Celem niniejszej pracy było zbadanie, w jakich rzekach i obiektach wodnych występuje zjawisko uszkodzenia zwłok spowodowane przez kiełże, czy ma ono związek z czasem przebywania ciała w wodzie oraz zdefiniowanie wspólnych cech tego typu ubytków. Ponadto oceniono częstość jego występowania, biorąc pod uwagę temperaturę powietrza oraz porę roku.

Materiał i metody: Przeanalizowano protokoły sekcji zwłok z Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w latach 2015-2024. Wybrano 285 przypadków ofiar utonięć. Zweryfikowano występowanie obrażeń i ich rodzaj na podstawie dokumentacji oraz zdjęć sekcyjnych. W Zakładzie Medycyny Sądowej wykonano badania histopatologiczne w celu potwierdzenia obecności białek ludzkich w układzie pokarmowym skorupiaków.

Wyniki i wnioski: Wspólną cechą wszystkich przypadków było punktowe przerwanie ciągłości naskórka. W 5 z 285 przypadków stwierdzono obecność małych skorupiaków, a także ubytki naskórka na odsłoniętych częściach ciała. Podobne uszkodzenia, lecz bez występowania osobników kiełży były obecne na 25 ciałach. Nie stwierdzono typowych dla D. haemobaphes uszkodzeń na zwłokach w stanie zaawansowanego rozkładu. Zjawisko żerowania kiełży na zwłokach obserwowane było niemalże wyłącznie przy dodatniej temperaturze powietrza, z nasileniem w okresie wiosenno-letnim. Charakterystyczne punktowe ubytki naskórka na zwłokach wydobytych z wody są wynikiem żerowania kiełży, w tym D. haemobaphes. Takie uszkodzenia występowały tylko wtedy, gdy czas od śmierci ofiary wskutek utonięcia do jej wydobycia z wody był krótki. Największa liczba przypadków ofiar utonięć ze śladami żerowania kiełża została znaleziona w rzece Wiśle.

Cel pracy: Opisanie znalezisk sekcyjnych ofiar samobójstw z użyciem związków nieorganicznych z ostatnich 5 lat i próba wyjaśnienia zjawiska powrotu tych substancji jako środków do zatruć samobójczych.

Materiał i metody: Badanie zostało oparte na retrospektywnej analizie protokołów sekcji zwłok z Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie z lat 2018-2023. Na podstawie wyników analiz toksykologicznych zebrano przypadki, w których przyczyną śmierci było samobójstwo na skutek spożycia związków nieorganicznych.

Wyniki: Z lat 2018–2023 zebrano 23 przypadki (19 mężczyzn i 4 kobiety – średni wiek – 30 lat). U 15 ofiar stwierdzono zatrucie substancjami methemoglobinotwórczymi – w 7 przypadkach wykonano badanie toksykologiczne stwierdzając, że był to azotan(III) sodu. U 13 osób w tej grupie stwierdzono sino lub szaro zabarwione plamy opadowe. W 7 przypadkach stwierdzono brązową barwę krwi. 6 kolejnych ofiar jako metodę samobójczą wybrało cyjanek potasu – u wszystkich wystąpiło przekrwienie narządów wewnętrznych, a także obrzęk płuc. Intensywnie lub umiarkowanie zaczerwieniona błona śluzowa żołądka wystąpiła u 3 ofiar. 2 osoby popełniły samobójstwo zażywając azydek sodu.

Wnioski: W ostatnich latach zauważalnie wzrosła ilość samobójców wykorzystujących związki nieorganiczne. Do istotnych przyczyn odpowiedzialnych za opisywany trend wzrostowy zatruć tymi substancjami należą: łatwy dostęp do tych trucizn oraz szeroko dostępna w internecie wiedza jak skutecznie je wykorzystać. Stosunkowy młody wiek ofiar może być tłumaczony ich biegłością w korzystaniu z tego medium.

Ocena stosowania przemocy fizycznej względem dzieci stanowi ważne zagadnienie w medycynie sądowej. Szczególne znaczenie ma to w przypadku niemowląt i małych dzieci, które ze względu na stopień rozwoju nie potrafią zakomunikować stosowania wobec nich przemocy. Opisany został przypadek dwutygodniowej dziewczynki pochodzenia romskiego przekazanej z rodziny tymczasowej do rodziny zastępczej. Rodzice zastępczy podczas przebierania dziecka zauważyli zasinienia w okolicy krzyżowej. Na podstawie wstępnej oceny zmian w szpitalu, powiadomione zostały odpowiednie organy i wszczęte zostało postępowanie. Pierwszy biegły oceniający zmiany, wskazał że obraz przypomina resorbujące się podbiegnięcia krwawe, które powstały na skutek urazu. Powołany został kolejny zespół biegłych składający się ze specjalistów: medycyny sądowej, dermatologii i patomorfologii. Na podstawie analizy dokumentacji i badania przedmiotowego z użyciem dermatoskopu stwierdzono występowanie w okolicy lędźwiowej i pośladkowej blado-sinych plam o charakterze plamy mongolskiej. Plamy mongolskie to wrodzone nieprawidłowości rozwojowe, należące do melanocytowych znamion skórnych. U większości zmiany pojawiają się tuż po urodzeniu lub krótko po nim. Znamię klinicznie objawia się jako pojedyncze lub mnogie plamy w dolnej części grzbietu, okolicy krzyżowej lub na pośladkach. Zmiany te mogą mieć kolor od ciemnoszarego do niebiesko- zielonego i przybierać różne kształty, takie jak okrągłe, owalne lub nieregularne. Występujące na skórze dzieci zmiany mogą morfologicznie przypominać siniec, dlatego ich ocena wymaga szczególnej uwagi. W przypadku wątpliwości co do charakteru zmiany należy przeprowadzić dodatkowe badanie. Ponadto wsparciem może być analiza dokumentacji medycznej i ocena specjalisty dermatologii.

Cel: Z medyczno-sądowego punktu widzenia, powszechne stosowanie antybiotyków wymaga opracowania metod ich wykrywania w materiałach biologicznych, aby ustalić ich rolę w reakcjach niepożądanych lub zgonach. W kontekście przeprowadzania badań toksykologicznych na materiałach przechowywanych przez dłuższy czas w różnych warunkach temperaturowych, badania nad stabilnością antybiotyków w matrycach biologicznych przez takie długie okresy są kluczowe dla oceny toksykologicznej w takich przypadkach.

Metody: Stabilność cefuroksymu została określona w krwi i moczu przez 278 dni w trzech różnych temperaturach: -15°C, +4°C, +23°C. Analizy przeprowadzono przy użyciu ultra-wysokosprawnej chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią mas z potrójnym kwadrupolem.

Wyniki: Metoda spełniała wszystkie wymagania walidacyjne. W niniejszym badaniu przedstawiono również wyniki dotyczące stabilności termicznej cefuroksymu. Cefuroksym wykazał największą stabilność w temperaturze -15°C i był wysoce niestabilny w temperaturze pokojowej (+23°C) we wszystkich badanych matrycach biologicznych.

Wnioski: Badanie potwierdza niestabilność cefuroksymu w próbkach krwi i moczu, dlatego analizy tego antybiotyku w matrycach biologicznych, na przykład dla celów toksykologii sądowej, powinny być przeprowadzane jak najszybciej po pobraniu, aby uniknąć spadku stężenia, lub w przypadku długotrwałego przechowywania materiału, należy ostrożnie interpretować stężenia w przygotowanej ekspertyzie.