz wybranych wydziałów KC PZPR odpowiedzialnych za funkcjonowanie propagandy w Polsce Ludowej jest zadaniem koniecznym, by zrozumieć sposób sprawowania władzy w państwie niedemokratycznym. To centralny aparat PZPR w pełni kontrolował tworzenie, przepływ i rozpowszechnianie treści kierowanych do masowego odbiorcy z wykorzystaniem prasy, radia i telewizji. Wynik przeprowadzonej analizy pozwala wnioskować, że dotychczas nie zaistniała w polskim dorobku naukowym monografia poświęcona temu ważnemu obszarowi działalności centralnych władz PZPR. Z wyjątkiem biografii politycznej Mieczysława Rakowskiego pozostali główni koordynatorzy prowadzenia polityki propagandowej również nie doczekali się do dnia dzisiejszego poświęconych im publikacji. Podobnie przedstawia się sytuacja z przybliżeniem poszczególnych centralnych struktur partyjnych bezpośrednio odpowiedzialnych za działania nadzorcze w interesującym nas obszarze. Trzeba jednak podkreślić, że istnieje na rynku naukowym szereg prac o charakterze przyczynkarskim odnoszących się zarówno do centralnych struktur partyjnych, jak i liderów PZPR stojących na ich czele odpowiedzialnych za nadzór nad mediami i propagandą, w których zostały przeanalizowane wybrane problemy, zazwyczaj w ograniczonym przedziale czasowym.

Artykuł, stanowiący część szerszych badań publicznego dyskursu wokół reformy uniwersytetu, dotyczy grupy kognitywnie rozumianych metafor, określanych tu jako produkcyjne. Perspektywę ich interpretacji wyznacza tytułowe pojęcie dehumanizacji, która dyskursowo może się objawiać przez terminy uznawane za synonimiczne lub w ramach rozbudowanego opisu rzeczywistości. Dlatego celowe jest określenie cech składowych dehumanizacji, czemu służy m.in. psychologiczna koncepcja jej typów oraz składowych autorstwa Nicka Haslama. Prezentacja dehumanizacji uniwersytetu przez metaforę produkcji prowadzi do wskazania obszarów, w jakich objawia się ten ich potencjał, a także pojęciowych związków między konkretnymi przejawami dehumanizacji.

Francuski model edukacji medialnej i informacyjnej jest dobrze rozwinięty. Jego podstawą jest polityka edukacyjna i kulturalna rządu Republiki Francuskiej. Działania te mają charakter aktywności scentralizowanej i zetatyzowanej. Aby jednak skutecznie ocenić szanse i zagrożenia związane z ich efektywnością, trzeba osadzić analizę w koncepcji kultur medialnych oraz różnorodności w mediach. Dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę dynamicznie zmieniający się świat mediów. Analizie zostały poddane podstawy działania edukacji medialnej i informacyjnej we Francji (EMI), a także jej elementy, takie jak podmioty odpowiedzialne za tę politykę, sposób jej oddziaływania, odbiorcy tej polityki. Na podstawie tak określonego problemu badawczego analizowanego na podstawie koncepcji wykazano, że francuski model istnieje sprawnie, ale wymaga redefinicji w zakresie priorytetów oraz odbiorców. Owa rewizja działań jest głównie spowodowana sytuacją społeczno-polityczną we Francji, której EMI zdaje się nie uwzględniać.

W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących wybranych struktur językowych (komunikacyjnych), które zaobserwowano w fake newsach w języku polskim. W wyniku analizy 435 tekstów uznanych za fałszywe przez fact-checkerów z AFP zrekonstruowano elementy semantyczne i strukturalne charakterystyczne dla tego typu przekazów. Zrekonstruowane elementy poddano analizie funkcjonalnej w kontekście narzędzi perswazji i manipulacji, kodowania emocji oraz budowania wiarygodności poprzez powielanie elementów i struktur informacji dziennikarskiej.

