FAQ
Logo Uniwersyteti Jagiellońskiego w Krakowie

Pamięć (za)chowana w ciele. Prześnione powroty w Pogrzebie kartofla

Data publikacji: 18.11.2021

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 2021, 14 (2/2021), s. 121 - 136

https://doi.org/10.4467/24506249PJ.21.020.15326

Autorzy

Klaudia Węgrzyn
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2891-5590 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Pamięć (za)chowana w ciele. Prześnione powroty w Pogrzebie kartofla

Abstrakt

Jan Jakub Kolski, tworząc po 1989 roku Pogrzeb kartofla, opowiedział pełnometrażową historię o głęboko problematycznych losach powojennej polskiej wsi. Film rekonstruujący losy nie-Żyda powracającego do domu po pobycie w obozie koncentracyjnym odsyła biograficznie do dziadka Kolskiego; dlatego też w narracji reżysera losy rodzinne i historyczne wytwarzają wizualne powidoki oraz sprowadzają się de facto do chtonicznej cielesności, dającej upust powracającemu, niechcianemu i naznaczonemu doświadczeniu. Ciało poobozowe, poddane reżimowi wykluczenia, strachu oraz wstrętu, staje się wstęgą Möbiusa, której polskie społeczeństwo nie może rozwiązać, lecz jedynie zakopać pod ziemią niepamięci.

ABSTRAcT

Memory (pre)served in the body. Overdreamed comeback in the Burial of Potato movie

Jan Jakub Kolskifilmed The Burial of Potato just after the year of 1989 – he have decided to tell the full-length story based in rural and postwar Polish reality. The movie reconstructed the story of non-Jew coming back to his family home after being held in the concentration camp. The storyreferred biographically to Kolski’s grandfather – hence personal and historical narrations merged together, creating visual after-images based inchthoniccarnality and recurring,stigmatizedexperience. The (foreign) body after the camp – subjected to exclusion, dread and disgust – creates the Möbius strip, event impossible to untangle and understand for the Polish rural society. Left with the redundant body, the group of neighbors and used to be friends decides to burry the memory, identity and subject himself.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Douglas, Mary. 2008. Czystość i zmaza, tłum. Marta Bucholc. W Antropologia ciała, zagadnienia i wybór tekstów, red. Małgorzata Szpakowska. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Foster, Hal. 2010. Powrót Realnego. Awangarda schyłku XX wieku, tłum. Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera. Kraków: Universitas.
Grabowski, Jan. 2011. Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942‒1945. Studium dziejów pewnego powiatu. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
Graczyk, Ewa. 2015. „Machina nicościująco-dezorientująca. Rekonesans”. W Białe maski/szare twarze. Ciało, pamięć, performatywność w perspektywie postzależnościowej, red. Ewa Graczyk, Monika Graban-Pomirska, Magdalena Horodecka i Monika Żółkoś. Kraków: Universitas.
Gross, Jan. 2000. Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka. Sejny: Wydawnictwo Pogranicze.
Janicka, Elżbieta. 2014/2015. „Pamięć przyswojona. Koncepcja polskiego doświadczenia zagłady Żydów jako traumy zbiorowej w świetle rewizji kategorii świadka”. Studia Litteraria et Historica 3‒4.
„Jeden strach, jedna miłość”. 2000. Hanna Krall i Jan Jakub Kolski, wyw. Barbara Hollender. Rzeczpospolita, nr 267.
Korczarowska, Natasza. 2007. Ojczyzny prywatne. Mitologia przestrzeni prywatności w filmach Tadeusza Konwickiego, Jana Jakuba Kolskiego, Andrzeja Kondratiuka. Kraków: Wydawnictwo Rabid.
Krzyżanowski, Łukasz. 2016. Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojennego miasta. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Leder, Andrzej. 2004. Prześniona rewolucja: ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Podsiadło, Magdalena. 2013. Autobiografizm filmowy jako ślad podmiotowej egzystencji. Kraków: Universitas.
Ricoeur, Paul. 2015. Symbolika zła, tłum. Stanisław Cichowicz i Marta Ochab. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Sendyka, R. 2017. „Nie-miejsca pamięci i ich nie-ludzkie pomniki”. Teksty Drugie, nr 164.
Stachówna, Grażyna. 1996. „Jan Jakub Kolski w systemie kina autorskiego”. W W stulecie kina. Sztuka filmowa w Polsce, Łódź. http://edukacjafilmowa.pl/jan-jakub-kolski-w-systemie-kina-autorskiego/. Dostęp: 30.06.2020.
———. 1998. „Filmowy Jańcioland Jana Jakuba Kolskiego”. Kino, nr 12.
Steinlauf, Michael C. 2001. Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady, tłum. Agata Tomaszewska. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Szabat, Marta. 2017. „Filozoficzny potencjał podmiotowości w świetle koncepcji lęku Jacques’a Lacana”. Teksty Drugie, nr 4.
Szuchta, Rober. 2015.1000 lat historii Żydów polskich. Warszawa: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Wajda, Katarzyna. 2004. Jan Jakub Kolski ‒„Dobijam się o osobność”. W Autorzy kina polskiego. Kraków: Wydawnictwo Rabid.
Winiarczyk, Mirosław. 1995. „Dyskretny urok bluźnierstwa”. Prawo i Życie, nr 8.
Zajdel, Jakub. 2017. „Jana Jakuba Kolskiego filmowe pejzaże z pamięci i wyobraźni”. W Filmowe pejzaże Europy, red. Barbara Kita i Magdalena Kempna-Pieniążek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Žižek, Slavoj. 1998. “Patrząc z ukosa“, tłum. Paweł Dybel I Joanna Bator. Teksty Drugie, nr 49/50.
———. 2008. Lacan. Przewodnik krytyki politycznej, red. i tłum. Julian Kutyła. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Informacje

Informacje: The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 2021, 14 (2/2021), s. 121 - 136

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Pamięć (za)chowana w ciele. Prześnione powroty w Pogrzebie kartofla

Angielski:

Memory (pre)served in the body. Overdreamed comeback in the Burial of Potato movie

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2891-5590

Klaudia Węgrzyn
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2891-5590 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska

Publikacja: 18.11.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Klaudia Węgrzyn (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski