Przedmiotem analizy jest ukazanie uwarunkowań prawno-ustrojowych pomocy społecznej w państwie polskim na szczeblu samorządowym. Ukazana została ewolucja socjalnych funkcji państwa oraz współczesne regulacje prawne. Wskazano na miejsce i rolę administracji samorządowej w wykonywaniu zadań z zakresu polityki społecznej, szczególnie na podstawie ustawy z 2004 roku. Wykorzystano podstawowe dwie metody badawcze: analizę instytucjonalno-prawną oraz historyczno-opisową, a w mniejszym zakresie również metodę porównawczą. Główne pytanie badawcze brzmi; jak przebiegała ewolucja uwarunkowań prawnych w państwie polskim, ze szczególnym uwzględnieniem administracji lokalnej.

Ustawodawca w art. 61 ustawy o pomocy społecznej ustalił katalog podmiotów zobowiązanych do ponoszenia kosztów pobytu mieszkańca w domu pomocy społecznej. Wśród obowiązanych wskazano samego mieszkańca, a następnie członków rodziny, tj. małżonka oraz wstępnych przed zstępnymi, a także gminę, z której osoba została skierowana do tej placówki. Organ administracji prowadzi postępowanie o ustalenie wysokości opłaty, a tytułem prawnym do jej ponoszenia pozostaje zawarta umowa bądź decyzja administracyjna. Ten swoisty dualizm budzi istotne zastrzeżenia w praktyce stosowania prawa, na które wskazują sądy administracyjne w swoich orzeczeniach. Artykuł niniejszy jest próbą analizy poglądów z orzecznictwa.

Charakterystyka zadań Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie oraz Straży Miejskiej Miasta Krakowa, jako jednostek samorządowych, wymusza między nimi ścisłą współpracę, która zapewnia bardziej efektywną realizację celów w zakresie podejmowanych przez te instytucje czynności, zwłaszcza wobec osób dotkniętych problemem bezdomności. Specyfika pracy socjalnej nierozerwalnie łączy się z zagrożeniami ze strony klientów niejednokrotnie przybierającymi formę ataków fizycznych, na odparcie których pracownik socjalny nie zawsze jest przygotowany. W celu zwiększenia swojego bezpieczeństwa i komfortu pracy, świadomy potencjalnego zagrożenia pracownik powinien orientować się w możliwościach, jakie daje mu działająca na terenie jego pracy jednostka straży miejskiej, a co za tym idzie wskazane jest, by przynajmniej pobieżnie znał ustawowe zadania i uprawnienia strażników miejskich. Poproszenie o asystę funkcjonariuszy straży miejskiej, na czas wykonywania swoich czynności jest jedną z opcji, która może ułatwić pracownikowi socjalnemu bezpieczną realizację swoich obowiązków służbowych.

Artykuł ma charakter empiryczny i podejmuje kwestię sytuacji osób z niepełnosprawnością na rynku pracy w Polsce. Celem niniejszego badania było poznanie opinii studentów z polskich uczelni akademickich na powyższy temat. Prezentowany artykuł jest raportem na temat wyników badań, przeprowadzonych w grupie 98 studentek i 27 studentów. Przeprowadzona analiza empiryczna pozwoliła na diagnozę wiedzy i opinii studentów na temat: rodzajów niepełnosprawności, które mogą powodować największe trudności podczas poszukiwania zatrudnienia, kontaktu z osobami z niepełnosprawnością w miejscu pracy, zakładów pracy, w których najczęściej, zgodnie z opinią studentów, mogą szukać pracy, najczęściej napotykanych barier przez takie osoby w miejscu pracy, najbardziej istotnych sposobów interwencji w zakresie wspomagania zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. Odpowiednie wnioski zostały sformułowane oraz wyjaśnione w dyskusji, wraz z potencjalnymi przyczynami takich, a nie innych odpowiedzi uczestników badania.

