Niniejsze Zasady etyki publikacyjnej są zgodne z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej (COPE) Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors [i], Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing [ii] oraz Kodeksu Etyki Pracownika Naukowego [iii].
W wypadkach nieuwzględnionych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje odpowiednie zalecenia dotyczące postępowania, przyjęte przez Komitet do spraw Etyki Publikacyjnej (COPE) [iv].
Przedstawione poniżej standardy dotyczą zasad etycznych obowiązujących Redaktorów, Autorów, Recenzentów i Radę Naukową na każdym etapie publikacji tekstów w czasopiśmie.
Wszystkie artykuły zgłoszone do publikacji w czasopiśmie są sprawdzane pod kątem zgodności z zasadami etyki, rzetelności, transparentności, wartości i użyteczności naukowej.
Członkowie Redakcji stale dbają o dobrą kondycję, spójność, regularność, dostępność i jakość czasopisma. Kierują się rzetelnością naukową i bezstronnością. Redakcja dąży do podnoszenia standardów naukowych, redakcyjnych oraz etycznych.
Członkowie Redakcji stale kontrolują przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i przeciwdziałają praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami.
Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przez Redakcję przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym. Decyzje Redakcji muszą opierać się na wartościach naukowych, a kwestie takie jak przynależność etniczna, płeć, wyznanie, obywatelstwo czy przekonania polityczne Autorów w żaden sposób nie mogą wpływać na ocenę artykułów [v].
Członkowie Redakcji decydują, które materiały zostaną, a które nie zostaną opublikowane. Przy podejmowaniu decyzji kluczowe są następujące kryteria: znaczenie naukowe pracy, oryginalność ujęcia problemu, przejrzystość i zgodność z zakresem tematycznym czasopisma, zasadami etyki oraz wymaganiami merytorycznymi i formalnymi opisanymi w sekcji Zasady dotyczące Autorów oraz wskazania sformułowane przez Recenzenta podczas procesu recenzji naukowej.
Redakcja czasopisma ma obowiązek poinformować Autora(-ów) o wyniku oceny redakcyjnej zgłaszanego tekstu.
Członkowie Redakcji stosują się do zasady poufności, a więc nie ujawniają osobom nieupoważnionym żadnych informacji na temat zgłaszanych do publikacji prac. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają jedynie sami Autorzy, wybrani Recenzenci, uprawnieni Redaktorzy i członkowie Rady Naukowej oraz Wydawca.
Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody Autorów wykorzystywane przez członków Redakcji ani przez żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych.
W przypadku gdy członek Redakcji lub Rady Naukowej zgłasza tekst do czasopisma, Redakcja podejmuje maksymalne wysiłki, aby zachować bezstronność w procesach redakcji i recenzji. Opiekę nad tymi procesami obejmuje inny Redaktor czasopisma, a osoba zgłaszająca tekst jest z nich wyłączona [vi].
Redakcja podaje do wiadomości Czytelnika informacje o źródłach finansowania publikacji oraz wsparciu instytucjonalnym lub ze strony organizacji i innych osób albo podmiotów (financial disclosure) w publikowane badania.
W przypadku wpłynięcia skarg, zażaleń lub odwołań Redakcja czasopisma ma obowiązek ich rejestrowania i archiwizowania. Redakcja prosi o szczegółowe opisanie sprawy w zgłoszeniu oraz wskazanie, jakich treści lub jakich działań dotyczy. Redakcja ma obowiązek dochowania anonimowości danych osoby nadsyłającej, chyba że osoba ta wyrazi chęć ujawienia jej danych. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają jedynie: osoba zgłaszająca, uprawnieni Redaktorzy oraz Wydawca. Redakcja ma obowiązek odpowiedzieć pisemnie na złożone do Redakcji skargi, zażalenia i odwołania w terminie nieprzekraczającym 30 dni od daty wpłynięcia takiego dokumentu. Odpowiedź Redakcji musi uwzględniać co najmniej ocenę sprawy i opis podjętych lub planowanych przez Redakcję działań w związku ze sprawą.
Kontakt do Redakcji w sprawach skarg, zażaleń i odwołań podano tutaj: archeion@archiwa.gov.pl.
Członkowie Redakcji zobowiązani są dołożyć wszelkich starań w celu zachowania rzetelności naukowej publikowanych artykułów. W tym celu mogą oni nanosić stosowne poprawki, a także – w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań itp.) lub działań nieetycznych – podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji.
