Błąd medyczny – termin, rodzaje i podstawa prawna
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEBłąd medyczny – termin, rodzaje i podstawa prawna
Data publikacji: 19.12.2023
Sztuka Leczenia, Tom 38 (2023), Tom 38, Numer 2, s. 47 - 55
https://doi.org/10.4467/18982026SZL.23.013.18589Autorzy
Błąd medyczny – termin, rodzaje i podstawa prawna
Pojęcie błędu medycznego nie jest dostatecznie jasno zdefiniowane w aktach prawnych obowiązujących w Polsce. W literaturze przedstawia się różne definicje, a ich elementem wspólnym jest działanie osoby wykonującej zawód medyczny niezgodne z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej. Niestety zjawisko błędu medycznego jest coraz częstsze. Duży odsetek pacjentów deklaruje, że został skrzywdzony przez błąd medyczny, a prokuratura prowadzi coraz więcej spraw o błąd w sztuce lekarskiej (występuje tendencja wzrostowa). Wyróżnia się następujące rodzaje błędów medycznych: diagnostyczny, terapeutyczny, techniczny, prognostyczny, organizacyjny i informacyjny. Za dopuszczenie się błędu medycznego pracownik medyczny podlega odpowiedzialności karnej, cywilnej i zawodowej. W świetle prawa karnego błąd medyczny jest zwykle przestępstwem zaniechania działania, ponieważ pracownik wykonujący zawód medyczny jest gwarantem zdrowia i życia pacjenta. Pracownik medyczny może być skazany przez sąd karny po spełnieniu znamion po spełnieniu znamion jednego z czynów zabronionych określonych w Kodeksie karnym.
Medical error – term, types and legal basis
The notion of medical error hasn’t been defined clearly enough in legal terms. Numerous authors have presented various definitions of a medical error – the essence of the concept and the common element of the definitions is the action of a healthcare worker that is incompatible with the requirements of current medical knowledge. Unfortunately, the phenomenon of medical error is becoming more and more common. A large percentage of patients declare that they have been harmed by a medical error and there is an upward trend in the number of medical malpractice cases investigated by the prosecutor’s office. There are different types of medical error, which can be classified as follows: diagnostic, therapeutic, technical, prognostic, organizational and informational error. A healthcare worker is subject to criminal, civil and professional liability for committing a medical error. According to the criminal law, a medical error is usually a criminal offence of failure to act, because the healthcare worker is liable for patient’s health and life. A healthcare worker may be convicted by criminal court after fulfilling the characteristics of one of the prohibited acts specified by the penal code.
Baran E. (1996). Przesłanki odpowiedzialności karnej lekarzy w sprawach o błąd lekarski. Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii, 47, 253–259.
Białkowski M. (2013). Poglądy doktryny prawa cywilnego i orzecznictwa na pojęcie błędu medycznego. Adam Mickiewicz University Law Review, 2, 57–70.
Bonin Norbert (2023). Błąd medyczny – definicja, przykłady i konsekwencje dla placówki i personelu. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/expert-insights/blad-medyczny-definicja-przyklady-konsekwencje-dla-placowki-i-personelu (dostęp: 7.06.2023).
Centrum Badania Opinii Społecznej (2001). Komunikat z badań. Opinie o błędach medycznych i zaufaniu do lekarzy. Warszawa: CBOS, 27.
Centrum Badania Opinii Społecznej (2014). Komunikat z badań CBOS. Opinie o błędach medycznych i zaufaniu do lekarzy. Warszawa: CBOS, 165.
Chalecki P. (2020). Odpowiedzialność karna lekarza dentysty za błąd w sztuce medycznej. Neurologia Praktyczna, 4, 87–90.
Czaplińska O. (2019). Odpowiedzialność za błąd medyczny. Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, 28(1), 39–49.
Dajnowicz-Piesiecka D., Jurgielewicz-Delegacz E., Pływaczewski E. (2022). Prawo karne i kryminologia wobec kryzysów XXI w. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Dąbek A. (2016). Rozważania nad przydatnością pojęcia błędu madycznego (sic!) dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia na gruncie polskiej literatury i orzecznictwa. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 77, 73–90.
