20 (2/2024)

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series

Informacje o czasopiśmie

Proces recenzowania
- Procedura recenzowania
- Recenzenci

Dla Autorów
- Informacje dla Autorów
- Umowy, formularze

First View

Opis

Czasopismo dofinansowane przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Inicjatywy Doskonałości na Wydziale Filozoficznym oraz Katedry Porównawczych Studiów Cywilizacji

Licencja: CC BY

Redakcja

Redaktor naczelny Agata Świerzowska

Zastępca redaktora naczelnego Bożena Prochwicz-Studnicka

Sekretarz redakcji Anna Kuchta

Dodatkowi redaktorzy Renata Iwicka

Zawartość numeru

Joanna Grela, Przemysław Skrzyński

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Artykuły

Kilka refleksji przy lekturze Suttanipāty

Marta Kudelska

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Głównym przedmiotem eseju, wspominającego Ireneusza Kanię, jest przywołanie jego wielkiego wkładu w studia nad buddyzmem w Polsce. Porównuje się przede wszystkim późne teksty śruti, głównie upaniszady z najstarszymi tekstami wczesnego buddyzmu z suttami. Czytanie tekstów z tych zbiorów razem, pozwala dać pełniejszy, bardziej wielowymiarowy obraz epoki, niż analiza tylko źródeł bramińskich, czy buddyjskich. Analiza obydwu grup tekstów wskazuje na świadectwo wzajemnych kontaktów. Starożytne Indie III – II wieku p.n.e. nie były wyłącznie bramińskie, ani wyłącznie buddyjskie, lecz były areną wzajemnych dyskusji, polemik, wymiany myśli, przepływu idei.

Hermeneutyka buddyjska Ireneusza Kani

Beata Łazarz

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Artykuł koncentruje się na działalności translatorskiej Ireneusza Kani w odniesieniu do kanonicznych tekstów wczesnego buddyzmu. Kluczowe znaczenie miało dla niego dążenie do prawdy o świecie i człowieku, drogę do której – w jego przekonaniu – wskazywały nauki Buddy. Przedstawiono podstawowe założenia, leżące u podstaw jego podejścia do tłumaczeń. Są to – obok czerpania z dorobku zachodniej hermeneutyki – zakorzenione w naukach buddyjskich przekonania dotyczące konwencjonalności języka, tłumaczenia jako ścieżki rozwijania mądrości, nieuchronnej przemijalności przekładów oraz tłumaczeń jako swoistej sieci Indry, w której kolejne wersje są ze sobą wzajemnie połączone. W jego ocenie to przekłady, umożliwiając poznanie tekstów z innych realiów kulturowych i historycznych, mogą zarówno stanowić inspirację do poszukiwania odpowiedzi na podstawowe pytania, jak i umożliwiać odnalezienie w nich własnych intuicji i rozpoznań odnoszących się do natury rzeczywistości.

Podniebne pochówki. O wpływie buddyjskiej tradycji tantrycznej na tybetańskie zwyczaje funeralne

Olga Kadłuczka

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Niniejszy artykuł wskazuje na możliwy wpływ buddyzmu, a w szczególności jego tantrycznej tradycji, na tybetańskie rytuały pogrzebowe, koncentrując się przede wszystkim na praktyce podniebnych pochówków. W naukach buddyzmu śmierć ujmowana jest jako integralna część istnienia i wraz z koncepcją odczuwanego w stosunku do wszystkich czujących istot, aktywnego współczucia oraz postrzeganiem wszelkich zjawisk jako przejawów pustki (śūnyatā), w znacznym stopniu ukształtowały tybetańską kulturę. W ostatnich latach zauważalna jest większa otwartość społeczeństwa na dyskusję dotyczącą tematu śmierci, dlatego celem niniejszej analizy jest dostarczenie głębszego zrozumienia aspektów filozoficznych i duchowych mających wpływ na ten starożytny, niemniej jednak wciąż stosunkowo nieznany rytuał. Poprzez zgłębianie praktyk religijnych i kulturowych pragnę wyjaśniać wzajemne powiązania filozofii religijnej, rytuałów oraz ich wpływu na percepcję społeczną, szczególnie w odniesieniu do tak uniwersalnego doświadczenia, jakim jest śmierć. Ponadto moim celem jest szczegółowe wyjaśnienie idei leżących u podstaw rytuału, który z powodu braku zrozumienia jest często błędnie postrzegany jako barbarzyński zwyczaj ludów zamieszkujących Azję Środkową. Usiłuję wykazać, jak wpływ myśli buddyjskiej mógł przekształcić ceremonie pogrzebowe zakorzenione w starożytnych rodzimych tradycjach Wyżyny Tybetańskiej, łagodząc w ten sposób jedno z najgłębiej zakorzenionych kulturowych tabu – szeroko rozumiane tabu śmierci.