Wszelkie przejawy nierzetelności naukowej (scientific misconduct), w szczególności: ghostwriting, guest authorship, plagiatorstwo, zmyślanie lub fałszowanie danych, manipulowanie danymi, zjawisko Matyldy, efekt św. Mateusza [vii], błędne i niesumienne przeprowadzenie postępowania badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce są niedopuszczalne i muszą być bezzwłocznie przeanalizowane i rozpatrzone przez Redaktora Naczelnego. Redaktor Naczelny może konsultować przyjęty sposób postępowania z Radą Naukową.
Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania takich przypadków.
Redakcja prosi Czytelników o informowanie o przypadkach wykrycia takich praktyk. Sugeruje się, aby zgłoszenie zawierało szczegółowy opis sprawy oraz wskazanie, jakich treści dotyczy.
Redakcja po otrzymaniu zgłoszenia kontaktuje się z Autorem, prosi o wyjaśnienie, gromadzi i zapoznaje się z zebranymi i dostarczonymi dowodami na nierzetelność naukową, a następnie formułuje decyzję o wycofaniu, sprostowaniu/korekcie, poinformowaniu odpowiednich organów i/lub instytucji.
Kontakt do Redakcji w sprawach zasad rzetelności naukowej podano tutaj: archeion@archiwa.gov.pl.
Redakcja w trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship. Ze zjawiskiem ghostwritingu mamy do czynienia wówczas gdy ktoś wniósł istotny wkład w powstanie artykułu, ale nie ujawniono jego udziału jako jednego z autorów lub nie wskazano jego roli w adnotacji zamieszczonej w artykule. Guest authorship (honorary authorship) to przypadek, gdy ktoś, kto miał znikomy udział w powstaniu publikacji, lub w ogóle go nie miał, został oznaczony jako Autor/Współautor artykułu.
Aby przeciwdziałać przypadkom ghostwritingu i guest authorship Redakcja wprowadza odpowiednie procedury.
Redakcja wymaga od Autorów i Współautorów złożenia deklaracji [viii], w szczególności deklaracji o rodzaju i zakresie wkładu (procentowego) poszczególnych Autorów i Współautorów w powstanie dzieła wraz z danymi (imię, nazwisko, afiliacja, identyfikator ORCID).
Ghostwriting i guest authorship są przejawami nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki będą ujawniane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, towarzystwa naukowe itp.).
Jeśli artykuł powstał w ramach grantu, stypendium bądź dotacji na prowadzenie projektu badawczego, Redakcja wymaga podania informacji o źródłach finansowania oraz wsparciu instytucjonalnym badań przez organizacje i inne podmioty (financial disclosure).
Autor może wymagać od Redakcji wprowadzenia zgłoszonych przez niego poprawek do tekstu.
Redakcja zastrzega sobie również prawo do korekty tekstów już po ich opublikowaniu, bez informowania Czytelników i Autorów. Dotyczy to wyłącznie tzw. drobnych zmian. Drobne zmiany obejmują np. poprawienie formatowania i pisowni. Nie są to istotne korekty, które wpływają na odbiór czy zakres prezentowanych treści.
Istotne zmiany, takie jak wycofanie artykułu z powodu błędu, dodanie lub usunięcie Autora, poprawa danych wpływających na interpretację wyników badań po opublikowaniu, mogą zostać wdrożone zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE.
Redakcja zaprasza wszystkich zainteresowanych do podjęcia debat i dyskusji na temat publikowanych treści. Redakcja może zamieścić treść debaty na łamach czasopisma, na stronie internetowej czasopisma lub na zewnętrznej witrynie.
Kontakt do Redakcji podano tutaj: archeion@archiwa.gov.pl.
Członkowie Redakcji mogą rozważyć wycofanie opublikowanego artykułu, jeżeli:
Zawiadomienie o wycofaniu tekstu należy traktować jako równoznaczne z wycofaniem artykułu. Zawiadomienie to powinno zawierać informacje o osobie (w nagłówku powinny się znaleźć co najmniej tytuł/y i nazwisko/-a Autora/-ów pracy) i powodach (w celu rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć) decydujących o wycofaniu tekstu. Wycofane teksty nie zostają usunięte z opublikowanej wersji czasopisma, ale fakt i przyczyna ich wycofania będą wyraźnie oznaczone. Nie dotyczy to sytuacji, w których naruszony jest uzasadniony interes prawny Autora, Redakcji, Wydawcy lub osób trzecich – wówczas tekst może być wycofany, a Redakcja ma obowiązek opublikować informację wyjaśniającą. Autor ma prawo do odwołania się od decyzji Redakcji.
W innych przypadkach Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [ix] oraz COPE Flowcharts [iv].
