FAQ

Tom 38 (2023) Następne

Data publikacji: 2023

Opis
Projekt okładki / Cover design: Andrzej Franaszek

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktorzy zeszytu Joanna Bonior, Marek Motyka

Sekretarz redakcji Beata Jakubczyk

Zastępca redaktora naczelnego Orcid Marek Motyka

Redaktor naczelny Orcid Joanna Bonior

Zawartość numeru

Joanna Bonior, Marek Motyka

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 7-9

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.010.18586
Czytaj więcej Następne

PRACE EMPIRYCZNE I DONIESIENIA Z BADAŃ

Agnieszka Pieczykolan, Joanna Grzesik-Gąsior, Agnieszka Bień, Krystyna Krygowska

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 13-24

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.011.18587

Celem badania była ocena związku pomiędzy poczuciem własnej skuteczności i satysfakcją z życia a występowaniem ortoreksji u studentów kierunków medycznych. Badanie zostało przeprowadzone w 2021 roku wśród 304 studentów kierunków medycznych. Wykorzystana została metoda sondażu diagnostycznego z zastosowaniem standaryzowanych kwestionariuszy ORTO-15, SWLS, GSES. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała silną dodatnią korelację pomiędzy satysfakcją z życia a poczuciem własnej skuteczności. Ryzyko zachowań ortorektycznych było związane z poziomem BMI, kierunkiem studiowania oraz województwem, w którym studiowały badane osoby. Studenci z nieprawidłowym BMI mają większą skłonność do zaburzeń ortorektycznych w porównaniu do studentów z prawidłowym BMI. Najwyższe ryzyko zachorowania na ortoreksję prezentowali studenci kierunku stomatologia i fizjoterapia, z województwa dolnośląskiego, a najmniejsze ryzyko zachowań ortorektycznych dotyczyło studentów kierunku zdrowie publiczne z województwa śląskiego.

Czytaj więcej Następne

ARTYKUŁY TEORETYCZNE I PRZEGLĄDOWE

Krzysztof Mudyń

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 27-36

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.012.18588

Autor poszukuje związków między ekspansją sztucznej inteligencji (SI) a problematyką wartości. Szczególną uwagę zwraca na trudności związane z „uzgadnianiem wartości” w ramach interakcji „algorytm vs człowiek”. Przybliża problemy związane z uwzględnianiem ludzkich wartości w projektowaniu złożonych algorytmów. Wynikają one z faktu, że preferowane wartości nie są spójne i mają charakter kontekstowy (a więc zmienny). Są też zależne od uwarunkowań kulturowych i różnic indywidualnych. Szczególnie trudne do przewidzenia są tzw. wartości sentymentalne. Wszystko to sprawia, że jednoznaczne zdefiniowanie respektowanych przez algorytm wartości jest prawie niemożliwe. Obecnie podejmowane są próby uwzględniania emotional computing w projektowaniu sztucznych systemów, co zdaniem wielu badaczy może okazać się przełomem w rozwoju SI. Podjęto już zaawansowane próby modelowania jednego z aspektów inteligencji emocjonalnej, jakim jest rozpoznawanie cudzych stanów emocjonalnych w oparciu o analizę mimiki twarzy. Zdaniem autora sukcesy w zakresie artificial emotional intelligence powinny raczej martwić niż cieszyć użytkowników Sieci. Poskutkują bowiem większą kontrolą ze strony używających ich instytucji, a w konsekwencji do dalszym ograniczaniem wolności osobistej indywidualnych użytkowników. Mudyń sugeruje, że ekspansja technologii cyfrowej (wbrew początkowym nadziejom) przyczynia się do zwiększonej centralizacji władzy i nierówności społeczno-ekonomicznych. Mówiąc słowami Norberta Wienera (1950), ojca cybernetyki, rozwój technologii cyfrowej przyczynia się do „the human use of human beings”. 

Czytaj więcej Następne

Krzysztof Mudyń

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 37-46

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.017.18684
Autor poszukuje związków między ekspansją sztucznej inteligencji (SI) a problematyką wartości. Szczególną uwagę zwraca na trudności związane z „uzgadnianiem wartości” w ramach interakcji „algorytm vs człowiek”. Przybliża problemy związane z uwzględnianiem ludzkich wartości w projektowaniu złożonych algorytmów. Wynikają one z faktu, że preferowane wartości nie są spójne i mają charakter kontekstowy (a więc zmienny). Są też zależne od uwarunkowań kulturowych i różnic indywidualnych. Szczególnie trudne do przewidzenia są tak zwane wartości sentymentalne. Wszystko to sprawia, że jednoznaczne zdefiniowanie respektowanych przez algorytm wartości jest prawie niemożliwe. Obecnie podejmowane są próby uwzględniania emotional computing w projektowaniu sztucznych systemów, co zdaniem wielu badaczy może okazać się przełomem w rozwoju SI. Podjęto już zaawansowane próby modelowania jednego z aspektów inteligencji emocjonalnej, jakim jest rozpoznawanie cudzych stanów emocjonalnych w oparciu o analizę mimiki twarzy. Zdaniem autora sukcesy w zakresie artificial emotional intelligence powinny raczej martwić niż cieszyć użytkowników Sieci. Poskutkują bowiem większą kontrolą ze strony używających ich instytucji, a w konsekwencji dalszym ograniczaniem wolności osobistej indywidualnych użytkowników. Mudyń sugeruje, że ekspansja technologii cyfrowej (wbrew początkowym nadziejom) przyczynia się do zwiększonej centralizacji władzy i nierówności społeczno-ekonomicznych. Mówiąc słowami Norberta Wienera (1950), ojca cybernetyki, rozwój technologii cyfrowej przyczynia się do „the human use of human beings”.
Czytaj więcej Następne

