Zabójstwa, pomimo globalnej tendencji spadkowej. nadal stanowią względnie duży odsetek zgonów gwałtownych, co czyni je istotnym problemem zarówno w Polsce, jak i na świecie. Rozbieżności w dostępnych danych dotyczących liczb i wskaźników zabójstw skłoniły autorów pracy do analizy statystycznej zabójstw na terenie aglomeracji Trójmiasta. Podstawą opracowania były dane zawarte w protokołach sekcyjnych, uzupełnione o informacje z akt prokuratorskich, dotyczące wszystkich przypadków zabójstw na terenie aglomeracji Trójmiasta w latach 2010-2019. Łącznie przeanalizowano 107 przypadków zabójstw, które opisano pod kątem wieku, płci czasu i miejsca zgonu, a także stanu trzeźwości w chwili śmierci. Średni roczny współczynnik zabójstw wyniósł 1,24 na 100 000 mieszkańców, z obserwowanym wyraźnym trendem spadkowym w analizowanym okresie 10 lat. Średni wiek zmarłych wyniósł około 48 lat, a większość ofiar stanowili mężczyźni (70,1%). Prawie 93% zgonów miało miejsce na terenie Trójmiasta, z wyraźną przewagą Gdańska (49,5%), nad pozostałymi obszarami wchodzącymi w skład aglomeracji (powiat gdański). Większość ofiar (57,8%), u których oznaczono stężenie alkoholu we krwi, było nietrzeźwych, z wyraźną przewagą mężczyzn w tej grupie (70,9%). Charakterystyka ofiar, a także liczby i współczynniki zabójstw w analizowanym materiale są podobne do stwierdzanych w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, co może wynikać z historycznych, kulturowych i demograficznych podobieństw. Przeprowadzone badania podkreślają istotny wpływ zaburzeń używania alkoholu na zjawisko zabójstwa.

Artykuł prezentuje interdyscyplinarne podejście do wyjaśnienia tajemnicy siedmiu pochówków odkrytych na terenie byłego karnego obozu pracy Treblinka I, podczas badan terenowych przeprowadzonych przez Polską Bazę Genetyczną Ofiar Totalitaryzmu (PBGOT). Oprócz szczątków odkryto także wiele artefaktów. Ze względu na lokalizację i charakter pochówków można przypuszczać, że szczątki mogły należeć do strażników obozu. Do weryfikacji tej hipotezy wykorzystano różne narzędzia genetyczne: analiza markerów STR i Y-STR, analiza DNA mitochondrialnego (HV1/HV2, sekwencjonowanie całego genomu mitochondrialnego) oraz przewidywanie haplogrup mtDNA i Y-DNA. Dodatkowo, ekshumowane szczątki poddano analizie antropologicznej. Stwierdzono, ze wschodnioeuropejskie populacje mają rozkład haplogrup podobny do tego odkrytego w badaniu. Dlatego możemy wnioskować, ze uzyskana analiza genetyczna nie przeczy zapisom historycznym. Badania zostały zlecone przez Prokuraturę lnstytutu Pamięci Narodowej (Komisję Okręgową ds. Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu).

Celem pracy było określenie składowych niepewności pomiaru stężenia alkoholu w powietrzu wydychanym oraz ustalenia stanu trzeźwości w chwili zdarzenia. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa oraz doświadczenia autorów w zakresie opiniowania dla potrzeb organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, opisano wpływ różnych czynników na końcową interpretację stanu trzeźwości na podstawie: niepewności pomiarowej analizatorów wydechu, niepewności obliczeń retrospektywnych i prospektywnych oraz niepewności związanej z przekształcaniem stężeń alkoholu stwierdzonych podczas badania powietrza wydychanego i krwi. W pracy zwrócono szczególną uwagę na interpretację stężeń etanolu w powietrzu wydychanym w pobliżu prawnych granic stanu trzeźwości i stanu po użyciu alkoholu lub stanu po użyciu alkoholu i stanu nietrzeźwości.