Redakcja, w razie potrzeby, zobowiązana jest opublikować stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny. Będą one opublikowane na stronie internetowej czasopisma i/lub w opublikowanej wersji czasopisma.
W przypadku gdy – zgodnie z niniejszymi Zasadami etyki publikacyjnej oraz zaleceniami COPE – tekst nie kwalifikuje się do wycofania ani do korekty drobnych zmian, Redakcja dopuszcza publikację errat, uzupełnień i/lub sprostowań. Każde uzupełnienie dotyczące zmian istotnych (wpływających na odbiór czy zakres prezentowanych treści oraz na ustalenie autorstwa) powinno być uzupełnione o sprostowanie Redakcji wskazujące na zakres uzupełnienia i przyczynę wprowadzenia tego uzupełnienia.
Redakcja stosuje politykę otwartego dostępu. Czasopismo jest publikowane w otwartym dostępie (Open Access), co oznacza, że wszystkie treści są dostępne bezpłatnie dla użytkowników i instytucji.
Główną i prymarną wersję czasopisma stanowi jego elektroniczna wersja. Wersją wtórną czasopisma jest jego wersja papierowa. Wszystkie teksty oraz inne informacje publikowane w wersji papierowej są identyczne z wersją prymarną.
Redakcja dąży do archiwizacji tekstów w różnorodnych bazach danych w celu ich większej dostępności.
Redakcja zachęca Autorów do archiwizacji danych badawczych w otwartych repozytoriach danych badawczych. Redakcja nie wymaga od Autorów załączania danych badawczych. W wybranych przypadkach Redakcja może jednak zwrócić się do Autora o dostarczenie danych badawczych (np. w przypadkach zgłoszonych do Redakcji problemów z integralnością przedstawianych danych czy duplikowaniem danych).
Czasopismo nie publikuje reklam i zapowiedzi wydarzeń związanych z tematyką czasopisma ani reklam i zapowiedzi związanych z publikacjami i działalnością wydawniczą.
Redakcja czasopisma informuje, że nie pobiera opłat autorskich (APC – article processing charges) za złożenie (submission fee), publikację (publication fee), recenzję (review fee), procedowanie artykułów (processing fee) oraz nie przekazuje Autorom honorariów.
Redakcja przekazuje honoraria Recenzentom w wysokości średniej stawki za 1 godzinę ponadwymiarową dla nauczyciela akademickiego zatrudnionego na stanowisku profesora na uczelniach publicznych.
Honoraria Recenzentów oblicza się w styczniu na dany rok kalendarzowy.
Wątpliwości dotyczące rzetelności naukowej należy kierować: archeion@archiwa.gov.pl.
Dyskusje, uwagi należy kierować: archeion@archiwa.gov.pl.
Etyka badań naukowych – pytania i zgłoszenia należy kierować: archeion@archiwa.gov.pl.
W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje się zalecenia wskazane w COPE Retraction Guidelines [ix] oraz COPE Flowcharts [iv].
Autorstwo może odnosić się do osób lub grup, które tworzą pomysł lub opracowują publikację rozpowszechniającą pracę intelektualną lub twórczą [x]. Redakcja nie przyjmuje tekstów stanowiących wytwory technologii sztucznej inteligencji.
Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako Autorzy muszą mieć faktyczny znaczący udział w powstaniu tekstu (projekcie, pomyśle, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Ponadto wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy, powinny zostać wymienione jako Współautorzy. Obowiązek upewnienia się, że osoby mające wkład w powstanie artykułu akceptują jego ostateczną formę, leży po stronie Autora zgłaszającego tekst do publikacji.
Pozostałe osoby, które nie spełniają powyższego warunku Autorstwa, a ich wkład w powstanie tekstu był nieznaczny (np. mentorowanie ogólne, koordynowanie badań, zbieranie danych) mogą udzielić zgody na uwzględnienie ich w adnotacji do artykułu.
Kolejność Autorów musi zostać ustalona i zaakceptowana przez wszystkich Autorów tekstu. Zmiana autorstwa lub kolejności w tekstach nieopublikowanych wymaga zgody wszystkich Autorów tekstu, Recenzentów oraz Redaktora Naczelnego, a także wyjaśnienia przyczyny takich zmian. Po publikacji tekstu zmiany informacji o Autorach są możliwe do wdrożenia zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE [iv].
Redakcja zaleca stosowanie taksonomii CRediT (Contributor Roles Taxonomy) [xi] w określaniu wkładu Autorów.
Redakcja wymaga od Autorów złożenia oświadczeń [xii], w szczególności deklaracji o rodzaju i zakresie wkładu poszczególnych Autorów w powstanie artykułu wraz z danymi (imię, nazwisko, afiliacja, identyfikator ORCID).