Filar M. (2000). Lekarskie prawo karne. Kraków: Zakamycze.
Kędziora R. (2009). Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz.U. 2009, Nr 114, poz. 946).
Korytkowska D. (2012). Pojęcie błędu medycznego, zdarzenia medycznego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 274, 61–70.
Korytkowska D. (2013). Pojęcie błędu medycznego, zdarzenia niepożądanego i choroby jatrogennej – rozważania terminologiczne. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 296, 55–59.
Kościelniak M. (2014). Odpowiedzialność za zdarzenia medyczne. Cz. 1: Pojęcie błędu medycznego. Monitor Ubezpieczeniowy, 56, https://mu.rf.gov.pl/56/art-8.html (dostęp: 24.10.2022).
Liszewska A. (1998). Odpowiedzialność karna za błąd w sztuce lekarskiej. Kraków: Zakamycze.
Marek Z. (1999). Błąd medyczny. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Medyczne.
Nesterowicz M. (2001). Prawo medyczne. Toruń: Wydawnictwo „Dom Organizatora”.
Niemczyk F. (2018). Błąd medyczny w świetle statystyk. Miesięcznik OIL w Warszawie Puls, 5–6, 26–27.
Prokuratura Krajowa (2018). Prokuratura prowadzi co coraz więcej spraw dotyczących błędów medycznych. https://pk.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-prokuratury-krajowej/prokuratura-prowadzi-coraz-wiecej-spraw-dotyczacych-bledow-medycznych/ (dostęp: 25.10.2022).
Puch E., Nowak-Jaroszyk M., Swora-Cwynar E. (2020). Błąd medyczny w teorii i praktyce – przegląd najważniejszych zagadnień. Medycyna Pracy, 71(5), 613–630.
Ridan T., Ogrodzka K., Kliś A. (2013). Postępowanie rehabilitacyjne po endoprotezoplastyce stawu biodrowego. Praktyczna Fizjoterapia, 43, 6–22.
Soroka O. (2022). Błędy medyczne – doświadczenia ukraińskie. Kortowski Przegląd Prawniczy, 1, 31–36.
Sroka T. (2013). Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Szostak R., Sołtyszewski I. (2017). Odpowiedzialność karna za błąd opiniodawczy – studium przypadku. Prokuratura i Prawo, 1, 120–136.
Trnka J. et al. (2007). Podstawy błędu medycznego z uwzględnieniem pracy lekarza rodzinnego. Family Medicine & Primary Care Review, 9(3), 880–883.
Tymiński R., Serocka M. (2018). Kto i ile płaci za błędy medyczne? Analiza linii orzeczniczej wydziałów cywilnych sądów powszechnych w sprawach o błąd medyczny. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 3(1), 32–39.
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tj. Dz.U. 2022 r. poz. 1731 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tj. Dz.U. 2022 poz. 1876 ze zm.).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 grudnia 2010 r. sygn. I ACa 973/10 (LEX nr 898671).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2002 r. V KK 33/02 (LEX nr 75498).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r. II KK 124/12 (LEX nr 1277697).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2002 r. sygn. V CKN 909/00 (LEX nr 56027).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 1994 r.
WR 70/94 (LEX: OSNKW 1994/11-12/70).
Zieliński P. (2016). Kilka słów o pojęciu oraz rodzajach błędu medycznego. Medyczna Wokanda, 8, 181–196.
Zych T. (2021). Błędy medyczne – statystyki. Fundacja pomocy ofiarom błędów medycznych, https://fpobm.pl/blog/bledy-medyczne/bledy-medyczne-statystyki/ (dostęp: 25.10.2022).
Informacje: Sztuka Leczenia, Tom 38 (2023), Tom 38, Numer 2, s. 47 - 55
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Błąd medyczny – termin, rodzaje i podstawa prawna
Medical error – term, types and legal basis
Publikacja: 19.12.2023
Otrzymano: 11.01.2023
Zaakceptowano: 30.05.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 614
Liczba pobrań: 1762