This paper deals with accounts of miraculous and auspicious signs and events as an aspect of the secret level in life stories (rnam thar) of Tibetan Buddhist masters and traces these patterns back to the life story of Buddha Śākyamuni, as well as to Vajrayana symbolism. An annotated translation, analysis, and edition of a so-far untranslated section of the rnam thar of the Seventh Karma pa from the Chos ‘byung mkhas pa’i dga’ ston are provided.

Celem artykułu jest przyjrzenie się reinterpretacjom klasycznej opowieści o księżniczce Ćitrangadzie w kulturze bengalskiej na przykładzie dzieł Rabindranatha Tagore’a oraz Rituparno Ghosha. Zgodnie z przekazem eposu Mahabharata Ćitrangada była bierną kobietą pozwalającą, by to ojciec decydował o jej cielesności. Nieco inaczej jej historię przedstawia Rabindranath Tagore w dramacie tanecznym z 1892 roku. Jego Ćitrangada staje się kobietą świadomie kształtującą swoją płeć biologiczną i wykraczającą poza sztywne ramy kobiecości sformułowane przez tradycje hinduizmu. Jeszcze dalej w reinterpretacji tej opowieści posunął się reżyser Rituparno Ghosh. Przenosząc historię księżniczki z pałacu do sali operacyjnej, Ghosh wpisał się nie tylko w dyskurs feministyczny, ale też w narrację dotyczącą transpłciowości i miejsca przedstawicieli tzw. trzeciej płci we współczesnym społeczeństwie indyjskim. Reinterpretacje historii Ćitrangady to rezultat zastępowania narracji tworzonej z perspektywy mężczyzn wywodzących się z klas uprzywilejowanych społecznie głosem tzw. Innych: kobiet i osób nieheteronormatywnych.

ABSTRACT

The Crowning Wish and the Truth of Thruth. The Figure of Chitrangada in the Works of Rabindranath Tagore and Rituparno Ghosh

The aim of this article is to look at the reinterpretations of the classic tale of Princess Chitrangada in Bengali culture, based on the works of Rabindranath Tagore and Rituparno Ghosh. According to Mahabharata Chitrangada was a passive woman, who allowed her father to decide about her body. Rabindranath Tagore, in the dance drama from 1892, presents her story in a different manner. His Chitrangada becomes a woman consciously shaping her biological sex and going beyond the rigid framework of femininity formulated by the traditions of Hinduism. Director Rituparno Ghosh went even further in reinterpretation of this story. By moving the story of the princess from the palace to the operating room, Ghosh entered not only into the feminist discourse, but also into the narrative of transgenderism and the place of representatives of the so-called the third sex in modern Indian society. Reinterpretations of the Chitrangada history are the result of replacing the narrative created from the perspective of men from socially privileged classes with the voice of the so-called Others: women and non-heteronormative people.

Niniejszy esej wyrasta z przekonania o potrzebie przeprowadzenia regularnego studium źródeł oraz praktyk społecznych związanych z kulturą świątynną środkowej Kerali. Czerpie zarówno z historycznych źródeł pisanych, jak i autorskiej obserwacji etnograficznej. Jego szerszym kontekstem pozostaje zagadnienie metody, perspektywy i skali w odniesieniu do problematyki rozumienia hinduizmu jako religii i fenomenu cywilizacyjnego złożonego z wielu odrębnych kultur. Poprzecinana rzekami, kanałami, jeziorami i „back-waters” środkowa Kerala wykształciła oryginalną formę kultury świątynnej, opartą na cykliczności kalendarza świątynnego z powtarzalnymi ceremoniami, liturgiami i świętami oraz na powiązanych z nimi elementach ekonomii i praktyk społecznych. W obydwu centralną rolę odgrywa rzeka i działania przeprowadzane na rzece bądź w jej sąsiedztwie, zwłaszcza spektakularne pokazy łodzi świątynnych. Esej śledzi trajektorię historycznej zmiany w społecznym konstruowaniu symbolicznej przestrzeni kultury świątynnej Kerali na przykładzie świątyni Kryszny w Āṟanmuḷa nad rzeką Pampā.

* Niniejszy artykuł powstał w wyniku badań objętych projektem badawczym Narodowego Centrum Nauki nr 2015/17/B/HS2/01910-UMO-2015/17/B/HS2/01910.

ABSTRACT

The Dancing Boats of Kr̥ṣṇa: On the River Temple Culture of Central Kerala

The present essay draws from historical sources as well as ethnographies on the contemporary riverine culture of Central Kerala. It wider context connects to the problem of method and scale in representing Hinduism as a conglomerate of a multitude of regional religious cultures. It touches among else on the regional concept of Kṛṣṇa hidden within the body of one of the boatmen or oarsmen involved in spectacular events making part of the life of the river temple of Pārthasarathi in Āṟanmuḷa. The long snake boats (called paḷḷiyōṭaṃ or temple vessels) used for the big shows on the water in front of the temple appear to enjoy the status of sacred objects. Their performance on the river Pampā makes a part of a bigger ritual structure of the temple festivals but, nonetheless, it remains a remarkable spectacle in its own. It remains inscribed within an original cultural formation with its specific economy and social relations. The essay attempts to track and map historical change in the social construction of the symbolic representation of space focused on the Kr̥ṣṇa temple of Āṟanmuḷa by the river Pampā.

