FAQ

2020 Następne

Data publikacji: 12.2020

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Mateusz Gyurkovich

Zawartość numeru

Historia architektury i sztuki piękne w architekturze

Guido Vannini

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 7 - 44

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.016.13077

As part of shared research programmes of the Universities of Florence and Krakow between archaeology and medieval architecture, this essay aims to offer an illustrated overview of themes and methodological procedures in the field of public archaeology, derived from activities carried out by the Chair of Medieval Archaeology of the University of Florence in Italy and in the Near East over the last two decades. These same activities are also examples of the first (2006) activities in Italy (and among the first in continental Europe) of the scientific and academic foundation of this specific field given by the British School of the UCL. The Italian-Polish collaboration particularly includes projects the University is working on with the PAN (in Warsaw/IAEO, Wroclaw, Gdansk), the Jagiellonian University of Krakow and the CNR-ITABC in Rome.

Keywords: public archaeology, Italy, Middle Ages, history, light archaeology, Florence, Jordan

Doświadczenia archeologii publicznej we Włoszech: dziedzina dyscypliny w trakcie definiowania

Artykuł powstał jako rezultat wspólnych programów badawczych Uniwersytetu we Florencji i Politechniki Krakowskiej z pogranicza archeologii i architektury średniowiecznej. Tekst ma na celu przedstawienie ilustrowanego przeglądu tematów i procedur metodologicznych z zakresu archeologii publicznej.

Czytaj więcej Następne

Krzysztof Mroczkowski

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 45 - 70

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.014.13063

Jerusalem – a new ancient city created by the authorities of the British Mandate for Palestine

War is a unique carrier of urban changes – not only with regard to the destruction that accompanies them but also in the context of the mechanisms associated with their social consequences. Not only for the destruction resulting from military actions but also arising from the mechanisms related to their political and social effects, including architectural and urban creation in a very specific sense. For these reasons, the Great War of 1914–1918 is now generally seen not only as a traumatic political and military experience on a universal scale but also as a trigger that gave rise to the great social changes that occurred in the twentieth century. The cultural change then forced on leaders, to take many different shapes often reaching for the clearly recognisable symbolism at the intersection of urban planning, architecture, historical phantasmagoria and religion. This became particularly visible during the so-called Palestinian campaign of General Edmund Allenby and after British troops captured Jerusalem in December 1917.

Keywords: Pro-Jerusalem Council, orientalism, Europeanisation, parahistorical creation, landscape changes

Streszczenie
Wojny są nośnikiem zmian urbanistycznych. Nie chodzi tylko o towarzyszące im zniszczenia, ale także o mechanizmy związane z ich społecznymi skutkami, w tym i swoiście rozumianej kreacji architektonicznej i urbanistycznej. Szczególnie widoczne stało się to po zajęciu przez oddziały brytyjskie Jerozolimy w grudniu 1917 roku. W kontekście wydarzeń mających miejsce na Bliskim Wschodzie towarzyszyła temu procesowi ekspansja wzorców zachodnich o podłożu fantasmagorii historycznej.
Czytaj więcej Następne

Urbanistyka

Elżbieta Kaczmarska

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 73 - 92

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.011.13060

Explosive Valencia – futuristic imagination and the power of tradition in creating the image of urban spaces. Competition and conflict, or coexistence and praise of diversity?

This article presents selected districts of Valencia and the gradual transformation of their image. The formulation of an appropriate strategy of action and the effect of an example that were initiated by the construction of the City of Arts and Sciences have broken through the stagnation in thinking about space. Revitalisation efforts have been initiated in many of the city’s districts, as well as in its suburban zone. The great explosion of ideas and emotions also carried over to expanding the historical traditions of the city and the holistic, multi-directional approach to the subject matter of renewal, providing the city with economic stimulation. The author’s own analyses presented in the article pertain to Ciudad de las Artes y las Ciencias (City of Arts and Sciences), the new development of the Poblats Marítims coastal district, the Ciutat Fallera district and the Orba district of the town of Alfafar, located in Valencia’s metropolitan area. Various proposals for transforming the spatial structure of these districts point to the possibility of conducting an experimental hybrid policy intended to reconcile economic rescaling, entrepreneurship and cultural regionalism in the planned landscape.
 