Przedstawiamy zapomnianą teorię usług sąsiedzkich Jules’a. Koncepcja Gazona jest znana niektórym humanistycznym ekonomistom w Polsce, jakkolwiek nie została ona włączona do szerszej debaty nad kształtem i sensem prowadzenia polityki zatrudnienia socjalnego w XXI wieku. Z europejskiej perspektywy Jules Gazon zakreślił kierunek i określił warunki, pod jakimi możliwy jest do realizacji pewien program działań, który można by nazwać „solidarystycznym modelem ekonomii społecznej”. Jest to projekt organizacji systemu zatrudnienia socjalnego, który łączy aktywizację zawodową, politykę zatrudnienia oraz opiekę socjalną i społeczną państwa. Według wyjściowych założeń Gazona ani tradycyjne formy pomocy społecznej, ani wolnorynkowy leseferyzm nie przynoszą zadowalającego etycznie rozwiązania kwestii bezrobocia i związanych z nim problemów wykluczenia społecznego czy nierówności ekonomicznych. Cały wywód oparty jest na metodycznej analizie dokumentacji wielu badań makroekonomicznych, które – poza tradycyjnymi miarami zmian w koniunkturze gospodarczej – odnoszą się także do nowych warunków powodowanych przez procesy globalizacji przepływu kapitału, postępu technologicznego oraz lokalnych uwarunkowań rynków pracy, tj. zakresu interwencjonizmu czy wypracowany standard życia obywateli poszczególnych państw. Kluczem do odmiennego sposobu myślenia o rynku pracy jest idea, że podmiotem tego rynku jest nie towar, tak jak w przypadku rynku dóbr i usług, lecz właśnie Człowiek, którego roli nie sposób zredukować do działania prostego mechanizmu rynkowego.

Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie roli różnych form i rodzajów aktywności osób starszych w aspekcie pojawiających się kryzysów starości. Artykuł ma charakter przeglądowy. W prezentowanych treściach skoncentrowano się na potrzebach, które poprzez aktywność w wieku senioralnym mogą być zaspakajane, omówiono problemy i kryzysy osób starszych, które z jednej strony mogą zniechęcać do podejmowania aktywności, z drugiej, pełnią rolę czynnika motywującego do zmiany.

Czas pandemii to nieznana rzeczywistość, z którą musimy zmierzyć się wszyscy. Edukacja zdalna nie wpływa tylko i wyłącznie na stan naszej wiedzy. Szkoła jest miejscem, gdzie codziennie spotykają się rówieśnicy, którzy budują swoje relacje społeczne. Dla większości uczniów edukacja to przede wszystkim brak systematycznej nauki, co niesie ze sobą zaległości szkolne. Brak bezpośrednich relacji z rówieśnikami jak i nauczycielami wiąże się ze spadkiem własnej wartości. Dla dzieci ze spektrum autyzmu zarówno codzienna rutyna oraz przewidywalność tego, co będzie się działo odgrywa istotną i ważną kwestie w ich rozwoju, w edukacji oraz prawidłowym funkcjonowaniu w społeczeństwie. Wytrącenie z wypracowanego rytmu życia budzi lęk, frustrację, zaburza poczucie bezpieczeństwa. Zajęcia prowadzone przez ekran komputera, to duże wyzwanie dla rodzica, który z dnia na dzień musi stać się nauczycielem, pracując ze swoim dzieckiem w domu na podstawie przekazanego materiału z lekcji.

Tekst niniejszego artykułu ukazuje, iż mass media pełniąc funkcję przekaźnikową, nie tylko rejestrują dostępne im informacje, dane czy zjawiska kulturowe poddane ich obserwacji, ale także interpretują, a nawet manipulują przekazywanymi komunikatami. Tworzą w ten sposób zniekształcony obraz otaczającego nas świata. Mass media mogą pełnić w swym przekazie rolę zarówno pozytywną, jak i negatywną, służąc prawdzie lub kłamstwu. Pozostając w zależności od ich właścicieli, mogą rozprzestrzeniać poprzez manipulację ludźmi pewne antywartości, przyczyniając się tym samym do powstawania nowoczesnej formy niewolnictwa. Zatem jeśli stanowią zagrożenie dla uznanych powszechnie pozytywnych wartości i przyczyniają się do szerzenia niezgodnych z uznanymi społecznie treściami, koniecznością staje się wypracowanie sposobów i narzędzi skutecznych do obiektywnej i krytycznej oceny ich działalności. 134 Ewa Kiełb-Starczewska HOMO ET SOCIETAS | Pogranicza społeczne