Autor(zy) przed publikacją tekstu dostarczają do Redakcji oświadczenie, w którym udzielają Wydawcy licencji nieodpłatnej i niewyłącznej na korzystanie przez Wydawcę z Utworu w otwartym dostępie, w tym także na zasadach licencji Creative Commons oraz potwierdzają spełnienie kryteriów autorstwa określonych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej.
Autor, zgłaszający tekst wielu Autorów do publikacji, dostarcza do Redakcji deklarację, w której zawarte są informacje o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji, oświadcza, iż żadna inna osoba zasługująca na autorstwo nie jest pominięta oraz poświadcza kompletność i prawidłowość złożonego oświadczenia.
Autor, zgłaszający tekst do publikacji, zobowiązuje się do dokonywania korekt redakcyjnych, odpowiedzi na recenzje w wyznaczonym przez Redakcję terminie oraz deklaruje, że na wezwanie Redakcji dopełni obowiązku odpowiedzi na podjętą dyskusję lub polemikę.
Autor może wymagać od Redakcji wprowadzenia zgłoszonych przez niego poprawek do tekstu.
Wszyscy Autorzy ponoszą pełną odpowiedzialność za publikowane treści, o ile nie określono tego inaczej (np. że są odpowiedzialni tylko za określoną część badań w obszarze swojej specjalności). Wskazane jest, aby przy podawaniu afiliacji Autorów został określony charakter ich wkładu.
Sztuczne powiększanie dorobku publikacyjnego poprzez wielokrotne dokumentowanie pod różnymi tytułami tego samego osiągnięcia naukowego jest działaniem nagannym.
Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przez Redakcję przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym. Decyzje Redakcji muszą opierać się na wartościach naukowych, a kwestie takie jak: przynależność etniczna, płeć, wyznanie, obywatelstwo czy przekonania polityczne Autorów w żaden sposób nie mogą wpływać na ocenę artykułów [v]. W przypadku gdy Autor podejrzewa, że nie dotrzymano zasady fair play, może zgłosić skargę lub zażalenie do Redaktora Naczelnego. Więcej na ten temat w części Zasady dotyczące członków Redakcji (zob. Decyzje dotyczące publikacji oraz Skargi, zażalenia, odwołania).
Autorzy tekstów zgłaszanych do publikacji są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych badawczych. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i skutkować może wycofaniem tekstu.
Wszelkie przejawy nierzetelności naukowej (scientific misconduct), w szczególności: ghostwriting, guest authorship, plagiatorstwo, zmyślanie lub fałszowanie danych, manipulowanie danymi, zjawisko Matyldy, efekt św. Mateusza [vii], błędne i niesumienne przeprowadzenie procesu badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce są niedopuszczalne i muszą być bezzwłocznie przeanalizowane i rozpatrzone przez Redaktora Naczelnego. Redaktor Naczelny może konsultować przyjęty sposób postępowania z Radą Naukową. Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania takich przypadków.
Teksty niespełniające zasad rzetelności naukowej nie zostaną dopuszczone do publikacji. W przypadku gdy nierzetelność została zgłoszona/dostrzeżona już po publikacji tekstu, Redakcja – po otrzymaniu takiego zgłoszenia – kontaktuje się z Autorem, prosi o wyjaśnienie, gromadzi i zapoznaje się z zebranymi i dostarczonymi dowodami na nierzetelność naukową, a następnie formułuje decyzję o wycofaniu, sprostowaniu/korekcie, poinformowaniu odpowiednich organów i/lub instytucji. Autor ma prawo do odwołania się od decyzji Redakcji.
Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać źródła danych badawczych, publikacje i inne źródła, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.
Należy bezwzględnie przestrzegać zasad prawidłowego powoływania się w publikacjach na prace innych autorów. Należy unikać nieuzasadnionego cytowania własnych prac lub prac merytorycznie odbiegających od treści publikacji z zamiarem zwiększenia wskaźnika cytowalności lub innych wskaźników naukometrycznych własnych lub innych osób.
Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. Teksty te nie mogą być zgłoszone równolegle do innego czasopisma/publikacji lub być częścią opublikowanego już czasopisma/publikacji.
Jedynie w szczególnych i uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest wyrażenie zgody przez Redaktora Naczelnego na ponowną publikację tekstu wcześniej opublikowanego. Tekst musi zawierać odniesienie bibliograficzne do tekstu pierwotnie opublikowanego.
Autorzy, wykorzystując badania lub powołując się na dane lub słowa innych osób, powinni używać stosownych oznaczeń wskazujących na cytowanie. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne.
Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody Autorów wykorzystywane przez członków Redakcji, Rady Naukowej ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych.
Autorzy, zgłaszając tekst, podają do wiadomości informacje o źródłach finansowania publikacji oraz wsparciu publikowanych badań przez instytucje, organizacje bądź inne osoby i podmioty (financial disclosure).
Ponadto składają deklarację o niewystępowaniu konfliktu interesów [xiii].
Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, dlatego powinni być przygotowani do zapewnienia dostępu do tych danych. Nie jest wymagane załączanie danych badawczych do artykułów, jednakże wymagamy od Autorów podania w artykule odwołania do miejsca przechowywania danych badawczych. Można dokonać archiwizacji tych danych w otwartych repozytoriach danych badawczych [xiv], a następnie wprowadzić poprawne ich cytowanie w swoich publikacjach, w szczególności podając numer DOI lub inny identyfikator.
Jeśli Autor odkryje znaczące błędy lub nieścisłości w swoim tekście, zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tym Redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu, sporządzenia erraty bądź skorygowania zaistniałych błędów.
Autor, zgłaszając chęć publikacji artykułu, jednocześnie deklaruje, że dopełni obowiązku odpowiedzi na wezwanie Redakcji do przedstawienia wyjaśnień w sprawie ewentualnych skarg, zażaleń, zarzutów co do nierzetelności naukowej dotyczących publikowanego tekstu.
Autor oraz Redakcja i Recenzenci mogą na etapie procesu redakcyjnego (przed publikacją tekstu), na drodze dyskusji, dokonywać korekty tekstów. Autor, zgłaszając tekst do publikacji, zobowiązuje się do aktywnego uczestnictwa w dyskusjach z Redakcją czasopisma.
Redakcja zastrzega sobie prawo do korekty po opublikowaniu tekstu bez informowania o tym Autorów. Dotyczy to wyłącznie tzw. drobnych zmian. Drobne zmiany obejmują na przykład poprawienie formatowania i pisowni. Nie są to istotne korekty, które wpływają na odbiór czy zakres prezentowanych treści.
Istotne zmiany, takie jak wycofanie artykułu z powodu błędu, dodanie lub usunięcie Autora, poprawa danych wpływających na interpretację wyników badań po opublikowaniu, mogą zostać wdrożone zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE [iv].
Autorzy są zobowiązani do bezzwłocznego zgłaszania i poprawienia wszelkich dostrzeżonych błędów, niedokładności lub wprowadzających w błąd stwierdzeń.
Zgodnie z niniejszymi Zasadami etyki publikacyjnej Redakcja zaprasza wszystkich zainteresowanych do podjęcia dyskusji na temat publikowanych treści. Redakcja może zamieścić treść debaty na łamach czasopisma, na stronie internetowej czasopisma lub na zewnętrznej witrynie.
Kontakt do Redakcji podano tutaj: archeion@archiwa.gov.pl.
Autor, zgłaszając chęć publikacji artykułu, jednocześnie deklaruje, że na wezwanie Redakcji dopełni obowiązku odpowiedzi na podjętą dyskusję.
Autor ma prawo do wycofania zgłoszonego do Redakcji tekstu w przypadku rażących zaniedbań Redakcji w trakcie prac redakcyjnych. W razie znacznych opóźnień w pracach redakcyjnych Autorzy powinni zostać poinformowani o przyczynie opóźnienia. Redakcja powinna przekazać Autorowi informację o zakładanym maksymalnym czasie procedowania artykułu. Skargi i zażalenia w sprawie zaniedbań Redakcji oraz wnioski o wycofanie artykułu należy kierować bezpośrednio do Redaktora Naczelnego.
Kontakt do Redakcji podano tutaj: archeion@archiwa.gov.pl.
W przypadku przetwarzania w tekście danych osobowych w celach naukowych należy zapewnić zabezpieczenie praw osoby, której te dane dotyczą lub uzyskać odpowiednie zgody na przetwarzanie takich danych, w szczególności mając na uwadze międzynarodowe i krajowe prawo, z naciskiem na Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Jeśli to konieczne, Autor powinien dostarczyć Redakcji umowę powierzenia danych osobowych lub stosowne upoważnienia.
Autor składający tekst do publikacji musi zadeklarować, że artykuł jest oryginalny, nie narusza praw ani dóbr osobistych osób trzecich oraz że uzyskał zgodę od osób, których wizerunki lub wypowiedzi, dzieła plastyczne lub fotograficzne zostały utrwalone/wykorzystane w Utworze, na ich wykorzystanie w tekście i udostępnianie w Internecie i druku.