Keywords: space, coexistence, city, inner city, suburban zone, revitalisation, diversity, futuristic architecture
 
Streszczenie
W artykule zaprezentowano wybrane dzielnice Walencji i stopniową przemianę ich obrazu. Budowa właściwej strategii działań i efekt przykładu zapoczątkowane przez realizację Miasta Sztuk i Nauk przełamały marazm w myśleniu o przestrzeni. Podjęto prace rewitalizacyjne w wielu dzielnicach miasta i jego strefie podmiejskiej. Wielki wybuch pomysłów i emocji przełożył się również na utrwalenie historycznych tradycji miasta i całościowe wielokierunkowe podejście do problematyki odnowy, co przyniosło miastu ożywienie gospodarcze. Własne analizy przedstawione w artykule dotyczyły kolejno: Ciudad de las Artes y las Ciencias (Miasta Sztuk i Nauk1), nowej zabudowy dzielnicy nadmorskiej Poblats Marítims, dzielnicy Ciutat Fallera oraz dzielnicy Orba miasteczka Alfafar położonego w strefie metropolitarnej Walencji.
Czytaj więcej Następne

Rita Łabuz

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 93 - 108

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.012.13061

Shopping centre versus river – a case study

Rivers together with the surrounding greenery constitute an important element of the green and blue infrastructure in the city. The protection of these natural ecological corridors is one of the tasks of modern spatial planning. Along with the development of cities, buildings in urban areas are becoming closer to river beds. Various types of facilities are erected in their surroundings, including large-area constructions, such as shopping centres. This article presents research on how the watercourse environment is transformed by building a shopping centre. The paper presents functional and spatial analyses of riverside areas located in the vicinity of three shopping centres in Central Europe: ‘Forum Gdańsk’ in Gdańsk, ‘Galeria Jurajska’ in Częstochowa and ‘Šantovka’ in Olomouc. Various aspects of some transformations are presented, consisting in the exploitation of the advantages of natural greenery or its marginalisation, e.g. by backfilling or the housing of watercourses.
 
Keywords: shopping centre, river, transformation of riverside areas
 
Streszczenie
Rzeki wraz z otaczającą zielenią stanowią istotny element zielono-niebieskiej infrastruktury miejskiej. Ochrona tych naturalnych korytarzy ekologicznych jest jednym z zadań współczesnego planowania przestrzennego. Wraz z rozwojem miast zabudowa w obszarach zurbanizowanych coraz bardziej zbliża się do koryt rzecznych. W ich otoczeniu powstają różnego rodzaju obiekty, w tym wielkopowierzchniowe, jak np. centra handlowe. Niniejszy artykuł prezentuje badania dotyczące sposobów przekształcania otoczenia cieku wodnego, wynikających z budowy centrum handlowego. W pracy przedstawiono analizy funkcjonalno-przestrzenne terenów nadrzecznych położonych w sąsiedztwie trzech centrów handlowych z obszaru Europy Środkowej: „Forum Gdańsk” w Gdańsku, „Galerii Jurajskiej” w Częstochowie oraz „Šantovka” w Ołomuńcu. Zaprezentowano różne aspekty niektórych transformacji, polegających na wykorzystaniu atutów naturalnej zieleni lub jej zmarginalizowaniu, np. poprzez zasypanie lub obudowanie koryt cieków wodnych.
Czytaj więcej Następne

Zofia Frączek

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 111 - 122

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.010.13059

Designing space for children in the context of education in nature

This article deals with the issue of using natural materials and obtaining inspiration from nature in landscape architecture in the context of upbringing and needs of early childhood. Problems associated with the current trends in the design of playgrounds and proposals for changes in this area are discussed. The observations and conclusions are based on the experience gained during a stay in one of the German Forest Kindergartens Waldkinder Regensburg (Bavaria, Germany). Using an example of an alternative model of education based on children’s participation, the needs and preferences of the youngest are discussed, which can be used as guidelines for landscape architects in the design process.
 
