The thesis of the text is, that growing up and surviving in totalitarian society (People’s Republic of Poland - PRL) had a profound effect on the mentality of Poles. Many authors – sociologists, linguists, and psychologists alike – have noted that living in a world created by totalitarian language determines and deforms the perception of reality, along with the categories in which the social world is perceived and described. This is precisely what I will argue in this paper.

Abstrakt
Tezą tekstu jest, że życie i wychowanie w totalitarnym społeczeństwie (PRL) nie mogło pozostać bez wpływu na mentalność dużej przynamniej części społeczeństwa. Wielu autorów, zarówno socjologów jak językoznawców i psychologów podkreślało w swoich pracach ten aspekt rzeczywistości stawiając tezę, że funkcjonowanie w świecie wykreowanym przez totalitarny język determinuje i deformuje postrzeganie rzeczywistości i kategorii opisu świata społecznego.
 

This Article is made in Open Access, available under a Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 license. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl

The aim of this study is to sketch the most representative opinions and assessments of political and media elite representatives, and then place them within the framework of a discourse model regar-ding public media in the Polish public space. It concerns, principal-ly, the period from December 2015 to April 2016, which constituted the key period of radical change in the sphere of ownership and management of public media as well as political, administrative and financial supervision over them.

Abstrakt
Tematyką podjętą w tym tekście jest nakreślenie najbardziej reprezentatywnych opinii i ocen przedstawicieli elit politycznych i me-ialnych, które można ułożyć w modelowe konstrukcje dyskursywne dotyczące mediów publicznych w polskiej przestrzeni publicznej. Dotyczyć to będzie w przeważającej mierze okresu od grudnia 2015 roku do kwietnia 2016 roku, czyli kluczowego okresu dokonywania radykalnej zmiany w sferze własności i zarządzania mediami publicznymi oraz politycznego, administracyjnego i finansowego nadzoru nad nimi.

This Article is made in Open Access, available under a Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 license. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl

The paper presents selected positions emerging in debate over the causes and effects of trust in institutions that has been going on for several decades. One of the key issues is the question of the balance between trust, ne-cessary for the efficient functioning of the democratic system, including public institutions, and the distrust of citizens, necessary for their social control. The above question becomes particularly important in a situation of low public trust in government and growing popularity of radical social and political movements. According to many researchers, the failure of the existing forms of institutionalization of distrust poses a significant threat to the current social and political order.

Abstrakt
Artykuł przedstawia wybrane stanowiska w toczonej od kilku dekad debacie dotyczącej kryzysu zaufania do władz publicznych. Jedną z kluczowych kwestii jest zapewnienie równowagi pomiędzy zaufaniem, niezbędnym do sprawnego funkcjonowania systemu demokratycznego, a uzasadnioną nieufnością obywateli, konieczną do ich społecznej kontroli. Pytanie to nabiera szczególnego znaczenia w sytuacji niskiego poziomu zaufania wobec władz publicznych i rosnącej popularności radykalnych ruchów społecznych i politycznych. Zdaniem wielu badaczy, zawodność dotychczasowych mechanizmów instytucjonalizacji nieufności stanowi istotne zagrożenie dla dotychczasowego porządku społecznego i politycznego.

This Article is made in Open Access, available under a Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 license. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl

Autor analizuje antagonizujące konsekwencje prowadzonej przez PiS polityki pamięci w stosunkach z Izraelem, Ukrainą, Niemcami, Rosją i międzynarodową opinią publiczną. Wskazuje na narastanie sporu wewnętrznego o prawomocność ustroju III RP po przełomie 1989 r. Sądzi, iż polityka pamięci jest adresowana głównie do partnerów zagranicznych, jednak osiąga skuteczność jedynie w polityce wewnętrznej w postaci konsolidacji elektoratu ugrupowań tradycjonalistycznych i nacjonalistycznych. Wiąże hipertrofię polityki pamięci z odchodzeniem od demokracji liberalnej w kierunku rządów jednostek o silnym autorytecie, wskazując na trzy przypadki poza Polską: Rosję, Węgry i Serbię.

The aim of the paper is to look at the baptism of Poland as a one of the elements used to built Polish national identity. The foucus is on the Piast era in Polish history and the role which baptism played in incorporating Poles into latin civilistation. The articles also discusses the modern references to importance of 10th and 11th century events in building 21st century of the national identity discourse.

This Article is made in Open Access, available under a Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 license. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl

Praca stanowi analizę wątków historycznych – ze szczególnym uwzględnieniem problematyki rzezi wołyńskiej – w dyskursie na temat Ukraińców i ukraińskich imigrantów w polskich mediach społecznościowych. Została zrealizowana przy użyciu narządzi CAQDAS w oparciu o materiał źródłowy zgromadzony jesienią 2016 roku.
 