Persisting in a binary relationship with honor, shame was an important element of the pre-Islamic Arabic social evaluation system. In my study, I analyzed the two most important EPA concepts parallel to English shame – ˁayb and ˁār – applying the Cultural Linguistic approach. Based on the analyses on corpus of Early Arabic poetry and Classical Arabic dictionaries, I represented cultural schemata encoding the knowledge shared by pre-Islamic Arabs about those phenomena. The paper presents also metaphoric, metonymic, and image-schematic models, which account for the specifics of associated linguistic frames. Moreover, I posit a hypothesis on the existence of a schema subsuming the honor- and shame-dishonor-related schemata in form of social evaluation of usefulness, which seems to correspond to the historical and linguistic data.

Tekst podejmuje analizę Sukhāvatī – świata („pola buddy”) Amitabhy, określanego również jako Czysta Kraina. Pewne jej cechy – przynajmniej na pozór – odbiegają od standardowych wyobrażeń na temat buddyzmu. Skłaniało to niektórych badaczy do poszukiwań bezpośrednich zapożyczeń z innych religii i kultur, co miało wyjaśnić źródło nazwy, położenie i cechy tej krainy. Charakterystyki te można jednak bardziej przekonująco wyjaśnić, analizując proces ewolucji samego buddyzmu, co stanowi główne zadanie tej pracy.

Tekst został podzielony na dwie części. W części pierwszej przedstawiono założenie o wewnątrzbuddyjskich źródłach pochodzenia Sukhāvatī wraz z uzasadnieniem tego wyboru. Następnie omówiono ewolucję buddyjskiej wizji kosmologicznej, która ostatecznie doprowadziła do koncepcji pól buddów, w tym Sukhāvatī. Prezentowana tutaj część druga została poświęcona analizie charakterystyk tej krainy w świetle Krótszej i Dłuższej sutry Sukhāvatīvyūha, w kontekście innych tekstów buddyjskich, aby wykazać, że Sukhāvatī skupia w sobie następujące wątki buddyjskie: (a) w warstwie wizualnej przedstawienie raju, (b) w wymiarze niematerialnym aktywność nirwany, (c) w aspekcie ścieżki łatwe praktyki charakteryzujące warunki odrodzenia dla niższych niebios.

ABSTRACT

Characteristics of the land of Sukhāvatī in the context of changes in Buddhist cosmology and soteriology. Part two

The text analyses Sukhāvatī – Amitābha’s purified buddha field, also known as the Pure Land. The vision of Sukhāvatī became immensely popular in Indian Mahāyāna Buddhism, and in East Asia it started a new Buddhist tradition. Some of its features – at least on the surface – differ from standard ideas about what Buddhism is. The descriptions of the activity of the Buddha Amitābha, who brings salvation to all beings, by enabling them to be reborn and live a blissful and virtually endless existence in his paradise land of Sukhāvatī, where achieving the ultimate goal of Buddhist practice is quick and easy, led to attempts to show the structural similarities of this tradition with, for example, Christianity. There were also attempts to prove direct borrowings from other religions and cultures, which was supposed to explain the source of the name, location and characteristics of this land. These characteristics, however, can be more convincingly explained by analysing the process of evolution of Buddhism itself, which is the main focus of this work.

Due to its volume, the text is divided into two parts. The first part defends the assumption about the intra-Buddhist origins of Sukhāvatī and the justification for this choice in the context of various other theories about the origin of that land. Then the evolution of the Buddhist cosmological vision that eventually led to the concept of purified buddha fields, including Sukhāvatī, will be discussed. The second part is devoted to an analysis of the characteristics of this land in the light of the Short and Long Sukhāvatīvyūha sutras, and in the context of other Buddhist texts, to show that Sukhāvatī combines the following Buddhist themes: (a) in the visual layer, the presentation of a paradise, an ideal land, that lacks any existential ills, (b) in the non-material aspect, the activity of nirvāṇa, (c) in the dimension of the Buddhist path, the easy practices that characterise the conditions of rebirth for the lower heavens. 

Jan Jakub Kolski, tworząc po 1989 roku Pogrzeb kartofla, opowiedział pełnometrażową historię o głęboko problematycznych losach powojennej polskiej wsi. Film rekonstruujący losy nie-Żyda powracającego do domu po pobycie w obozie koncentracyjnym odsyła biograficznie do dziadka Kolskiego; dlatego też w narracji reżysera losy rodzinne i historyczne wytwarzają wizualne powidoki oraz sprowadzają się de facto do chtonicznej cielesności, dającej upust powracającemu, niechcianemu i naznaczonemu doświadczeniu. Ciało poobozowe, poddane reżimowi wykluczenia, strachu oraz wstrętu, staje się wstęgą Möbiusa, której polskie społeczeństwo nie może rozwiązać, lecz jedynie zakopać pod ziemią niepamięci.

ABSTRAcT

Memory (pre)served in the body. Overdreamed comeback in the Burial of Potato movie

Jan Jakub Kolskifilmed The Burial of Potato just after the year of 1989 – he have decided to tell the full-length story based in rural and postwar Polish reality. The movie reconstructed the story of non-Jew coming back to his family home after being held in the concentration camp. The storyreferred biographically to Kolski’s grandfather – hence personal and historical narrations merged together, creating visual after-images based inchthoniccarnality and recurring,stigmatizedexperience. The (foreign) body after the camp – subjected to exclusion, dread and disgust – creates the Möbius strip, event impossible to untangle and understand for the Polish rural society. Left with the redundant body, the group of neighbors and used to be friends decides to burry the memory, identity and subject himself.