FAQ

Tom 39 (2024) Następne

Data publikacji: 28.06.2024

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Orcid Joanna Bonior

Zastępca redaktora naczelnego Orcid Marek Motyka

Sekretarz redakcji Beata Jakubczyk

Członkowie Redakcji Orcid Teresa Gabryś, Orcid Iwona Malinowska-Lipień, Małgorzata Dziubak

Zawartość numeru

Joanna Bonior, Marek Motyka

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 7 - 9

Czytaj więcej Następne

PRACE EMPIRYCZNE I DONIESIENIA Z BADAŃ

Igor Szymański, Piotr Płócienniczak, Julianna Stasicka

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 13 - 24

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.001.19764

Szczepienia są jednym z największych osiągnięć cywilizacji w dziedzinie nauki i ochrony zdrowia. Status epidemiologiczny i stosunek populacji do szczepień zmieniał się gwałtownie w ciągu ostatnich kilku lat. Głównym celem badania była ocena i porównanie opinii społecznej dotyczącej szczepień przeciwko grypie i COVID-19, a także określenie najbardziej powszechnych źródeł pozyskiwania informacji na temat szczepień. Jako metodę badawczą wykorzystano analizę danych pozyskanych ze 150 ankiet internetowych wypełnionych przez polskich respondentów. Uzyskane wyniki sugerują zależność między szczepieniami przeciwko COVID-19 a szczepieniami przeciwko grypie. Badanie pozwoliło na lepsze zrozumienie postaw społecznych w odniesieniu do szczepień i potencjalnych opinii przeciwko szczepieniom. Uzyskane wyniki dotyczące postaw respondentów wobec szczepień przeciwko grypie i COVID-19 można uznać za wartość naukową wniesioną przez badanie.

Czytaj więcej Następne

ARTYKUŁY TEORETYCZNE I PRZEGLĄDOWE

Krzysztof Mudyń

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 27 - 38

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.002.19765

Intuicja rozumiana jest tutaj jako inteligencja nieświadomości, uwzględniająca całość posiadanych przez podmiot informacji oraz indywidualnych zdolności i preferencji. Intuicja daje o sobie znać na różne sposoby. Współpracuje ze świadomością przy podejmowaniu ważniejszych decyzji lub działa bezpośrednio, sterując zachowaniem jednostki (tzw. inteligencja operacyjna). Autor zastanawia się nad rolą intuicji w ucyfrowionym świecie i dochodzi do wniosku, że technologia cyfrowa częściowo zastępuje jej funkcję, lecz zarazem ogranicza i blokuje jej rozwój. Zauważa, że pojęcie intuicji w psychologii eksperymentalnej zostało niesłusznie zawężone do spontanicznie wykorzystywanych heurystyk w odpowiedzi na nieistotne pytania, co zwykle prowadzi do tendencyjnych i nietrafnych ocen. Na koniec autor wysuwa sugestię, że istnieje pewna analogia pomiędzy ludzką intuicją, traktowaną jako inteligencja nieświadomości, a kierunkiem rozwoju sztucznej inteligencji. Stosowanie tzw. głębokiego maszynowego uczenia sprawia bowiem, że coraz mniej wiemy o przebiegu procesów zachodzących w „czarnej skrzynce”, prowadzących często do spektakularnych wyników. Termin digital intuition wydaje się adekwatnym określeniem tego stanu rzeczy. Wspólnym mianownikiem ludzkiej oraz cyfrowej intuicji jest to, że procesy przetwarzania informacji, choć prowadzą do pożądanych efektów, pozostają niedostępne zarówno dla świadomości podmiotu, jak i dla użytkownika (a nawet konstruktora) inteligentnej maszyny.

Czytaj więcej Następne

Krzysztof Mudyń

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 39 - 49

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.008.19833

Intuicja rozumiana jest tutaj jako inteligencja nieświadomości, uwzględniająca całość posiadanych przez podmiot informacji oraz indywidualnych zdolności i preferencji. Intuicja daje o sobie znać na różne sposoby. Współpracuje ze świadomością przy podejmowaniu ważniejszych decyzji lub działa bezpośrednio, sterując zachowaniem jednostki (tzw. inteligencja operacyjna). Autor zastanawia się nad rolą intuicji w ucyfrowionym świecie i dochodzi do wniosku, że technologia cyfrowa częściowo zastępuje jej funkcję, lecz zarazem ogranicza i blokuje jej rozwój. Zauważa, że pojęcie intuicji w psychologii eksperymentalnej zostało niesłusznie zawężone do spontanicznie wykorzystywanych heurystyk w odpowiedzi na nieistotne pytania, co zwykle prowadzi do tendencyjnych i nietrafnych ocen. Na koniec autor wysuwa sugestię, że istnieje pewna analogia pomiędzy ludzką intuicją, traktowaną jako inteligencja nieświadomości, a kierunkiem rozwoju sztucznej inteligencji. Stosowanie tzw. głębokiego maszynowego uczenia sprawia bowiem, że coraz mniej wiemy o przebiegu procesów zachodzących w „czarnej skrzynce”, prowadzących często do spektakularnych wyników. Termin digital intuition wydaje się adekwatnym określeniem tego stanu rzeczy. Wspólnym mianownikiem ludzkiej oraz cyfrowej intuicji jest to, że procesy przetwarzania informacji, choć prowadzą do pożądanych efektów, pozostają niedostępne zarówno dla świadomości podmiotu, jak i dla użytkownika (a nawet konstruktora) inteligentnej maszyny.

