Celem niniejszego artykułu była analiza związku pomiędzy siłą relacji interpersonalnej a strategiami radzenia sobie u kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Badaniu zostało poddanych 88 kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: Kwestionariusz COPE (The Coping Orientations to Problems Experienced) autorstwa C.S. Carvera, M.F., Scheiera i J.K. Weintrauba w polskiej adaptacji S. Piątek i K. Wrześniewskiego oraz Kwestiona-riusza Siły Relacji Interpersonalnej (KSRI) A. Zbieg i A. Słowińskiej. Ustalono istnienie istotnej sta- ty-stycznie zależności pomiędzy podobieństwem osób w relacji a strategią radzenia sobie w postaci używania alkoholu lub innych środków odurzających u kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego.

Strength of interpersonal relationship and situational coping among women with spinal cord injury
The aim of this study was analysis of the relationship between strength of interpersonal relation-ship and coping strategies in women with spinal cord injury. The study covered 88 women with spinal cord injury. The following research instruments were applied: Coping Orientations to Problems Experienced (COPE) by C.S. Carver, M.F., Scheier and J.K. Weintraub, Polish adaptation by S. Piątek and K. Wrześniewski, and Strength of Interpersonal Relationships by A. Zbieg i A. Słowińska. Statistical relationship between similarity of people in a relationship and coping strategy consisting of drinking alcohol and drugs used by women with spinal cord injury were established.

Keywords: interpersonal relationship strength, coping strategies, women with spinal cord injury, physical disability

Życie codzienne od wielu już lat zajmuje niekwestionowanie ważne miejsce w badaniach naukowców z różnych dziedzin, takich jak choćby: historyków, filozofów, socjologów czy antropologów. Eksploracją codzienności zajmują się też etnografowie, zagłębiając się w tajniki codziennego życia typowego dla rozmaitych społeczności czy instytucji. Wskazują oni, że jedną z cech codzienności jest jej dynamiczny charakter, gdyż ulega ona zmianie tak często, jak często zmieniają się konteksty i aspekty ludzkiego życia. Zależność tę ukazują wyraźnie zaprezentowane przez autorkę badania własne, w których skupiono się na odsłonięciu jednego z najważniejszych aspektów codzienności, jakim są wzajemne relacje, łączące członków społeczności Domu Pomocy Społecznej. Jak się okazuje, mimo licznych reform, którymi od lat 90. XX wieku objęto zasady funkcjonowania tego typu placówek, chcąc zmienić je z popularnego dotąd wzorca instytucji totalnej na coraz częściej upowszechniany wzorzec instytucji demokratycznej, w nie wszystkich DPS-ach udało się tego dokonać w takim samym stopniu. Wyniki badania dają podstawę do refleksji, iż działalność DPS-ów wymaga wielu jeszcze przeobrażeń i stanowi ogromne wyzwanie na najbliższe lata.

Interpersonal relations in the context of daily life of a nursing home
For many years everyday life has been unquestionably important in the research of scientists from various fields, such as historians, philosophers, sociologists and anthropologists. Ethnographers also deal with the exploration of everyday life, delving into the secrets of everyday life typical of various communities or institutions. They point out that one of the characteristics of everyday life is its dynamic character, because it changes as often as the contexts and aspects of human life. This dependence is clearly shown by the authors' own research, which focused on uncovering one of the most important aspects of everyday life, which are the mutual relations that connect members of a nursing home community. As it turns out, despite numerous reforms, which have covered the principles of functioning of this type of institutions from the 1990s, wanting to change them from the popular pattern of the total institution to the increasingly popular model of the demo-cratic institution, not in all nursing homes it was possible to do so in equal measure. The results of the study provide the basis for reflection that the activity of nursing homes requires many more transformations and is a huge challenge for the coming years.

Keywords: social welfare home, daily, relationship, staff, proteges

Problematyka zabezpieczenia społecznego wobec osób z niepełnosprawnością od początku lat 90. ubiegłego wieku znajdowała się w polu zainteresowań czeskich badaczy reformujących sferę społeczną. Tekst jest próbą przedstawienia wybranych zagadnień dotyczących procesu kształtowania się systemu zabezpieczenia społecznego osób z niepełnosprawnością w Republice Czes-kiej. Artykuł zwraca uwagę na pewne elementy kształtujące postawy czeskiego społeczeństwa wobec osób z niepełnosprawnością.

