5/2024

Badania naukowe dotyczące ekspozycji strażaków na toksyczne produkty rozkładu termicznego i spalania doprowadziły do zaklasyfikowania tego zawodu jako zwiększającego ryzyko zachorowania na nowotwory. W związku z tym priorytetem działań formacji Państwowej Straży Pożarnej (PSP) staje się ochrona przed bezpośrednim, ale również wtórnym kontaktem z tymi produktami. Zwraca się uwagę, że odzież ochronna, bez cyklicznego i regularnego czyszczenia, nie będzie w stanie spełniać swojej podstawowej funkcji z powodu przenikania toksyn do materiału. W konsekwencji, zamiast chronić przed zanieczyszczeniami, będzie prowadzić do kontaktu z nimi. W oparciu o te fakty szczególną uwagę zaczęto zwracać na edukację i podnoszenie świadomości strażaków w zakresie właściwego użytkowania, czyszczenia i konserwacji środków ochrony indywidualnej (SOI) oraz sprzętu osobistego. Stało się to wymogiem, aby w jednostkach ratowniczo-gaśniczych wydzielać strefy czyste i brudne, co ma zapewnić przygotowanie odzieży i sprzętu do ponownego użycia. Rekomendacje te mają na celu ograniczenie wtórnej ekspozycji strażaków na produkty pożarowe. Artykuł przedstawia wyniki badań ankietowych dotyczących analizy i oceny organizacji działań oraz przyjętych praktyk w jednostkach ratowniczo-gaśniczych PSP w zakresie minimalizowania wtórnej ekspozycji strażaków na toksyczne produkty rozkładu termicznego i spalania, przeprowadzonych w Polsce na grupie 622 zawodowych strażaków. Wyniki wskazują na zasadność obranego kierunku zmian, jednocześnie ukazując sytuacje i wyzwania, z jakimi strażacy wciąż mierzą się w miejscu pełnienia służby.

PDF

Czytaj więcej

Wymagania w zakresie dojazdów pożarowych do obiektów zabytkowych

Krzysztof T. Kociołek, Szymon Janecki

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 47-60

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.010.21359

Ochrona zabytków to również zapewnienie odpowiedniego dojazdu dla ekip ratowniczych, co może przyczynić się do podniesienia skuteczności ekip ratowniczych. Obowiązki w tym zakresie leżą po stronie posiadaczy i zarządców zabytków. W artykule przedstawiono wymagania w tym obszarze oraz przedstawiono zasady postępowania w sytuacji, gdy spełnienie wszystkich wymagań jest niemożliwe.

PDF

Czytaj więcej

Koncepcja szkolenia „Działania ratownicze w obiektach dziedzictwa kulturowego”

Artur Luzar

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 61-79

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.012.21361

Artykuł przedstawia koncepcję szkolenia strażaków pt. „Działania ratownicze w obiektach dziedzictwa kulturowego”, która ma na celu zwiększenie kompetencji służb ratowniczych w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego w sytuacjach kryzysowych. W kontekście rosnącego zagrożenia dla dóbr kultury, zarówno z powodu katastrof naturalnych, jak i działań zbrojnych, autor podkreśla znaczenie ochrony obiektów kulturowych jako kluczowego elementu tożsamości narodowej. Przykłady zniszczeń w Ukrainie obrazują skalę problemu, a polskie oraz międzynarodowe regulacje prawne wskazują na obowiązek ochrony dóbr kultury w sytuacjach zagrożenia. Badania ankietowe przeprowadzone wśród strażaków PSP i OSP wykazały, że choć istnieje świadomość znaczenia ochrony dziedzictwa, obecny system szkoleniowy nie zapewnia wystarczającej wiedzy i praktycznych umiejętności w tym zakresie. Zaledwie 25% respondentów uczestniczyło w ćwiczeniach związanych z ochroną obiektów kultury, a 84% wskazało na potrzebę specjalistycznego przygotowania. W artykule autor proponuje program szkolenia łączący zajęcia teoretyczne i praktyczne, obejmujący takie zagadnienia jak: przepisy prawne, specyfika zagrożeń w muzeach, dobór środków gaśniczych, ewakuacja i zabezpieczanie eksponatów oraz ćwiczenia w obiektach zabytkowych. Program ten ma na celu zwiększenie świadomości strażaków oraz rozwój ich umiejętności w zakresie działań ratowniczych w obiektach kulturowych.