Przedmiotem artykułu jest ukazanie zaistniałej zmiany kulturowej w zakresie kreowanego wzorca kobiecości w zrealizowanych przez Baza Luhrmanna reklamach perfum Chanel N° 5. Celem przeprowadzonych badań było prześledzenie mechanizmów ewolucji wizerunków reprezentowanych przez będące twarzami Chanel N° 5 Nicole Kidman i Gisele Bündchen z uwzględnieniem aspektu tożsamości ikonicznej marki. Wnioski sformułowano w kontekście studiów kulturowych.

Komunikacja miasta z różnymi grupami społecznymi, w dobie swobodnego dostępu do internetu, z jednej strony daje niemal nieskończone możliwości doboru kanałów dystrybucji treści i narzędzi w nich wykorzystywanych, z drugiej strony rodzi ogromne wyzwanie co do wyboru tych właściwych, adekwatnych do oczekiwań odbiorcy. W artykule skupiono się na komunikacji miasta Kielce z młodzieżą szkół średnich. Autorka przeanalizowała, w jaki sposób miasto dociera do młodych z ofertą kulturalną, edukacyjną, rozrywkową, sportową etc. Ponadto sprawdziła, jakich kanałów używa i czy w komunikatach mówi „językiem młodych ludzi”? Druga część referatu to wyniki przeprowadzonego badania ankietowego uczniów kieleckich szkół ponadpodstawowych, dotyczącego narzędzi i kanałów, jakimi komunikuje się młodzież. Celem artykułu jest wskazanie oczekiwań młodzieży dotyczących skutecznej komunikacji prowadzonej z ich grupą społeczną oraz odpowiedź na pytanie, czy internet w każdym obszarze wygrywa z komunikowaniem pozainternetowym.

Tematem artykułu jest zawód rzecznika prasowego klubu sportowego, jego obowiązki zawodowe oraz kompetencje interpersonalne, które wspomagają komunikację z mediami i kibicami. Przytoczono kontekst historyczny powstania zawodu rzecznika prasowego, a także hierarchię typograficzną rzeczników prasowych. Wyróżniono również zakres obowiązków i odpowiednich kompetencji interpersonalnych. Opisano także kibiców klubu sportowego, jak również media – przemiany, rozwój mediów społecznościowych, odniesienia do telewizji współpracujących z organizacją. Najważniejszym elementem tego artykułu naukowego są badania, które zostały poprzedzone wyborem odpowiedniej metodologii i narzędzi badawczych. Celem było przeprowadzenie rozmów z dziesięcioma wybranymi rzecznikami prasowymi, reprezentującymi kluby piłki nożnej oraz siatkówki oraz ich szczegółowa analiza. Dzięki próbie badawczej mogliśmy uzyskać kompletny obraz rzecznika prasowego, jego obowiązków oraz odpowiednich cech. Zawód rzecznika prasowego w Polsce to dyscyplina rozwijająca się od lat 70. XX wieku. Ukazano w tej pracy znaczenie tej profesji, a także ogląd, jak zmieniła się praca tych osób podczas pandemii COVID-19.

Branża streamingowa zatacza pełne koło. W porównaniu z jej początkami skoncentrowanymi przede wszystkim na dostępie do treści poprzez subskrypcję, treści wspierane reklamami i oferowane w zaplanowanym harmonogramie stają się obecnie coraz bardziej powszechne. Wiąże się to z coraz bardziej odczuwalnymi na rynku mediów zjawiskami: tak zwanym zmęczeniem subskrypcją1 (ang. subscription fatigue), jak również tak zwaną wielką anulacją subskrypcji (ang. the great unsubscribe), a także rezygnacji z abonamentu (określanego jako ang. cord-cutting2), co skutkuje tym, że wielu dostawców usług przesyłania strumieniowego odnotowuje spadek liczby abonentów. Odbiorcy korzystający z transmisji strumieniowej zwrócili się w kierunku poszukiwania alternatywnych opcji programowych, takich jak FAST (ang. free-ad supported-streaming TV) – bezpłatnej telewizji strumieniowej z reklamami. Rozwój tego sektora nie rewolucjonizuje obecnie rynku streamingowego. Z jednej strony stwarza jednak nowe możliwości dystrybucji treści, jak również stanowi odpowiedź na oczekiwania odbiorców. Z drugiej strony natomiast tworzy dodatkowe możliwości monetyzacji kontentu. Celem artykułu jest zobrazowanie nowego trendu w sposobie dystrybucji, jak również treści w przestrzeni usług przesyłu strumieniowego. Na potrzeby tej analizy przyjęto hipotezę, że w branży streamingowej usługi wspierane reklamami i zaplanowane programy na żywo zyskują na popularności i stanowią znaczącą alternatywę dla dotychczasowych modeli biznesowych. Artykuł ma zatem charakter przeglądowy i został oparty o analizę dostępnych raportów, opracowań o charakterze praktycznym, jak również wypowiedzi eksperckich. Nadto zamysłem autorki jest wskazanie kierunków i obszarów zmian, które w najbliższej przyszłości staną się częścią polskiego pejzażu medialnego.