Social security system for people with disabilities in the Czech Republic
The issue of social security for people with disabilities has been in the field of interest of Czech re-searchers reforming the social sphere since the beginning of the 1990s. The text is an attempt to present selected issues related to the process of shaping the social security system for people with disabilities in the Czech Republic. The article draws attention to certain ele-ments shaping the atti-tudes of Czech society towards people with disabilities.

Keywords: social security, disability, Czech Republic, social assistance

W artykule została przedstawiona funkcjonalna specyfika jednoczesnej niepełnosprawności wzroku i słuchu. Uszkodzenie dwóch kluczowych dla funkcjonowania zmysłów powoduje trud-ności we wszystkich sferach życia człowieka i jest barierą w realizacji jego potrzeb. Możliwością przezwyciężenia tej trudnej sytuacji jest upowszechnienie dostępu do usług tłumaczy-prze-wodników. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają, że usługi asystenckie pozytywnie oddziałują na poziom funkcjonowania głuchoniewidomych, dzięki czemu jakość ich życia ulega poprawie. Celem poznawczym artykułu jest opis asystentury tłumaczy-przewodników oraz pre-zentacja wyników badań w zakresie oddziaływania tego rodzaju wsparcia na jakość życia głuchoniewidomych. Konkluzje mają także wymiar praktyczny, jakim jest podkreślenie znacze-nia asystentury tłumaczy-przewodników dla funkcjonowania osób głuchoniewidomych oraz wskazanie na istotność uwzględnienia tej formy wsparcia w politykach społecznych dotyczących niepełnosprawności.

Functional assist translator-guide and the quality of life of deafblind people — research report
The article presents the functional specificity of simultaneous sight and hearing disabilities. Damage to two key senses causes difficulties in all spheres of human life and is a barrier in meeting one's needs. An opportunity to overcome this difficult situation is to promote access to the serv-ices of guides-interpreters. The results of the conducted research confirm that assistance services have a positive impact on the level of functioning of deaf-blind people, thanks to which their qual-ity of life improves. The cognitive goal of the article is to describe the assistantship of guides-interpreters and to present the results of research on the impact of this type of support on the quality of life of deafblind people. The conclusions also have a practical dimension, which is to emphas iz e the importance of as sistant guides-interpreters for the functioning of deaf-blind people and to indicate the importance of including this form of support in social policies regarding disability.

Keywords: disability, deafblind, functional assist, translator-guide, quality of life

Relacje interpersonalne ze znaczącymi Innymi są niezwykle ważne dla osób z niepełnospraw-nością intelektualna. Relacje te budują ich dorosłe życie, ponieważ określają sposób doświadcza-nia i interpretowania trudów dnia codziennego. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań dotyczących osób z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną, doświadczających i interpretujących własne relacje ze znaczącymi Innymi. Prezentowane badania przeprowadzono w orientacji jakościowej, co pozwala na zastosowanie metody biograficznej i wywiadu narracyj-nego. Analiza materiału empirycznego ukazuje biografie ludzi, z perspektywy wydarzeń i sytuacji budujących ich życie. 

Relations between adults with intellectual disabilities and significant Other — biographical perspective
Interpersonal relations with significant Other are extremely important for people with intellec-tual disabilities. That relations construct their adult life because they determine the way of experi-encing and interpreting everyday's difficulties. The aim of the article is to present the result of studies related to people's with moderate intellectual disabilities experiencing and interpreting their relations with significant people. Presented researches were conducted in a qualitative ori-entation which allows using biographical method and narrative interwiew. The analysis of the empirical material shows biographies of people that shows events and situations constructing their lives.
Keywords: significant Others, relations, adulthood, intellectual disability