PDF

Czytaj więcej

Algorithm for automatic analysis and evaluation of communication skills of participants in VR public speaking exercises

Damian Bereska, Karol Jędrasiak, Robert Marcin Wolański

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 81-109

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.013.21362

Niniejsze badanie opracowuje i weryfikuje algorytm automatycznej analizy umiejętności komunikacyjnych w wystąpieniach publicznych w środowisku wirtualnej rzeczywistości (VR), rozwiązując ograniczenia tradycyjnych metod szkoleniowych. Badanie wprowadza algorytm do analizy kompleksowych danych, w tym wzorców mowy, wskazówek niewerbalnych i dostosowanych informacji zwrotnych, w szczególności dla użytkowników niepełnosprawnych. Metoda obejmuje wiele kroków: przetwarzanie danych wejściowych, analizę gestów, ruchów przestrzennych, tonu i barwy głosu oraz tempa mowy. Algorytm został przetestowany w oparciu o oceny ekspertów przy użyciu zestawu danych 20 nagrań wystąpień publicznych VR. To podejście oparte na VR zapewnia immersyjne, adaptacyjne środowisko szkoleniowe, kluczowe dla dziedzin o wysokiej stawce, takich jak służby ratunkowe, w których skuteczna komunikacja może mieć wpływ na wyniki w sytuacjach zagrażających życiu.

PDF

Czytaj więcej

Dyrektywa NIS2 jako wytyczna do wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w organizacji

Krystian Mączka

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 111-124

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.014.21363

W obliczu znaczącego wzrostu wszelkich incydentów związanych z szeroko pojętym cyberbezpieczeństwem dyrektywa NIS2 wprowadza w Unii Europejskiej jednolite zasady ochrony systemów teleinformatycznych, narzucając nowe obowiązki firmom i instytucjom z sektorów kluczowych i ważnych. W artykule analizie poddano, na ile dyrektywa NIS2 wraz z krajową ustawą wykonawczą może stać się dla wielu organizacji nie tylko wyzwaniem, ale także rzeczywistym drogowskazem do wdrożenia lub zmodernizowania już działającego systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji (SZBI). Omówione zostały kluczowe założenia NIS2 oraz ich potencjalny wpływ na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i zarządzanie ryzykiem, a także wyzwania, które towarzyszą wdrożeniu. W artykule poruszono także zagadnienia związane z implementacją nowelizacji polskiej ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa.

PDF

Czytaj więcej

Pożary wielkopowierzchniowe – analiza wstępna

Krzysztof Rogowski

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 125-147

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.015.21364

Artykuł stanowi wstępną analizę wpływu pożarów wielkopowierzchniowych na klimat oraz ich konsekwencje. Przeprowadzone badania statystyczne i geoprzestrzenne unaoczniły skalę tego problemu. Szczególną uwagę przyciągają dane, które przedstawiają przypadki pożarów w analizowanym okresie. Statystyki dotyczące pożarów są nie tylko niepokojące, ale i znaczące. Częste występowanie pożarów bezpośrednio prowadzi do rozległych powierzchni spalonych terenów. Takie zdarzenia niosą za sobą poważne konsekwencje zarówno ekologiczne, jak i zdrowotne. Analiza danych ukazuje istotne skutki, takie jak zanieczyszczenia dużych obszarów i emisję gazów cieplarnianych. Przedstawiona skala pożarów oraz ich konsekwencje budzą poważne obawy i wymagają natychmiastowych i skutecznych działań, które obejmują wprowadzenie nowoczesnych technologii, podnoszenie świadomości społecznej oraz wprowadzenie i egzekwowanie surowych przepisów.

PDF

Czytaj więcej

Kulturotwórcza rola orkiestr dętych przy Ochotniczej Straży Pożarnej na przykładzie orkiestry w Besku

Katarzyna Szul

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 149-164

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.016.21365

Instytucje o wieloletniej tradycji wpływają na funkcjonowanie społeczności, wśród której działają. Ze względu na fakt, że we wsiach takich zespołów, jak Orkiestra Dęta przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Besku, jest stosunkowo mało, ten przypadek może stanowić materiał do pogłębionej analizy. W podkarpackiej miejscowości – Besko – taką instytucją jest Orkiestra Dęta przy Ochotniczej Straży Pożarnej. Powstała w latach dwudziestych XX wieku. Jej około stuletnia działalność jest widoczna w ciągu całego roku kalendarzowego. Wszelkim świętom, zarówno kościelnym, jak i państwowym czy gminnym, towarzyszy muzyka, a muzycy dopasowują się repertuarem do charakteru wydarzenia. Każde obchody w Besku wyglądają inaczej, posiadają inne elementy, inną ich kolejność, pojawiają się specyficzne cechy dla konkretnego dnia. Jednak Orkiestra Dęta przy Ochotniczej Straży w Pożarnej w Besku jest stałym punktem wszelkich wydarzeń w Besku i okolicy. Jej niezawodna obecność stała się czymś tak oczywistym, że chyba nikt nie snuje refleksji, co by było, gdyby nie orkiestra? Zatem warto dostrzec jej rolę, na co dzień pomijaną, marginalizowaną, ale jakże ważną, gdy spojrzymy na efekty jej kulturotwórczej, prospołecznej działalności.

PDF

Czytaj więcej

Sprawozdanie z II Kongresu Bezpieczeństwa Dziedzictwa KOBED (Kraków, 2-5 czerwca 2024 r.)

Karolina Hoły

Ochrona ludności i dziedzictwa kulturowego, 5/2024, 2024, s. 165-169

https://doi.org/10.4467/29563763.OLDK.24.017.21366

PDF

Czytaj więcej