W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby samobójstw z wykorzystaniem helu. Zgony z użyciem tego gazu są szybkie i nie towarzyszy im uczucie duszności. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badania pośmiertnego kobiety, która popełniła samobójstwo poprzez inhalację helu. Sekcja zwłok nie wykazała żadnych zmian pourazowych, natomiast badanie TK wykazało obecność dużej ilości gazu w naczyniach żylnych i tętniczych całego ciała oraz w jamach serca. W ocenie obrazów PMCT uwzględniono także zmiany wynikające z procesów rozkładowych. Rezultaty przeprowadzonej diagnostyki potwierdzają wyniki wcześniejszych doniesień, które wskazywały, iż wdychanie dużych ilości helu prowadzi do śmierci nie tylko (jak wcześniej sądzono) w mechanizmie wypierania tlenu, ale także poprzez powstawanie zatorów gazowych.

Historia życia ludzkości jest ściśle związana z używaniem rozmaitych trucizn, różnych w poszczególnych epokach. Służyły przez wieki różnym celom. Oprócz tego, że były lekarstwem na rozmaite dolegliwości i choroby, pomagały też unieść ciężki żywot człowieka dzięki możliwości wywoływania mentalnych uniesień, czyniąc go znośniejszym. Wykorzystywane były także do zabijania drugiego człowieka, najczęściej z bardzo niskich pobudek. Liczba istniejących trucizn w poszczególnych etapach cywilizacji ulegała systematycznemu powiększaniu, dochodząc w czasach współczesnych do liczby 100 000 – 500 000 związków chemicznych toksykologicznie czynnych, przy oszacowanej ogólnie liczbie znanych związków chemicznych na poziomie około 240 milionów.

Przeciwwagę niecnych czynów trucicieli w epoce starożytności i średniowiecza stanowią prace badawcze myślicieli i ludzi postępu. Prace te pojawiły się w epoce późnego średniowiecza i są kontynuowane w różnych formach do czasów współczesnych. W wyniku tych prac ukształtowała się współczesna toksykologiczna ekspertyza sądowa. Zanim pojawiła się jednakże we współczesnym kształcie musiała przejść bardzo trudną drogę rozwojową, co trwało nieprzerwanie kilka wieków.

Współczesna ekspertyza toksykologiczna, opierająca się na wysoce specjalistycznej metodyce instrumentalnej, operująca wysokimi standardami metodologicznymi, jest dorobkiem wielu pokoleń. Owe standardy stały się obecnie wymogiem stawianym pracom eksperckim naszych czasów, a ich nie dochowanie natomiast jest traktowane jako błąd w sztuce.

Niniejsza praca jest przeglądem rodzajów trucizn i doniesień w aspekcie rozwoju i zastosowania toksykologicznej ekspertyzy sądowej dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości.

Wśród różnych form przeżywania śmierci osoby bliskiej wymienia się żałobę, jej powikłaną postać a także współwystępujące z nią zaburzenia psychiczne (najczęściej zespoły lękowe, depresja, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, zespół stresu pourazowego). Omówiono przypadek, w którym rodzice wystąpili do sądu o odszkodowanie i zadośćuczynienie za śmierć syna, który zginął na skutek obrażeń doznanych w wypadku drogowym. U powoda po śmierci syna wystąpiła reakcja żałoby, a u powódki stan żałoby powikłanej, z którym współwystępowały objawy depresyjne. Odmienne obrazy kliniczne u każdego z powodów były uwarunkowane innymi cechami osobowości, odmiennymi modelami radzenia sobie w sytuacjach trudnych, a także schorzeniami somatycznymi. Doprowadziło to do różnych implikacji orzeczniczych u każdego z badanych. W sprawach odszkodowawczych (śmierć osób bliskich) konieczna jest diagnostyka różnicowa pomiędzy żałobą, jej powikłaną formą a zaburzeniami o charakterze reaktywnym i endogennym. Przydatna jest w tym ocena psychologiczna predyspozycji osobowościowych a także mechanizmów radzenia sobie w sytuacjach obciążających. Niekorzystanie z leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej nie może przesądzać o braku zaburzeń psychicznych. W tego rodzaju sprawach opiniowanie wymaga szczególnej ostrożności i wyważonych ocen. Należy unikać nadmiernej medykalizacji przeżyć po stracie osoby bliskiej, ale nie można też traktować stanów psychopatologicznych jedynie w kategoriach fizjologicznej reakcji na śmierć bliskiego.

Cel pracy: W pracy przedstawiono podstawowe zasady opiniowania sądowego w sytuacjach postrzeleń ludzi lub zwierząt na polowaniach z broni długiej o lufach gwintowanych, w tym postrzeleń ze skutkiem śmiertelnym.

Materiał i metody: Opinie takie wydawane są w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy oraz wiedzę biegłego z zakresu broni i amunicji, balistyki jak również z zakresu medycyny anatomopatologicznej.

Wyniki: Tego rodzaju kompleksowe analizy pozwalają na wydanie szczegółowej, a zarazem precyzyjnej opinii jako szczególnego środka dowodowego, mającego najistotniejsze znaczenie w przebiegu całego postępowania procesowego. Dlatego też niezmiernie ważnym jest właściwe zabezpieczenie materiału dowodowego w postaci pocisku lub jego fragmentów i konfrontacji tych elementów z oceną rany postrzałowej, a przede wszystkim kształtu i rozmiaru kanału postrzałowego oraz chwilowej jamy postrzałowej. Tego rodzaju postępowania są dość skomplikowane, gdyż wymagają od biegłego szerokiego spektrum wiedzy, dlatego też niejednokrotnie celem rozwikłania skomplikowanej materii będącej przedmiotem opiniowania, zachodzi konieczność wydania opinii nawet przez kilku biegłych.

Konkluzja: Opiniowanie sądowe w sprawach dotyczących postrzału, w tym ze skutkiem śmiertelnym, wymaga od biegłego interdyscyplinarnej wiedzy specjalistycznej. Wszelkie analizy w tym zakresie oparte powinny być o ekspertyzę balistyczną w aspekcie oceny rany postrzałowej. Połączenie tych dwóch elementów warunkuje wydanie obiektywnej i niebudzącej wątpliwości interpretacyjnych opinii.