Medialny dyskurs niepełnosprawności i starości sklania do refleksji zarówno nad samym dyskur-sem ważnych społecznie zjawisk i tematów, jak i przyczynami oraz konsekwencjami ich wspól-nego występowania w materiałach publicystycznych. Coraz częściej pojawiają się teksty, które łączą tematykę starości z pytaniami o poziom funkcjonowania człowieka w podeszłym wieku. Jakość życia w starości to z jednej strony kwestia biologiczna (stanu psychofizycznego), z drugiej - to kwestia społeczna (osamotnienia, wsparcia, opieki, środków do życia). Tematyka starości bywa tożsama z tą poświęconą niepełnosprawności, zwłaszcza, gdy dotyczy analiz związanych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii w poprawianiu jakości funkcjonowania osób z nie-pełno- sprawnością i/lub w późnej starości. W niniejszym artykule przedstawiona została femini-styczna teoria przecięć (intersekcjonalność) jako kluczowa perspektywa badawcza w obrębie interdyscyplinarnych studiów nad niepełnosprawnością (disability studies) a zarazem ważna rama teoretyczna medialnego dyskursu niepełnosprawności i starości. Na bazie wskazanych obszarów przecięć niepełnosprawności i starości przeprowadzona została przykładowa analiza ich dyskursu w wybranych tekstach prasowych.

The intersectional dimension of Polish press discourse of the disability and old age
Media discourse of disability and old age obliged not only to reflection on the discourse of socialy important phonomenons and topics, but also on the reasons and conseqences of their mutual apperance in journalistic materials. There are more and more texts in which the old age topic ap-pears together with the questions about the functioning level of the elderly people. The quality of life in an old age is — on the one hand — the biological matter (of the psychophysical state), but — on the other hand — the social matter (of the solitude, support, care, livelihood). The themes of the old age and disability are sometimes identical, particulary when they concern the usament of modern technologies in the improwment of the quality of life of people with disabilities or/and in the late old age. The intersectional feminism was presented in the article as the key research perspective in the area of the interdisciplinary disability studies and, at the same time, as the important theo-retical frame of the disability and old age media discourse. The example of the disability and old age discourse in the selected press texts was based on the areas of the disability and old age inter-section indicated in the article.

Keywords: disability, old age, intersectionality, press discourse, discourse analysis, ablism, ageism

Artykuł prezentuje wyniki badań nad walidacją Kwestionariusza Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (ang. Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). Prezen-towany kwestionariusz jest samoopisowym narzędziem służącym do pomiaru autonomii i uczest-nictwa u osób z ograniczoną sprawnością ruchową o różnorodnej etiologii. Obejmuje subiektyw-ny pomiar autonomii i uczestnictwa w pięciu wymiarach. Jest to pełna adaptacja narzędzia na grunt polski obejmująca: procedurę ustalania polskiej wersji językowej i sprawdzenie właściwo-ści psychometrycznych: zgodności wewnętrznej, rzetelności, stabilności oraz trafności. Satysfak-cjonujące wyniki badań walidacyjnych wskazują, że jest to wartościowe i użyteczne narzędzie do pomiaru postrzeganej autonomii i uczestnictwa w różnych obszarach codziennego funkcjonowa-nia wśród osób z niepełnosprawnością ruchową.

Impact on Participation and Autonomy Questionnaire (IPA) —validation the psychometric properties of the IPA Polish version
The article describes the results of research on the validation of the Kwestionariusz Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). The presented questionnaire is a self-descriptive tool for measuring the autonomy and participa-tion of people with physical disability of various etiology. It involves subjective measurement of autonomy and participation in five dimensions. It is a full adaptation of the tool to the Polish con-text including: the procedure of determining the Polish language version and the verification of psychometric properties: internal reliability, reliability, stability and validity. Satisfactory results of validation studies show that it is a valuable and useful tool to measure perceived autonomy and participation in various areas of daily life among people with physical disabilities.

Keywords: participation, autonomy, disability, Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, ICF

Artykuł prezentuje działalność ruchów społecznych środowisk osób niepełnosprawnych i akty-wistów z niepełnosprawnością, walczących o możliwość prowadzenia niezależnego życia, o rów-ne szanse i prawa człowieka. Autorka w kontekście teorii ruchów społecznych, nieposłuszeństwa obywatelskiego i samoorganizacji osób niepełnosprawnych ukazuje ową walkę w pryzmacie dwóch protestów osób z niepełnosprawnościami i ich rodziców, które miały miejsce w 2014 i 2018 roku w Sejmie RP.