Czytaj więcej Następne

Michał Sułkowski

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 51 - 61

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.003.19766

Rozwój transplantologii to niewątpliwie spektakularny sukces medycyny XXI wieku. Przeszczep to najlepsza metoda leczenia schyłkowej niewydolności nerek, wątroby, serca i płuc. Celem niniejszej pracy jest szerzenie rzetelnej, naukowej wiedzy na temat transplantologii i tej w zakresie regulacji prawnych dotyczących transplantacji komórek, tkanek i narządów pobranych ze zwłok ludzkich. Zasady wykonywania transplantacji określono w ustawie z dnia 1 lipca 2005 roku o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Postępowanie związane ze stwierdzeniem trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierci mózgu) i nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów opisano w Obwieszczeniu Ministra Zdrowia z dnia 4 grudnia 2019 roku w sprawie sposobu i kryteriów stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu (M.P. 2020 poz. 73). W przypadku pobierania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich ustawodawca wprowadził zasadę braku zarejestrowanego sprzeciwu (zgody dorozumianej, zwanej również zgodą milczącą).

Czytaj więcej Następne

Kinga Dudzińska, Paweł Lipowski

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 63 - 76

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.004.19767

Praca porusza problematykę kształtowania się wynagrodzeń personelu pielęgniarskiego w podmiotach leczniczych w latach 2015–20221. Celem pracy było dokonanie analizy zachodzących w tym okresie zmian w przepisach prawa oraz zwrócenie uwagi na problem interpretacji tych przepisów, implikujący in concreto ustalanie wynagrodzeń pielęgniarek w podmiotach leczniczych. W artykule wskazano problemy i różnice wynikające z dowolności wykładni przepisów prawa w tym zakresie. Zagadnienie prezentowane jest z perspektywy prawnej oraz zarządzania w ochronie zdrowia, oparte na obserwacjach własnych autorów, wynikających z ich pracy naukowej oraz doświadczeń zawodowych.

Czytaj więcej Następne

Patrycja Zurzycka, Katarzyna Wojtas, Zofia Musiał

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 77 - 88

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.005.19768
Z uwagi na zmieniające się okoliczności społeczne i prawne coraz więcej osób decyduje się na ujawnienie swojej transpłciowości i zróżnicowania pod względem płci. Opieka nad tą grupą pacjentów jest dużym wyzwaniem dla placówek medycznych. Celem pracy jest przedstawienie ogólnych zasad opieki nad osobami transpłciowymi i zróżnicowanymi pod względem płci. Praca powstała w oparciu o analizę dostępnych opracowań. Analiza piśmiennictwa potwierdza, że problematyka transpłciowości i zróżnicowania pod względem płci jest podejmowana przez wielu autorów. Z uwagi na rozpowszechnienie zgłaszania tożsamości transpłciowej i wynikających z niej problemów/ potrzeb zdrowotnych, niezbędnym staje się holistyczna opieka oraz kształcenie kadry medycznej w tym obszarze.
Czytaj więcej Następne

Barbara Macura, Marian Szczepanik

Sztuka Leczenia, Tom 39 Numer 1, Tom 39 (2024), s. 89 - 100

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.24.006.19769

Ekstremalny wysiłek fizyczny, a także obciążenie psychiczne stanowią codzienne wyzwanie dla sportowców wyczynowych. Regularne treningi doprowadzają organizm do adaptacji coraz większych obciążeń. Skutkuje to zmianami w funkcjonowaniu i metabolizmie poszczególnych układów i narządów. Jednym z układów, którego działanie podlega modyfikacji podczas wysiłku fizycznego, jest układ odpornościowy. Celem pracy jest przedstawienie wpływu ekstremalnego wysiłku na różne aspekty funkcjonowania układu odpornościowego. Zmiany w układzie immunologicznym sportowców wyczynowych obejmują nie tylko leukocyty krążące we krwi, ale również układ odpornościowy błon śluzowych układu oddechowego i pokarmowego. Ponadto należy pamiętać o istotnej roli komórek układu odpornościowego podczas regeneracji mięśni uszkodzonych w trakcie wysiłku fizycznego. Immunologia wysiłku fizycznego, zwłaszcza związanego z ekstremalnym wysiłkiem, stanowi rozwijający się obszar badań. Zrozumienie tych interakcji ułatwi właściwe planowanie treningów dla poszczególnych sportowców z różnych dyscyplin sportowych.

Czytaj więcej Następne