Artykuł podejmuje zagadnienia związane z wybranymi etycznymi i praktycznymi aspektami prowadzenia badań wśród osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich, stanowiących grupę wrażliwą społecznie. Autorka analizuje konsekwencje tej wrażliwości dla procesu badawczego. Omawia istotność podejmowanego problemu badawczego zarówno dla rozwoju wiedzy akademickiej, jak i dla osób badanych. Rozważa uwarunkowania uzyskiwania świadomej zgody na udział w badaniu. Stawia pytania o granice wywiadu socjologicznego oraz zaangażowania badawczego.

Artykuł traktuje o relacjach polsko-białoruskich na Białostocczyźnie w drugiej dekadzie XXI wieku, 12 lat po przyjęciu ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym. Dyskutuje w nim, co zmieniała ustawa, jak jest oceniana przez liderów mniejszości i jak może wpłynąć na poczucie identyfikacji narodowej polskich Białorusinów. W drugiej części artykułu opisałam główny konflikt między polską większością a białoruską mniejszością, który dotyczy pamięci i upamiętnień żołnierzy wyklętych, a szczególnie jednego z nich – Romualda Rajsa „Burego”.

Celem artykułu jest rekonstrukcja powodów, dla których polscy imigracji w Islandii chcą się ubiegać o przyznanie islandzkiego obywatelstwa. W wyniku przeprowadzonej analizy zostały wyróżnione cztery główne motywacja przemawiające za przyjęciem obywatelstwa islandzkiego: 1) możliwość bezwizowego podróżowania do USA; 2) ubieganie się o obywatelstwo „na wszelki wypadek”; 3) uzyskanie praw, które mają tylko autochtoni oraz 4) możliwość decydowania o losach społeczności, w której się mieszka. Analiza jest oparta na pół-ustrukturyzowanych wywiadach pogłębionych zrealizowanych w Islandii w 2014 roku.

 

Artykuł poświęcony jest zastosowaniu chińskiego modelu transformacji i rozwoju w posocjalistycznej Azji Południowo-Wschodniej, w tym w Mjanmie, Laosie i Wietnamie. Główną tezą jest stwierdzenie, iż w okresie transformacji systemowej wszystkie wyżej wymienione kraje szeroko posiłkowały się powyższym modelem. Pierwsza część artykułu opisuje istotę posocjalistycznej transformacji; druga analizuje chiński model transformacji i rozwoju oparty na koncepcji posocjalistycznego państwa rozwojowego; trzecia jest opisem transformacji w krajach kontynentu azjatyckiego; czwarta obrazuje adaptację modelu chińskiego w posocjalistycznej Azji Południowo-Wschodniej.

Powstanie w czerwcu 2014 r. tak zwanego Państwa Islamskiego (Daesh) na terenie Iraku i Syrii, w szczególności zaś jego szybkie sukcesy terytorialne, w tym poparcie, jakim zaczęło się Daesh cieszyć wśród niektórych środowisk radykalnych na Bliskim Wschodzie, ale i w wielu państwach Europy, było szokiem zarówno dla establishmentów rządzących w regionie, jak i dla przywódców Zachodu. W celu zapobieżenia rozszerzenia się Daesh na kolejne państwa regionu administracja Baracka Obamy zorganizowała Globalna Koalicję Przeciwko Daesh. W działania przeciwko Deash włączyła się również Rosja oraz Iran, jednak głównym celem obu krajów jest zapobieżenie upadku reżimu w Damaszku. Utrata przez Daesh większości terytorium w 2017 r. nie oznacza wyeliminowania tej organizacji w tym radykalizmu z Bliskiego Wschodu. Pojawiły się natomiast nowe punkty zapalne, w tym związane z kwestią kurdyjską, jak również problem powrotów zradykalizowanych bojowników do krajów pochodzenia.

Celem debaty było przyjrzenie się temu, czym jest patriotyzm i nacjonalizm we współczesnej Polsce. Punktem wyjścia do prowadzonej dyskusji były badania przeprowadzone wspólnie przez CBOS i Collegium Civitas w czerwcu 2017 roku, Patriotyzm i nacjonalizm w świadomości Polaków. W pierwszej części debaty gości dyskutowali różne podejścia do definiowania patriotyzmu i nacjonalizmu oraz ich wzajemnej relacji. Część druga była poświęcona dyskursowi publicznemu odnoszącemu się do tych dwóch pojęć. W ostatniej części panelu goście dyskutowali o patriotyzmie wśród młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem studentów szkół wyższych.