W publikacji podjęto próbę opisu i analizy licznych zjawisk kryzysowych, jakie w ostatnich kilkunastu latach ujawniły się w środowisku środków przekazu (także polskich). W formie z konieczności skrótowej, głównie ze względu na objętość tego tekstu, wyeksponowane zostały zmiany zachodzące w sposobach odbioru współczesnych mediów, jak również procesy i zjawiska negatywnie wpływające na ich obecną kondycję, jak pogłębiająca się ich polityzacja (co stanowi w Polsce – zwłaszcza w przypadku publicznych audiowizualnych środków przekazu – ich wielkie obciążenie), tabloidyzacja oraz powolne, systematyczne zanikanie tak zwanych starych środków przekazu (głównie prasy drukowanej), to ostatnie głównie w związku ze zmianami zachodzącymi w sposobach konsumpcji informacji i rozrywki. Towarzyszą temu także niekorzystne zjawiska i procesy zachodzące wewnątrz rodzimego środowiska dziennikarskiego, jak na przykład jego pogłębiająca się dekompozycja, także dokonująca się na tle istotnych różnic w postawach politycznych jego członków.

W artykule poruszono problem stygmatyzacji public relations w polskich mediach z perspektywy przeprowadzonych badań ilościowych i jakościowych, dotyczących sposobów przedstawiania PR w czasopismach opinii. Z analizy wynika, że PR ma raczej negatywny wizerunek społeczny, na który wpływa sposób, w jaki media używają tego terminu, kojarząc go z promocją, marketingiem, reklamą, wizerunkiem, propagandą itp. Negatywne użycie tego terminu wydaje się dość powszechne, a charakterystyczną cechą polskiej sfery publicznej jest użycie wyrażenia „czarny PR” do dyskredytowania lub krytyki przeciwników. Zauważa się częste zastosowanie wyrażeń powiązanych z public relations w negatywnych konotacjach lub jako synonimów innych terminów. Powoduje to zmianę pierwotnego znaczenia PR na gorsze i prowadzi do postępującego niezrozumienia, a w konsekwencji wpływa na wizerunek, postrzeganie społeczne, rozwój i edukację public relations. Jest to sprzeczne z ideą public relations rozumianego jako strategiczny proces komunikacji, budujący i utrzymujący wzajemnie korzystne relacje. Podejście mediów i społeczeństwa źle wpływa na PR i prowadzi do eskalacji błędnego rozumienia public relations. Starając się znaleźć odpowiedzi i rozwiązania adekwatne do sytuacji obciążającej i wizerunku public relations w Polsce, nawiązaliśmy czterostronne partnerstwo między: 1) Wydziałem Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2) Związkiem Firm Public Relations, 3) Instytutem Monitorowania Mediów 4) oraz polskim portalem branżowym Proto.pl. Wspólnie postanowiliśmy przeprowadzić badania w celu zarysowania głównych obszarów zainteresowania i skali problemu. Starając się uzyskać najlepszą możliwą perspektywę i jakość materiałów, skupiliśmy się na polskich czasopismach opinii, które zgodnie z założeniem powinny zawierać najbardziej zrównoważone i uznane treści. Przeprowadziliśmy analizę sześciu polskich czasopism z sześciu pełnych kolejnych lat wydawniczych (2011–2016), szukając wzmianek o PR. Analiza została podzielona na trzy poziomy: 1) wydźwięk, 2) słowa kluczowe, 3) rama znaczeniowa. Do agregacji danych wykorzystaliśmy dedykowaną bazę danych dostarczoną przez IMM, która wygenerowała ponad 780 unikalnych rekordów fraz związanych z PR. Zebraliśmy i podsumowaliśmy wyniki, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób public relations jest prezentowane w polskich mediach. Artykuł zawiera pogłębioną analizę zebranego materiału i jest kontynuacją opublikowanego wcześniej artykułu programowego.

W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w listopadzie i grudniu 2019 roku, dotyczących zjawiska kreowania wizerunku w mediach społecznościowych przez amatorskie kluby piłkarskie. Posługując się metodą analizy zawartości mediów, zweryfikowano hipotezę badawczą, zgodnie z którą współcześnie funkcjonowanie nieprofesjonalnych klubów piłkarskich determinuje już nie tylko pasja do futbolu, lecz także możliwości biznesowe. Na podstawie badań ustalono, że aktywność podmiotów o charakterze non-profit (jakimi są amatorskie kluby piłkarskie) w mediach społecznościowych może generować dochody finansowe. Wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy pozwoliły na określenie celowości, możliwości oraz efektywności procesu komunikacji wizerunkowej w nieprofesjonalnym futbolu. Ponadto autor artykułu prezentuje specyfikę amatorskich klubów piłkarskich przez pryzmat ich wizerunku oraz procesu kreowania go za pomocą mediów społecznościowych.