Artykuł jest medioznawczą analizą procesów i mechanizmów cyfryzacji jako głównej przyczyny konwergencji technologicznej, polegającej na przejściu z druku na cyfrę, która przekształciła wszystkie media, tworząc nową architekturę komunikacji. Miejsce starego korporacyjnego ładu medialnego zajął tuzin konkurujących ze sobą koncepcji tworzących rozdrobniony, sieciowy pejzaż mediów. Celem badawczym artykułu jest odpowiedź na pytania, jak to przejście z druku na cyfrę wpływa na status zawodu dziennikarza. Po pierwsze, jaki jest wpływ cyfry na ekosystem informacji i pozycję w nim dziennikarza? Po drugie, czy jest związek nośnika materiału prasowego z jego jakością? Po trzecie, czy cyfra zadziałała jak steryd, przyspieszając intensywność dziennikarskiej aktywności? Te ważne i złożone problemy współczesnego dziennikarstwa, ujęte w formie metaforycznego skrótu – „cyfrowych sterydów” – są przedmiotem badań w tej publikacji.

W artykule podjęto problematykę adaptacji drukowanej prasy kobiecej do nowych warunków konsumpcji za pośrednictwem mediów społecznościowych. Przedmiotem badania uczyniono kobiece periodyki wielotematyczne oraz powiązane z nimi oficjalne profile w serwisie Instagram. Celem badania było ustalenie: czy wobec ww. magazynów zastosowano wieloplatformową strategię, opartą na jednoczesnym prowadzeniu magazynu drukowanego i profilu na Instagramie oraz bazując na zawartości, jaką rolę pełni rzeczone konto w multiplatformowej dystrybucji treści. W tym celu posłużono się metodą analizy zawartości mediów. Analizie poddano wszystkie posty opublikowane na profilach 10 wielotematycznych magazynów kobiecych w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2022 roku. Na podstawie wyników analizy autorka dochodzi do wniosku, że nie dla wszystkich omawianych subsegmentów prasy kobiecej wprowadzanie nowego, społecznościowego kanału dystrybucji jest priorytetowe. Ustalono, że głównym celem profili „Świat Kobiety”, „Pani” oraz „Twój Styl” jest promowanie innych kanałów marki (numeru drukowanego oraz strony internetowej czasopisma), zawartość zaś profili „Glamour”, „Elle”, „Zwierciadło”, „Women’s Health”, „Claudia” oraz „Olivia” ma przysłużyć się wzrostowi konta i konkurować z innymi profilami na Instagramie. Artykuł uzupełnia lukę związaną z badaniami nad prasą kobiecą w dobie platformizacji mediów drukowanych. Może stanowić wartość poznawczą dla prasoznawców i badaczy nowych mediów zajmujących się zagadnieniem strategii wieloplatformowych.

W artykule przedstawiono lifestylowe media obywatelskie Warmii i Mazur uwzględnione w projekcie Centrum Monitoringu Internetowego Dziennikarstwa Obywatelskiego na Warmii i Mazurach, realizowanym w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w latach 2022–2024. Analizie poddano sylwetki twórców tych mediów, różnorodność ich tematyki oraz grupę odbiorców.