Keywords: landscape architecture, public space, playground, nature, education
 
Streszczenie
 
Artykuł porusza kwestię wykorzystania naturalnych materiałów i inspiracji przyrodą w małej architekturze w kontekście wychowania i potrzeb wieku wczesnodziecięcego. Omawiany jest problem obecnych tendencji w projektowaniu placów zabaw oraz podane są propozycje zmian w tym zakresie. Obserwacje i wnioski oparte zostały na doświadczeniu zdobytym w trakcie pobytu w jednym z niemieckich leśnych przedszkoli Waldkinder Regensburg (Bawaria, Niemcy). Na przykładzie alternatywnego modelu edukacji opartego na partycypacji dzieci omówione zostały potrzeby i preferencje najmłodszych, które mogą posłużyć jako wytyczne dla architektów krajobrazu w procesie projektowym.
Czytaj więcej Następne

Tomasz Moskal

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 125 - 147

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.013.13062

The issues of shaping the city centre – studies on the spatial development of Rzeszów

The creation of the city centre occurs through evolution as a process of transformations involving buildings and technical infrastructure in a physical form, and social and ownership issues in a non-physical form. When the transformation process is fluid, there is the opportunity to build harmonious systems and forms. When this process takes place in a revolutionary step, it is likely that it will leave a mark on the urban structure. The contemporary spatial shape of Śródmieście Rzeszów is the result of the process of transforming the original structure that occurred along with the dynamic development of the city in the post-war years. This structure reflects both the actions taken and omissions. The article deals with the issues of shaping the city centre in a rapidly developing centre, based on the example of Rzeszów city centre.
 
Keywords: Rzeszów, city centre, downtown tissue
 
Streszczenie
 
Tworzenie śródmieścia miasta odbywa się na drodze ewolucji jako proces przekształceń obejmujących w formie fizycznej zabudowę i infrastrukturę techniczną, a w formie niefizycznej kwestie społeczne i własnościowe. Kiedy proces przekształceń ma charakter płynny, istnieje szansa na budowę układów i form harmonijnych. Kiedy proces ten odbywa się na drodze skokowej, rewolucyjnej, prawdopodobne jest, że pozostawi on ślad w strukturze urbanistycznej. Współczesny kształt przestrzenny Śródmieścia Rzeszowa jest efektem procesu przekształcania pierwotnej struktury jaki odbywał się wraz z dynamicznym rozwojem miasta w latach powojennych. Struktura ta jest odzwierciedleniem podejmowanych działań jak i zaniechań. Artykuł podejmuje problematykę kształtowania śródmieścia miasta w ośrodku szybko rozwijającym się na przykładzie Śródmieścia Rzeszowa.
Czytaj więcej Następne

Michał Purski

Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Numer 2/2020, 2020, s. 151 - 171

https://doi.org/10.4467/00000000PUA.20.015.13064

The issue of the identity of a contemporary regional house – a single-family house in Masłów in the Świętokrzyskie Mountains

The author analyses regional architecture all over the world, in Europe, in Poland and in the Świętokrzyskie Mountains Region in order to detect and describe features that have a strong impact on regional architecture. Finding such features enables to characterize different aspects of contemporary regional architecture. As a summary, the author presents the project of a contemporary regional house in Masłów in Świętokrzyskie Mountains that makes reference to these aspects.
 
Keywords: regional architecture, Świętokrzyskie Mountains, Kielce, Polish regionalism
 
Streszczenie
 
Artykuł podejmuje problematykę braku ciągłości w architekturze regionalnej w Górach Świętokrzyskich i na Kielecczyźnie. Analiza wybranych historycznych budynków na świecie, w Europie, w Polsce i w Górach Świętokrzyskich oraz przykładów z współczesnej architektury regionalnej pozwala okreś- lić szereg ponadczasowych cech kształtujących architekturę regionalną. Jako podsumowanie autor przedstawia projekt domu w Masłowie, zrealizowany z uwzględnieniem wyżej wymienionych cech.
Czytaj więcej Następne