Analizując wyniki badania powietrza wydychanego dotyczące stężeń bliskich wartości 0,1 mg/dm3 oraz 0,25 mg/dm3, należy wziąć pod uwagę czynniki wpływające na uzyskane pomiary m.in. niepewność pomiarową oznaczenia alkoholu w powietrzu wydychanym, procesy wchłaniania, dystrybucji i metabolizmu alkoholu etylowego oraz możliwość występowania alkoholu zalegającego w jamie ustnej. Problematyczną kwestią jest również nieprawidłowe wykonanie pomiarów stężenia alkoholu osoby badanej. Przy ustaleniu stanu trzeźwości za pomocą obliczeń retrospektywnych i prospektywnych należy pamiętać, że na niepewność wyniku ma wpływ wiele czynników i zależą one m.in. od informacji przekazanych przez osobę podejrzaną. Stąd biegły powinien wyciągać wnioski szczególnie ostrożnie a każde przeszacowanie lub niedoszacowanie składowych niepewności może prowadzić do błędnych wniosków. Świadomość niepewności, jakimi obarczone są wyniki badania stanu trzeźwości czy obliczeń alkoholowych, pozwala na miarodajną interpretację wyników badań i ustalenie stanu trzeźwości osoby badanej.

Niniejsza publikacja ukazuje początki psychiatrii sądowo-lekarskiej w carskiej Rosji w wybranym okresie historycznym. W artykule ukazano pierwsze badania sądowo-lekarskie dotyczące badania stanu umysłowego podsądnych, a także pierwsze ważniejsze regulacje prawne w tym zakresie. Omówiono problematykę udziału eksperta medycyny (najczęściej lekarzy) jako biegłego w postępowaniu sądowym przy badaniu stanu umysłowego w aspekcie prawno-historycznym, a także historyczno-medycznym.

Potrzeba oceny medycznej ofiar zabójstwa i ustalenie reguł tej oceny stał się siłą sprawczą powstania medycyny sądowej, zaś obszar niemedyczny oceny zbrodni, obejmujący badania miejsca zdarzenia, stał się z kolei silą napędową powstania i rozwoju kryminalistyki. Polska medycyna sądowa rozwija się od ponad 200 lat, a krakowska Katedra Medycyny Sądowej jest najstarszą jednostką tego typu. Nic więc dziwnego, że archiwum gromadzące protokoły badań eksperckich i naukowych jest dość obszerne. Materiał ten jest wartościowym fundamentem twórczości naukowej, zarówno licznych publikacji w czasopismach krajowych i zagranicznych, jak również i wielu opracowań książkowych. Autorka pracy wybrała kilka pozycji książkowych o tematyce medyczno-sądowej, które ukazały się w ostatnich dekadach na polskim rynku wydawniczym, wskazując na wartość i znaczenie materiału archiwalnego w piśmiennictwie tego obszaru nauki.

Wykorzystanie wiertarki elektrycznej w celu dokonania samobójstwa jest rzadkie w praktyce medyczno-sądowej. Celem pracy jest przedstawienie pierwszego tego rodzaju przypadku z terenu Górnego Śląska. Analizie poddano wyniki badań pośmiertnych oraz wyniki badań prokuratorskich akt sprawy zawierających dokumentację medyczną z leczenia pacjenta. Osoby z zaburzeniami i chorobami psychicznymi mogą wybierać nietypowe metody odebrania sobie życia, takie jak np. użycie wiertarki. Może to powodować duże wątpliwości śledczych, czy zdarzenie miało rzeczywiście charakter samobójstwa. Oprócz pełnej diagnostyki pośmiertnej, szczególnie ważna w takich przypadkach jest ocena przeszłości chorobowej zmarłego, nierzadko z udziałem psychiatry jako konsultanta.

Amerykańska medycyna sądowa jest o około 100 lat młodsza od europejskiej. To w Europie na początku XX wieku kształcili się amerykańscy lekarze, którzy sukcesywnie zabudowywali pole nauki i ekspertyzy medycyny sądowej i kryminalistyki. Obszar ten był sukcesywnie „betonowany” przez kilka stuleci na mocy prawa angielskiego tam obowiązującego przez koronerów, pracujących latami na swoją złą sławę. O powstawaniu medycyny sądowej i kryminalistyki na gruncie rzeczywistości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i pionierskiej roli „architektki kryminalistycznej” Frances Glessner Lee pisze wybitny dziennikarz amerykański Bruce Goldfarb w swojej książce pt. „18 zbrodni w miniaturze. Nieznana historia Frances Glessner Lee i początków współczesnej kryminalistyki”. Jest to pozycja niezwykle ciekawa i godna polecenia każdemu zainteresowanemu poszerzaniem swojej wiedzy na tym obszarze nauki.