Disability activists in the struggle for independent lives, equal opportunities and human rights. On the power of the protests, the government's oppression and social defiance
The article presents the activities of disability rights movement and activists with disabilities fight-ing for the possibility of leading an independent life, for equal opportunities and human rights. In the context of the theory of social movements, civil disobedience and self-organization of people with disabilities, the author shows this fight in the prism of two protests of people with disabilities and their parents that took place in 2014 and 2018 in the Polish Parliament.

Keywords: activism of people with disabilities, disability rights movement, the struggle for inde-pendent life and human rights

Choć widoczny jest wzrost zainteresowania wątkami płci w studiach nad niepełnosprawnością, niewiele badań dotyczy kobiecości w kontekście niepełnosprawności intelektualnej. Autorka ni-niejszego tekstu skupia się na korzeniach kobiecości z perspektywy kobiet — self-adwokatów z niepełnosprawnością intelektualną. Badanie, którego wyniki przedstawiono w artykule, zostało przeprowadzone w trzech miastach północno-wschodniej Polski w trzech grupach fokusowych, które wzięły udział w wywiadach. Uczestniczkami było 21 kobiet w wieku 21-60 lat z niepełnosprawnością intelektualną. Główny problem badawczy sformułowano w następujący spo-sób: jakie są źródła własnej kobiecości z punktu widzenia kobiet - self-adwokatów z niepełnospra-wnością intelektualną? Analiza zebranych danych wskazuje, że badane kobiety wskazują na dwie kategorie źródeł swojej kobiecości: biologiczne i społeczne. Zidentyfikowano też dwa obszary stykania się z własną kobiecością: osobisty i społeczny. Wyróżniono także czynniki sprzyjające i blokujące świadomość własnej kobiecości u badanych.

Origins of femininity from the perspective of women with intellectual disability. Research report
Although we can observe a growing interest in the issues of gender in disability studies, there has been little research on femininity in the context of intellectual disability. The author focuses on the origins of femininity presented by female self-advocates with intellectual disabilities. The re-search, whose results were presented in the paper, was conducted in three towns in north-eastern Poland with three focus groups of females who took part in interviews. The participants were 21 women aged of 21-60 with intellectual disabilities. The main research question was: what are the origins femininity from the point of view of women - self-advocates with intellectual disabili-ties? The findings show that... The results, which showed a high level of gender identity of female participants with intellectual disabilities, could be explained by belonging to the groups of self-advocates in which the participants' self-awareness is intentionally developed. The findings show that the interviewees identified two categories of sources of their femininity: biological and social. Two spheres of touching their own femininity were also distinguished: personal and social. Also, facilitators and barriers influencing the women's feminine identity were renowned.

Keywords: femininity, origins of femininity, women with intellectual disabilities, self-advocates

Z danych demograficznych wynika, że Polska, choć na tle innych krajów Europy jest stosunkowo młoda, to jednak zmaga się z kwestią starzenia się społeczeństwa. W artykule zaprezentowano kwestie godności osób starszych, odnoszące się zarówno do szeroko rozumianego szacunku wo-bec nich, jak i do jej szczególnego aspektu — poczucia godności osobistej seniorów. Przeprowa-dzone badania własne pokazują, że ani płeć, ani wiek oraz miejsce zamieszkania nie różnicują istotnie statystycznie poczucia godności osobistej seniorów biorących udział w badaniach. Uwzględniając poszczególne wymiary mierzone KPWG-3 autorstwa P. Brudka i S. Steuden można zauważyć pewne różnice, a mianowicie badane seniorki przywiązują większą wagę do tworzenia i podtrzymywania relacji interpersonalnych (Wymiaru relacyjnego) niż badani mężczyźni-seniorzy (p<0,05), co przyczynia się do odczuwania godności osobistej. Jeżeli chodzi o zmienną socjode-mograficzną, jaką jest wiek badanych seniorów to uzyskane wyniki wskazują, że wraz z wiekiem wzrasta poczucie utraty godności osobistej badanych seniorów. Z kolei miejsce zamieszkania se-niorów nie determinuje poczucia godności osobistej.