Autor, zgłaszając tekst do publikacji, zobowiązuje się w szczególności do dostarczenia wymaganych przez Redakcję i/lub Wydawcę dokumentów i oświadczeń dotyczących:
Wszelkie wymagane druki w wersji do pobrania znajdują się na stronie internetowej czasopisma: https://ejournals.eu/czasopismo/archeion.
W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [ix] oraz COPE Flowcharts [iv].
Recenzenci i opiniujący nie mogą podejmować się zadania związanego z oceną artykułu, gdy wykracza ono poza zakres ich naukowego doświadczenia i kompetencji.
Recenzenci i opiniodawcy biorący udział w ocenie artykułów nie mogą uczestniczyć w procesie oceniania we wszystkich tych przypadkach, gdy występuje konflikt interesów pomiędzy nimi a osobą ocenianą, poddający w wątpliwość obiektywizm oceny. Recenzenci składają oświadczenie o niewystępowaniu konfliktu interesów [xiii].
Recenzje i opinie powinny być skrupulatne, dokładne i obiektywne, a oceny uzasadnione. Nieuzasadnione recenzje pozytywne są równie naganne, jak nieuzasadnione recenzje negatywne.
Zarówno Recenzenci, jak i Redaktorzy nie mogą bez zgody Autora wykorzystywać danych lub koncepcji zawartych w dostarczonych im tekstach.
Redakcja, wyznaczając Recenzenta, musi uwzględniać zasadę przeciwdziałania konfliktom interesów.
Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac do swoich osobistych potrzeb i korzyści. Nie mogą oni również oceniać tekstów, w przypadku których może występować konflikt interesów z Autorem/Autorami.
Konflikt interesów w przypadku Recenzenta może wystąpić, gdy zaistnieją okoliczności, które mogą budzić wątpliwości co do jego bezstronności lub wpływać na jego działania podczas procedury recenzowania, np. powiązania służbowe, finansowe, prawne, opinie Recenzenta, rywalizacja naukowa, relacje rodzinne.
Redakcja, Autor(zy) oraz Recenzenci mogą na etapie procesu redakcyjnego (przed publikacją tekstu) na drodze dyskusji dokonywać korekty tekstów.
Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez Redakcję. Mogą także, w porozumieniu z Autorami, wpływać na ostateczny kształt i doskonalenie publikowanych tekstów.
Recenzja jest przeprowadzana w trybie double blind, co oznacza, że Autorzy i Recenzenci nie znają swoich tożsamości.
Tożsamość Autorów jest nieznana Recenzentom, ale znana Redakcji.
Nazwiska Recenzentów poszczególnych artykułów nie są ujawniane w danym tomie czasopisma „Archeion" na stronie redakcyjnej. Raz w roku czasopismo podaje do publicznej wiadomości listę współpracujących Recenzentów.
Recenzja odbywa się przed publikacją tekstu, po przekazaniu tekstu przez Autora do oceny Redakcji.
Redakcja powołuje do oceny każdego tekstu naukowego co najmniej dwóch niezależnych Recenzentów spoza jednostki naukowej afiliowanej przez Autora publikacji (recenzje zewnętrzne). Teksty w języku obcym ocenia co najmniej jeden Recenzent afiliowany w instytucji zagranicznej innej niż Autor recenzowanej pracy.
Za dobór Recenzentów odpowiada Redakcja, kierując się w szczególności zainteresowaniami badawczymi, dorobkiem naukowym i kompetencjami Recenzenta w zakresie tematyki, której dotyczy recenzowany tekst.
Recenzent może odmówić wykonania recenzji z przyczyn formalnych (np. konflikt interesów, brak możliwości dotrzymania terminów na wykonanie recenzji) lub pozaformalnych (zainteresowania badawcze nie pokrywają się z tematyką podejmowaną w tekście). W takim przypadku Recenzent jest zobowiązany do bezzwłocznego powiadomienia Redakcji.
Niedopuszczalne jest powołanie na Recenzenta członka Redakcji lub członka Rady Naukowej.
Redakcja nie wykorzystuje recenzji z innych czasopism, z komercyjnych platform recenzji, forów internetowych itp.
Gdy Autorem tekstu jest członek Redakcji lub Rady Naukowej, dobór Recenzenta spoczywa na innym członku Redakcji, niebędącym Autorem. Osoby takiej dotyczą zasady i obowiązki Autora, nie dotyczą jej natomiast przywileje członka Redakcji lub Rady Naukowej związane z udziałem w pracach redakcyjnych, w procesie recenzowania i w podejmowaniu decyzji związanych z tekstem.