Katarzyna Bargiel, Michał Sułkowski

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 47-55

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.013.18589

Pojęcie błędu medycznego nie jest dostatecznie jasno zdefiniowane w aktach prawnych obowiązujących w Polsce. W literaturze przedstawia się różne definicje, a ich elementem wspólnym jest działanie osoby wykonującej zawód medyczny niezgodne z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej. Niestety zjawisko błędu medycznego jest coraz częstsze. Duży odsetek pacjentów deklaruje, że został skrzywdzony przez błąd medyczny, a prokuratura prowadzi coraz więcej spraw o błąd w sztuce lekarskiej (występuje tendencja wzrostowa). Wyróżnia się następujące rodzaje błędów medycznych: diagnostyczny, terapeutyczny, techniczny, prognostyczny, organizacyjny i informacyjny. Za dopuszczenie się błędu medycznego pracownik medyczny podlega odpowiedzialności karnej, cywilnej i zawodowej. W świetle prawa karnego błąd medyczny jest zwykle przestępstwem zaniechania działania, ponieważ pracownik wykonujący zawód medyczny jest gwarantem zdrowia i życia pacjenta. Pracownik medyczny może być skazany przez sąd karny po spełnieniu znamion po spełnieniu znamion jednego z czynów zabronionych określonych w Kodeksie karnym.

Czytaj więcej Następne

Michał Sułkowski, Katarzyna Bargiel

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 57-70

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.014.18590

Tajemnica zawodowa lekarza i fizjoterapeuty to gwarancja poufności w relacji z pacjentem, po którego śmierci dowodem poszanowania prywatności jest utrzymanie tej tajemnicy. Tajemnicę zawodową regulują ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz akty prawne dotyczące
właściwych zawodów medycznych. Po śmierci pacjenta dysponentami jego danych medycznych stają się jego osoby bliskie. Mają one prawo zwolnić medyka z tajemnicy zawodowej oraz określić dokładny zakres zwolnienia. Spór pojawia się, gdy osoby bliskie nie będą zgodne w tej materii lub ich zdanie będzie odmienne od zdania pacjenta. Wówczas spór rozpatruje sąd.

Czytaj więcej Następne

Paweł Kurowski, Adrian Blok

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 71-80

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.015.18591

Zdecydowana większość Polaków posiada nowoczesne urządzenia typu smartfon czy smartwatch. Sprzęty te wyposażone są w liczne czujniki, które mogą dostarczyć wielu informacji interesujących z biomedycznego punktu widzenia. Zgodnie z koncepcją Marca Lalonda najistotniejszym czynnikiem wpływającym na zdrowie człowieka jest jego styl życia. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie szeroko dostępnych i prostych w użyciu narzędzi mobilnych, które mogą być wykorzystane do kontroli stanu zdrowia oraz poziomu aktywności fizycznej. Aplikacje śledzące tę aktywność, dietę i jej kaloryczność, sen czy pomagające w kontrolowaniu bądź zaprzestaniu korzystania z używek powinny stanowić ważny element promocji zdrowia. Autorzy postulują wykorzystanie posiadanych przez większość osób urządzeń do poprawy nawyków, ogólnego stanu organizmu i ich samoświadomości.

Czytaj więcej Następne

Zygmunt Pucko

Sztuka Leczenia, Tom 38, Numer 2, Tom 38 (2023), s. 81-87

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.016.18592

Przez stulecia uważano, że żałoba pojawia się u kogoś dopiero po śmierci bliskiego mu człowieka. To tradycyjne jej rozumienie poszerzył w pierwszej połowie XX wieku Zygmunt Freud. Według niego o żałobie można mówić również wtedy, gdy ktoś traci bezpowrotnie wiele ważnych obiektów przywiązania swojego Ja. Mogą nimi być zarówno inni ludzie, jak i osobiste właściwości, możliwości, ideały, wartości, marzenia, wygląd fizyczny, praca, ojczyzna, zdrowie, relacje międzyludzkie itp. Tego typu żałoba nierzadko wywołuje głęboką traumę psychiczną i spycha człowieka na skraj egzystencjalnej przepaści. Osieroconym w zmaganiu się z nią wparcia udziela m.in. kultura. Ważną rolę odgrywają w niej filozoficzne lub religijne systemy odniesienia. Wiele cennych wskazówek da się odnaleźć w filozofii dialogu Martina Bubera inspirowanej mądrością chasydów. Wypadkowa tych przemyśleń prowadzi do wniosku mówiącego, że żałobę da się przekuć w możliwość do samorozwoju człowieka i jego ontycznego wzrostu.

Czytaj więcej Następne