Sense of self-dignity of seniors — announcement from examinations
The demographic data shows that Poland, compared to other European countries is relatively young country, face with the issue of population aging. The article presents the issue of dignity of elderly, refers to the broadly understood respect for them, ando to its specific aspect — the sense of self-dignity of seniors. Conducted research shows that neither the sex, nor the age and the domi-cile do not diferentiate statistically the sense of self-dignity of seniors participating in examina-tions. Considering Individual Dimensions measured by KPWG-3 of P. Brudek and S. Steuden it is possible to notice certain differences: the examined elderly women are attaching great significance for creating and sustaining the interpersonal relationship (of Relational Dimension) than examined man-seniors (p <0,05) what contributes to the sense of self-dignity. In the context of age of examined seniors the results indicate that along with the age growth the sense of loss of the sense of self-dignity is growing. The domicile of seniors does not determine the sense of self-dignity.

Keywords: senior, old age, aging, dignity, sense of self-dignity

Celem prezentowanych badań było określenie natężenia więzi emocjonalnej matki z dzieckiem prenatalnym oraz aspektów doświadczania ciąży z wadami wrodzonymi, ponadto ustalenie czy sposób doświadczania ciąży pozwala na przewidywanie więzi emocjonalnej matki z dzieckiem ze zdiagnozowaną wadą wrodzoną. Badaniem objęto 65 kobiet w ciąży ze zdiagnozowaną wadą rozwojową dziecka w okresie płodowym. Do zebrania danych zastosowano kwestionariusz wywiadu, Kwestionariusz „Więź z dzieckiem w okresie ciąży" oraz Skalę Doświadczania Ciąży. Analiza wykazała, że kobiety w ciąży z wadami wrodzonymi tworzą silną więź emocjonalną z nienarodzonymi dziećmi. Natomiast najbardziej doświadczaną trudnością w czasie ciąży jest nadmierna koncentracja na niej i lęk przed macierzyństwem. Sposób doświadczania ciąży jest znaczący dla relacji jaką matka zaczyna tworzyć ze swoim dzieckiem w okresie prenatalnym.

Experience in pregnancy with congenital disorder and maternal-fetal attachment
The purpose of this study was to investigate the intensity of Maternal-Fetal Attachment (MFA) and experience of pregnancy with congenital disorder. Additional aim was to examine which of the selected variables predict the development of the emotional attachment between the woman and fetus in high-risk pregnancies. The study involved 65 child-bearing women with congenial disorders. Data was collected by Fetal Attachment Scale, Pregnancy Experiences Scale and inter-wiew. The analysis showed that women in pregnancies with congenital disorder form a strong emotional bond with the unborn child. However, the most experienced difficulty during preg-nancy is fear of motherhood and focus on fetus and state of health. The way of experiencing preg-nancy is significant for the maternal-fetal attachment.

Keywords: prenatal attachment, maternal-fetal attachment, pregnancy experiences, congenital disorder

Autorka zauważyła, że chociaż istnieje wiele podobieństw między niewidomym a słabo-widzącymi, istnieją również różnice. Przedstawienie zróżnicowania obu grup jest niezbędne między innymi dla lepszego zrozumienia czynników kształtujących tożsamość społeczną osób niewidomych i słabowidzących. W artykule przedstawiono podstawowe różnice w funkcjonowaniu tych osób oraz zaprezentowano i omówiono badania na ten temat. Badania te dotyczą między innymi takich aspektów, jak: poczucie inności, wiktymizacja, samoocena, obraz siebie, funkcjonowanie psychospołeczne, poziom stresu i lęku, etapy rozwoju kryzysu tożsamości, po-czucie sensu życia oraz doświadczone wsparcie.

Similarities and differences between the blind, the partially sighted and the non-impaired in the context of scientific studies
The author has noticed that although there are mant' similarities between the blind and the par-tially sighted, there are also differences. Meanwhile, even in scientific literature for generał public both groups are treated as identical. Differentiating them is essential for, among other things, a better understanding of the determinants shaping the social identity of the blind and the par-tially sighted. The article presents the basic differences in functioning of visually impaired people and provides and overview of the studies on the subject in question. These studies concern, among other things, such aspects as the sense of otherness, victimisation, self-esteem, self-image, psychosocial functioning, the level of stress and anxiety, the identity crisis stage of development, the sense of the meaning of life, and the experienced support.