Recenzja musi mieć formę pisemną. Recenzent może dostarczyć formularz recenzji lub uzupełnić recenzję z wykorzystaniem odpowiedniego formularza online. Recenzja musi zawierać jednoznaczną ocenę co do dopuszczenia artykułu do publikacji bądź jego odrzucenia.
Tylko teksty, które podlegają procesowi recenzji i uzyskały dwie pozytywne recenzje, mogą zostać dopuszczone przez Redakcję do publikacji bez drugiej tury recenzji.
Tekst, który uzyskał jedną bądź obie warunkowe recenzje, tzn. w odniesieniu do którego recenzent wskazuje na możliwość dopuszczenia tekstu do publikacji po poprawieniu go, mogą być odesłane wraz z zaleceniami do Autora. Autor wprowadza odpowiednie korekty, następnie tekst może być przesyłany do ponownej recenzji (druga tura recenzji). Wówczas drugi z Recenzentów powinien być poinformowany o wyniku pierwszej tury.
Teksty, które uzyskały dwie negatywne recenzje są odrzucane przez Redakcję bez przeprowadzenia drugiej tury recenzji.
Teksty, które uzyskały jedną negatywną recenzję mogą być poddane ocenie Rady Naukowej czasopisma w celu zaproponowania przyjęcia, odrzucenia tekstu lub przeprowadzenia drugiej tury recenzji.
Kryteria oceny brane pod uwagę w trakcie procesu recenzji są wskazane w formularzu recenzji.
Redakcja dostarcza Recenzentowi formularz recenzji, który jest podstawowym dokumentem służącym do wyrażenia wniosków Recenzenta. Recenzent może dodatkowo dostarczyć wraz z formularzem recenzji inne materiały (np. spisane uwagi, treść recenzowanego tekstu z komentarzami).
Treść recenzji nie jest ujawniana publicznie.
Raporty z recenzji są dostępne dla Autorów (po anonimizacji), Redakcji i Rady Naukowej. Redaktor Naczelny może udostępnić raporty z recenzji pierwszej tury Recenzentom drugiej tury recenzji.
Niedopuszczalna jest żadna bezpośrednia interakcja między Autorami a Recenzentami. Kontakt jest zanonimizowany. Wnioski i raporty z recenzji oraz odpowiedzi Autorów są przekazywane za pośrednictwem Redakcji lub z wykorzystaniem odpowiedniego systemu zapewniającego anonimizację danych w trybie double blind review. Niedopuszczalna jest żadna bezpośrednia interakcja między Recenzentami.
Wszystkie recenzje mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (z wyjątkiem osób do tego upoważnionych).
Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka Autorów prac jest uważana za niestosowną. Wszystkie spostrzeżenia Recenzenta powinny zostać odpowiednio uzasadnione. Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinni wskazać odpowiednie źródła badawcze bądź prace nieprzywołane przez Autora. Wskazane i zgłoszone Redakcji powinny być także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.
Recenzenci są zobowiązani dołożyć wszelkich starań w celu przestrzegania standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i przeciwdziałać praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami. W tym celu mogą proponować stosowne poprawki i zmiany, a także w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań itd.) lub działań nieetycznych podjąć decyzję o niedopuszczeniu tekstu do publikacji.
Recenzenci zobowiązani są dostarczyć recenzje w ustalonym terminie. Jeżeli z jakichś względów (merytorycznych, braku czasu) nie są oni w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie Redakcję.
W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [ix] oraz COPE Flowcharts [iv].
Kwestie takie jak: przynależność etniczna, płeć, wyznanie, obywatelstwo czy przekonania polityczne Autorów w żaden sposób nie mogą wpływać na wynik recenzji. Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym oraz rzetelności naukowej. Decyzje Recenzentów muszą opierać się na wartościach naukowych.
Członkowie Rady Naukowej powinni być uznanymi ekspertami w dziedzinie zgodnej z zakresem tematycznym czasopisma.
Imiona i nazwiska oraz afiliacje członków Rady Naukowej są opublikowane na stronie internetowej czasopisma. Redakcja zobowiązuje się do bezzwłocznego aktualizowania informacji o składzie Rady Naukowej.
Do obowiązków członków Rady Naukowej należy:
Czasopismo jest publikowane w otwartym dostępie, co oznacza, że wszystkie treści są dostępne bezpłatnie dla użytkowników i instytucji w czasie i miejscu przez nich wybranym.
Dostęp do treści publikowanych online w czasopiśmie nie wymaga logowania.