Buddhist Hells. Two Interpretations

Stefan Sencerz

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Medytacje tanatologiczne

Cezary Woźniak

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

W roku 1927 Martin Heidegger opublikował rozprawę Bycie i czas, której znaczenie dalece wykraczało poza obszar filozofii. Książka ta miała fundamentalne znaczenie dla ukonstytuowania się i rozwoju współczesnej tanatologii filozoficznej. Artykuł niniejszy poświęcony jest problematyce tanatologicznej uruchomionej przez poglądy Heideggera, w tym także dyskusji z nimi, którą podjęli Jacques Derrida i Ray Brassier. W artykule dyskutowane są takie kwestie jak: aporia śmierci, podmiot śmierci, formy śmierci, istota i sens śmierci, różnica tanatologiczna. Pojawia się w nim też pytanie: czy możliwa jest „moja śmierć”?

Imaginatio Mundi

Motyw żałoby w wybranych komentarzach do Dhammapady (Dhammapadaṭṭhakathā)

Joanna Gruszewska

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Filozofia madhjamaki w Hymnie o Niepojętym (Acintya-stava) Nagardżuny

Krzysztof Jakubczak

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Tekst podzielony jest na dwie części. Część pierwsza stanowi rekonstrukcję głównych zagadnień filozofii madhjamaki obecnych w Nagardżuny Hymnie o Niepojętym. Szczególny nacisk położony jest na kwestie, które nie zostały wyeksplikowane w traktatach Nagardżuny. Najważniejszą jest tetyczny moment naszego doświadczenia, który wyraża określenie „obsesja reifikacji” (bhāva-graha-grahāveśa). Jest to, jawiąca się jako naturalna, skłonność do przypisywania przedmiotom świadomości realnego istnienia, czyli skłonność do ich hipostazowania (samāropa). Część drugą tekstu stanowi przekład Hymnu o Niepojętym.

Historia utworzenia wspólnoty mniszek. Osiem twardych reguł – fragmenty Ćullawagii Reguły dyscypliny zakonnej Kanonu Palijskiego

Joanna Gruszewska

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Translation of The Sūtra on Three States of Mind (Toh 253)

Artur Przybysławski

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

The Translation of The Single Stanza (Toh 323)

Artur Przybysławski

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

The Translation of The Four Stanzas (Toh 324)

Artur Przybysławski

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Traktat medyczny (Apteczka tybetańska) ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie

Medycyna tybetańska w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Wprowadzenie

Eleonora Tenerowicz

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Dialogi i diagnozy

Gość z innej planety

Jerzy Illg

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Ireneusz Kania i “Eranos”

Tomasz Wiśniewski

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 20 (2/2024), First View

Słowa kluczowe: kanon palijski, upaniszada, sutta, wczesny buddyzm, buddyzm, therawada, Dhammapada, hermeneutyka, manas, Tybet, buddyzm, podniebne pochówki, tantra buddyjska, tradycje pogrzebowe, Śmierć, aporia, tanatologia, fenomenologia, egzystencja, różnica tanatologiczna, Dasein, Heidegger, Derrida, Brassier, Dhammapada, Komentarz do Dhammapady, buddyzm, literatura buddyjska, język pali, żałoba, Nagardżuna, madhjamaka, Czatuhstawa, Aczintyastawa, filozofia, istnienie, równoważność zależnego powstawanie i pustki, tetyczny moment doświadczenia, hipostazowanie (samāropa)

Informacje o finansowaniu

Czasopismo dofinansowane przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Inicjatywy Doskonałości na Wydziale Filozoficznym oraz Katedry Porównawczych Studiów Cywilizacji