Przeprowadzone w 2020 roku badania wykazały, że okres pandemii wpłyną na ogół negatywnie na środowisko studenckie. Pojawiły się negatywne stany emocjonalne, które osłabiły psychikę badanych a w niektórych przypadkach doszło nawet do załamania nerwowego i myśli samobójczych. Studiujący utracili poczucie własnej wartości, niektórych dotknęło poczucie krzywdy i cierpienia psychicznego. Pojawiły się obawy o przyszłości i realne zagrożenie o utratę własnego zdrowia i bliskich osób. Ogólne zmęczenie psychiczne i fizyczne, wrażenie spowolnienia upływającego czasu i ograniczenia w kontaktach międzyludzkich wymusiły zmiany w codziennym rytmie dnia a nawet korekty w planach życiowych. Sytuacja pandemiczna wpłynęła także zasadniczo na osłabienie tempa i motywacji do nauki i pojawienia się takich stanów jak utrata zainteresowań, obniżenie poziomu koncentracji, trudności z zapamiętywaniem. Niepokojące może się wydać, że już w drugiej fali pandemii wśród młodzieży studiującej był aż 29% koronasceptyków. Za pozytywne zjawiska można uznać to, że okres izolacji przyczynił się do zwrócenia uwagi na jakość i ilość kontaktów międzyludzkich i właściwe ich docenianie oraz fakt, że skrajnie uciążliwa sytuacja nie spowodowała ucieczki do używek i środków farmakologicznych w celu poprawy samopoczucia.

Niniejszy artykuł ma charakter empiryczny i podejmuje ważną kwestię dotyczącą dylematów etycznych w kontekście pracy zawodowej lekarza na różnych oddziałach szpitalnych. Celem zrealizowanego projektu diagnostycznego było poznanie opinii studentów kierunków medycznych w Polsce na powyższy temat. Prezentowany artykuł jest raportem na temat wyników badań w grupie 85 studentek i 58 studentów. Przeprowadzona analiza empiryczna pozwoliła na zdiagnozowanie kwestii związanych z dylematami etycznymi lekarza, a dokładnie z: aborcją, eutanazją, występowaniem lekarzy w reklamach leków, badaniami inwazyjnymi, uporczywą terapią wobec pacjentów w sytuacji trudnej moralnie, leczenia w zakładach karnych, przyjmowania podarunków od pacjentów i częstości występowania sytuacji nieetycznych z punktu widzenia pacjenta. Odpowiednie wnioski zostały sformułowane oraz wyjaśnione w dyskusji, w oparciu o przepisy Kodeksu etyki lekarskiej.

Poszukując etycznych fundamentów i zasad działalności ekonomicznej człowieka, niemal wszyscy papieże odwołują się w swoich dokumentach do uzasadnienia ewolucjonistycznego. Zwierzchnicy Kościoła, poruszający kwestie społeczne w swoich encyklikach, akceptują tzw. warunki formalne kapitalizmu, czyli własność prywatną, wolny rynek oraz przedsiębiorczość indywidualną, niepoddawaną dowolnym manipulacjom państwa. Jednak charakterystyczne dla tych papieży jest to, że choć zgadzają się wszyscy co do tzw. formalnych warunków kapitalizmu, uzasadniają je z różnych perspektyw. Używają innych argumentów dla uzasadnienia ludzkiej przedsiębiorczości czy wolności człowieka w dziedzinie ekonomii, nie różniąc się w odniesieniu do warunków formalnych. I choć tych papieży dzielą dziesiątki lat – bowiem żyli w różnych czasach – ten jeden głos, którym mówią w historii swoich pontyfikatów, świadczy o pełnej zgodzie i ciągłości nauki społecznej Kościoła co do kwestii społecznych, rozwoju przedsiębiorczości i katolickich zasad jego funkcjonowania.