Bezpieczeństwo państwa i niepokoje społeczne na łamach „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Solidarność” po wyborach 4 czerwca 1989 roku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEBezpieczeństwo państwa i niepokoje społeczne na łamach „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Solidarność” po wyborach 4 czerwca 1989 roku
Data publikacji: 30.06.2020
Media Biznes Kultura, 2020, Numer 1 (8) 2020, s. 95 - 107
https://doi.org/10.4467/25442554.MBK.20.007.12417Autorzy
Bezpieczeństwo państwa i niepokoje społeczne na łamach „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Solidarność” po wyborach 4 czerwca 1989 roku
National security and social unrest as presented in “Gazeta Wyborcza” and “Tygodnik Solidarność” after elections of 4 June 1989
The agreements of the Round Table opened the path to freedom and allowed to have a partially free parliamentary election which took place at 4 and 18 June 1989. The candidates of the Civic Committee of the “Solidarity” received all but one seats which they could fight for in this Parliamentary election. Both the authorities and the activists of the “Solidarity” were surprised by such an impressive victory. However, it aroused fears of national security due to the presence of the Soviet army at the territory of our country, of public security due to the economic situation and of honouring the agreements of the Round Table by the authorities. These fears were reflected in the discussions held in “Gazeta Wyborcza” and “Tygodnik Solidarność” (the official press of the “Solidarity” movement). This article applies an analysis of the press and a comparative analysis in order to answer the question about the diagnosis of a threat to national security and proposed counteractions. It allowed to draw the conclusion that the discussions held in official “Solidarity” newspapers had a significant influence on the decision making in the transformation period in Poland.
Keywords: national security, social unrest, parliamentary elections of June 1989, 4 June 1989, system transformation
Porozumienie Okrągłego Stołu otworzyło „okno ku wolności” i umożliwiło przeprowadzenie w Polsce kontraktowych wyborów, które odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku. Kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” zdobyli niemal wszystkie (za wyjątkiem 1) mandaty, o które mogli starać się w wyborach do Sejmu i Senatu. Tak ogromne zwycięstwo było zaskoczeniem zarówno dla władz, jak i działaczy „Solidarności”. Rodziło jednak obawy o bezpieczeństwo państwa związane z obecnością wojsk Związku Radzieckiego na terytorium naszego kraju, bezpieczeństwo społeczne związane z sytuacją gospodarczą oraz dotrzymanie przez władze okrągłostołowego kontraktu. Miały one odzwierciedlenie w debatach toczonych na łamach oficjalnej prasy solidarnościowej, tj. „Gazeta Wyborcza” i „Tygodnik Solidarność”. W tym artykule zastosowano metodę analizy prasy oraz analizę porównawczą w celu odpowiedzi na pytanie o diagnozy zagrożeń bezpieczeństwa państwa oraz propozycje ich przeciwdziałania. Umożliwiło to wyciągnięcie wniosku, że debaty toczone na łamach oficjalnej prasy „Solidarnościowej” miały istotny wpływ na podejmowane decyzje w okresie transformacji systemowej w Polsce.
Opracowania
Cherek A., Plakaty wyborcze kandydatów Komitetu Obywatelskiego z Lechem Wałęsą, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2013, nr 18.
Codogni P., Okrągły Stół, czyli polski Rubikon, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2015, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2016.
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Arcana, Kraków 2005.
Galij-Skarbińska S., Model zmiany cywilnych służb specjalnych w Polsce w latach 1989–1990, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019.
Kowal P., Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989, Trio, Warszawa 2012.
Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019.
Kufel J., Kampania wyborcza kandydatów KO Solidarność na łamach „Gazety Wyborczej” przed wyborami czerwca 1989 r. w Polsce [w:] Dwa dwudziestolecia. Geopolityka, państwo, społeczeństwo, red. P. Hauser, W. Mazurczak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Okrągły Stół. Dokumenty i materiały, red. W. Borodziej, A. Garlicki, Zapol, Szczecin 2004.
Okrągły Stół. Dwadzieścia lat później, red. W. Polak (i in.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2009.
Trembicka K., Okrągły stół w Polsce: studium o porozumieniu politycznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003.
Prasa
Bojko L., Chłopi czekali całą zimę, „Gazeta Wyborcza”, 30.06.1989.
Bratkowski S., Bez nerwów, „Gazeta Wyborcza”, 13.06.1989.
Czym jest, czym ma być NSZZ Solidarność, „Tygodnik Solidarność”, 9.06.1989, nr 2(39).
Dworak J., Obliczalność, „Tygodnik Solidarność”, 25.08.1989, nr 13(50).
Giełżyński W., „Tuancie” to po chińsku – solidarność, „Gazeta Wyborcza”, 10–12.06.1989.
Gzyło A., Słowiński W., Rządowy projekt urynkowienia. Jakie ceny?, „Gazeta Wyborcza”, 30.06.1989.
Krall H., Mały skrawek ziemi, „Gazeta Wyborcza”, 8.06.1989.
Leski K., Kropka nad i, „Gazeta Wyborcza”, 20.06.1989.
Mazowiecki T., Spiesz się powoli, „Tygodnik Solidarność”, 14.07.1989, nr 7(44).
Michnik A., Kiedy porozmawiamy o wielkiej koalicji, „Gazeta Wyborcza, 13.06.1989.
Michnik A., Polska – ZSRR. Pałka i kompleks, „Gazeta Wyborcza”, 9.06.1989.
Michnik A., Wasz Prezydent. Nasz Premier, „Gazeta Wyborcza”, 4.07.1989.
Michnik A., Pożegnanie doktryny Breżniewa, „Gazeta Wyborcza”, 5.07.1989.
Michnik A., Radość… i chwila namysłu, „Gazeta Wyborcza”, 6.06.1989.
Michnik A., Wasz Prezydent. Nasz Premier, „Gazeta Wyborcza”, 4.07.1989.
Michnik A., Z kim usiądziemy, „Gazeta Wyborcza”, 16.06.1989.
Najpierw reformy, potem rząd. Z Bronisławem Geremkiem rozmawia Eugeniusz Smolar z polskiej sekcji BBC, „Gazeta Wyborcza”, 23.06.1989.
Naszkowska K., Mięso: za ile?, „Gazeta Wyborcza”, 28.06.1989.
Nikt w historii jeszcze tego nie przerabiał. Z Jackiem Kuroniem rozmawia Jacek Żakowski, „Gazeta Wyborcza”, 15.06.1989.
Obniżka poziomu życia. Oświadczenie Prezydium „Solidarności” w sprawie podwyżek cen, „Gazeta Wyborcza”, 28.06.1989.
Plan Marshalla dla Polski. Wypowiedź profesora Witolda Trzeciakowskiego, eksperta „Solidarności” ds. gospodarki, „Gazeta Wyborcza”, 24–26.06.1989.
Redakcja, Nasz szef – naszym premierem, „Tygodnik Solidarność”, 25.08.1989, nr 13(50).
Warszawski D., Poznać i dać się poznać, „Gazeta Wyborcza”, 8.06.1989.
Wieczorek W., Krajobraz po wyborach, 16.06.1989, n
Informacje: Media Biznes Kultura, 2020, Numer 1 (8) 2020, s. 95 - 107
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Bezpieczeństwo państwa i niepokoje społeczne na łamach „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Solidarność” po wyborach 4 czerwca 1989 roku
National security and social unrest as presented in “Gazeta Wyborcza” and “Tygodnik Solidarność” after elections of 4 June 1989
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska
Publikacja: 30.06.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1171
Liczba pobrań: 985