Key words: blind, partially sighted, differences, similarities

Kwestie lęku, w tym lęku wysokości, u osób niewidomych są istotnym zagadnieniem nie tylko współczesnej edukacji i rehabilitacji osób niewidomych i niedowidzących. Jednakże pomimo wieloletniego zainteresowania daną tematyką problem obecności lęku wysokości u osób niewidomych od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa, jego natury, a także możliwych objawów nie został jednoznacznie zdefiniowany do dnia dzisiejszego. Znaczna liczba osób z niepełnosprawnością wzrokową od urodzenia deklaruje brak obecności lęku wysokości, ale są również osoby, które zwracają uwagę na posiadanie tego typu lęku. Dlatego w artykule przedstawiono rozważa-nia na temat lęku wysokości u osób niewidomych od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa oraz wyniki badań własnych przeprowadzonych na grupie 10 osób (5 kobiet i 5 mężczyzn) na bazie metody indywidualnego przypadku i techniki wywiadu.

Anxiety in people who are blind from birth or early childhood (with particular emphasis on fear of heights)
Issues of anxiety, including fear of heights, for blind people are an important issue not only in modern education and rehabilitation of blind and visually impaired people. However, despite mant' years of interest in the topic, the problem of the presence of anxiety of height in people who have been blind since birth or early childhood, its nature, and possible symptoms has not been clearly defined to date. A significant number of people with visual disabilities from birth declare no height anxiety, but there are also people who pay attention to having this type of anxiety. Therefore, the article presents reflections on the fear of height in people blind from birth or early childhood and the results of own research conducted on a group of 10 people (5 women and 5 men) based on the individual case method and interwiew technique.

Keywords: bow, fear of heights, blindness, blind person, fear of heights for blind people

Niepełnosprawność wzroku jest jedną z najczęściej występujących dolegliwości w grupie osób w późnej dorosłości. Wpływa nie tylko na niemożność wykonywania podstawowych czynności, lecz także ogranicza samodzielność, spowalnia proces myślenia i kodowanie informacji. Artykuł prezentuje najnowsze badania na temat obniżenia funkcji poznawczych u osób w podeszłym wieku z niepełnosprawnością wzroku. Autorki zwróciły uwagę na trudności poznawcze pacjentów z zaćmą, jaskrą, zwyrodnieniem barwnikowym siatkówki, zwyrodnieniem plamki żółtej oraz retinopatią cukrzycową.

Cognitive functioning of person who lose vision in late adulthood - research review
Visual impairment is among the most common conditions in later life. It influences on the inability to perform the basic activities but limits independents, process of thinking and data coding information. The article presents the latest research on cognitive function in the elderly with visual disabilities. The authors drew attention to the cognitive difficulties of patients with cataracts, glaucoma, retinal pigmentosa degeneration, age-related macular degeneration and retinopathia diabetica.

Keywords: visual impairment, late adulthood, cognitive process, blind people, cognitive impairments

Nabycie niepełnosprawności wzroku w wieku senioralnym wywołuje szereg negatywnych na-stępstw w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej, prowadząc do obniżenia poziomu jakości ży-cia. Liczne badania wykazały wyższy wskaźnik śmiertelności wśród seniorów tracących wzrok. W eksploracjach dotyczących różnych populacji pacjentów dowiedziono, że niepełnosprawność wzroku zwiększa ryzyko zgonu, zarówno bezpośrednio, jak i w sposób pośredni, poprzez nieko-rzystny wpływ na wskaźniki dotyczące stanu zdrowia fizycznego i samopoczucia psychicznego. Mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska nie zostały w pełni rozpoznane i ze względu na duże znaczenie społeczne problemu wymagają dalszych analiz badawczych.

Acquiring visual impairment in late adulthood and the mortality rate — a research review
Acquiring visual impairment in senior age results in a number of negative implications in the physical, psychological and social spheres which lead to a decrease of the quality of life. Numer-ous studies have shown a higher mortality rate among seniors who are losing vision. The studies of various patient populations have proved that visual impairment increases the risk of death, both directly and indirectly, through the negative effect it has on the indicators of physical condi-tion and psychological wellbeing. The mechanisms determining this phenomenon have not been sufficiently recognized yet and need further investigations due to the high social significance of the problem.

Keywords: visual impairment, vision loss, late adulthood, mortality