4/2024

Wojna poznawcza posiada długą historię, gdyż ludzie od zawsze próbowali wpływać na innych celem realizacji własnych interesów czy ambicji. Niemniej dopiero w XXI w. dostrzeżono, że wraz z rozwijającym się wpływem mediów społecznościowych, metody i techniki wojny poznawczej stosowane są coraz częściej przez państwa lub organizacje pozapaństwowe w celu pozyskania zwolenników czy spowodowania podziałów społecznych, za pomocą wysyłania sprzecznych informacji. Obecnie wojna poznawcza prowadzona jest w celu ukształtowania poglądów społecznych na takie sprawy jak polityka, gospodarka czy militaria oraz osiągnięcia pożądanej „zmiany zachowań”, tj. działania korzystnego dla podmiotu atakującego. Artykuł przedstawia problemy definicyjne związane z wojną poznawczą, określa metody, cele, formy przeciwdziałania wojnie poznawczej oraz sposoby jej prowadzenia, a także wskazuje znaczenie kształtowania postaw społecznych we współczesnym środowisku bezpieczeństwa. W związku z powyższym celem artykułu jest przedstawienie znaczenia wojny poznawczej w kształtowaniu postaw społecznych.

PDF

Czytaj więcej

Zarządzanie profilaktyką bezpieczeństwa w jednostkach oświatowych

Andrzej Kobiałka

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 83 - 96

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.006.19792

Bezpieczeństwo w jednostkach oświatowych podlega nieustannym zmianom. To jedno z najważniejszych obowiązków zarówno dla organów prowadzących, dyrektorów, jak i nauczycieli, zwłaszcza w czasie, gdy pojęcie bezpieczeństwa na stałe wpisuje się w retorykę współczesnych czasów. W natłoku różnych niepokojących zdarzeń, incydentów, aktów przemocy, które mają miejsce na terenie placówek oświatowych, to promowanie profilaktyki na rzecz bezpieczeństwa wydaje się nieuchronne. Aby to zmienić należy ukierunkować oddziaływania na przeformułowanie nowej generacji oddziaływań profilaktycznych ukierunkowanych na bezpieczeństwo. Nawarstwiające się (nowe i ,,stare”) problemy społeczne w zakresie zachowań ryzykownych, problemowych, dewiacyjnych itp. wymagają szczegółowych procedur i wytycznych w celu ich ochrony. Pojawiające się nowe zagrożenia, jak i nowe podejścia do działań profilaktycznych wymagają zmiany formuły programów i realizatorów, którzy obejmują środowisko szkolne, będące największym terytorium działań profilaktycznych. Nie zawsze jednak rzeczywistość szkoły podąża za wyzwaniami współczesnej profilaktyki na rzecz bezpieczeństwa w jednostkach oświatowych. Nieoczekiwane, niekontrolowane zdarzenia przekładają się bowiem bezpośrednio na niskie poczucie bezpieczeństwa w szkołach.

PDF

Czytaj więcej

Działania pracownika ochrony fizycznej w szkole lub innej placówce oświatowej jako następstwo zachowania ucznia w sytuacji trudnej. Wybrane zagadnienia

Paweł Pajorski

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 59 - 82

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.005.19791

Problematyka narastania zagrożeń wywołanych sytuacją trudną ucznia związaną ze szkołą lub inną placówką oświatową leży w kręgu zainteresowania prawie całego społeczeństwa. Bezpieczeństwo w szkole jest stanem i wartością stawianą na pierwszym miejscu zarówno przez większość rodziców, jak i członków społeczności szkolnej. Zagrożenia implikowane przez uczniów znajdujących się w sytuacji trudnej powodują, że nad bezpieczeństwem obszarów i obiektów szkoły i placówek oświatowych oraz osób w nich przebywających winni czuwać wynajęci pracownicy ochrony, którzy w sytuacji realnego i bezpośredniego zagrożenia mają podjąć stosowne działania (określone częściowo w ustawie o ochronie osób i mienia oraz ustawie o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej) zmierzające do uchylenia niebezpieczeństwa.

PDF

Czytaj więcej

Wpływ nurtu behawiorystycznego i ewolucyjnego na kryminalistę w odniesieniu do Żandarmerii Wojskowej

Grzegorz Piątkiewicz

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 41 - 57

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.004.19790

W artykule przedstawiono wykorzystywane w kryminalistyce psychologiczne nurty: behawioralny i ewolucyjny. Powyższe nurty są nierozłączną częścią nauki (kryminalistyki), zajmującej się wykrywaniem prawnie określonych ujemnych zjawisk społecznych, a w szczególności przestępstw i ich sprawców oraz udowadniania istnienia lub braku związku między osobami, a zdarzeniami. Autor wprowadza i zapoznaje czytelników z najważniejszymi informacjami na temat przedmiotowych nurtów. Wskazuje na trwający od wielu lat spór wśród ludźmi nauki na temat tego, który z nurtów jest bardziej efektywny i przynosi większe korzyści w pracy z ludźmi, prowadzeniu badań czy też ściganiu przestępców. Wskazuje na fakt, iż organy ścigania mogą uzyskać większą efektywność w zwalczaniu i wykrywaniu przestępczości dzięki opieraniu się na naukowych opracowaniach, dedykowanych psychologii kryminalistycznej. Autor w przedmiotowym artykule porusza temat kryminalistyki w Żandarmerii Wojskowej, która w efektywny sposób wykorzystuje dostępne naukowe zasoby, między innymi poprzez ciągłe specjalistyczne szkolenia oraz specjalistyczno- szkoleniową jednostkę „Centrum Szkolenia ŻW w Mińsku Mazowieckim”. W zakończeniu główny nacisk położono na konieczność wykorzystywania wiedzy z naukowych źródeł, która w znaczny sposób mogłaby przyczynić się do zwiększenia efektywności w procesach: ujawniania, wykrywania, przeciwdziałania i zwalczania przestępczości w naszym kraju.

PDF

Czytaj więcej

Motywacja strażaków w działalności specjalistycznych grup poszukiwawczo-ratowniczych ochotniczych straży pożarnych

Artur Luzar, Bogdan Kosowski

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 27 - 40

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.003.19789

Artykuł analizuje wybrane aspekty działalności i motywację strażaków ochotników w specjalistycznych grupach poszukiwawczo-ratowniczych (SGPR) w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG) w Polsce. Poprzez analizę literatury, aktów prawnych oraz wyników badań ankietowych, omówiono strukturę KSRG oraz procedury działania podczas poszukiwań osób zaginionych. Badania nad motywacją strażaków ochotników w SGPR wykazały, że głównymi motywami do podjęcia tej służby są chęć dobrowolnego niesienia pomocy innym oraz praca z ludźmi. Współpraca strażaków ochotników z Policją oraz innymi służbami ratowniczymi jest kluczowa dla skutecznego reagowania na sytuacje zagrożenia życia lub zdrowia osób zaginionych.

PDF

Czytaj więcej

Ograniczenie praw własności na tle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Monika Wyszomirska

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 9 - 25

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.002.19788

Ochrona zabytków, jako jedna z podstawowych wartości gwarantujących zachowanie dziedzictwa kulturowego, znalazła swoje umiejscowienie nie tylko w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ale otrzymała również ochronę konstytucyjną (art. 5, art. 6 i art. 73 Konstytucji RP). W związku z tym, że właściciele zabytków stanowią szczególną grupę podmiotów włączonych w proces ochrony zabytków, w niniejszej publikacji autorka przeanalizowała ich pozycję prawną w kontekście korzystania z konstytucyjnego prawa do ochrony własności. Prawa właścicieli zabytków, zagwarantowane w art. 64 Konstytucji, z chwilą wpisania nieruchomości do rejestru lub ewidencji zabytków zostają poważnie ograniczone zarówno w sferze korzystania, jak i rozporządzania rzeczą. Objęcie procesem badawczym tego obszaru zagadnień było niezwykle istotne, co potwierdza również omówiony w artykule wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2023 r. (sygn. akt P 12/18), stwierdzający niekonstytucyjność art. 22 ust. 5 pkt 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Po przeprowadzeniu analizy prawnej autorka, korzystając z zasady proporcjonalności określonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji wskazuje, że ochrona zabytków nie musi przeciwstawiać się zasadzie ochrony własności pod warunkiem racjonalnego i proporcjonalnego wyważe nia dóbr przez prawodawcę. Formułując postulaty de lege ferenda autorka proponuje, aby w wyniku interdyscyplinarnego dialogu merytorycznego ponownie przeanalizować ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w celu wyeliminowania przepisów wprowadzających nadmierne i nieproporcjonalne ograniczenia w wykonaniu prawa własności oraz skonstruowania przejrzystych i precyzyjnych regulacji, które posłużą Państwu oraz właścicielom zabytków do sprawnego zarządzania dobrami kultury.

PDF

Czytaj więcej

Wstęp

Piotr Filipek

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 4/2024, 2024, s. 7 - 8

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.001.19787

PDF

Czytaj więcej