Znajomość warunków skutecznego komunikowania się jest bardzo ważna. Współczesny przekaz medialny ma swoje cechy i propozycje, zarówno niebezpieczne, jak i pozytywne. Jego twórcy i odbiorcy w dużej mierze tworzą oraz kształtują te cechy i propozycje. Zarazem zachodzi proces uczenia się od przekazu medialnego, jak kontaktować się. Jeśli dobroć jest wskazywana jako warunek skutecznego komunikowania się, to dlaczego i w jaki sposób? Zagadnienie to zostanie przedstawione na podstawie nauczania na temat mediów papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka, których pontyfikaty przypadają na czas znaczących zmian, gdy chodzi o mass media.

W artykule podjęto próbę określenia tych części składowych kompetencji komunikacyjnych, które dają szansę na eliminowanie przemocy z aktów komunikacji. Zwrócono uwagę na moc słowa jako nośnika dobra lub zła. Troska o obecność dobrych słów w dyskursie publicznym jest jednocześnie szansą na zminimalizowanie przestrzeni przemocy w komunikowaniu. Właściwie rozumiana stosowność komunikacji wyprowadzona z niezbywalnej zasady szacunku dla człowieka jako podmiotu procesu porozumiewania się może stanowić antidotum na przemoc w relacjach komunikacyjnych.

Transparentność życia publicznego i związane z nią prawo do informacji o organach władzy oraz osobach pełniących funkcje publiczne stanowią jedne z fundamentów demokracji i państwa prawa. Szczególna rola w urzeczywistnianiu tych wartości przypada mediom i dziennikarzom, którzy na co dzień stają w obliczu wielu pytań związanych z zakresem udostępnianych informacji. Jednym z istotniejszych jest pytanie o granice ingerencji w prywatność osób publicznych. Istniejące prawo dopuszcza publikację wiadomości z życia osobistego wówczas, gdy dzieje się to za zgodą zainteresowanego podmiotu lub wiadomość ma bezpośredni związek z jego działalnością publiczną. Analiza orzecznictwa sądowego prowadzi do wniosku, że istnienie relacji między sferą publiczną a prywatną jest rozumiane dwojako. Po pierwsze, zależność między zachowaniem danej osoby w sferze działalności publicznej a jej zachowaniem w sferze prywatnej zachodzi wówczas, gdy informacje bezpośrednio rzutują na wykonywaną działalność (rozumienie węższe). Po drugie, informacje prywatne wpływają na ocenę kompetencji moralnych danej osoby do prowadzenia takiej działalności (rozumienie szersze).

Porozumienie Okrągłego Stołu otworzyło „okno ku wolności” i umożliwiło przeprowadzenie w Polsce kontraktowych wyborów, które odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku. Kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” zdobyli niemal wszystkie (za wyjątkiem 1) mandaty, o które mogli starać się w wyborach do Sejmu i Senatu. Tak ogromne zwycięstwo było zaskoczeniem zarówno dla władz, jak i działaczy „Solidarności”. Rodziło jednak obawy o bezpieczeństwo państwa związane z obecnością wojsk Związku Radzieckiego na terytorium naszego kraju, bezpieczeństwo społeczne związane z sytuacją gospodarczą oraz dotrzymanie przez władze okrągłostołowego kontraktu. Miały one odzwierciedlenie w debatach toczonych na łamach oficjalnej prasy solidarnościowej, tj. „Gazeta Wyborcza” i „Tygodnik Solidarność”. W tym artykule zastosowano metodę analizy prasy oraz analizę porównawczą w celu odpowiedzi na pytanie o diagnozy zagrożeń bezpieczeństwa państwa oraz propozycje ich przeciwdziałania. Umożliwiło to wyciągnięcie wniosku, że debaty toczone na łamach oficjalnej prasy „Solidarnościowej” miały istotny wpływ na podejmowane decyzje w okresie transformacji systemowej w Polsce.