Wszystkie teksty pochodzące z czasopisma są publikowane w wersji elektronicznej na podstawie licencji CC BY-NC-ND 4.0, co oznacza, że utwory można kopiować i rozpowszechniać w dowolnym medium i formacie na warunkach uznania autorstwa, użycia niekomercyjnego, bez utworów zależnych (więcej na stronie: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).
Redakcja zaprasza wszystkich zainteresowanych do podjęcia dyskusji na temat publikowanych treści. Redakcja może zamieścić treść debaty na łamach czasopisma, na stronie internetowej czasopisma lub na zewnętrznej witrynie.
Wszelkie pytania, uwagi i polemiki należy kierować do Redakcji: archeion@archiwa.gov.pl.
Redakcja prosi o informowanie o przypadkach wykrycia wszelkich przejawów nierzetelności naukowej (scientific misconduct), w szczególności: ghostwriting; guest authorship, plagiatorstwo, zmyślanie lub fałszowanie danych, manipulowanie danymi, zjawisko Matyldy, efekt św. Mateusza [vii], błędne i niesumienne przeprowadzenie postępowania badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce. Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania takich przypadków. Sugeruje się, aby zgłoszenie zawierało szczegółowy opis sprawy oraz wskazanie, jakich treści dotyczy.
Zgłoszenia takie muszą być bezzwłocznie przeanalizowane i rozpatrzone przez Redaktora Naczelnego oraz Radę Naukową.
Redakcja po otrzymaniu zgłoszenia kontaktuje się z Autorem, prosi o wyjaśnienie, zapoznaje się ze zgromadzonymi i dostarczonymi dowodami na nierzetelność naukową, a następnie formułuje decyzję o wycofaniu, sprostowaniu/korekcie, poinformowaniu odpowiednich organów i/lub instytucji. Redakcja kontaktuje się z osobą zgłaszającą naruszenie i/lub udostępnia publicznie decyzję.
Wątpliwości dotyczące rzetelności naukowej należy kierować: archeion@archiwa.gov.pl.
Dyskusje, uwagi należy kierować: archeion@archiwa.gov.pl.
[i] COPE Council, Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors, https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf, dostęp: 12.06.2024.
[ii] The Committee on Publication Ethics, DOAJ, the Open Access Scholarly Publishing Association, the World Association of Medical Editors, Principles of transparency and best practice in scholarly publishing, https://doaj.org/apply/transparency/, dostęp: 12.06.2024.
[iii] Kodeks Etyki Pracownika Naukowego, Załącznik do uchwały Nr 2/2020 Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 25 czerwca 2020 r. Wydanie III.
[iv] COPE Council, Polish: all flowcharts, https://publicationethics.org/resources/flowcharts/polish-all-flowcharts, DOI: https://doi.org/10.24318/cope.2019.2.36, dostęp: 12.06.2024.
[v] The Committee on Publication Ethics, DOAJ, the Open Access Scholarly Publishing Association, the World Association of Medical Editors, Principles of transparency and best practice in scholarly publishing, https://doaj.org/apply/transparency/, dostęp: 12.06.2024.
[vi] COPE Council, Editor as author in own journal, https://publicationethics.org/case/editor-author-own-journal, dostęp: 12.06.2024.
[vii] Przykłady nierzetelności naukowej:
[viii] Listę niezbędnych dokumentów przedstawiono w rozdziale Zasady dotyczące Autorów (zob. Podstawowe wymagania formalne dotyczące publikacji).
[ix] COPE Council, COPE Guidelines: Retraction Guidelines, DOI: https://doi.org/10.24318/cope.2019.1.4, dostęp: 12.06.2024.
[x] COPE, Authorship, https://publicationethics.org/resources/discussion-documents/what-constitutes-authorship-english-june-2014, dostęp: 12.06.2024.
[xi] CRediT, https://credit.niso.org/, dostęp: 12.06.2024.
[xii] Niezbędne dokumenty opisano w rozdziale Zasady dotyczące Autorów (zob. Podstawowe wymagania formalne dotyczące publikacji).
[xiii] „Konflikt interesów u Autora występuje wtedy, gdy Autor ma określone interesy finansowe lub powiązania, bezpośrednie lub pośrednie, lub występują inne sytuacje, które mogą budzić wątpliwości co do jego bezstronności lub wpływać na jego działania”, np. gdy ważność badań jest zależna od relacji osobistych Autora, jego prywatnych opinii, rywalizacji naukowej itp.”. Cyt. za: Oxford Academic, Conflicts of interest,, https://academic.oup.com/pages/authoring/journals/preparing_your_manuscript/conflicts_of_interest, dostęp 12.06.2024.
[xiv] Zachęcamy Autorów do archiwizacji danych badawczych w otwartych repozytoriach danych badawczych: