W artykule przedstawiono wnioski i propozycje sformułowane w wyniku prowadzonych badań własnych i w zespołach badawczych. Dodatkową motywacją do ich prezentacji były przedsięwzięcia i inicjatywy poprzedniego i bieżącego roku dotyczące ochrony przeciwpożarowej z uwzględnieniem szczególnej wartości dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. Przedstawione rozważania dotyczą ważnego zagadnienia sprowadzającego się do pytania o to, jak skuteczniej chronić, jak skutecznie zabezpieczać dziedzictwo kulturowe oraz jak skuteczniej zapewniać zabytkom pełną ochronę? W artykule podjęto między innymi tematykę potrzeby i zasadności planowania ochrony przeciwpożarowej. Zagadnienia te powiązano z tematyką stosowania nowych technologii i rozwiązań na rzecz ochrony przeciwpożarowej. W podsumowaniu wskazano, iż działania te ukierunkowane powinny być na cel, jakim jest poprawa skuteczności ochrony przeciwpożarowej połączone z jej dostosowaniem i racjonalizacją. Zabezpieczenie dziedzictwa kulturowego oraz zapewnienie zabytkom pełnej ochrony wymaga pogłębiania współpracy wielu podmiotów, w tym w szczególności Państwowej Straży Pożarnej i konserwatorów zabytków. Współpraca ta wymagała i wymagać będzie zapewne nowych rozwiązań, w tym być może prawnych.

Fire protection with special value of cultural property and national heritage

The article presents conclusions and proposals formulated as a result of own research and research teams. Additional motivation for their presentation were the undertakings and initiatives of the previous and current year concerning fire protection, taking into account the special value of cultural property and national heritage. The considerations presented deal with an important issue boiling down to the question of how to protect more effectively? - How to effectively secure cultural heritage and how to more effectively provide full protection to monuments? Among other things, the article addresses the need and legitimacy of fire protection planning. These issues were linked to the topic of applying new technologies and solutions for fire protection. In conclusion, it was indicated that these activities should be aimed at the goal of improving the effectiveness of fire protection combined with its adaptation and rationalization. Securing cultural heritage and providing full protection to monuments requires deepening cooperation between many entities, including in particular the State Fire Service and conservators of monuments. This cooperation has required and will probably require new solutions, including perhaps legal ones.

W wirtualnej przestrzeni znajduje się wiele zdjęć dzieci. Niektóre z fotografii pochodzą z profesjonalnych sesji w studio, a inne przedstawiają np. codzienne wydarzenia uwiecznione aparatem czy smartfonem. Wiele takich zdjęć zamieszczają rodzice. W niniejszym artykule scharakteryzowany został sharenting, który odnosi się do publikowania w internecie materiałów przedstawiających dzieci przez ich rodziców. Zaprezentowano wybrane wyniki badań dotyczące omawianego zagadnienia, zagrożenia dla dzieci, które mogą wynikać z sharentingu, a także pewnego rodzaju zalecenia, z których mogą skorzystać rodzice.

W prezentowanym artykule autorzy poruszają kwestie związane z działalnością edukacyjną Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach. Mysłowicka placówka muzealna, będąca jednocześnie jednostką organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej, ma w swojej ofercie szereg zajęć edukacyjnych dla różnych grup wiekowych. Część z nich wpisuje się w zadania realizowane w zakresie działań związanych z szeroko pojętą prewencją społeczną. Jedną z takich lekcji są zajęcia pod tytułem „Bezpieczny Dom”, które prowadzone są za pomocą Mobilnego Symulatora Zagrożeń Pożarowych Domu Jednorodzinnego, innowacyjnego narzędzia multimedialnego. Za jego pomocą można poruszyć zagadnienia związane z: niebezpieczeństwem używania otwartego ognia, gaszenia pożaru tłuszczu, używania gaśnic, czujek tlenku węgla, ale także, co jest ważne, tematy alarmowania i bezpiecznej ewakuacji. Symulator jest wyposażany w dwa komputery sterowane specjalnie zaprojektowaną aplikacją oraz instalacje umożliwiające wytwarzać efekty świetlne i dźwiękowe. W ten sposób możliwe jest wielotorowe oddziaływanie na percepcję odbiorcy, przez co przekazane informacje ulegają wzmocnien i u i głębiej zapadają w pamięć, tworząc właściwe wzorce zachowań w sytuacjach niebezpiecznych. 

The role of social prevention in developing safety in educational institutions on the example of museum lessons of the Central Fire Museum in Myslowice 

In the presented article, the authors address issues related to the educational activities of the Central Museum of Fire Fighting in Myslowice. The Myslowice museum, which is also an organizational unit of the State Fire Service, has in its offer a number of educational activities for different age groups. Some of them are part of the tasks implemented in the field of activities related to social prevention in the broadest sense. One such lesson is the class titled “Safe Home,” which is conducted using the Mobile Simulator of Single-Family House Fire Hazards, an innovative multimedia tool. With its help it is possible to address issues related to: the dangers of using an open fire, putting out a grease fire, using fire extinguishers, carbon monoxide detectors, but also, importantly, the topics of alarming and safe evacuation. The simulator is equipped with two computers controlled by a specially designed application, as well as installations to produce light and sound effects. In this way, it is possible to have a multi-faceted effect on the perception of the viewer, so that the information conveyed is reinforced and sinks deeper into the memory, creating the right behavioral patterns in dangerous situations.

Działanie turbogeneratorów elektrowni jądrowych i cieplnych towarzyszy wydzielanie ciepła, które przyczynia siędo nagrzania części składowych generatora i może doprowadzićdo sytuacji awaryjnej (pożar). W związku z tym, że turbogeneratory pracujądługo, ważnąrolęodgrywa proces ciągłego chłodzenia urządzeńgeneratora, ponieważjego przegrzanie może prowadzićdo awaryjnych reakcji łańcuchowych, pożarów, eksplozji itp. Analiza danych statystycznych dotyczących występowania sytuacji awaryjnych (pożarów) związanych z wyciekami wodoru z urządzeńtechnologicznych wskazuje na niewystarczające kwalifikacje operacyjnego personelu operacyjnego, niskąjakośćnaprawy sprzętu, błędy personelu naprawczego i naruszenie przez niego wymagańtechnicznych dotyczących naprawy sprzętu i ich systemów, wady konstrukcyjne urządzeńi systemów zapewniających jego działanie. Ustalono, że przyczynami sytuacji awaryjnych są: wyciek wodoru na skutek nieszczelności urządzeń, samozapłon wodoru, obecnośćprzestrzeni powietrznej w wyposażeniu turbogeneratora, naruszenie przepisów technologicznych, zanieczyszczenie wodoru wilgociąi zanieczyszczenia, rozhermetyzowanie korpusu generatora. Modelowanie procesu spalania wodoru podczas jego uwalniania z obudowy turbogeneratora przeprowadzono na przykładzie maszynowni elektrowni. Badania wykazały, że najdłuższy czas spalania wodoru nastąpi przy jego wypływaniu przez otwory o wielkości geometrycznej d0 z zakresu 0,05–0,1 m (50–100 mm). Przy większych wartościach wielkości geometrycznej otworu d0 > 0,1 m czas spalania wodoru jest nieznaczny, a przy wartościach d0 < 0,005 m długośćpalnika płomieniowego L nie przekracza 1,15 m. Wyniki przeprowadzonych badańpotwierdzają, że w wyniku uszkodzenia turbogeneratora może nastąpićspalenie wodoru w postaci płomienia pochodni. W obliczeniach ustalono potrzebęochrony przeciwpożarowej nośnych konstrukcji metalowych maszynowni, aby zapewnićgranicęodporności ogniowej co najmniej 45 minut pod krzywąwęglowodorów.

Predicting the process of hydrogen emission from the turbogenerator housing with the formation of flammable hydrogen-air mixtures and flare combustion 

The operation of turbogenerators of nuclear and thermal power plants is accompanied by the release of heat, which contributes to the heating of generator components and can lead to an emergency situation (fire). Since As turbogenerators operate for long periods of time, the process of continuous cooling of generator equipment plays an important role, as its overheating can lead to emergency chain reactions, fires, explosions, etc. Analysis of statistical data on the occurrence of emergency situations (fires) related to hydrogen leaks from process equipment indicates insufficient operational qualifications of operational personnel, poor quality of equipment repair, errors of repair personnel and their violation of technical requirements for repairing equipment and their systems, design defects in equipment and systems that ensure its operation. It has been established that the causes of emergency situations are: hydrogen leakage due to leaks in equipment, spontaneous ignition of hydrogen, the presence of air space in turbogenerator equipment, violation of technological regulations, contamination of hydrogen with moisture and pollution, unhermetization of the generator body. Modeling of the hydrogen combustion process during its release from the casing of a turbine-generator was carried out using the example of a power plant engine room. The study showed that the longest hydrogen combustion time will occur when hydrogen is released through holes with geometric size d0 in the range of 0.05--0.1 m (50--100 mm). At larger values of the geometric size of the hole d0 > 0.1 m, the hydrogen burning time is insignificant, and at values of d0 < 0.005 m, the length of the flame burner L does not exceed 1.15 m. The results of the study confirm that hydrogen flame torch combustion can occur as a result of turbogenerator failure. The calculations established the need for fire protection of the supporting metal structures of the engine room to ensure a fire resistance limit of at least 45 minutes under the hydrocarbon curve.