W artykule przedstawiono badania funkcji podziemnych biuletynów zakładowych NSZZ „Solidarność” ze szczególnym uwzględnieniem funkcji agitacyjno-propagandowej, która, zdaniem autora, jest wiodącą w badanym segmencie wydawnictw. Jako metodę badawczą wybrano analizę zawartości. Posłużyła ona do zbadania cech (funkcji) tekstów opublikowanych w analizowanych czasopismach. Pozwoliła także na zweryfikowanie postawionej hipotezy. Materiałem badań były wybrane tytuły prasy związkowej, która stanowiła poważną część prasy wydawanej nielegalnie w latach 80. ubiegłego stulecia.

Przyjęcie przez Komisję Europejską w grudniu 2019 roku długookresowej strategii pt. Europejski Zielony Ład² potwierdziło konsekwencję Unii Europejskiej (UE) w dążeniu do uzyskania pozycji światowego lidera w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, a tym samym konieczność przyspieszenia transformacji energetycznych w wielu państwach unijnych. Państwa, których akcesja do UE nastąpiła po 2004 roku, będą musiały sprostać skomplikowanym wyzwaniom o charakterze ekonomicznym, prawnym, politycznym i społecznym. Biorąc pod uwagę, że społeczne i polityczne uwarunkowania zmiany kultury energetycznej obejmują między innymi procesy komunikowania władz ze społeczeństwem, istotne jest rozpoznanie ich znaczenia w procesie tworzenia i implementacji projektów energetycznych „kontrowersyjnych” społecznie, takich jak budowa elektrowni jądrowych. Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań komunikacji społecznej w zakresie stosowanych metod i sposobów komunikowania społecznego na linii rząd–społeczeństwo–inwestor–władze lokalne. Uwagę skoncentrowano na Lokalnych Komitetach Informacyjnych (CLI) i ich roli we francuskiej energetyce jądrowej. Doświadczenia Francji potwierdzają, że proces pozyskiwania akceptacji dla technologii „kontrowersyjnych” społecznie jest wysoce zindywidualizowany, skomplikowany i wieloaspektowy.

Celem artykułu jest krytyczna analiza elementów fabuły jednego z najbardziej popularnych amerykańskich seriali o tematyce prawnej i politycznej – The Good Wife. W centrum mojego zainteresowania znalazła się drugoplanowa bohaterka – Kalinda Sharma. Dekonstrukcja wątków związanych z tą postacią pozwala zdemaskować liczne stereotypy płciowe i etniczne dotyczące wyobrażeń „kobiety wschodu”. W tym miejscu artykuł wyraźnie koresponduje z rozważaniami E. Saida i współczesną krytyką postkolonialną. Co ciekawe, serial sygnowany był przez CBS, które walczy o wizerunek stacji liberalnej i równościowej. Punktem zwrotnym był tu rok 2010, w którym to CBS skrytykowano za dysproporcje w reprezentacji mniejszości etnicznych, a stacja obiecała zmianę swej polityki w tym zakresie. Niestety flagowy serial The Good Wife – zachował stereotypową figurę „kobiety wschodu”, która wciąż pełni rolę obcego/innego w kulturze zdominowanej przez białych.

W organizacji hitlerowskich obozów koncentracyjnych ważną rolę pełniły psy strażnicze i tropiące. Acz wszechobecne w świadectwach więźniów jako budzące przerażenie bestie, to w kulturowej świadomości występują jedynie jako złowrogi ornament obozowej scenerii. Podobnie marginalne miejsce zajmuje figura „hitlerowskiego psa” w tekstach polskiej kultury popularnej. Autor opracowania stawia sobie za cel bliższe przyjrzenie się temu motywowi w zbiorowej świadomości, a zwłaszcza w polskiej twórczości filmowej. Przybliża też system, w obrębie którego wykorzystywano psy. Asumpt do tych rozważań daje osadzony fabularnie w pookupacyjnej rzeczywistości interesujący film Adriana Panka „Wilkołak” z 2018 roku. Czerpiący z estetyki horroru i baśni, historyczny obraz wykorzystuje kulturowe konotacje figury obozowego psa dla ukazania uniwersalnych prawd o ludzkiej kondycji.

Media społecznościowe zmieniają się cały czas, przynosząc nowe problemy badawcze. Jednym z nich jest zjawisko patostreamingu, który jest efektem rozwoju mediów społecznościowych. W artykule dokonano próby scharakteryzowania tego zjawiska: wychodząc od założeń teoretycznych patologii społecznej do analizy wybranych materiałów wideo. Celem artykułu było określenie, czym jest patostreaming i czym się charakteryzuje to zjawisko. Wykorzystano w nim studium przypadków oraz metodę obserwacji.