Katarzyna Bargiel

Zdrowie i życie człowieka to najważniejsze dobra, dlatego też używa się wszelkich środków w celu ich ochrony. W pewnych sytuacjach u osób chorych psychicznie ochrona tych najważniejszych dóbr prawnych stoi w sprzeczności z ochroną konstytucyjnego prawa do wolności. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego przewiduje możliwości zastosowania przymusu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, które z powodu choroby zagrażają zdrowiu lub życiu swojemu, lub innych osób, lub w znaczny sposób paraliżują prace jednostki medycznej. Możliwe jest również przyjęcie osoby chorej psychicznie do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody, jeżeli istnieją do tego przesłanki.

Tajemnica zawodowa lekarza i fizjoterapeuty to gwarancja poufności w relacji z pacjentem, po którego śmierci dowodem poszanowania prywatności jest utrzymanie tej tajemnicy. Tajemnicę zawodową regulują ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz akty prawne dotyczące
właściwych zawodów medycznych. Po śmierci pacjenta dysponentami jego danych medycznych stają się jego osoby bliskie. Mają one prawo zwolnić medyka z tajemnicy zawodowej oraz określić dokładny zakres zwolnienia. Spór pojawia się, gdy osoby bliskie nie będą zgodne w tej materii lub ich zdanie będzie odmienne od zdania pacjenta. Wówczas spór rozpatruje sąd.

Pojęcie błędu medycznego nie jest dostatecznie jasno zdefiniowane w aktach prawnych obowiązujących w Polsce. W literaturze przedstawia się różne definicje, a ich elementem wspólnym jest działanie osoby wykonującej zawód medyczny niezgodne z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej. Niestety zjawisko błędu medycznego jest coraz częstsze. Duży odsetek pacjentów deklaruje, że został skrzywdzony przez błąd medyczny, a prokuratura prowadzi coraz więcej spraw o błąd w sztuce lekarskiej (występuje tendencja wzrostowa). Wyróżnia się następujące rodzaje błędów medycznych: diagnostyczny, terapeutyczny, techniczny, prognostyczny, organizacyjny i informacyjny. Za dopuszczenie się błędu medycznego pracownik medyczny podlega odpowiedzialności karnej, cywilnej i zawodowej. W świetle prawa karnego błąd medyczny jest zwykle przestępstwem zaniechania działania, ponieważ pracownik wykonujący zawód medyczny jest gwarantem zdrowia i życia pacjenta. Pracownik medyczny może być skazany przez sąd karny po spełnieniu znamion po spełnieniu znamion jednego z czynów zabronionych określonych w Kodeksie karnym.